rezvaneh292910
عضو جدید
استرداد جهیزیه
واژه جهیزیه در قانون مدنی تعریف نشده است ولی اساسا تهیه وسایل زندگی وفق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی به عهده مرد می باشد زن در این مورد هیچ گونه تکلیف شرعی و قانونی ندارد با این وجود در خانواده های ایرانی دادن جهیزیه یک سنت محسوب می شود که خانواده دختر در حد توان تمام یا بخشی از وسایل مورد نیاز زندگی آینده توسط خانواده دختر تأمین می شود.
جهیزیه متعلق به خود زوجه است و زوج حق استفاده از آن را دارا می باشد و زوجه هر زمان بخواهد چه در طول زندگی مشترک چه پس از طلاق می تواند جهیزیه خود را مطالبه کند که در این خصوص باید دادخواست استرداد جهیزیه را به دادگاه صالح تقدیم کند. آوردن جهیزیه به معنی انصراف از مالکیت یا شریک ساختن شوهر در آن نیست بلکه حق مالکیت زوجه باقی می ماند و شوهر از منافع آن بهره مند می شود و شوهر تنها می تواند به صورت متعارف از آن استفاده کند ( نظر دکتر کاتوزیان ).
پاره ای از خانواده ها برای پیشگیری از هر گونه اختلاف، صورت جهیزیه زن را به امضای شوهر می رسانند و در واقع از او سند می گیرند. سیاهه جهیزیه را باید به امضای زوج و ضمن آن به امضاء دو نفر شاهد رسیده باشد و در صورتی که سیاهه جهیزیه به امضای زوج نرسیده باشد چنین سندی اعتباری ندارد.
در صورتی که زوج بدون اذن همسر، اقدام به فروش جهیزیه نماید این اقدام فروش مال غیر محسوب می شود چرا که زوج مالکیتی بر عین و منفعت جهیزیه ندارد و در صورت تلف کردن اموال زوجه، ضامن است و در صورت محکومیت، زوج مکلف است عین مال و در صورت نبودن عین مال، مثل یا قیمت آن را به زوجه برگرداند. بنابراین جهیزیه متعلق به زوجه است که برای استفاده در ید زوج قرار می گیرد و به صورت معمول و در صورت انحلال نکاح، زوجه می تواند استرداد جهیزیه نماید.
دعوای استرداد جهیزیه مانند دعوای حقوقی دیگر نیز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل شوهر و بقای آن از طرف مدعی دارد و وجود حق باید به یکی از ادله اثبات دعوا، اثبات شود ( دلایل آن لیست جهیزیه، شهادت شهود و فاکتورهای خرید توسط زوجه و سوگند و غیره می باشد.)
مراحل رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه
در این خصوص، زوجه باید با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضائی نسبت به ثبت دادخواست استرداد جهیزیه اقدام نماید پس از ارجاع پرونده به شعبه و تعیین وقت رسیدگی، قاضی شعبه پس از شنیدن اظهارات طرفین چنانچه ادعای زن را مورد قبول بداند شوهر را ملزم به استرداد جهیزیه می کند. در غیر اینصورت چنانچه زوجه شهودی معرفی نموده باشد قرار استماع شهادت شهود صادر می نماید که در وقت معین به دادگاه مراجعه و مشاهدات خود را بیان کنند در صورتی که این اظهارات مقبول واقع شود دادگاه حکم به استرداد جهیزیه صادر خواهد کرد.
چنانچه زوجه لیست جهیزیه یا همان سیاهه را در اختیار نداشته باشد ابتدا درخواست تأمین دلیل یا تحقیق محلی به استناد شهادت شهود به شورای حل اختلاف مراجعه و با تأمین دلیل می تواند آن را به عنوان سیاهه جهیزیه ثبت و در دفتر خدمات الکترونیک قضائی ارائه نماید.
مرجع تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه
با توجه به اینکه در مواردی شورای حل اختلاف در دعاوی تا بیست میلیون تومان صلاحیت رسیدگی دارد اگر جهیزیه مورد درخواست کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد موضوع در شورای حل اختلاف مطرح می گردد و اگر مبلغ جهیزیه بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد دادخواست استرداد جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد.
