بررسی آسیت در جوجه های گوشتی و عوامل محیطی
مقدمه:
آسیت را تجمع آب در حفره شكمی توصیف كردهاند و علت آن نیاز به تأمین اكسیژن بالا جهت بافتها عنوان شده است. این عارضه بیشتر در جوجه خروسهای در حال رشد بویژه در مناطقی كه ارتفاع آن زیاد است و در مناطقی كه استرس سرمایی وجود دارد دیده میشود. در شدیدترین حالت تا 25% مرگ و میر نیز دیده شده است. هرچند مرگ و میر رایج در این بیماری 12-5 درصد میباشد.
تاریخچه این بیماری :
این عارضه برای نخستین بار در ارتفاعات بالا در کشور بولیوی در جوجه های گوشتی دیده شد و به دنبال آن در سایر کشورهای جهان و از جمله در ایران هم گزارش شد، چون این عارضه اکثراً در مناطق با ارتفاع بیش از 1400 متر از سطح دریا مشاهده می شد آن را بیماری ارتفاعات بالا نامیدند.
طبق آمار و ارقام، مجموعه لاشه حذفی از 5/3% در سال 1986 به 19% در سال 1994 افزایش یافت، سالانه 50 بیلیون دلار در اثر تلفات ناشی از آسیت به صنعت مرغ گوشتی دنیا خسارت وارد می شود.
علایم ظاهری :
افزایش تنفس و افزایش میزان فعالیت ، از دست دادن درخشش پرها ، متسع شدن شکم به دلیل تجمع مایع ، کوچک بودن نسبت به جوجه های دیگر ، له له زدن همراه با صدایی مثل غرغره کردن ، جوجه های مبتلا اغلب به روی پشت می میرند ، قرمز شدن پوست شکم و پر خون شدن عروق محیطی و در پرندگان مسن تر اغلب سیانوز در اطراف تاج و ریش دیده می شود .
پرخونی عضلات، اتساع ناحیه شکم وتجمع مایعدر داخل محوطه بطنی
http://i15.tinypic.com/6g1w855.jpg
پاتولوژی :
1- سیستم قلبی-عروقی: علائم آن شامل
تحلیل رفتن میوفیبریل قلبی، از بین رفتن سارکومرها و میتوکندری ها ، شل و نرم شدن قلب، تجمع مایع در پریکارد ، افزایش PCV ، تعداد RBC،WBC و غلظت هموگلوبین ، افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز در قلب ، افزایش در تعداد قطرات کوچک چربی ، افزایش در ذخایر گلیکوژن میوکارد
افزایش ضخامت سرخرگ ششی ، افزایشRV/TV ، سست شدن مویرگها و فیبروزی شدن کپسول کبد تورم سلول های کبدی و چسبیدن فیبرین به سطح آن .
2- ریه:
وجود تعداد زیادی گره های غضروفی، استخوانی و لنفاوی در شش پرندگان مبتلا ،30% افزایش در ضخامت سد بافتی خون – گاز، هیپرتروفی ماهیچه صاف در پارا برونشیول ، سنتز کلاژن اضافی در ریه ها و اختلال در ساختمان آلوئولی از نشانه های این بیماری در طیور است .
اتساع ورید میانخالی خلفی
http://i18.tinypic.com/5ymd3yw.jpg
اتساع قسمت راست قلب
http://i17.tinypic.com/4y5kyg2.jpg
ژله ای شدن مایع آسینی، وگرد شدن لبه های کبد.
http://i9.tinypic.com/506lf0m.jpg
روند ایجاد عارضه :
افزایش نیاز به اکسیژن باعث افزایش پمپ خون از قلب به ریه ها می شود که در نتیجه آن باعث افزایش فشار خون سرخرگی و بسته نشدن کامل دریچه ها می شود که به دنبال آن برگشت خون به داخل سیاهرگهای اصلی و افزایش فشار را خواهیم داشت که نهایتاً باعث آسیب دیدن سلولهای کبد و بزرگ شدن آنمی شود .
خروج پلاسما از رگها و تجمع آن در داخل حفرات بدن باعث افزایشسلولهای خونی و افزایش ویسکوزیته خون مشود در نتیجه نیاز به فشار بالا برای جریان یافتن در مویرگها می باشد .که باعث تشدید عارضه می شود .
