| شكستگي لگن | |
| |
| آسيب‌هاي وارد بر لگن معمولاً در اثر نيروي غيرمستقيم (مثلاً در تصادف اتومبيل يا در له‌شدگي‌ها) روي مي‌دهند. به‌عنوان مثال، برخورد داشبورد اتومبيل به زانو مي‌تواند سر استخوان ران را به داخل حفره مفصل لگن بفشارد. شكستگي استخوان لگن ممكن است در اثر آسيب به بافتها و اعضاي داخل لگن (مثل مثانه و مجاري ادراري)، دچار عارضه شود. به‌علاوه، خونريزي داخلي همراه با شكستگي، مي‌تواند شديد باشد. علت اين امر آن است كه تعدادي از رگهاي خوني بزرگ و اعضاي مهم درون لگن قرار دارند. در نتيجه اين خونريزي، اغلب شوك بروز مي‌كند كه بايد فوراً درمان شود. | |
| تشخيص | |
| ممكن است موارد زير وجود داشته باشند: ناتواني در حركت يا حتي ايستادن (با وجودي كه پاها سالم به‌نظر مي‌رسند). درد و حساسيت در لمس نواحي لگن، كشاله ران يا پشت كه در اثر حركت، تشديد مي‌شود. وجود خون در محل خروجي دستگاه ادرار (به‌خصوص در مردان). ممكن است مصدوم قادر به دفع ادرار نباشد و يا اين عمل دردناك باشد. نشانه‌هاي شوك و خونريزي داخلي. | |
| مباحث زير را هم ببينيد: | |
| خونريزي داخلي ، شوك. | |
| اهداف | |
| به حداقل رساندن خطر شوك. فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان. | |
| 1) به مصدوم كمك كنيد كه روي پشت خود دراز بكشد. پاها را به حالت مستقيم و مسطح قرار دهيد و يا در صورتي كه مصدوم با تا كردن مختصر زانوها، احساس راحتي بيشتري مي‌كند، با استفاده از بالشتك‌هايي (مثل يك بالش يا لباس تا شده) زانوها را (در اين وضعيت) نگه داريد. | |
| 2) بين نقاط استخواني دو زانو و دو مچ پا، بالشتك قرار دهيد. با پيچيدن يك باند مثلثي تا شده به دور هر دو پا، آنها را بي‌حركت كنيد (1) ابتدا، انتها و مچ پا و (2) سپس، زانوها را محكم كنيد. | |
| 3) با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. در صورت بروز شوك، به درمان آن بپردازيد. | |
| |
| احتياط! | |
| اگر باندپيچي به دور دو پاي مصدوم، درد را افزايش مي‌دهد، از انجام اين كار صرف نظر كنيد. در اين موارد، در اطراف موضع آسيب، بالشتك‌هاي نرم (مثلاً لباس يا حوله) قرار دهيد. | |
| 4) تا رسيدن نيروهاي امدادي، علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، تنفس و نبض) را كنترل و ثبت كنيد. | |
| آسيب‌هاي لگن خاصره و ران | |
|
| |
| جدي‌ترين آسيب استخوان ران، شكستگي است. براي شكسته شدن تنه اين استخوان، نيروي قابل توجهي (مثلاً طي حادثه رانندگي يا سقوط از ارتفاع) موردنياز است. جدي بودن اين آسيب از آن جهت است كه دو انتهاي استخوان شكسته شده مي‌توانند رگهاي خوني اصلي را سوراخ كرده و خونريزي ايجاد كنند و احتمال بروز شوك وجود دارد. شكستگي گردن استخوان ران در افراد مسن (به‌ويژه زنان) كه استخوان‌هايشان با گذشت سن كم‌تراكم‌تر و شكننده شده‌اند، شايع است. گاهي دو انتهاي استخواني در هم فشرده مي‌شوند و اين شكستگي حالت پايدار پيدا مي‌كند (مبحث « شكستگي‌ها » را ببينيد). ممكن است مصدوم مبتلا به شكستگي گردن استخوان ران، قادر باشد قبل از مشخص شدن شكستگي تا مدتي راه برود. جدي‌ترين نوع آسيب در مفصل لگن خاصره كه البته شيوع بسيار كمي دارد، دررفتگي آن است. | |
