كاهش درجه حرارت بدن
|
|
|
| اين حالت وقتي رخ مي‌دهد كه درجه حرارت بدن به زير 35 درجه سانتيگراد سقوط كند. آثار اين وضعيت، بسته به سرعت شروع آن و سطحي كه درجه حرارت بدن تا آن حد سقوط مي‌كند، متغير است. كاهش متوسط درجه حرارت معمولاً به‌طور كامل بهبود پيدا مي‌كند. كاهش شديد درجه حرارت (وقتي حرارت مركزي بدن به زير 30 درجه سانتيگراد سقوط كند) اغلب (البته نه هميشه) كشنده است. با اين حال، صرف‌نظر از مقدار كاهش درجه حرارت، شروع و تداوم اقدامات نجات‌دهنده حيات تا زماني كه يك پزشك براي ارزيابي بيمار برسد، هميشه ارزشمند است. |
|
| عوامل ايجادكننده كاهش درجه حرارت |
| كاهش درجه حرارت در منازلي كه خوب گرم نمي‌شوند، مي‌تواند طي چند روز بروز كند. شيرخواران، افراد بي‌خانمان، سالمندان و افراد لاغر و نحيف، مشخصاً آسيب‌پذير هستند. كمبود فعاليت (بدني)، بيماري مزمن و خستگي، همگي ميزان خطر را افزايش مي‌دهند؛ الكل و مواد مخدر مي‌توانند وضعيت را تشديد كنند. همچنين ممكن است كاهش درجه حرارت در اثر مواجهه طولاني‌مدت با سرماي خارج از ساختمان رخ دهد . هواي وزنده اثر سرمايشي بيشتري نسبت به هواي راكد دارد. بنابراين، «عامل باد ـ سرما»ي زياد مي‌تواند به مقدار زيادي خطر بروز كاهش درجه حرارت را در فرد افزايش دهد. مرگ ناشي از فرو رفتن در آب سرد مي‌تواند به دليل كاهش درجه حرارت باشد نه غرق شدگي. وجود آب سرد در اطراف بدن 30 بار سريع‌تر از هواي سرد، بدن را سرد مي‌كند و دماي بدن با سرعت بيشتري سقوط مي‌كند. |
|
| تشخيص |
با پيشرفت اين وضعيت ممكن است موارد زير ظاهر شوند:
- لرزيدن و پوست خشك، رنگ پريده و سرد
- بي‌تفاوتي، عدم آگاهي نسبت به زمان و مكان يا رفتار غيرمنطقي؛ گاهي، پرخاشگري
- بي‌حالي يا اختلال هوشياري
- تنفس كند و كم‌عمق
- نبض كند و ضعيف. در موارد شديد، ممكن است قلب از ضربان بايستد. |
|
| مباحث زير را هم ببينيد: |
| غرق شدگي ، اقدامات نجات‌دهنده حيات . |
|
|
| اهداف |
پيشگيري از اتلاف گرماي بيشتر از بدن
گرم كردن بيمار به طور آهسته
در صورت لزوم، فراخواني كمك‌هاي پزشكي |
|
| درمان در شرايط داخل ساختمان |
| 1) در مورد بيماري كه از خارج ساختمان به داخل آورده شده است، به سرعت لباس‌هاي مرطوب را با لباس‌هاي گرم و خشك تعويض كنيد. |
|
| 2) در صورتي كه بيمار جوان و خوش بنيه است و مي‌تواند بدون كمك وارد وان حمام شود، مي‌توان براي گرم كردن مجدد او از حمام استفاده كرد. آب بايد گرم باشد نه خيلي داغ (تقريباً 40 درجه سانتيگراد). |
|
| 3) بيمار را در بستر قرار دهيد و مطمئن شويد كه او كاملاً پوشيده شده است. به بيمار نوشيدني‌هاي گرم، سوپ يا غذاهاي پرانرژي مثل شكلات بدهيد تا به گرم شدن مجدد او كمك كنيد. |
|
|
|
| مورد خاص |
كاهش درجه حرارت در سالمندان
سالمندان ممكن است با سرعت كمتر و طي چندين روز دچار كاهش درجه حرارت شوند. افراد سالمند اغلب از تغذيه و گرمايش كافي برخوردار نيستند و احتمالاً بيشتر دچار بيماري‌هاي مزمني مي‌شوند كه تحرك آنها را مختل مي‌كند.
هنگام درمان يك سالمند مبتلا به كاهش درجه حرارت، مراقب باشيد كه وي را به‌طور آهسته گرم كنيد. بيمار را در اتاقي كه درجه حرارت آن تقريباً 25 درجه سانتيگراد است، با پتو بپوشانيد. اگر بيمار را خيلي سريع گرم كنيد، ممكن است خون به‌طور ناگهاني از قلب و مغز به سطح بدن منتقل شود.