مقدمه:
آسیت را تجمع آب در حفره شكمی توصیف كردهاند و علت آن نیاز به تأمین اكسیژن بالا جهت بافتها عنوان شده است. این عارضه بیشتر در جوجه خروسهای در حال رشد بویژه در مناطقی كه ارتفاع آن زیاد است و در مناطقی كه استرس سرمایی وجود دارد دیده میشود. در شدیدترین حالت تا 25% مرگ و میر نیز دیده شده است. هرچند مرگ و میر رایج در این بیماری 12-5 درصد میباشد.
تاریخچه این بیماری :
این عارضه برای نخستین بار در ارتفاعات بالا در کشور بولیوی در جوجه های گوشتی دیده شد و به دنبال آن در سایر کشورهای جهان و از جمله در ایران هم گزارش شد، چون این عارضه اکثراً در مناطق با ارتفاع بیش از 1400 متر از سطح دریا مشاهده می شد آن را بیماری ارتفاعات بالا نامیدند.
طبق آمار و ارقام، مجموعه لاشه حذفی از 5/3% در سال 1986 به 19% در سال 1994 افزایش یافت، سالانه 50 بیلیون دلار در اثر تلفات ناشی از آسیت به صنعت مرغ گوشتی دنیا خسارت وارد می شود.
علایم ظاهری :
افزایش تنفس و افزایش میزان فعالیت ، از دست دادن درخشش پرها ، متسع شدن شکم به دلیل تجمع مایع ، کوچک بودن نسبت به جوجه های دیگر ، له له زدن همراه با صدایی مثل غرغره کردن ، جوجه های مبتلا اغلب به روی پشت می میرند ، قرمز شدن پوست شکم و پر خون شدن عروق محیطی و در پرندگان مسن تر اغلب سیانوز در اطراف تاج و ریش دیده می شود .
پرخونی عضلات، اتساع ناحیه شکم وتجمع مایعدر داخل محوطه بطنی
http://i15.tinypic.com/6g1w855.jpg
پاتولوژی :
1- سیستم قلبی-عروقی: علائم آن شامل
تحلیل رفتن میوفیبریل قلبی، از بین رفتن سارکومرها و میتوکندری ها ، شل و نرم شدن قلب، تجمع مایع در پریکارد ، افزایش PCV ، تعداد RBC،WBC و غلظت هموگلوبین ، افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز در قلب ، افزایش در تعداد قطرات کوچک چربی ، افزایش در ذخایر گلیکوژن میوکارد
افزایش ضخامت سرخرگ ششی ، افزایشRV/TV ، سست شدن مویرگها و فیبروزی شدن کپسول کبد تورم سلول های کبدی و چسبیدن فیبرین به سطح آن .
2- ریه:
وجود تعداد زیادی گره های غضروفی، استخوانی و لنفاوی در شش پرندگان مبتلا ،30% افزایش در ضخامت سد بافتی خون – گاز، هیپرتروفی ماهیچه صاف در پارا برونشیول ، سنتز کلاژن اضافی در ریه ها و اختلال در ساختمان آلوئولی از نشانه های این بیماری در طیور است .
اتساع ورید میانخالی خلفی
http://i18.tinypic.com/5ymd3yw.jpg
اتساع قسمت راست قلب
http://i17.tinypic.com/4y5kyg2.jpg
ژله ای شدن مایع آسینی، وگرد شدن لبه های کبد.
http://i9.tinypic.com/506lf0m.jpg
روند ایجاد عارضه :
افزایش نیاز به اکسیژن باعث افزایش پمپ خون از قلب به ریه ها می شود که در نتیجه آن باعث افزایش فشار خون سرخرگی و بسته نشدن کامل دریچه ها می شود که به دنبال آن برگشت خون به داخل سیاهرگهای اصلی و افزایش فشار را خواهیم داشت که نهایتاً باعث آسیب دیدن سلولهای کبد و بزرگ شدن آنمی شود .
