- تاريخچه شركت سهامي ذوب آهن
ايران در قرون و اعصار گذشته ، از جهت آشنايی با نحوه به دست آوردن فولاد ، همسطح و همتراز ديگر جوامع و تمدن های بزرگ بود. اما در سه قرن اخير به لحاظ سيطره كشورهای غربی و پيشرفت سريع آنان و اضمحلال صنايع داخلی ، در زمره وارد كنندگان محصولات فلزی قرار گرفته و ايجاد يك كارخانه ذوب آهن كه مادر صنايع محسوب می شد به عنوان يك آرمان ملی از دوره قاجاريه مطرح بوده ، كه همواره با موانع متعددی از جمله مشكلات سياسی خارجی و داخلی و محدوديت های مالی مواجه بوده است.
تا اين كه در چهارچوب پروتكل همكاری های فنی و اقتصادی بين دولتهای ايران و شوروی سابق، احداث كارخانه ذوب آهن ، خط لوله سراسری گاز و كارخانه ماشين سازی مورد توافق قرار گرفت و موافقت نامه ای به امضاء رسيد كه در 23 دی ماه 1344 به تصويب مجلس رسيد.
يكی از اصول اين توافق نامه همكاری دولت شوروی در زمينه احداث كارخانه ذوب آهن در ايران بود و بر همين اساس شركت ملی ذوب آهن ايران ، قرارداد لازم را با موسسه تياژ پرم اكسپورت شوروی برای تهيه طرح و تجهيزات كارخانه و طراحی و تجهيز معادن سنگ آهن و زغال سنگ و سنگ آهك منعقد كرد .
كارشناسان شوروی با توجه به محدوديت منابع مالی و مواد اوليه ، خصوصا ذخاير شناخته شده معادن زغال سنگ ، ظرفيت کارخانه را 550 هزار تن فولاد در سال تعيين كردند كه مورد موافقت قرار گرفت . متعاقبا كارشناسان ايرانی و شوروی اطراف شهر اصفهان را از نظر استحكام طبقات زمين ، موقعيت محل از نظر زلزله ، تأمين آب ، گاز ، انرژی الكتريكی و ساير موارد اوليه و خطوط ارتباطی و عوامل فنی ، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قراردادند .
در نتيجه مطالعات آنها ، دشت طبس واقع در 45 كيلومتری جنوب غربی اصفهان و در پنج كيلومتری زاينده رود و در كنار جاده اصفهان - شهركرد برای احداث كارخانه ، مناسب تشخيص داده شده و قطعيت يافت .
در سال هاي بعد به ترتيب با راه اندازي كارگاه هاي مختلف، در سال 1350 محصول چدن به مرحله بهره برداري رسيد و توليد محصولات فولاد ساختماني در سال 1351 آغاز گرديد و بهمين ترتيب توسعه و راه اندازي طرح ها همچنان ادامه يافت تا امروز كه كارخانه ذوب آهن توليدي بيش از 2.2 ميليون تن در سال دارد.
كارخانه ذوب آهن را نمي توان توليد كننده آهن محض دانست. بلكه توليد انواع مواد شيميايي كه خود ماده اوليه كارخانجات ديگر مي باشد را مي توان جزو محصولات توليدي جنبي دانست كه علاوه بر تأمين نياز داخلي كارخانه، مازاد آن به بازارهاي داخلي و خارجي عرضه مي شود.
قسمت هاي عمده كارخانه در بخش بهره برداري شامل خط توليد و قسمت هاي سرويس دهنده مي باشد.
1- بخش هاي اصلي خط توليد عبارتند از: بخش آگلومراسيون، بخش توليدات كك و مواد شيميايي، بخش كوره بلند، بخش فولاد سازي و مهندسي نورد.
2- بخش هاي سرويس دهنده که در حقيقت عمليات تعمير و نگهداري و سرويس تجهيزات خط توليد را به عهده دارند عبارتند از: مهندسي هاي نيروگاه ها، توليد انرژي، آبرساني، اتوماسيون و ارتباطات،بخش هاي آزمايشگاه مركزي، مهندسي تعميرات و نگهداري، راه آهن و قسمت فني بهره برداري، بخش توليدات نسوز و آهك. قسمت هاي تحت پوشش مديريت طرح و برنامه شامل امور مالي و بازرگاني، نيروي انساني و روابط اجتماعي و ديگر بخش هاي مديريتي مي باشند كه هر يك به نوعي عهده دار امور مربوط به كارخانه مي باشند.
در ادامه به شرح خط توليد فولاد در كارخانه ذوب آهن پرداخته مي شود.