هميشه با يك پزشك تماس بگيريد زيرا كاهش درجه حرارت مي‌تواند علايم سكته مغزي، حمله قلبي يا كم‌كاري غده تيروييد را بپوشاند يا آنكه همراه با آنها بروز كند. |
|
|
|
| احتياط! |
به بيمار سالمند اجازه ندهيد كه براي گرم كردن بدن خود از حمام استفاده كند (گرم شدن ناگهاني مي‌تواند سبب انحراف ناگهاني خون از قلب و مغز به سطح بدن شود).
- هيچ منبع گرمايي (مثل بطري آب داغ يا بخاري) را در مجاورت بيمار قرار ندهيد چون اين كار مي‌تواند خون را خيلي سريع جابه‌جا كند. به‌علاوه، اين وسايل ممكن است منجر به سوختگي در بيمار شود.
- الكل منجر به بدتر شدن كاهش درجه حرارت مي‌شود.
-- با ملايمت به بيمار رسيدگي كنيد زيرا در موارد شديد، جابه‌جايي يا درمان شتاب‌زده مي‌تواند قلب را از ضربان باز نگه دارد. |
|
| 4) علايم حياتي بيمار (سطح پاسخ‌دهي، تنفس، نبض و درجه حرارت) را به‌طور مرتب كنترل و ثبت كنيد. |
|
| 5) اگر ذره‌اي در مورد وضعيت بيمار مشكوك هستيد، تماس با يك پزشك بسيار حايز اهميت است. اگر كاهش درجه حرارت در يك فرد سالمند يا شيرخوار روي داده است، هميشه بايد كمك پزشكي درخواست كنيد. |
|
| مورد خاص |
كاهش درجه حرارت در شيرخواران
روش‌هاي تنظيم دماي بدن در شيرخواران تكامل نيافته است، به همين جهت يك شيرخوار ممكن است در يك اتاق سرد دچار كاهش درجه حرارت شود. پوست شيرخوار ممكن است سالم به‌نظر برسد اما در لمس، سرد است؛ وي ممكن است شل و بي‌حال بوده، به‌طور غيرمعمول ساكت باشد و از خوردن شير امتناع كند. با پوشاندن شيرخوار در پتو و گرم كردن اتاق، وي را به تدريج گرم كنيد. در صورتي كه مشكوك هستيد كه شيرخواري دچار كاهش درجه حرارت هست يا خير، هميشه بايد با يك پزشك تماس بگيريد. |
|
|
|
|
| اهداف |
پيشگيري از اتلاف گرماي بيشتر از بدن
گرم كردن بيمار
فراخواني نيروهاي امدادي |
|
| درمان در شرايط خارج از ساختمان |
| 1) در اسرع وقت، بيمار را به يك مكان سرپوشيده منتقل كنيد. |
|
| 2) لباس‌هاي مرطوب را خارج كنيد. بيمار را در برابر باد محافظت كنيد. با استفاده از چند پتو و لباس اضافه، بيمار را بپوشانيد؛ سر بيمار را هم بپوشانيد. از دادن لباس‌هاي خودتان به بيمار خودداري كنيد. |
|
| 3) بيمار را در برابر (سرماي) زمين و محيط اطراف محافظت كنيد. بيمار را در يك كيسه خواب خشك قرار دهيد و با چند پتو يا روزنامه بپوشانيد. در صورت امكان، يك كيسه نجات پلاستيكي يا از جنس كاغذ آلومينيوم را به دور او بپيچيد. |
|
|
|
| 4) فردي را براي درخواست كمك روانه كنيد. در حالت مطلوب، 2 نفر بايد براي درخواست كمك روانه شوند. با اين حال، ترك نكردن بيمار بسيار حايز اهميت است؛ يك نفر بايد در تمام لحظات در كنار بيمار بماند. |
|
| 5) در صورتي كه به نوشيدني گرم يا غذاهاي پرانرژي (مثل شكلات) دسترسي داريد، اين مواد غذايي را به منظور سريع‌تر گرم شدن، به او بدهيد تا بخورد. |
|
| احتياط! |
| الكل با گشاد كردن عروق سطحي، امكان اتلاف گرما را فراهم مي‌كند و كاهش درجه حرارت را شديدتر مي‌كند. |
|
| هشدار! |
| اگر بيمار بي‌هوش شد، راه تنفسي را باز و تنفس را كنترل كنيد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد). |
|
| 6) با رسيدن نيروهاي امدادي، بيمار بايد توسط آنها به بيمارستان منتقل شود. |
|
| مورد خاص |
مواردي كه به نيروهاي امدادي دسترسي نداريد
اگر در كنار بيمار تنها هستيد، سعي كنيد با سوت زدن، برافروختن مشعل يا روشن كردن آتش، جلب توجه كنيد. |
|
