yasi
عضو جدید
دكوراسيوني براي معلولان
معلولان علاوه بر نيازهاي مختلف و برحقي كه به عنوان يك شهروند در شهر محل زندگيشان دارند، نيازمند امكانات و تسهيلاتي در محيطهاي كوچكتر از آن، يعني خانه و محل كارشان نيز هستند. با توجه به اينكه فراهم كردن تسهيلات مورد نياز در محيطهاي بزرگتر و حتي محل كار، موضوع اين بحث نيست، قصد داريم در اينجا به بهانه روز سوم دسامبر مطابق با 12 آذرماه – روز جهاني معلولان (توانيابان)– به ارائه نكات و پيشنهاداتي براي تسهيل شرايط زندگي اين دسته از افراد در محيط خانهشان بپردازيم. اصولا خانه هر فرد بايد بهترين و آرامشبخشترين فضاي خصوصي او باشد تا در اين محيط علاوه بر اينكه احساس آرامش روحي و رواني كند، به لحاظ جسمي نيز در شرايط مناسب و مساعدي به سر برد.
اين نياز در افراد گوناگون با سنين و تواناييهاي مختلف متفاوت است؛ به عنوان مثال به طور قطع نيازهاي يك جوان با يك فرد سالمند تفاوتهاي بسياري دارد؛ چه برسد به افرادي كه به لحاظ جسمي گاهي از ناتوانيهاي بسيار بزرگي نيز برخوردارند
انتخاب بهترين مكان براي زندگي
يكي از مهمترين ويژگيهاي لازم در انتخاب خانهاي مناسب براي خانوادههايي كه يكي از اعضاي آن از معلوليت جسمي و حركتي در رنج است، دسترسي آسان از فضاي بيرون خانه به محيط داخل و برعكس است كه در واقع اين موضوع از جمله تمهيداتي است كه هنگام ساخت يك ساختمان، بايد مد نظر قرار گيرد. البته اين روزها با همين هدف، قوانيني جهت لزوم نصب آسانسوري مخصوص براي تسهيل اين دسترسي- بدون نياز به بالا و پايين رفتن حتي از يك پله - وضع شده است كه سازندگان ساختمان موظف هستند به آن توجه كنند.
تمام اين تفاسير، خانهاي انتخاب كنيد كه يا در طبقه همكف واقع شده باشد يا اينكه امكانات لازم در اين مسير – از فضاي بيرون تا ورودي خانه يا كنار در آسانسور – در آن وجود داشته باشد.
علاوه بر اين، نكته مهم ديگر اينكه تنها انتخاب خانهاي مجهز به آسانسور كفايت نميكند بلكه اگر معلول شما از صندلي چرخدار براي حركت كردن استفاده ميكند، اين آسانسور به لحاظ ابعاد بايد گنجايش صندلي چرخدار را داشته باشد و در صورتي كه عصا تكيهگاه حركتي اوست، به يكي از ديوارههاي ثابت اتاقك آسانسور، دستگيرهاي نصب شود تا هنگام ورود و خروج از آسانسور، راحتتر بتواند تعادل خود را حفظ كند.
امكانات لازم در داخل خانه
حالا كه تمامي موارد را در انتخاب ساختماني مناسب در نظر گرفتيد، نوبت به فضاي داخل خانه ميرسد كه البته درصد زيادي از شرايط لازم و همچنين تغييراتي كه قرار است توسط شما انجام شود، بستگي به 2 عامل بزرگ و مهم دارد؛ يكي وضعيت جسماني معلول ساكن در خانه و لوازم كمكي مورد استفاده او شامل عصا يا صندلي چرخدار و دوم، نقش فرد معلول در خانواده و حوزه كاري او در خانه؛ زيرا به عنوان مثال، در مورد دوم،تجهيزاتي كه مادر معلول خانواده براي انجام امور خانه نياز دارد، با نيازهاي فرد معلول غيرخانهدار بسيار متفاوت خواهد بود. لازم به توضيح است كه در اين زمان، بعضی از امكانات و تسهيلات مورد نياز چندان ارتباطي به 2 مورد فوق ندارند كه البته ما به همه موارد با توجه به شرايط فرد و مكان خواهيم پرداخت.
