گروه اقتصادي- در پنج ماهه نخست امسال سه قلم شمش از آهن و فولاد ممزوج، بنزين و گندم عمده‌ترين واردات به کشور بودند که نکته قابل توجه، افزايش هشت هزار و 896 درصدى در وزن واردات گندم به کشور در اين مدت است. بر اساس گزارش هاى منتشر شده روى سايت هاى خبرى گندم سومين قلم عمده واردات به ايران در پنج ماهه اول سال جارى است که در اين مدت سه ميليون و 310 هزار و 900 تن گندم به ارزش 843 ميليون و 300 هزار دلار وارد کشور شده است. براساس اعلام گمرک در همين مدت مشابه سال گذشته، 36 هزار و 800 تن گندم به ارزش 15 ميليون و 300 هزار دلار وارد کشور شده بود. اين مقايسه حاکى از افزايش هشت هزار و 896 درصدى در وزن واردات گندم و افزايش پنج هزار و 409 درصدى در ارزش واردات اين محصول در پنج ماهه نخست امسال نسبت به پنج ماهه اول سال گذشته است. ايران 10 سال پيش بزرگترين وارد کننده گندم جهان بود اما چهار سال پيش در توليد گندم خودکفا شده بود. چندى پيش وزارت بازرگانى اعلام کرد که قرارداد خريد شش ميليون تن گندم وارداتى را امضا کرده است که نزديک به نيمى از آن به بنادر ايران حمل شده است. به گفته مجيد پارسا نيا، معاون وزير بازرگانى بخشى از گندم‌هاى خريدارى شده از کشورهاى نيمکره شمالى بوده ولى چون محصولات نيمکره جنوبى به اعتقاد دست اندرکاران آرد و نان از مرغوبيت بيشترى برخوردار است، از آن مبادى نيز گندم خريدارى شده است. در سال ايران با وارد کردن شش ميليون و هزار تن گندم بزرگترين وارد کننده گندم جهان بود و سه سال بعد از آن نيز به طور متوسط سالانه چهار ميليون تن گندم خارجى وارد کرد. بعد از آن برنامه‌اى براى افزايش توليد گندم به اجرا گذاشته شد و چهار سال پيش ايران اعلام کرد که در توليد اين محصول به خودکفايى رسيده است.اما سال گذشته با اولين خشکسالى گسترده، وضع دوباره به 10 سال پيش برگشته و توليد گندم از حدود 15 ميليون تن به کمتر از 10 ميليون تن کاهش يافته است. مسئولان دو وزارتخانه بازرگانى و کشاورزى معتقدند: سال گذشته توليد گندم در کشور به دليل بروز خشکسالى کاهش زيادى داشت و براى همين واردات گندم، عملى نکوهيده به حساب نمى‌آيد. زمين‌هاى زير کشت گندم در ايران شش ميليون و هزار هکتار است که چهار ميليون هکتار آن زير کشت ديم و دو ميليون و هزار هکتار آن کشت آبى است. ايران براى دستيابى به خودکفايى گندم، اعتبارات و منابع مالى گسترده اى اختصاص داده بود و براى تشويق گندمکاران، بخش عمده اى از گندم توليدى را به صورت تصمينى و با قيمت‌هاى بالا خريدارى مى‌کرد.برخى از منتقدان افزايش قيمت را يکى از علل اصلى تمايل کشاورزان به کشت گندم ارزيابى کرده و معتقدند دولت با حمايت غير منطقى از گندم، کشاورزان را به سمت توليد اين محصول هدايت کرد و افزايش توليد در سال‌هاى اخير به اين شيوه امکانپذير شد که شيوه اى ناپايدار و غيرعلمى است.ايران در سال گذشته دو هزار و 600 ميليارد تومان (حدود دو ميليارد و 600 ميليون دلار) يارانه براى توليد گندم و نان اختصاص داد و پيش بينى مى‌شود امسال به دليل واردات گسترده، اين رقم افزايش پيدا کند. با اين حال اگر مقصر اصلى واردات و پايان خودکفايى گندم را شرايط آب و هوايى و خشک سالى بدانيم به اين نتيجه مى‌رسيم که عملا چيزى به نام برنامه ريزى در زمينه خودکفايى يا وجود نداشته، يا عملياتى نشده است. خشکسالى وکاهش آب براى کاشت محصولات کشاورزى اگرچه اثرات نامطلوبى روى ميزان و کيفيت محصولات مى‌گذارد اما شيوه‌هاى نوين کشاورزى و استفاده بهينه از منابع، مانع از آن مى‌شود که شرايط آب و هوايى مهم‌ترين اثر را بر توليد داشته باشد.کشاورزى ايران در اکثر مناطق کشور به شيوه سنتى به توليد محصول مى‌پردازد که بازدهى توليد در آن بسيار پايين است. همچنين مهم‌ترين راهکار دولت براى خود کفايى گندم در سال‌هاى اخير خريد تضمينى آن بوده است. اين روش گرچه باعث شده تا ميزان بيشترى گندم در کشور توليد شود اما رغبت کشاورزان را به کاشت ديگر محصولات کاهش داده و باعث شده تا در زمينه بعضى محصولات که کشور در آن خود کفا بوده و نياز به واردات نداشته است براى اولين بار واردات صورت گيرد. در سال جديد نيز با اينکه اسکندري، وزير سابق جهاد کشاورزى از نياز 14 ميليون تنى گندم خبر داده بود و با پيش بينى اينکه توليد کشور در حدود 5/13 ميليون تن باشد، نياز به واردات را در حدود نيم تن بيان کرده بود.
http://www.hayateno.info/Detail.aspx?cid=154426&catid=491
http://www.hayateno.info/Detail.aspx?cid=154426&catid=491
