phalagh
مدیر بازنشسته
ابراهيم شفيعى سروستانى
چون غرض آمد هنر پوشيده شد
صد حجاب از دل به سوى ديده شد
شايد بتوان گفت كه از آغاز عصر غيبت كبرا تاكنون، در هيچ زمانى نام و ياد امام عصر، عجّل اللَّه تعالى فرجه، مانند زمان ما در ميان مردم جارى و سارى نبوده است. افزايش محافل و مراسم دعاى ندبه، دعاى عهد، زيارت آل ياسين؛ خيل روزافزون عاشقان و مشتاقانى كه هر شب چهارشنبه و جمعه از سراسر كشور راهى مسجد مقدس جمكران مى شوند؛ كتاب ها، جزوات و ديگر آثارى كه با سيرى رو به تزايد در موضوع مهدويت و انتظار منتشر مى شوند؛ افزايش انجمن ها و گروه هاى مطالعاتى، پژوهشى كه با هدف شناخت بيشتر شخصيت امام عصر، عليه السلام، و بازشناسى موضوع انتظار در دانشگاه هاى كشور شكل مى گيرند؛ برگزارى همايش ها و اجلاس هاى متعدد با هدف تبيين ابعاد مختلف موضوع مهدويت و... همه نشان از توجه قلبى مردم به امام عصر، عليه السلام، و احساس روزافزون نياز به حجت خدا در جامعه ما دارد، كه اين خود تحوّلى مبارك و رويدادى عظيم است، رويدادى كه شايد بتوان آن را ظهور اصغر و مقدمه ظهور اكبر مهدى موعود، عليه السلام، به شمار آورد.
امّا از آنجا كه به موازات رشد و بالندگى هر حركت صحيح، جريان هاى انحرافى و حركت هاى ناصحيح نيز توسعه مى يابند، بايد بسيار مراقب بود و اجازه نداد كه حركت مقدس و برخاسته از ضمير پاك و آگاه مردم مسلمان كشورمان با اقدامات نادرست و حساب نشده عده اى و يا خداى نخواسته اغراض و نيت هاى ناپاك عده اى ديگر آلوده شود.
يكى از مهمترين آسيبهايى كه درحال حاضر حركت مقدس مهدويت را در جامعه ما خدشه دار مى سازد، عوام زدگى و گرايش به اقدامات سطحى و بى مايه است. كه اين موضوع در قالب هاى مختلفى همچون سخنرانى ها، نشر كتب، جشن ها، مراسم و... ظهور و بروز پيدا مى كند.
1. سخنرانى ها، منابر و مجالس
به نظر مى رسد در سخنرانى ها و منابر و مجالسى كه به نام مقدس امام عصر، عليه السلام، برگزار مى شود، بايد چند نكته اساسى مورد توجه قرار گيرد:
1. گسترش فرهنگ انتظار؛
2. تقويت حالت انس و ارتباط معنوى مردم با امام عصر، عليه السلام؛
3. تبيين وظايف و تكاليف مردم در برابر حجت خدا؛
4. آشنا ساختن مردم با نشانه هاى ظهور و آماده ساختن آنها براى اين پديده مبارك؛
5. پاسخگويى به پرسش ها و شبهات روز در موضوع مهدويت؛
6. زدودن آثار جهل و خرافه از اعتقاد به مهدويت.
متأسفانه امروزه شاهديم كه برخى از سخنرانان و اهل منبر و خطابه به هيچ يك از موارد بالا توجه نكرده و صرفاً مردم را با نقل خواب و رويا و بيان حكايات ملاقات ها و تشرّفات، آن هم بدون توجه به ميزان صحّت و استناد آنها، سرگرم مى كنند.
بايد توجه داشت كه اين شيوه سخنرانى و تبليغ نه تنها مردم را همواره در سطحى نازل از ايمان و آگاهى قرار مى دهد، بلكه اعتقاد و باور آنها را نيز بسيار شكننده و آسيب پذير مى سازد؛ زيرا مردمى كه تنها با بيان يك خواب و رؤيا جذب موضوع مهدويت مى شوند، با وقوع اندك خدشه اى در اين نقل ها دچار تزلزل و سردرگمى مى شوند.
از سوى ديگر اين قبيل سخنرانى ها و مجالس شنوندگان و مخاطبان جوان و نوجوان را از رسالت سنگينى كه در برابر حجّت خدا، حضرت صاحب الامر، عليه السلام، دارند، غافل ساخته و به اين انديشه وامى دارد كه تنها بايد در پى به دست آوردن ادعيه، توسلات و ختوماتى براى تشرّف و ملاقات با آن حضرت بود و قطعاً اين قبيل افراد اگر به آرزوى خود دست نيابند دچار دلزدگى و نااميدى مى شوند.