| تشخيص | |
| ممكن است موارد زير وجود داشته باشند: - درد در موضع آسيب ناتواني در راه رفتن نشانه‌هاي شوك - كوتاه شدن اندام پاييني و چرخش زانو و انتهاي پا به خارج (چون عضلات قوي، دو انتهاي استخواني شكسته شده را به روي يكديگر حركت مي‌دهند). | |
| مباحث زير را نيز ببينيد: | |
| دررفتگي مفصل ، شكستگي‌ها ، شوك . | |
| اهداف | |
| بي‌حركت كردن اندام پاييني فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان | |
| 1) به مصدوم كمك كنيد تا دراز بكشد. در صورت امكان، از يك امدادگر بخواهيد كه به آرامي، اندام آسيب‌ديده را ثابت كند و نگه دارد. | |
| 2) ساق مصدوم را با ملايمت به حالت مستقيم درآوريد. در صورت لزوم، مچ پا را تحت كشش قرار دهيد تا به راست شدن اندام پاييني كمك كند. | |
| |
| 3) با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. اگر انتظار داريد آمبولانس سريع به محل برسد، تا زمان ورود آمبولانس، اندام پاييني را در همين وضعيت نگه داريد. | |
| 4) اگر تصور مي‌كنيد كه آمبولانس با تأخير وارد خواهد شد، با ثابت كردن اندام مبتلا به اندام سالم، آن را بي‌حركت كنيد. اندام سالم را به آرامي در مجاورت اندام آسيب‌ديده قرار دهيد. يك باند در محل مچ پا و انتهاي پا (1) و سپس يكي هم در محل زانو (2) بپيچيد. دو باند هم در بالا (3) و پايين (4) محل شكستگي بپيچيد. بالشتك‌هاي نرمي بين دو پا قرار دهيد تا از مالش قسمت‌هاي استخواني به يكديگر پيشگيري شود؛ سپس، باندها را در سمت سالم گره بزنيد. | |
| 5) گام‌هاي ممكن را براي درمان شوك در مصدوم طي كنيد: با استفاده از پتو يا (چند تكه) لباس، مصدوم را از سرما محافظت كنيد اما پاهاي او را بالا نبريد. | |
| |
| هشدار! | |
| مصدوم را از خوردن، آشاميدن يا سيگار كشيدن منع كنيد چون ممكن است در بيمارستان به بيهوشي عمومي نياز داشته باشد. حتي اگر نشانه‌هاي شوك در مصدوم ظاهر شده‌اند، پاهاي او را بالا نبريد چون ممكن است صدمات داخلي بيشتري را سبب شويد. | |
| مورد خاص | |
| آماده‌سازي جهت انتقال اگر مسير انتقال تا بيمارستان احتمالاً طولاني و ناهموار است، اقدامات نگهدارنده مستحكم‌تري براي اندام‌هاي پاييني و انتهاي پاها موردنياز است. از يك آتل مناسب يا يك شي محكم و طويل (مثلاً ديرك نرده) كه طول آن از حفره زير بغل تا انتهاي پا باشد، استفاده كنيد. آتل را در كنار سمت آسيب‌ديده قرار دهيد. چند بالشتك بين دو پا و بين آتل و بدن مصدوم بگذاريد. انتهاي دو پا را با هم در يك باند تا شده باريك بپيچيد (1). با بستن باندهاي تا شده پهن در مناطق قفسه سينه (2)، لگن (3)، زانوها (4)، بالا و پايين محل شكستگي (5 و 6) و يك نقطه ديگر (7)، آتل را به بدن ثابت كنيد. روي محل شكستگي را باندپيچي نكنيد. وقتي پاي مصدوم كاملاً بي‌حركت شد، بايد با استفاده از روش چرخاندن مثل الوار او را به روي بيماربر منتقل كنيد. | |
| |
