” انار” جواهر زمستان و میوه یلدا :مشهور است که انار از ایران برخاسته درختی است که منشأ آن به تفاوت، ایران، بینالنهرین و همچنین نواحی شمال آفریقا ذکر شده، در کل درخت انار را بومی کشور ایران می دانند ،جایی که نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش انار در آن کشت می شده است و در حال حاضر نیز نقش مهمی در آشپزی ایرانی ایفا می کند. انار در کشورهای غربی تا قرن ۱۹ محبوب بوده ، ولی از آن به بعد جذابیت خود را به خصوص به عنوان یک میوه ی تازه از دست داده است.انار به عنوان جواهر زمستان در آب و هوای گرمسیر رشد می کند و در مناطقی با زمستان های سرد و تابستان های گرم بهترین رشد را دارد . ایران ،هند و ایالات متحده امریکا از کشورهای اصلی عمل آورنده ی آن هستند.
تركيبات شيميايي:قسمت هاي مختلف درخت انار مخصوصا پوست ريشه و ساقه انار داراي مقدري در حدود ۲۰ درصد تانن و اسيد پوني كوتانيك Punicotaniv acid مي باشد . پوست درخت انار داراي الكالوئيدي بنام پله تيه رتين Pelletierin است .
در صد گرم دانه انار مواد زير موجود است .
انرژي ۳۸ كالري
آب ۸۲ گرم
پروتئين ۰/۴ گرم
چربي ۰/۳ گرم
مواد نشاسته اي ۱۰ گرم
كلسيم ۴ گرم
سديم ۳ ميلي گرم
پتاسيم ۲۶۰ ميلي گرم
آهن ۰/۵ ميلي گرم
ويتامين ب ۱ ۰/۲ ميلي گرم
ويتامين ب ۲ ۰/۰۳ ميلي گرم
ويتامين ب ۳ ۰/۰۲ ميلي گرم
ويتامين ث ۴ ميلي گرم
ارزش غذایی ۱۰۰ گرم انار
۹۷/۸۰ درصد آب
۶۸ کیلو کالری انرژی
۹۵/۰ گرم پروتئین
۳/۰ گرم چربی
۱۷/۱۷ گرم کربو هیدرات
۶/۰ گرم فیبر
۱/۶ میلی گرم ویتامین C
۳/۰ میلی گرم نیاسین
۲۵۹ میلی گرم پتاسیم
این مقدار بیان کننده ی درصدی از میزان توصیه شده ی روزانه برای یک فرد بالغ است.
خواص داروئي:
اندام داروئی: تمام قسمتهای این گیاه مفید و داروئی است. قسمتهای مورد استفاده درخت انار شامل گل، برگ، پوست شاخههای جوان و ریشه، پوست میوه، شیره میوه (آب انار) و عصاره تغلیظ شدۀ آن است.
فوايد و خواص درمانی و پزشکی ميوه انار
خواص آنتی اکسیدانی:
انار منبع مهم آنتی اکسیدان ها ، پتاسیم و ویتامین C است. در واقع آب انار یکی از غنی ترین منابع پلی فنل هاست ، که گروهی از آنتی اکسیدان های قوی هستند. هدف آنتی اکسیدان ها کند کردن یا جلوگیری از صدمه سلولی است که در بسیاری از بیماری ها رخ می دهد.
علاوه بر آنتی اکسیدان ، آب انار حاوی دیگر مواد مفید همچون تانن ها و آنتوسیانین ها که بنظر می رسد با بیماری ها مقابله می کنند نیز هست. آب انار همچنین دارای مقدار قابل ملاحظه ای فیبر ، نیاسین و پتاسیم است.
قدرت آنتی اکسیدانی آب انار ممکن است تقریبا سه برابر میزان آنتی اکسیدان موجود در چای سبز باشد. سایر میوه ها ی حاوی پلی فنل ها شامل توت سیاه ، زغال اخته ، پرتقال ، سیب و انگور است.
از نظر طب جدید و علم تغذیه :
انار نه تنها سرشار از ویتامین است همچنین دشمن قوی در برابر بیماری هایی همچون سرطان ، بیماری قلبی ، سکته مغزی و فشار خون بالاست.
۱-انار غني از آنتي اكسيدانهاي قوي پلي فنوليك(POLYPHENOL)، تانن(TANNINS)،(PUNICALAGINS) و(ANTHOCYANINS) ميباشد.