اگر زوجه بدون مجوز دادگاه قصد خروج جهیزیه از منزل شوهر را دارد بهتر است چند نفر شاهد برای خروج جهیزیه و اینکه کدام اموال را از زندگی مشترک خارج نموده است را داشته باشد.
اگر جهیزیه زن بعد از مدت زمانی مستهلک شود یا تلف شود شوهر مسئولیت و تکلیفی برای پرداخت وجه آن ندارد پس استرداد جهیزیه فقط در مورد اموالی است که موجود می باشد ( شامل اموال تلف شده نمی باشد پس دادخواست استرداد جهیزیه منوط به بقای عین آن ) در زندگی مشترک است و در سایر موارد نمی توان جهیزیه را استرداد نمود.
اموالی که شوهر بعد از شروع زندگی مشترک آن را خریداری می نماید جزو جهیزیه نیست و جهیزیه فقط همان اموالی است که در بدو زندگی مشترک، زن آن را به خانه شوهر می آورد.
در صورتی که سیاهه جهاز موجود باشد زوجه به منظور جلوگیری از تضییع و تفریط می تواند تقاضای قرار تأمین خواسته نماید.
در صورتی که سیاهه جهاز موجود نباشد در چنین صورتی استرداد جهیزیه مشکل است و اگر زن فاکتورهای معتبر و یا شهادت شهود و احیانا قبض بارکشی های شهری ناقل جهیزیه به نشانی زوج را داشته باشد می تواند از آنها برای اثبات ادعای خود استفاده نماید.
مدارک مورد نیاز برای دادخواست استرداد جهیزیه
۱ – فهرست جهیزیه ( سیاهه جهیزیه ) که به امضای زوج و ۲ نفر شاهد رسیده باشد.
۲ – فاکتورهای خرید وسایل جهیزیه ( در صورت نداشتن لیست جهیزیه )
۳ – شهادت شهود
۴ – سند ازدواج
۵ – به همراه داشتن کارت ملی و شناسنامه
واژه جهیزیه در قانون مدنی تعریف نشده است ولی اساسا تهیه وسایل زندگی وفق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی به عهده مرد می باشد زن در این مورد هیچ گونه تکلیف شرعی و قانونی ندارد با این وجود در خانواده های ایرانی دادن جهیزیه یک سنت محسوب می شود که خانواده دختر در حد توان تمام یا بخشی از وسایل مورد نیاز زندگی آینده توسط خانواده دختر تأمین می شود.
جهیزیه متعلق به خود زوجه است و زوج حق استفاده از آن را دارا می باشد و زوجه هر زمان بخواهد چه در طول زندگی مشترک چه پس از طلاق می تواند جهیزیه خود را مطالبه کند که در این خصوص باید دادخواست استرداد جهیزیه را به دادگاه صالح تقدیم کند. آوردن جهیزیه به معنی انصراف از مالکیت یا شریک ساختن شوهر در آن نیست بلکه حق مالکیت زوجه باقی می ماند و شوهر از منافع آن بهره مند می شود و شوهر تنها می تواند به صورت متعارف از آن استفاده کند ( نظر دکتر کاتوزیان ).
پاره ای از خانواده ها برای پیشگیری از هر گونه اختلاف، صورت جهیزیه زن را به امضای شوهر می رسانند و در واقع از او سند می گیرند. سیاهه جهیزیه را باید به امضای زوج و ضمن آن به امضاء دو نفر شاهد رسیده باشد و در صورتی که سیاهه جهیزیه به امضای زوج نرسیده باشد چنین سندی اعتباری ندارد.
در صورتی که زوج بدون اذن همسر، اقدام به فروش جهیزیه نماید این اقدام فروش مال غیر محسوب می شود چرا که زوج مالکیتی بر عین و منفعت جهیزیه ندارد و در صورت تلف کردن اموال زوجه، ضامن است و در صورت محکومیت، زوج مکلف است عین مال و در صورت نبودن عین مال، مثل یا قیمت آن را به زوجه برگرداند. بنابراین جهیزیه متعلق به زوجه است که برای استفاده در ید زوج قرار می گیرد و به صورت معمول و در صورت انحلال نکاح، زوجه می تواند استرداد جهیزیه نماید.