خطر ديگرى كه اين نوع سخنرانى ها و مجالس دارد اين است كه اعتقاد به مهدويت را در نزد كسانى كه هنوز به حقايق شيعه و عمق انديشه مهدويت پى نبرده اند، به عنوان اعتقادى موهوم و آميخته با خرافه جلوه مى دهد.
2. كتابها و نشريات
توليد و نشر كتاب هاى مذهبى اين روزها بازار آشفته اى دارد؛ برخى از ناشران و نويسندگانى كه بدون داشتن شناخت و بينش عميق دينى و تجربه و آزمودگى لازم در توليد آثار فرهنگى، وارد عرصه چاپ و نشر كتاب شده اند، بيش و پيش از آنكه به تغذيه فكرى صحيح جوانان و نوجوانان و عمق بخشيدن به شناخت و بينش دينى آنها بينديشند، مطالب سطحى و مطابق ذوق و سليقه عوام مردم را دستمايه كار خود قرار داده اند و از اين طريق تجارت فرهنگى خود را رونق مى بخشند.
متأسفانه نشر و پخش كتاب هاى مهدوى نيز از اين آفت دور نبوده است. اقبال روزافزون مردم به موضوع مهدويت و عطش آنها براى انس و ارتباط بيشتر با امام عصر، عليه السلام، زمينه اى را فراهم ساخته كه عده اى ناآگاه و يا سودجو با انتشار آثار بسيار سطحى، نازل و بعضاً بى پايه و اساس اعتقاد مردم را به بازى بگيرند و ارتباط با حضرت صاحب الامر، عليه السلام، و تشرّف به محضر ايشان را درحد ساده ترين موضوع كوچه بازارى تنزل دهند.
از اين رو بر متوليان امور فرهنگى و اعتقادى جامعه اسلامى، بويژه حوزه علميه قم لازم است كه با حساسيت و نظارت بيشتر ضمن تقدير از نويسندگان و ناشرين كتاب هاى شايسته مهدوى به نحو مقتضى جلوى نشر و پخش آثار بى مايه و بى محتوا را بگيرند.
3. جشن ها و مراسم
در چند سال گذشته جشن ها و مراسم نيمه شعبان توسعه بيشترى يافته و به يفمن ورود چند دستگاه دولتى در زمره برگزاركنندگان اين جشن ها، بر شكوه و جلال ظاهرى آنها بسيار افزوده شده است؛ چراغانى، پخش نقل و شيرينى، آذين بندى خيابان ها و ميادين، نورافشانى و... امّا در اين ميان چيزى كه به فراموشى سپرده شده، فلسفه بزرگداشت روز نيمه شعبان است. ترديدى نيست كه شادبودن و شاد كردن مردم در روزى كه منجى عالم بشريت به دنيا آمده، امرى مطلوب و پسنديده است امّا اگر اين موضوع باعث شود كه مردم به طور كلى از اصل مسأله انتظار، ظهور و وظايفشان در برابر حجت خدا غافل شوند و خداى نخواسته نيمه شعبان بهانه اى شود براى برپايى كارناوال هاى شادى، كنسرت هاى موسيقى و حتى رقص و پايكوبى، ديگر نمى توان اين مراسم را در جهت رضايت حضرت صاحب الامر، سلام اللَّه عليه، به شمار آورد.