خروج پلاسما از رگها و تجمع آن در داخل حفرات بدن باعث افزایشسلولهای خونی و افزایش ویسکوزیته خون مشود در نتیجه نیاز به فشار بالا برای جریان یافتن در مویرگها می باشد .که باعث تشدید عارضه می شود .
عوامل مـؤثر در بروز عارضه :
الف ) سرعت رشد و ترکیب بدن :
افزایش سرعت رشد موجب افزایش نیاز به اکسیژن و افزایش وقوع آسیت میگردد. از لحاظ ترکیب بدن نیز سوخت ساز نیتروژن و پروتئین در مقایشه با چربی به اکسیژن بیشتری نیاز دارد ، اما لاشه جوجه ها به طور واقعی پروتئین و نیتروژن کمتری نسبت به مقدار چربی دارند ، لذا جوجه هایی که ذخیره چربی بیشتری دارند به آسیت حساسترند.نیاز جوجههای گوشتی به اكسیژن زیاد به دلیل فرآیند متابولیكی سوخت و ساز بدن آنها میباشد. در شرایطی كه رشد خیلی سریع باشد و در صورتی كه هوا خیلی سرد باشد لازم است كه ششها اكسیژن بیشتری در اختیار خون قرار دهند. در مناطق مرتفع فشار اكسیژن كمتری در هوای دم وجود دارد و در شرایطی كه متابولسیم بدن بالاست لازم است خون بیشتری به شش فرستاده شود و در نتیجه فشار زیادی به بطن راست پرنده وارد میشود. در شرایط طبیعی بطن راست نسبتاً كوچك میباشد ولی در شرایط آسیت بطن راست بزرگ و متسع شده و اندازه آن دو برابر میشود. آسیت عمدتاً در اثر كمبود اكسیژن ایجاد میشود و در مطالعاتی كه بر روی لاشه طیور مرده انجام گرفته وجود مایع در حفره بطنی به راحتی قابل تشخیص است همچنین بزرگ شدن بیش از اندازه بطن راست، بزرگ شدن دهلیزها، پرخون شدن ششها خیز و ادم به خوبی قابل تشخیص است. ششها ممكن است توسط آلودگیهای محیطی یا عفونتهای دستگاه تنفسی، آسیب دیده و این موضوع باعث تشدید بیماری میشود. پرندگان مبتلا از نظر میزان گلبولهای قرمز خون بالا میباشد فشار سرخرگ شش ممكن است دو برابر گردد پرندگانی كه توسط آسیت میمیرند، معمولاً لاشه آنها كوچكتر از لاشه پرندگانی است كه در اثر بیماری تلف شدهاند، مشكل آسیت در جوجههای گوشتی به این دلیل است كه حجم ششهای جوجههای گوشتی نسبت به وزن بدن و نیازهای متابولیكی آنها كوچك میباشد.
میزان رشد: تردیدی وجود ندارد كه میزان رشد یك عامل مهم در نیاز به اكسیژن میباشد و خود میتواند به طور بالقوه منجر به بروز آسیت شوند.می توان اختلاف فاحشی را در وزن پرندگان مبتلا به آسیت و پرندگان سالم مشاهده كردند و در این حالت پرندگان مبتلا به آسیت كوچكتر بودند و ظاهراً این در تفاوت مربوط به این واقعیت است كه رشد سریع مشكل فیزیولوژی قلب را تشدید میكند و در نتیجه بروز آسیت را تشدید و باعث كاهش رشد و در نهایت، مرگ میشود. اندازه متابولیكی بدن بیشتر از اندازه واقعی بدن در ارتباط با اختلالات متابولیكی قابل بحث است.
تركیب بدن: عامل دیگری است كه بر میزان نیاز به اكسیژن تأثیر میگذارد و در نتیجه منجر به بروز آسیت میشود به این معنی كه نیاز به اكسیژن جهت متابولیسم چربی با نیاز متابولیسم پروتئین با هم متفاوت میباشند. نیاز به اكسیژن برای متابولیسم ازت و پروتئین نسبت به چربی بالا است.
بدن طیور عمدتاً از ماهیچه تشكیل شده است ولی 80% آن آب است ولی بافت چربی 90% چربی دارد و بنابراین نیاز به اكسیژن طبیعتاً بالا است افزایش چربی بدن در پرندگان منجر به افزایش معنیداری در نیاز به اكسیژن جهت متابولیسم آن میشود.
