chemical.uts
عضو جدید
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]گزارشي از يك تجربة پژوهش تا توليد: كود بيولوژيك فسفاته بارور2 فسفاته[/FONT]
تاسيس شركت زيست‌فناور سبز، حاصل تبديل يك كار پژوهشي به يك كار توليدي است؛ كاري در زمينة توليد كود بيولوژيك فسفاته كه محصول آن مي‌تواند جايگزين بخش عمده‌اي از واردات 300 ميليون دلاري كودهاي فسفاته به كشور شود. مطلب زير حاصل گفتگوي گروه بيوتكنولوژي شبكة تحليلگران تكنولوژي ايران با دكتر ملبوبي، مديرعامل اين شركت و عضو هيأت علمي پژوهشگاه ملي تحقيقات مهندسي ژنتيك است. در اين مطلب، مسير طي شده از پژوهش تا توليد كود بيولوژيك "بارور2" بيان شده است:
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مقدمه: معرفي تكنولوژي[/FONT]
كودهاي بيولوژيك متشكل از ميكروارگانيسم‌هاي مفيدي مانند باكتري‌ها، قارچ‌ها، اكتينوميست‌ها و غيره هستند كه به‌طور طبيعي نيز با تنوع بسيار زيادي در خاك‌ها وجود دارند ولي استفاده از يك كود بيولوژيك باعث بالابردن تعداد ميكروارگانيسمي خاص در خاك، به‌صورت مقطعي خواهد بود. البته ميكروارگانيسم‌هاي مذكور، همچون كودهاي معمولي باعث بهبود كيفيت بافت خاك، باروري بيشتر گياه و تأمين ماده يا مواد غذايي از جمله فسفر براي گياه خاص مي‌شوند. چنانكه مشخص است اين كودها برخلاف كودهاي شيميايي، خود مواد مورد نياز گياه را تشكيل نمي‌دهند بلكه به تأمين مواد مورد نياز گياه از خاك كمك مي‌كنند و در هر صورت همان كاركرد كودهاي معمولي را دارند.
فسفر يكي از عناصر غذايي مهم مورد نياز گياه است كه پيش از اين، تنها از طريق استفاده از كودهاي شيميايي فسفره در اختيار گياه قرار داده مي‌شده است. در اين رابطه، كاهش منابع فسفات و همچنين آلودگي‌هاي زيست‌محيطي ناشي از توليد و مصرف كودهاي شيميايي فسفاته، باعث رويكرد جدي به نسل جديدي از كودها تحت نام كودهاي بيولوژيك شده است. بررسي‌ها و تجربيات گذشته نشان مي‌دهد كه باكتري‌ها و قارچ‌ها، به دليل توليد مقادير قابل توجهي اسيدهاي آلي و آنزيم‌هاي فسفاتاز، عوامل مناسبي براي توليد كود بيولوژيك فسفاته هستند؛ بنابراين، شناسايي چنين باكتري‌ها و قارچ‌هايي اولين گام در مسير توليد كود مذكور است. پس از انجام پژوهشهاي اوليه، تصميم گرفته شد تا از نتايج آنها در توليد يك محصول تجاري استفاده شود.
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مسير پژوهش تا توليد كودبيولوژيك بارور2[/FONT]
مدتهاست در كشور در زمينة كود بيولوژيك فسفاته، پژوهش شده و نتايجي به دست آمده است. اما آنچه در اين نوشتار گزارش مي‌شود، مربوط به مرحلة تجاري‌سازي نتايج پژوهشهاي مذكور است.
رويكرد به تجاري‌سازي پژوهشهاي مذكور، با اين سوال آغاز شد كه آيا از باكتري يا قارچ نيز مي‌توان براي رفع نياز گياه به فسفر استفاده كرد؟ در اين رابطه در سال 76، يك طرح پژوهشي ملي در شوراي پژوهشهاي علمي كشور به تصويب رسيد و گروهي از متخصصان رشته‌هاي ميكروب‌شناسي، فيزيولوژي گياهي، ژنتيك گياهي، خاك‌شناسي و فيزيولوژي زراعي، در گروه ميكروبيولوژي كاربردي جهاد دانشگاهي واحد تهران به فعاليت در اين زمينه پرداختند.
طرح مذكور از دو قسمت قارچي و باكتريايي تشكيل شده بود؛ اما چون پيشرفت كار در قسمت قارچي كمتر بود، قسمت باكتريايي بيشتر پيگيري شد و سه گروه در اين بخش مشغول تحقيق شدند. اين سه گروه عبارت بودند از: گروه باكتري شناسي، گروه ژنتيك و بيوتكنولوژي و گروه آزمايش‌هاي مزرعه‌اي.