۲-الاژيك اسيد ELLAGIC ACID موجود در اناراز بروز سرطان جلوگيري كرده و رشد تومورهاي سرطاني را كند ميسازد.
۳-انار براي سلامتي قلب و عروق، جلوگيري از تصلب شريانها و سكته ها، جلوگيري از پيري زودرس و آلزامير و پيشگيري از سرطانها بويژه سرطان پروستات مفيد است.
۴-آب انار خاصيت ميكروب كشي و ضذ عفوني كنندگي دارد.
۵-يك انار معمولي ۴۰ درصد نياز روزانه بدن به ويتامين C را تامين ميكند. همچنين انار منبع خوبي از اسيد فوليك، پتاسيم و آهن ميباشد.
۶-كاهش فشار سيستوليك خون و كلسترول بد نيز از ديگر خواص انار ميباشد.
۷- آنتي اكسيدان هاي موجود در انار ۳ برابر ميزان آنتي اكسيدانهاي موجود در چاي سبز و شراب قرمز است.
۸-انار تشكيل پلاك عروق را تا ۳۰ درصد كاهش ميدهد.انار ميزان نيتريك اكسايد بدن را نيز افزايش ميدهد.
۹-انار خون ساز و تصفيه كننده خون است.
۱۰-انارعطش را برطرف كرده و خنك كننده است.
۱۱-انار براي درمان اسهال،آرتريت،زردي و بواسير مفيد است.
۱۲-انار اشتها آور است.
۱۳-انار در درمان كم خوني و افزايش انرژي بدن موثر و مفيد است.
۱۴-انار تقويت كننده كبد و كليه ها ميباشد.
از نظر طب قديم ايران :طبق نظر حکمای طب سنتی به طور کلی تمام میوه انار سرد، تر و قابض است. آب فشرده انار نیز سرد و تر است و کمتر از پوست انار قابض است. پوست انار سرد و خشک و بسیار قابض است. انار ترش رودهها را خراش میدهد. بخصوص اگر ناشتا خورده شود و ممکن است موجب التهاب رودهها شود. گل انار بسیار قابض است و پوست درخت و پوست ریشه بسیار قابضتر از سایر قسمتها میباشد. اگر آب انار شیرین بعد از طعام خورده شود، برای تصفیه خون و تقویت کبد و یرقان و خفقان و سرفه گرم و صاف شدن صدا و رفع حکه و باز شدن رنگ صورت نافع است. مسهل صفرا و مقوی معده است و برای تبهای صفراوی و یرقان و جرب و حکه بسیار مفید است. مضمضمه آب آن برای زخمهای بد دهان نافع است.
براي مصارف دارويي از گل ، برگ ، پوست درخت ، پوست ريشه و دانه انار استفاده مي شود .
۱)انار شيرين ادرار آور است .
۲)ملين مزاج است .
۳) آب انار شيرين براي بيماريهاي مجاري ادرار مفيد است .
۴)ترشح صفرا را زياد مي كند.
۵)آب انار اسهال را برطرف مي كند.
۶)اگر آّ انار را با عسل مخلوط كرده و هر روز چند قطره در بيني بچكانيد از رشد پوليپ در بيني جلوگيري مي كنيد .
۷) خون ساز است .
۸)خون را تصفيه مي كند .
۱۰)براي سالمندان بهترين دارو براي تقويت كليه است .
۱۱)آب انار خنك كننده است .
۱۲)رنگ صورت را شاداب مي كند .
۱۳)صدا را باز كرده و گرفتگي صدا را برطرف مي كند .
۱۴)براي وزن اضافه كردن انار بخوريد .
۱۵)آب انار مقوي قلب و معده است .
۱۶) ميوه انار سرد و تر و قابض است .آب انار سرد و تر و پوست انار سرد و خشك و بسيار قابض مي باشد .
۱۷) كليه قسمت هاي درخت انار داراي تان مي باشد كه بسيار قابض است .
