چيست ؟
كلمه بيت مخفف عبارت binary digit است. اعداد دودويي يا باينرييعني همان روشي است كه يك كامپيوتر داده ها را با آن ذخيره كرده يا در قالب آنانتقال مي دهد. يك بيت مي تواند مقداري بين صفر يا يك را به خود بگيرد. اگر تعدادياز بيت را پشت سرهم رديف كنيم ، به يك كد باينري مي رسيم مثل 1001011000101 كه ميتواند بيانگر يك دستورالعمل رياضي مثل جمع يا تفريق،يك محل خاص از حافظه جهت آدرسدهي، و يا يك داده مشخص مثلا عدد 12.456 باشد. يك پردازنده 32 بيتي، مثل پنتيومقادر است بااستفاده از اين رشته صفر و يك، تا عدد 2 به توان 32 را كد گذاري كند يادر اصطلاح، آن را به مبناي باينري ببرد. طبيعي است كه اين ميزان براي يك پردازنده 64 بيتي به 2 به توان 64 مي رسد و اين بدان معني است كه يك پردازنده 64 بيتي، ميتواند سقف بسيار بالاتري از اعداد را در واحد زمان پشتيباني كند. بنابراين اگر يكپردازنده 32 بيتي بخواهد عددي بيشتر از2 به توان 32 را پردازش كند يا انتقال دهد،بايد در دو سيكل زماني اين كار را انجام دهد كه وقت بيشتري را نسبت به يك پردازنده 64بيتي صرف مي كند. بدين ترتيب يك پردازنده 64 بيتي، صرف نظر از آن كه چند سيكلزماني در ثانيه بيشتر از يك پردازنده 32 بيتي دارد، در هر كدام از اين سيكل هايزماني نيز قادر است دو برابر يك پردازنده 32 بيتي عمل پردازش را انجام دهد.
حافظه ، مسئله مهم تر
اما عامل ديگري كه تحت تأثير دامنه بيتي كه پردازندهقرار مي گيرد، ميزان حافظه اي است كه سيستم پشتيباني مي كند يا مورد دسترسي قرار ميدهد. در پردازنده هاي 32 بيتي كه با سيستم عامل هاي همگون 32 بيتي كار مي كنند،تنها چهار گيگا بايت از فضاي حافظه RAM قابل دسترسي است كه حتي اين مقدار هم توسطسيستم عامل هاي 32 بيتي ، اغلب به دو گيگا بايت كاهش مي يابد. زيرا دو گيگا بايتديگر از آن بايد به برنامه هاي كاربردي جهت اجرا تخصيص داده شود. پردازنده پنتيوم 4محصول اينتل و آتلون XP از AMD، از جمله همين پردازنده هايي هستند كه عليرغم فركانسبالا جهت اجراي تعداد بيشتري دستورالعمل در واحد زمان ، به دليل عدم امكان دسترسيبه مقادير زيادتري از حافظه، گاه سرورهاي محيط هاي Enterprise را با مشكل مواجه ميكنند. در حالي كه اين مشكل ، در پردازنده هاي 64 بيتي البته به شرط اجراي برنامههاي 64 بيتي تحت سيستم عامل هاي 64 بيتي با پشتيباني از چند ترابايت فضاي حافظه،برطرف شده است .
اينتل و AMD
شركت AMD، با ساخت اولين مدل آتلون 64 بيتي كهالبته برخلاف نام آن ، قابليت پشتيباني 40 بيتي از حافظه را داشت و مي توانست 136گيگا بايت از فضاي حافظه را آدرس دهي كند و اينتل با ساخت پردازنده Xeon سري DP باقابليت اجراي 32و 64 بيتي و برخورداري از تكنولوژي hyper threading ، اولين گام راجهت ساخت پردازنده هاي 64 بيتي برداشتند. اين پردازنده ها علاوه بر مهيا ساختنقابليت دسترسي به ميزان حافظه بيشتر براي سيستم عامل، به هر برنامه كاربردي قابلاجرا برروي آن سيستم عامل ، يك بلاك چهر گيگا بايتي از حافظه را جهت اجرا اختصاص ميدهند. اين توانايي جديد به نحو بسيار محسوسي ، كاربران برنامه هاي طراحي مهندسي وبسياري از بانك هاي اطلاعاتي را با افزايش كارايي و سرعت اجراي برنام ها مواجه كرد. اين پردازنده ها كه طبق نظر سازندگانشان به طور كامل از سيستم عامل ها و برنامه هاي 32 بيتي پشتيباني كرده و هيچ خللي را به دليل ارتقا به وضعيت 64 بيتي، در برنامههاي قبلي وارد نمي كردند و به قول خودشان سازگار باقبل بودند، تنها در صورت اجرايسيستم عامل هاي 64 بيتي و همچنين اجراي برنامه هاي 64 بيتي، مي توانستند قدرتخودشان را به نمايش بگذراند. در حالي كه در زمان اجراي 32 بيتي بر روي سيستم عاملهاي 32 بيتي، تنها چيزهايي كه مي توانند عايد اين محيط هاي قديمي نماينده، عبارتاست از:
1. استفاده ازفركانس بالاتر از جهت اجراي تعداد بيشتري دستورالعمل درواحد زمان
2. استفاده از سطوح بالاتر cache جهت افزايش دسترسي به اطلاعات
3. استفاده از سيليكون هايي با كيفيت بالاتر و داراي تعداد ترانزيستور بيشترباز هم در راه افزايش سرعت.
به هر روي هر دو شركت سرشناس توليد كنند پردازندههاي 64 بيتي براي كامپيوتري x86 مدعي ساخت پردازنده هاي مذكور با كيفيت بالاتر بودهو در واقع هر دو ادعاي پيشتازي در اين عرصه را دارند.