مسئولان و سياستگزاران فرهنگى كشور بايد ضمن حفظ صبغه مردمى جشن هاى نيمه شعبان، به جاى صرف مخارج كلان براى امورى كه هيچ تأثيرى در افزايش توجه مردم به امام عصر، عليه السلام، ندارد، همت خود را متوجه فعاليت هاى فرهنگى و تبليغاتى ثمربخش كنند، فعاليت هايى كه حداقل يك لحظه مردم را به تأمل در انتظار و فلسفه نياز آنها به ظهور حضرت مهدى، عليه السلام، وادارد، نه اينكه آنها را در مقابل اين پرسش قرار دهد كه: آيا امام زمان، عليه السلام، به اين ريخت و پاش ها راضى است؟ آيا در كشورى كه فقر بيداد مى كند و بسيارى از مردم محتاج نان شب خود هستند، تدارك ريسه هاى چندهزار مترى، نصب هزاران پوستر و پلاكارد به اسم امام عدالت گستر معنا دارد؟ و آيا...؟
اميدواريم كه نيمه شعبان امسال كمتر شاهد برنامه هاى پرزرق و برق و كم محتوا باشيم و اين روز چونان گذشته يادآور نياز ما به ظهور مردى باشد كه اگر بيايد جهان پس از مولا على، عليه السلام، يك بار ديگر طعم عدالت را خواهد چشيد. ان شاءاللَّه
چون غرض آمد هنر پوشيده شد
صد حجاب از دل به سوى ديده شد
شايد بتوان گفت كه از آغاز عصر غيبت كبرا تاكنون، در هيچ زمانى نام و ياد امام عصر، عجّل اللَّه تعالى فرجه، مانند زمان ما در ميان مردم جارى و سارى نبوده است. افزايش محافل و مراسم دعاى ندبه، دعاى عهد، زيارت آل ياسين؛ خيل روزافزون عاشقان و مشتاقانى كه هر شب چهارشنبه و جمعه از سراسر كشور راهى مسجد مقدس جمكران مى شوند؛ كتاب ها، جزوات و ديگر آثارى كه با سيرى رو به تزايد در موضوع مهدويت و انتظار منتشر مى شوند؛ افزايش انجمن ها و گروه هاى مطالعاتى، پژوهشى كه با هدف شناخت بيشتر شخصيت امام عصر، عليه السلام، و بازشناسى موضوع انتظار در دانشگاه هاى كشور شكل مى گيرند؛ برگزارى همايش ها و اجلاس هاى متعدد با هدف تبيين ابعاد مختلف موضوع مهدويت و... همه نشان از توجه قلبى مردم به امام عصر، عليه السلام، و احساس روزافزون نياز به حجت خدا در جامعه ما دارد، كه اين خود تحوّلى مبارك و رويدادى عظيم است، رويدادى كه شايد بتوان آن را ظهور اصغر و مقدمه ظهور اكبر مهدى موعود، عليه السلام، به شمار آورد.
امّا از آنجا كه به موازات رشد و بالندگى هر حركت صحيح، جريان هاى انحرافى و حركت هاى ناصحيح نيز توسعه مى يابند، بايد بسيار مراقب بود و اجازه نداد كه حركت مقدس و برخاسته از ضمير پاك و آگاه مردم مسلمان كشورمان با اقدامات نادرست و حساب نشده عده اى و يا خداى نخواسته اغراض و نيت هاى ناپاك عده اى ديگر آلوده شود.
يكى از مهمترين آسيبهايى كه درحال حاضر حركت مقدس مهدويت را در جامعه ما خدشه دار مى سازد، عوام زدگى و گرايش به اقدامات سطحى و بى مايه است. كه اين موضوع در قالب هاى مختلفى همچون سخنرانى ها، نشر كتب، جشن ها، مراسم و... ظهور و بروز پيدا مى كند.
1. سخنرانى ها، منابر و مجالس
به نظر مى رسد در سخنرانى ها و منابر و مجالسى كه به نام مقدس امام عصر، عليه السلام، برگزار مى شود، بايد چند نكته اساسى مورد توجه قرار گيرد:
1. گسترش فرهنگ انتظار؛
2. تقويت حالت انس و ارتباط معنوى مردم با امام عصر، عليه السلام؛
3. تبيين وظايف و تكاليف مردم در برابر حجت خدا؛
4. آشنا ساختن مردم با نشانه هاى ظهور و آماده ساختن آنها براى اين پديده مبارك؛
5. پاسخگويى به پرسش ها و شبهات روز در موضوع مهدويت؛
6. زدودن آثار جهل و خرافه از اعتقاد به مهدويت.
متأسفانه امروزه شاهديم كه برخى از سخنرانان و اهل منبر و خطابه به هيچ يك از موارد بالا توجه نكرده و صرفاً مردم را با نقل خواب و رويا و بيان حكايات ملاقات ها و تشرّفات، آن هم بدون توجه به ميزان صحّت و استناد آنها، سرگرم مى كنند.
بايد توجه داشت كه اين شيوه سخنرانى و تبليغ نه تنها مردم را همواره در سطحى نازل از ايمان و آگاهى قرار مى دهد، بلكه اعتقاد و باور آنها را نيز بسيار شكننده و آسيب پذير مى سازد؛ زيرا مردمى كه تنها با بيان يك خواب و رؤيا جذب موضوع مهدويت مى شوند، با وقوع اندك خدشه اى در اين نقل ها دچار تزلزل و سردرگمى مى شوند.
از سوى ديگر اين قبيل سخنرانى ها و مجالس شنوندگان و مخاطبان جوان و نوجوان را از رسالت سنگينى كه در برابر حجّت خدا، حضرت صاحب الامر، عليه السلام، دارند، غافل ساخته و به اين انديشه وامى دارد كه تنها بايد در پى به دست آوردن ادعيه، توسلات و ختوماتى براى تشرّف و ملاقات با آن حضرت بود و قطعاً اين قبيل افراد اگر به آرزوى خود دست نيابند دچار دلزدگى و نااميدى مى شوند.