اعضاي اين سه تيم در مجموع 15 نفر بودند كه از اين تعداد، 3 نفر دكتر و بقيه كارشناس ارشد و كارشناس بودند كه پس از تحقيقات متعدد، 22 سويه باكتري از خاك‌هاي بومي ايران جداسازي كردند و از اين تعداد، سه سويه برتر انتخاب گرديد.
به‌دليل اينكه هدف از اين تحقيقات، استفاده از باكتري‌هاي مناسب براي مقاصد توليدي و تجاري بود، بررسي‌هاي آزمايشگاهي و مزرعه‌اي زيادي در اين زمينه انجام شد و باكتري‌ها در شرايط مختلف تنش خشكي، شوري، گرمايي و رقابت، مورد آزمايش قرار گرفتند. در كنار انجام اين تحقيقات، فرمول مصرف نيز به‌طور تئوريك تعيين شد كه در فعاليت‌هاي بعدي، با روش‌هاي عملي به اثبات رسيد. اين مسأله اهميت زيادي در موفقيت پروژه دارد؛ به‌گونه‌اي كه برخي از شركت‌هاي خارجي كه قادر به اراية فرمول مصرفي كود بيولوژيك نشده‌اند، نتوانسته‌اند محصول خود را تجاري نمايند.
پس از آن، اثر كود بيولوژيك ساخته شده، بر گياهان مختلفي همچون لوبيا، ذرت علوفه‌اي، ذرت دانه‌اي، چغندر قند و سيب‌زميني، در آزمايش‌هاي مزرعه‌اي مطالعه شد. به‌منظور بررسي سازگاري كود بيولوژيك، اين آزمايش‌ها به مدت سه سال و در مكان‌هاي مختلفي شامل كرج، اراك و ساوه تكرار شد و در حال حاضر نيز ادامه دارد. در جريان اين آزمايش‌ها، 32 فرمول مصرف به‌دست آمد كه در نهايت به 3 فرمول برتر كاهش يافت. سرانجام يكي از بهترين فرمول‌هاي مصرفي، از دو باكتري انتخاب شدة بومي كشور، تحت عنوان كود "بارور2" به توليد
رسيد.
اين كود هم‌اكنون در شركت زيست‌فناور سبز بر اساس قرارداد انتقال فناوري با جهاد دانشگاهي در حال توليد است. انتخاب بخش خصوصي براي توليد از اين جهت بود كه برخي از قوانين و مقررات دست و پاگير دولتي، گريبانگير مرحلة توليد نشود.
هم اكنون با پشت سر گذاردن دو مرحله توليد آزمايشي، توليد انبوه اين كود زيستي آغاز شده و در اولين فصل كشت با استقبال چشم گير كشاورزان روبرو شده است.
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مشكلات پيش رو:[/FONT]
انجام اين فعاليت پژوهشي در اين شركت با مشكلات عديده‌اي همراه بود. مهمترين اين مشكلات، وجود ملاحظات سازماني در برخي مسؤولان پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري بود كه حتي به كارشكني در روند پيشرفت پروژه و تأسيس شركت منجر گرديد.
مشكل ديگر، ناباوري مسؤولان نسبت به موفقيت اين پروژه بود؛ به‌طوري‌كه گاهي قانع كردن آنها به وقت و انرژي فراواني نياز داشت.
البته حمايت‌هاي مسؤولان وموسسات تحت نظر وزارت صنايع و معادن و وزارت جهاد كشاورزي، در موفقيت پروژة مذكور نقش به‌سزايي داشت.
مطالب مرتبط:
اهميت و ابعاد اقتصادي دستاورد اخير محققان كشور در تجاري‌سازي كود بيولوژيك فسفاته و دیگر موارد فوق الذکر میباشد.