كلمه بيت مخفف عبارت binary digit است. اعداد دودويي يا باينرييعني همان روشي است كه يك كامپيوتر داده ها را با آن ذخيره كرده يا در قالب آنانتقال مي دهد. يك بيت مي تواند مقداري بين صفر يا يك را به خود بگيرد. اگر تعدادياز بيت را پشت سرهم رديف كنيم ، به يك كد باينري مي رسيم مثل 1001011000101 كه ميتواند بيانگر يك دستورالعمل رياضي مثل جمع يا تفريق،يك محل خاص از حافظه جهت آدرسدهي، و يا يك داده مشخص مثلا عدد 12.456 باشد. يك پردازنده 32 بيتي، مثل پنتيومقادر است بااستفاده از اين رشته صفر و يك، تا عدد 2 به توان 32 را كد گذاري كند يادر اصطلاح، آن را به مبناي باينري ببرد. طبيعي است كه اين ميزان براي يك پردازنده 64 بيتي به 2 به توان 64 مي رسد و اين بدان معني است كه يك پردازنده 64 بيتي، ميتواند سقف بسيار بالاتري از اعداد را در واحد زمان پشتيباني كند. بنابراين اگر يكپردازنده 32 بيتي بخواهد عددي بيشتر از2 به توان 32 را پردازش كند يا انتقال دهد،بايد در دو سيكل زماني اين كار را انجام دهد كه وقت بيشتري را نسبت به يك پردازنده 64بيتي صرف مي كند. بدين ترتيب يك پردازنده 64 بيتي، صرف نظر از آن كه چند سيكلزماني در ثانيه بيشتر از يك پردازنده 32 بيتي دارد، در هر كدام از اين سيكل هايزماني نيز قادر است دو برابر يك پردازنده 32 بيتي عمل پردازش را انجام دهد.
حافظه ، مسئله مهم تر
اما عامل ديگري كه تحت تأثير دامنه بيتي كه پردازندهقرار مي گيرد، ميزان حافظه اي است كه سيستم پشتيباني مي كند يا مورد دسترسي قرار ميدهد. در پردازنده هاي 32 بيتي كه با سيستم عامل هاي همگون 32 بيتي كار مي كنند،تنها چهار گيگا بايت از فضاي حافظه RAM قابل دسترسي است كه حتي اين مقدار هم توسطسيستم عامل هاي 32 بيتي ، اغلب به دو گيگا بايت كاهش مي يابد. زيرا دو گيگا بايتديگر از آن بايد به برنامه هاي كاربردي جهت اجرا تخصيص داده شود. پردازنده پنتيوم 4محصول اينتل و آتلون XP از AMD، از جمله همين پردازنده هايي هستند كه عليرغم فركانسبالا جهت اجراي تعداد بيشتري دستورالعمل در واحد زمان ، به دليل عدم امكان دسترسيبه مقادير زيادتري از حافظه، گاه سرورهاي محيط هاي Enterprise را با مشكل مواجه ميكنند. در حالي كه اين مشكل ، در پردازنده هاي 64 بيتي البته به شرط اجراي برنامههاي 64 بيتي تحت سيستم عامل هاي 64 بيتي با پشتيباني از چند ترابايت فضاي حافظه،برطرف شده است .
اينتل و AMD
شركت AMD، با ساخت اولين مدل آتلون 64 بيتي كهالبته برخلاف نام آن ، قابليت پشتيباني 40 بيتي از حافظه را داشت و مي توانست 136گيگا بايت از فضاي حافظه را آدرس دهي كند و اينتل با ساخت پردازنده Xeon سري DP باقابليت اجراي 32و 64 بيتي و برخورداري از تكنولوژي hyper threading ، اولين گام راجهت ساخت پردازنده هاي 64 بيتي برداشتند. اين پردازنده ها علاوه بر مهيا ساختنقابليت دسترسي به ميزان حافظه بيشتر براي سيستم عامل، به هر برنامه كاربردي قابلاجرا برروي آن سيستم عامل ، يك بلاك چهر گيگا بايتي از حافظه را جهت اجرا اختصاص ميدهند. اين توانايي جديد به نحو بسيار محسوسي ، كاربران برنامه هاي طراحي مهندسي وبسياري از بانك هاي اطلاعاتي را با افزايش كارايي و سرعت اجراي برنام ها مواجه كرد. اين پردازنده ها كه طبق نظر سازندگانشان به طور كامل از سيستم عامل ها و برنامه هاي 32 بيتي پشتيباني كرده و هيچ خللي را به دليل ارتقا به وضعيت 64 بيتي، در برنامههاي قبلي وارد نمي كردند و به قول خودشان سازگار باقبل بودند، تنها در صورت اجرايسيستم عامل هاي 64 بيتي و همچنين اجراي برنامه هاي 64 بيتي، مي توانستند قدرتخودشان را به نمايش بگذراند. در حالي كه در زمان اجراي 32 بيتي بر روي سيستم عاملهاي 32 بيتي، تنها چيزهايي كه مي توانند عايد اين محيط هاي قديمي نماينده، عبارتاست از:
1. استفاده ازفركانس بالاتر از جهت اجراي تعداد بيشتري دستورالعمل درواحد زمان
2. استفاده از سطوح بالاتر cache جهت افزايش دسترسي به اطلاعات
3. استفاده از سيليكون هايي با كيفيت بالاتر و داراي تعداد ترانزيستور بيشترباز هم در راه افزايش سرعت.
به هر روي هر دو شركت سرشناس توليد كنند پردازندههاي 64 بيتي براي كامپيوتري x86 مدعي ساخت پردازنده هاي مذكور با كيفيت بالاتر بودهو در واقع هر دو ادعاي پيشتازي در اين عرصه را دارند.