خطر ديگرى كه اين نوع سخنرانى ها و مجالس دارد اين است كه اعتقاد به مهدويت را در نزد كسانى كه هنوز به حقايق شيعه و عمق انديشه مهدويت پى نبرده اند، به عنوان اعتقادى موهوم و آميخته با خرافه جلوه مى دهد.
2. كتابها و نشريات
توليد و نشر كتاب هاى مذهبى اين روزها بازار آشفته اى دارد؛ برخى از ناشران و نويسندگانى كه بدون داشتن شناخت و بينش عميق دينى و تجربه و آزمودگى لازم در توليد آثار فرهنگى، وارد عرصه چاپ و نشر كتاب شده اند، بيش و پيش از آنكه به تغذيه فكرى صحيح جوانان و نوجوانان و عمق بخشيدن به شناخت و بينش دينى آنها بينديشند، مطالب سطحى و مطابق ذوق و سليقه عوام مردم را دستمايه كار خود قرار داده اند و از اين طريق تجارت فرهنگى خود را رونق مى بخشند.
متأسفانه نشر و پخش كتاب هاى مهدوى نيز از اين آفت دور نبوده است. اقبال روزافزون مردم به موضوع مهدويت و عطش آنها براى انس و ارتباط بيشتر با امام عصر، عليه السلام، زمينه اى را فراهم ساخته كه عده اى ناآگاه و يا سودجو با انتشار آثار بسيار سطحى، نازل و بعضاً بى پايه و اساس اعتقاد مردم را به بازى بگيرند و ارتباط با حضرت صاحب الامر، عليه السلام، و تشرّف به محضر ايشان را درحد ساده ترين موضوع كوچه بازارى تنزل دهند.
از اين رو بر متوليان امور فرهنگى و اعتقادى جامعه اسلامى، بويژه حوزه علميه قم لازم است كه با حساسيت و نظارت بيشتر ضمن تقدير از نويسندگان و ناشرين كتاب هاى شايسته مهدوى به نحو مقتضى جلوى نشر و پخش آثار بى مايه و بى محتوا را بگيرند.
3. جشن ها و مراسم
در چند سال گذشته جشن ها و مراسم نيمه شعبان توسعه بيشترى يافته و به يفمن ورود چند دستگاه دولتى در زمره برگزاركنندگان اين جشن ها، بر شكوه و جلال ظاهرى آنها بسيار افزوده شده است؛ چراغانى، پخش نقل و شيرينى، آذين بندى خيابان ها و ميادين، نورافشانى و... امّا در اين ميان چيزى كه به فراموشى سپرده شده، فلسفه بزرگداشت روز نيمه شعبان است. ترديدى نيست كه شادبودن و شاد كردن مردم در روزى كه منجى عالم بشريت به دنيا آمده، امرى مطلوب و پسنديده است امّا اگر اين موضوع باعث شود كه مردم به طور كلى از اصل مسأله انتظار، ظهور و وظايفشان در برابر حجت خدا غافل شوند و خداى نخواسته نيمه شعبان بهانه اى شود براى برپايى كارناوال هاى شادى، كنسرت هاى موسيقى و حتى رقص و پايكوبى، ديگر نمى توان اين مراسم را در جهت رضايت حضرت صاحب الامر، سلام اللَّه عليه، به شمار آورد.
مسئولان و سياستگزاران فرهنگى كشور بايد ضمن حفظ صبغه مردمى جشن هاى نيمه شعبان، به جاى صرف مخارج كلان براى امورى كه هيچ تأثيرى در افزايش توجه مردم به امام عصر، عليه السلام، ندارد، همت خود را متوجه فعاليت هاى فرهنگى و تبليغاتى ثمربخش كنند، فعاليت هايى كه حداقل يك لحظه مردم را به تأمل در انتظار و فلسفه نياز آنها به ظهور حضرت مهدى، عليه السلام، وادارد، نه اينكه آنها را در مقابل اين پرسش قرار دهد كه: آيا امام زمان، عليه السلام، به اين ريخت و پاش ها راضى است؟ آيا در كشورى كه فقر بيداد مى كند و بسيارى از مردم محتاج نان شب خود هستند، تدارك ريسه هاى چندهزار مترى، نصب هزاران پوستر و پلاكارد به اسم امام عدالت گستر معنا دارد؟ و آيا...؟
اميدواريم كه نيمه شعبان امسال كمتر شاهد برنامه هاى پرزرق و برق و كم محتوا باشيم و اين روز چونان گذشته يادآور نياز ما به ظهور مردى باشد كه اگر بيايد جهان پس از مولا على، عليه السلام، يك بار ديگر طعم عدالت را خواهد چشيد. ان شاءاللَّه