کدام قسمت گیاه انار اثر درمانی دارد؟
از تمام گل، برگ، پوست، ساقههای سبز و جوان پوست ریشه، پوست میوه و دانه و سرانجام عصاره و آب انار استفاده درمانی بعمل میآید. عصاره پوست درخت بعنوان ضد کرم بر ضد تیپ ورم و همچنین بر ضد هایمنولتی دوزیس مؤثر است. عصارۀ آبی اثرش کمتر از عصاره تهیه شده با سرکه میباشد. پوست ریشه آن دارای اثر کرم کشی بر ضد تیناکانینا است. میوه آن دارای مقدار زیادی تانن است. بنابراین بسیار قابض است و جوشانده میوه یا پوست میوۀ آن برای معالجه اسهال و اسهال خونی نافع میباشد. این جوشانده بعنوان مایع شست و شو برای التیام بواسیر و ترشحات سفید مهبل با لکوره آنیز مصرف میشود. در مورد التیام زخم گلو و تهیه غرغره جوشانده پوست میوه انار را توصیه میکند. میوۀ انار ضد سرفه و ملین است. گیاه دارای خاصیت باکتریکشی نیز میباشد. تخم آن مقوی معده و آب انار مقوی قلب و معده و خنککننده است. برگ درخت انار به حالت تازه یا خشک تیزابهای مطبوعی میدهد که در ضعف اعمال معده، کمی اشتها، حالت تهوع، ضعف عمومی، کم خونی بخصوص در دختران جوان، رفع خستگی عمومی بعد از پایان بیماریها، میگرن، اسهال مزمن اثر مفید دارد.برای دفع کرم کدو، دمکردۀ ریشه انار از سایر قسمتهای آن مؤثرتر است (اثر الکالوئید پله تیه رین). اثر ضد کرم و کرم کشی آن مربوط به وجود الکالوئید ایزوپله تیه رین میباشد.
انار سرشار از ویتامین است.
خوردن دانه های انار به مراتب بهتر از نوشیدن آب انار است و انار میوه ای است که به آن خون ساز می گویند و به همین علت بهترین موقع برای مصرف آن صبح و قبل از صبحانه است.
انار مقوی قلب، مفرح، دفع کننده چربی، رفع کننده سموم اغلب عفونت های داخلی است. خوردن انار با پرده های سفید آن شکم را دباغی می کند.
رب انار، برگ انار، در ضعف معده ، کم اشتهایی، تهوع، ضعف عمومی، تصفیه خون، خاصه در دختران جوان و در رفع میگرن بسیار مفید است.
دانه های میوه جنگلی انار که به (نار دان) شهرت دارد در معالجه اسهال بسیار موثر است. آب انار شیرین با شکر و نشاسته برای درد سینه و سرفه توصیه می شود.
فواید دارویی انار توسط پزشکان مورد تایید قرار گرفته و در طب سنتی از آن به عنوان داروی ضد انگل، ضد اسهال، تقویت کننده قلب، جمع کننده پوست و برای درمان زخم های دهان، خونریزی لثه، بواسیر خونی و زخم معده استفاده می شود.
اخیرا پزشکان عصاره های گوناگونی از قسمتهای مختلف درخت انار تهیه کرده و تحت آزمایشات فارماکولوژی قرار داده اند تا بتوانند ماده موثری را که فشار خون را پایین می آورد جدا کنند.
خواص ديگر انار:
۱-دم كرده پوست انار گلودرد را تسكين ميدهد.
۲-انار براي التهاب معده مفيد است.
۳-انار قابض است بويژه پوست ريشه درخت و پوست ميوه آن.
۴-جوشانده پوست ريشه درخت انار كرم معده را نابود ميسازد.
۵-انار ادرار آور است.
۶-براي درمان اسهال ۳۰ گرم پوست انار را با ۳ گرم دارچين در يك ليوان آب بجوشانيد و بصورت خنك ميل كنيد.
۷-براي رفع گرفتگي صدا ۳۰ گرم پوست انار را به همراه ۲ گرم زاج سفيد جوشانده و غرغره كنيد.
۸-براي رفع دل درد روي دانه هاي انار نمك و فلفل زده وآن را ميل كنيد.
۹-براي رفع تب يك ليوان آب انار را به همراه اندكي زعفران ميل كنيد.
۱۰-پوست انار را در زير نور آفتاب خشك كرده و تبديل به پودر كنيد. سپس آن را با اندكي فلفل سياه و نمك مخلوط كرده و همراه با خمير دندان، دندانها را مسواك بزنيد. اين مخلوط باعث سفيد و درخشان شدن دندانها شده و براي سلامتي لثه ها نيز مفيد است.
۱۱-جوشانده پوست انار براي گلودرد و التهاب گلو مفيد بوده و همچنين خاصيت ضد كرم نيز دارد.
۱۲-دانه انار براي حل كردن سنگ كليه و مثانه مفيد است.