تاسيس شركت زيست‌فناور سبز، حاصل تبديل يك كار پژوهشي به يك كار توليدي است؛ كاري در زمينة توليد كود بيولوژيك فسفاته كه محصول آن مي‌تواند جايگزين بخش عمده‌اي از واردات 300 ميليون دلاري كودهاي فسفاته به كشور شود. مطلب زير حاصل گفتگوي گروه بيوتكنولوژي شبكة تحليلگران تكنولوژي ايران با دكتر ملبوبي، مديرعامل اين شركت و عضو هيأت علمي پژوهشگاه ملي تحقيقات مهندسي ژنتيك است. در اين مطلب، مسير طي شده از پژوهش تا توليد كود بيولوژيك "بارور2" بيان شده است:
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مقدمه: معرفي تكنولوژي[/FONT]
فسفر يكي از عناصر غذايي مهم مورد نياز گياه است كه پيش از اين، تنها از طريق استفاده از كودهاي شيميايي فسفره در اختيار گياه قرار داده مي‌شده است. در اين رابطه، كاهش منابع فسفات و همچنين آلودگي‌هاي زيست‌محيطي ناشي از توليد و مصرف كودهاي شيميايي فسفاته، باعث رويكرد جدي به نسل جديدي از كودها تحت نام كودهاي بيولوژيك شده است. بررسي‌ها و تجربيات گذشته نشان مي‌دهد كه باكتري‌ها و قارچ‌ها، به دليل توليد مقادير قابل توجهي اسيدهاي آلي و آنزيم‌هاي فسفاتاز، عوامل مناسبي براي توليد كود بيولوژيك فسفاته هستند؛ بنابراين، شناسايي چنين باكتري‌ها و قارچ‌هايي اولين گام در مسير توليد كود مذكور است. پس از انجام پژوهشهاي اوليه، تصميم گرفته شد تا از نتايج آنها در توليد يك محصول تجاري استفاده شود.
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مسير پژوهش تا توليد كودبيولوژيك بارور2[/FONT]
مدتهاست در كشور در زمينة كود بيولوژيك فسفاته، پژوهش شده و نتايجي به دست آمده است. اما آنچه در اين نوشتار گزارش مي‌شود، مربوط به مرحلة تجاري‌سازي نتايج پژوهشهاي مذكور است.
طرح مذكور از دو قسمت قارچي و باكتريايي تشكيل شده بود؛ اما چون پيشرفت كار در قسمت قارچي كمتر بود، قسمت باكتريايي بيشتر پيگيري شد و سه گروه در اين بخش مشغول تحقيق شدند. اين سه گروه عبارت بودند از: گروه باكتري شناسي، گروه ژنتيك و بيوتكنولوژي و گروه آزمايش‌هاي مزرعه‌اي.
اعضاي اين سه تيم در مجموع 15 نفر بودند كه از اين تعداد، 3 نفر دكتر و بقيه كارشناس ارشد و كارشناس بودند كه پس از تحقيقات متعدد، 22 سويه باكتري از خاك‌هاي بومي ايران جداسازي كردند و از اين تعداد، سه سويه برتر انتخاب گرديد.
پس از آن، اثر كود بيولوژيك ساخته شده، بر گياهان مختلفي همچون لوبيا، ذرت علوفه‌اي، ذرت دانه‌اي، چغندر قند و سيب‌زميني، در آزمايش‌هاي مزرعه‌اي مطالعه شد. به‌منظور بررسي سازگاري كود بيولوژيك، اين آزمايش‌ها به مدت سه سال و در مكان‌هاي مختلفي شامل كرج، اراك و ساوه تكرار شد و در حال حاضر نيز ادامه دارد. در جريان اين آزمايش‌ها، 32 فرمول مصرف به‌دست آمد كه در نهايت به 3 فرمول برتر كاهش يافت. سرانجام يكي از بهترين فرمول‌هاي مصرفي، از دو باكتري انتخاب شدة بومي كشور، تحت عنوان كود "بارور2" به توليد
اين كود هم‌اكنون در شركت زيست‌فناور سبز بر اساس قرارداد انتقال فناوري با جهاد دانشگاهي در حال توليد است. انتخاب بخش خصوصي براي توليد از اين جهت بود كه برخي از قوانين و مقررات دست و پاگير دولتي، گريبانگير مرحلة توليد نشود.
هم اكنون با پشت سر گذاردن دو مرحله توليد آزمايشي، توليد انبوه اين كود زيستي آغاز شده و در اولين فصل كشت با استقبال چشم گير كشاورزان روبرو شده است.
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]مشكلات پيش رو:[/FONT]
انجام اين فعاليت پژوهشي در اين شركت با مشكلات عديده‌اي همراه بود. مهمترين اين مشكلات، وجود ملاحظات سازماني در برخي مسؤولان پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري بود كه حتي به كارشكني در روند پيشرفت پروژه و تأسيس شركت منجر گرديد.
مشكل ديگر، ناباوري مسؤولان نسبت به موفقيت اين پروژه بود؛ به‌طوري‌كه گاهي قانع كردن آنها به وقت و انرژي فراواني نياز داشت.
البته حمايت‌هاي مسؤولان وموسسات تحت نظر وزارت صنايع و معادن و وزارت جهاد كشاورزي، در موفقيت پروژة مذكور نقش به‌سزايي داشت.
مطالب مرتبط:
اهميت و ابعاد اقتصادي دستاورد اخير محققان كشور در تجاري‌سازي كود بيولوژيك فسفاته و دیگر موارد فوق الذکر میباشد.