دعوای استرداد جهیزیه مانند دعوای حقوقی دیگر نیز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل شوهر و بقای آن از طرف مدعی دارد و وجود حق باید به یکی از ادله اثبات دعوا، اثبات شود ( دلایل آن لیست جهیزیه، شهادت شهود و فاکتورهای خرید توسط زوجه و سوگند و غیره می باشد.)
مراحل رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه
در این خصوص، زوجه باید با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضائی نسبت به ثبت دادخواست استرداد جهیزیه اقدام نماید پس از ارجاع پرونده به شعبه و تعیین وقت رسیدگی، قاضی شعبه پس از شنیدن اظهارات طرفین چنانچه ادعای زن را مورد قبول بداند شوهر را ملزم به استرداد جهیزیه می کند. در غیر اینصورت چنانچه زوجه شهودی معرفی نموده باشد قرار استماع شهادت شهود صادر می نماید که در وقت معین به دادگاه مراجعه و مشاهدات خود را بیان کنند در صورتی که این اظهارات مقبول واقع شود دادگاه حکم به استرداد جهیزیه صادر خواهد کرد.
چنانچه زوجه لیست جهیزیه یا همان سیاهه را در اختیار نداشته باشد ابتدا درخواست تأمین دلیل یا تحقیق محلی به استناد شهادت شهود به شورای حل اختلاف مراجعه و با تأمین دلیل می تواند آن را به عنوان سیاهه جهیزیه ثبت و در دفتر خدمات الکترونیک قضائی ارائه نماید.
مرجع تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه
با توجه به اینکه در مواردی شورای حل اختلاف در دعاوی تا بیست میلیون تومان صلاحیت رسیدگی دارد اگر جهیزیه مورد درخواست کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد موضوع در شورای حل اختلاف مطرح می گردد و اگر مبلغ جهیزیه بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد دادخواست استرداد جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد.
اگر زوجه بدون مجوز دادگاه قصد خروج جهیزیه از منزل شوهر را دارد بهتر است چند نفر شاهد برای خروج جهیزیه و اینکه کدام اموال را از زندگی مشترک خارج نموده است را داشته باشد.
اگر جهیزیه زن بعد از مدت زمانی مستهلک شود یا تلف شود شوهر مسئولیت و تکلیفی برای پرداخت وجه آن ندارد پس استرداد جهیزیه فقط در مورد اموالی است که موجود می باشد ( شامل اموال تلف شده نمی باشد پس دادخواست استرداد جهیزیه منوط به بقای عین آن ) در زندگی مشترک است و در سایر موارد نمی توان جهیزیه را استرداد نمود.
اموالی که شوهر بعد از شروع زندگی مشترک آن را خریداری می نماید جزو جهیزیه نیست و جهیزیه فقط همان اموالی است که در بدو زندگی مشترک، زن آن را به خانه شوهر می آورد.
در صورتی که سیاهه جهاز موجود باشد زوجه به منظور جلوگیری از تضییع و تفریط می تواند تقاضای قرار تأمین خواسته نماید.
در صورتی که سیاهه جهاز موجود نباشد در چنین صورتی استرداد جهیزیه مشکل است و اگر زن فاکتورهای معتبر و یا شهادت شهود و احیانا قبض بارکشی های شهری ناقل جهیزیه به نشانی زوج را داشته باشد می تواند از آنها برای اثبات ادعای خود استفاده نماید.
مدارک مورد نیاز برای دادخواست استرداد جهیزیه
۱ – فهرست جهیزیه ( سیاهه جهیزیه ) که به امضای زوج و ۲ نفر شاهد رسیده باشد.
۲ – فاکتورهای خرید وسایل جهیزیه ( در صورت نداشتن لیست جهیزیه )
۳ – شهادت شهود
۴ – سند ازدواج
۵ – به همراه داشتن کارت ملی و شناسنامه