ايران در قرون و اعصار گذشته ، از جهت آشنايی با نحوه به دست آوردن فولاد ، همسطح و همتراز ديگر جوامع و تمدن های بزرگ بود. اما در سه قرن اخير به لحاظ سيطره كشورهای غربی و پيشرفت سريع آنان و اضمحلال صنايع داخلی ، در زمره وارد كنندگان محصولات فلزی قرار گرفته و ايجاد يك كارخانه ذوب آهن كه مادر صنايع محسوب می شد به عنوان يك آرمان ملی از دوره قاجاريه مطرح بوده ، كه همواره با موانع متعددی از جمله مشكلات سياسی خارجی و داخلی و محدوديت های مالی مواجه بوده است.
تا اين كه در چهارچوب پروتكل همكاری های فنی و اقتصادی بين دولتهای ايران و شوروی سابق، احداث كارخانه ذوب آهن ، خط لوله سراسری گاز و كارخانه ماشين سازی مورد توافق قرار گرفت و موافقت نامه ای به امضاء رسيد كه در 23 دی ماه 1344 به تصويب مجلس رسيد.
يكی از اصول اين توافق نامه همكاری دولت شوروی در زمينه احداث كارخانه ذوب آهن در ايران بود و بر همين اساس شركت ملی ذوب آهن ايران ، قرارداد لازم را با موسسه تياژ پرم اكسپورت شوروی برای تهيه طرح و تجهيزات كارخانه و طراحی و تجهيز معادن سنگ آهن و زغال سنگ و سنگ آهك منعقد كرد .
كارشناسان شوروی با توجه به محدوديت منابع مالی و مواد اوليه ، خصوصا ذخاير شناخته شده معادن زغال سنگ ، ظرفيت کارخانه را 550 هزار تن فولاد در سال تعيين كردند كه مورد موافقت قرار گرفت . متعاقبا كارشناسان ايرانی و شوروی اطراف شهر اصفهان را از نظر استحكام طبقات زمين ، موقعيت محل از نظر زلزله ، تأمين آب ، گاز ، انرژی الكتريكی و ساير موارد اوليه و خطوط ارتباطی و عوامل فنی ، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قراردادند .
در نتيجه مطالعات آنها ، دشت طبس واقع در 45 كيلومتری جنوب غربی اصفهان و در پنج كيلومتری زاينده رود و در كنار جاده اصفهان - شهركرد برای احداث كارخانه ، مناسب تشخيص داده شده و قطعيت يافت .
در سال هاي بعد به ترتيب با راه اندازي كارگاه هاي مختلف، در سال 1350 محصول چدن به مرحله بهره برداري رسيد و توليد محصولات فولاد ساختماني در سال 1351 آغاز گرديد و بهمين ترتيب توسعه و راه اندازي طرح ها همچنان ادامه يافت تا امروز كه كارخانه ذوب آهن توليدي بيش از 2.2 ميليون تن در سال دارد.
كارخانه ذوب آهن را نمي توان توليد كننده آهن محض دانست. بلكه توليد انواع مواد شيميايي كه خود ماده اوليه كارخانجات ديگر مي باشد را مي توان جزو محصولات توليدي جنبي دانست كه علاوه بر تأمين نياز داخلي كارخانه، مازاد آن به بازارهاي داخلي و خارجي عرضه مي شود.
قسمت هاي عمده كارخانه در بخش بهره برداري شامل خط توليد و قسمت هاي سرويس دهنده مي باشد.
1- بخش هاي اصلي خط توليد عبارتند از: بخش آگلومراسيون، بخش توليدات كك و مواد شيميايي، بخش كوره بلند، بخش فولاد سازي و مهندسي نورد.
2- بخش هاي سرويس دهنده که در حقيقت عمليات تعمير و نگهداري و سرويس تجهيزات خط توليد را به عهده دارند عبارتند از: مهندسي هاي نيروگاه ها، توليد انرژي، آبرساني، اتوماسيون و ارتباطات،بخش هاي آزمايشگاه مركزي، مهندسي تعميرات و نگهداري، راه آهن و قسمت فني بهره برداري، بخش توليدات نسوز و آهك. قسمت هاي تحت پوشش مديريت طرح و برنامه شامل امور مالي و بازرگاني، نيروي انساني و روابط اجتماعي و ديگر بخش هاي مديريتي مي باشند كه هر يك به نوعي عهده دار امور مربوط به كارخانه مي باشند.
در ادامه به شرح خط توليد فولاد در كارخانه ذوب آهن پرداخته مي شود.