خواص ديگر قسمت هاي درخت انار
۱. جوشانده پوست ريشه درخت انار كرم معده و روده را از بين مي برد .
۲. جوشانده پوست درخت انار نيز اثر ضد كرم درد .
۳. براي برطرف كردن گلو درد و زخم گلو از جوشانده پوست انار و يا جوشانده برگهاي انار استفاده كنند .
۴.خانم هائيكه عادت ماهيانه شان منظم نيست مي توانند از جوشانده برگهاي انار استفاده كنند.
۵.برگهاي له شده انار را اگر روي پوست بگذاريد خارش را از بين مي برد .
۶.براي برطرف كردن سوختگي پوست ، گلهاي انار را له كرده و با روغن كنجد مخلوط كنيد و اين پماد را روي قسمت سوختگي بماليد .
۷. جوشانده پوست درخت و پوست ريشه درخت انار كرم كش است .
۸.دم كرده گل انار اسهال مزمن را برطرف مي كند .
۹.دم كرده گلهاي انار را بصورت غرغره براي از بين بردن زخمهاي دهان بكار ببريد .
۱۰.براي برطرف كردن دندان درد ، دم كرده ريشه درخت انار را در دهان مضمضه كنيد .
۱۱.انار ترش و شيرين (ميخوش )ادرار را زياد مي كند .
۱۲. براي برطرف كردن بواسير بايد معقد را با جوشانده پوست انار شستشو داد .
مقابله با بیماری هاتحقیقات نشان داده اند که آب انار می تواند از خطر بیماری قلبی و سکته مغزی بکاهد. برخی مطالعات نشان داده اند که آب انار می تواند فشار خون را پایین آورد و به سلولهایی که باعث سرطان سینه می ش.وند حمله می کند.
با نتايج به دست آمده در اين تحقيق به نظر مي رسد كه خوردن انار و نوشيدن آب آن براي مردان خصوصا مرداني كه مبتلا سرطان پروستات هستند، مي تواند يك روش بدون عوارض پيشگيري و در مان باشد.
بر اساس اطلاعات موجود احتمالا انار مضرات و عوارضي ندارد ، در حالي كه فوايد زيادي براي آن كشف شده است. بنابراين مصرف آن پر فايده به نظر ميرسد. البته قبلا هم اثر مطلوب انار روي سرطان پوست ثابت شده بود. شايد انار روي ساير انواع سرطان نيز اثرات مطلوبي داشته باشد. و حتي شايد در عصاره انار دارويي ضدسرطان نهفته است.
آب انار به داشتن اثرات ضدالتهابي و ميزان بالاي مواد آنتي اكسيدانت آن مشهور است.
آنتياكسيدانتها از بدن در مقابل آسيب ناشي از راديكالهاي آزاد – كه در واكنشهاي شيميايي در بدن توليد ميشوند- محافظت ميكنند.
انار همچنين حاوي موادي به نام ايزوفلاوونها است كه تصور ميرود نقشي در نابودي سلولهاي سرطاني داشته باشند.
استفاده از انار، آب انار و رب انار را براي جلوگيري از بيماري هاي قلبي عروقي و مغزي مفید است
افزايش سن، فشار خون، كلسترول، مصرف دخانيات، ديابت، بيماري قلبي عروقي از جمله عوامل در ارتباط با بيماري عروقي مغز است. و بيماريهای عروقي مغز شايع ترين بيماري سيستم عصبي مركزي است كه يكي از عوامل اصلي مرگ ومير در كشورهاي پيشرفته است.انار مجموعه اي از خواص درماني را داراست كه به آن قابليت بالايي در پيشگيري از تغييرات عروقي كه موجب بيماري مي شود، مي دهد. استفاده طولاني مدت از انار با كاهش ضايعات عروقي همراه بوده و اين ميوه به عنوان جديدترين ماده آنتي اكسيدان مي تواند در حفاظت عروقي نقش ويژه اي را ايفا كند. تقليل كلسترول و تري گليسيريدها از جمله خواص درماني انار است و اين اثرات دركنار خاصيت آنتي اكسيداني آن مي تواند در درازمدت سبب بهبود ضايعات عروقي شود. استفاده از انار، آب انار و رب انار را براي جلوگيري از بيماري هاي قلبي عروقي و مغزي به افراد سالمند توصيه كرد.مصرف روزانه يك ليوان آب انار طبيعي از پيشرفت ضايعات عروقي جلوگيري مي كند.