الف ) سرعت رشد و ترکیب بدن :
افزایش سرعت رشد موجب افزایش نیاز به اکسیژن و افزایش وقوع آسیت میگردد. از لحاظ ترکیب بدن نیز سوخت ساز نیتروژن و پروتئین در مقایشه با چربی به اکسیژن بیشتری نیاز دارد ، اما لاشه جوجه ها به طور واقعی پروتئین و نیتروژن کمتری نسبت به مقدار چربی دارند ، لذا جوجه هایی که ذخیره چربی بیشتری دارند به آسیت حساسترند.نیاز جوجههای گوشتی به اكسیژن زیاد به دلیل فرآیند متابولیكی سوخت و ساز بدن آنها میباشد. در شرایطی كه رشد خیلی سریع باشد و در صورتی كه هوا خیلی سرد باشد لازم است كه ششها اكسیژن بیشتری در اختیار خون قرار دهند. در مناطق مرتفع فشار اكسیژن كمتری در هوای دم وجود دارد و در شرایطی كه متابولسیم بدن بالاست لازم است خون بیشتری به شش فرستاده شود و در نتیجه فشار زیادی به بطن راست پرنده وارد میشود. در شرایط طبیعی بطن راست نسبتاً كوچك میباشد ولی در شرایط آسیت بطن راست بزرگ و متسع شده و اندازه آن دو برابر میشود. آسیت عمدتاً در اثر كمبود اكسیژن ایجاد میشود و در مطالعاتی كه بر روی لاشه طیور مرده انجام گرفته وجود مایع در حفره بطنی به راحتی قابل تشخیص است همچنین بزرگ شدن بیش از اندازه بطن راست، بزرگ شدن دهلیزها، پرخون شدن ششها خیز و ادم به خوبی قابل تشخیص است. ششها ممكن است توسط آلودگیهای محیطی یا عفونتهای دستگاه تنفسی، آسیب دیده و این موضوع باعث تشدید بیماری میشود. پرندگان مبتلا از نظر میزان گلبولهای قرمز خون بالا میباشد فشار سرخرگ شش ممكن است دو برابر گردد پرندگانی كه توسط آسیت میمیرند، معمولاً لاشه آنها كوچكتر از لاشه پرندگانی است كه در اثر بیماری تلف شدهاند، مشكل آسیت در جوجههای گوشتی به این دلیل است كه حجم ششهای جوجههای گوشتی نسبت به وزن بدن و نیازهای متابولیكی آنها كوچك میباشد.
میزان رشد: تردیدی وجود ندارد كه میزان رشد یك عامل مهم در نیاز به اكسیژن میباشد و خود میتواند به طور بالقوه منجر به بروز آسیت شوند.می توان اختلاف فاحشی را در وزن پرندگان مبتلا به آسیت و پرندگان سالم مشاهده كردند و در این حالت پرندگان مبتلا به آسیت كوچكتر بودند و ظاهراً این در تفاوت مربوط به این واقعیت است كه رشد سریع مشكل فیزیولوژی قلب را تشدید میكند و در نتیجه بروز آسیت را تشدید و باعث كاهش رشد و در نهایت، مرگ میشود. اندازه متابولیكی بدن بیشتر از اندازه واقعی بدن در ارتباط با اختلالات متابولیكی قابل بحث است.
تركیب بدن: عامل دیگری است كه بر میزان نیاز به اكسیژن تأثیر میگذارد و در نتیجه منجر به بروز آسیت میشود به این معنی كه نیاز به اكسیژن جهت متابولیسم چربی با نیاز متابولیسم پروتئین با هم متفاوت میباشند. نیاز به اكسیژن برای متابولیسم ازت و پروتئین نسبت به چربی بالا است.
بدن طیور عمدتاً از ماهیچه تشكیل شده است ولی 80% آن آب است ولی بافت چربی 90% چربی دارد و بنابراین نیاز به اكسیژن طبیعتاً بالا است افزایش چربی بدن در پرندگان منجر به افزایش معنیداری در نیاز به اكسیژن جهت متابولیسم آن میشود.