|
كنترل سيستم خنك كننده موتور خودرو يكي از موارد مهم نگهداري خوب يك وسيله نقليه است. بسياري از ما شاهد مواردي بوده ايم كه در كنار جاده ها راننده يك خودرو بعلت گرم شدن بيش از حد موتور آن، درب باك را باز كرده و بخار داغ، همراه با مقاديري آب پرفشار از رادياتور فوران كرده و به او آسيب رسانده است. آيا اين عمل صحيحي است؟ البته جواب آن خير است. راننده بايد بسيار خوش اقبال باشد كه اين بخار به وي چندان صدمه اي نرسانده هر چند در بسياري موارد خسارات آن جبران ناپذير است.در يك حادثه رانندگي ناگوار بعلت گرم شدن بيش از حد موتور يك خودرو، راننده آن در كنار جاده توقف و درب رادياتور را براي افزودن آب باز مي كند، بعلت فوران شديد بخار سعي در فرار كرده كه متاسفانه با خودروي در حال عبور برخورد و جان خود را از دست داده است.
در موارد بسيار ديگر اين اتفاق باعث سوختگي شديد اعضاي بدن شده است. اكنون سؤال مهم اينست كه در زمان گرم شدن بيش از حد موتور خودرو چه بايد كرد؟ اينگونه موارد را مي توان با آگاه شدن از نحوه كاركرد سيستم خنك كننده موتور برطرف و از بروز حوادث ناگوار جلوگيري كرد.
|
تبديل انرژي شيميايي به مكانيكي
موتور يك خودرو، مجموعه پيچيده اي از قطعات مختلف است كه انرژي شيميايي را به مكانيكي تبديل مي كند. عليرغم پيشرفت هاي علمي و فني در ساخت آن، در حدود هفتاد درصد انرژي سوخت خودرو تبديل به حرارت مي شود. بيشتر حرارت بدست آمده از اگزوز آن خارج و بخشي از آن باعث گرم شدن سيلندر و قطعات اطراف آن مي شود. دماي احتراق سيلندر در حدود2500 درجه سانتيگراد (حدود دو برابر نقطه ذوب بسياري فلزات) است. وظيفه سيستم خنك كننده موتور خودرو، نگهداشتن دماي كل مجموعه قطعات در حد تعيين شده است. زماني كه دماي كاركرد خودرو پايين باشد، فرسودگي قطعات آن بعلت اصطكاك و در نتيجه سايش، زياد خواهد بود. بهترين حالت آن است كه دماي آن پس از روشن شدن به سرعت به حد تعيين شده رسيده و به صورت ثابت باقي بماند. در يك موتور گرم احتراق بهتر انجام شده، روانكاري بهبود يافته و اصطكاك و استهلاك قطعات كمتر خواهد بود.
چند روش براي خنك كردن موتور خودرو بكار مي رود كه عمده ترين آنها استفاده از هوا و يا يك سيال است. استفاده از جريان هوا در بسياري موارد بوده و هوا با عبور از كنار پره هاي سيلندر آن را خنك مي نمايد. بطور مثال در اكثر موتورسيكلت ها و موتور هواپيماهاي كوچك از اين روش استفاده مي گردد.
بحث ما در مورد سيستم هاي سردكن آبي موتور خودرو است. مايع سردكن (آب و ضديخ) از درون لوله ها و مجاري بسياري گردش و پس از گرفتن دماي احتراق موتور و گرم شدن به درون يك مبدل (رادياتور) رفته و به توسط يك فن و جريان هوا خنك مي گردد. اين يك مجموعه تحت فشاري است كه وظيفه آن سرد نمودن و نگهداري دماي موتور در حد تعيين شده است. براي آشنايي از قسمت پمپ آب (واترپمپ) شروع مي كنيم.