آیا انار خونساز است ؟این تصور که میوه انار خونساز است تصوری غیر علمی و غلط است و باید تصریح کرد که انار خواص درمانی متعددی مانند : کاهنده فشار خون دارد اما خونساز نیست چرا که خونسازی نیازمند افزایش فعالیت مغز استخوان در پی دریافت کافی اهن میباشددر حالیکه هیچ یک از میوه ها حاوی مقادیر کافی از اهن نیستند.
مضرات :كسانيكه سرد مزاج هستند نبايد در خوردن انار افراط كنند . زيرا معده را سست كرده و ايجاد نفخ مي كند . اينگونه افراد بايد انار را با زنجبيل بخورند . جوشانده پوست درخت و پوست ريشه آن كه براي رفع كرم بكار
مي رود ممكن است ايجاد سرگيجه و استفراغ كند . بهر حال در خوردن جوشانده آن بايد احتياط كرد و اين كار بايد تحت نظر متخصص انجام گيرد .
نگهداري انار:انار تازه در دماي اتاق (در محل تاريك و خنك) تا يك هفته قابل نگهداري است.انار قاچ خورده درون يخچال تا ۲ هفته قابل نگهداري است.دانه هاي انار را ميتوان درون يك ظرف دردار تا ۶ ماه درون فريزر نگهداري كرد.
وضعیت تولید و صادرات انار در جهان:درخت انار ، ۵ هزار سال پيش در ايران كاشته مي شد و نهال اين درخت از ايران به بقيه كشورهاي جهان رفته است. اكنون ۱.۲ ميليون تن از اين ميوه در جهان صادر مي شود.
هند اولين صادركننده انار است و پس از هند ، ايران ، امريكا ، تركيه ، اسپانيا ، تونس و فلسطين ، صادركنندگان اصلي انار هستند.
نحوه دان كردن انار:
۱-تاج انتهايي انار را جدا كنيد.
۲-به آرامي پوست انار را چندين برش قطري بدهيد.
۳-انار را درون يك كاسه آب به مدت ۵ دقيقه بخيسانيد.
۴-انار را زير آب نگه داشته و دانه ها را از پوست و پرده هاي سفيد رنگ جدا كنيد. دانه ها به ته ظرف رفته، و پوست و پرده ها روي آب شناور خواهند شد.
۵-پوست و پرده ها را از روي سطح آب بر داريد.
۶-دانه ها را درون صافي و يا آبكش ريخته و آب آنها را بگيريد. سپس با يك دستمال تميز آنها را خشك كنيد.
انتخاب هنگام خرید چه اناری را انتخاب کنیم؟ برای انتخاب انار باید انواع سنگین تر آن را انتخاب کرد و پوست آن باید صاف ،شفاف ،نازک و بدون ترک باشد.
انار شیرین بهتر است یا ترش؟بسياري از مردم معتقدند انار شيرين درمان كننده بسياري از بيماري ها و دردهاست، بله اين صحيح است زيرا همان طور كه در اثرات درماني انار مي دانيم بسياري از بيماري ها را درمان مي سازد، اما اين خواص حياتي و درماني در انار شيرين به مراتب بيشتر و كامل تر است زيرا انار شيرين، اناري است كه كاملا رسيده و تركيبات شيميايي آن، كامل گرديده است و به طور طبيعي به تكامل مواد مغذي موجود رسيده است.
بايد يادآور شويم در انار ترش كه مواد قندي آن كمتر است، مواد اسيدي مانند اسيد ماليك و اسيدستريك وجود دارد كه در بعضي از افراد ايجاد ناراحتي خواهد كرد ولي به طور كلي براي سلامتي پوست بسيار نافع است.نكته مهم اين است كه با مصرف انار، سموم بدن دفع مي گردد و اين خود در ايجاد فرح و نشاط بسيار تأثيرگذار است. در اين جا لازم به ذكر است كه كبد كه وظيفه پاكسازي سموم از بدن را داراست با مصرف انار تقويت مي گردد.
مصرف انار براي سلامت پوست و رفع لك هاي صورت بسيار مفيد است، انار براي رفع خستگي و آرامش اعصاب بسيار كارآمد است.انار يك ميوه نيست بلكه يك پزشك و يك درمان كننده بيماري هاي كبد، مسوميت هاي خون، خستگي جسمي و عصبي و بالاخره رفع كننده سرماخوردگي و بيماري هاي عفوني و انگل هاي دستگاه گوارش است