فضاهاي عمومي خانه
- اگر معلول جسمي خانه شما از عصا براي حركت استفاده ميكند، كفپوشي را براي پوشش كف محيطهاي مختلف خانه - بهخصوص آشپزخانه و سرويسهاي بهداشتي- انتخاب كنيد كه سطح آن كمي برجستگي داشته و خيلي ليز نباشد، زيرا صاف و صيقلي بودن سطح آن، احتمال سر خوردن فرد را هنگام حركت با عصا – به خصوص در شرايطي كه روي زمين كمي آب هم ريخته باشد– بالا ميبرد. ولي اين موضوع در مورد معلول روي صندلي چرخدار درست برعكس است؛ چون هر چه كف صافتر باشد، چرخها راحتتر روي آن حركت ميكنند.
- روي كفپوشهاي سخت و ليز خانهتان مانند سنگ و سراميك – بهخصوص در مسيرهاي پررفت و آمد – تا حد ممكن از كفپوشهاي منسوج مثل گليم، گبه و فرش در اندازههاي كوچك و سبك وزن استفاده نكنيد زيرا اين كفپوشها نهتنها مانعي براي حركت راحت صندلي چرخدار ميشوند، بلكه ممكن است هنگام عبور معلول با عصا، كفپوش روي سطح زيرين ليز خورده و سبب افتادن فرد روي زمين شود. بنابراين اگر شرايط مكان طوري است كه براي استفاده از كفپوش منسوجي در اين مسيرها اجبار داريد، يا آنها را در ابعاد بزرگتري تهيه كنيد به صورتي كه بخش كاملتري از فضا را بپوشاند يا اينكه امكان حركت و جابهجايي آنها را با قرار دادن وسيله دكوراسيوني سنگيني روي گوشهاي از آنها كاهش دهيد.
- سعي كنيد خانهاي انتخاب كنيد كه در آن اختلاف سطح ميان فضاهاي مختلف خانه وجود نداشته باشد تا حركت بين اين فضاها براي معلول با هر شرايط جسمي بهراحتي انجام پذيرد.
- اگر معلول جسمي خانه شما از صندلي چرخدار استفاده ميكند، هنگام نصبديواركوبهاي كاربردي شامل طبقه، چوب لباسي در ورودي خانه و لوازم ديگري مانند اينها، ارتفاع و سطح دسترسي او را مد نظر قرار دهيد. علاوه بر اين، همه كليدها و پريزها هم بايد در ارتفاعي نصب شوند كه براي معلول نشسته روي صندلي قابل دسترسي باشند.
- از چيدن لوازم دكوراسيوني زياد و بزرگ به خصوص در فضاهاي كوچك مانند هال، پذيرايي و حتي اتاقهاي خواب خودداري كنيد. همواره راههاي عبوري معلول را با در نظر گرفتن ابعاد و ابزاري كه از آن به عنوان كمك براي حركت استفاده ميكند، باز نگه داريد.
اين مسير عبوري بايد براي فردي كه روي صندلي چرخدار نشسته، حداقل 83 سانتيمتر و براي فرد با عصا يك متر باشد
سرويسهاي بهداشتي
- با توجه به اينكه براي كاربرد كفپوشهاي صاف و ليزي همچون سنگ و سراميك در محيطهاي سرويسهاي بهداشتي چاره ديگري وجود ندارد، لاجرم بايد راهكارهاي ديگري را به كار برد. به عنوان مثال، براي اين منظور با توجه به ابعاد سرويس دستشويي و بهخصوص حمام، از لايههاي پلاستيكي مخصوص كه يك سطح آنها را بادكشهاي ريز و سطح ديگر را برجستگيهاي زبر پوشاندهاند، استفاده كنيد.
شما ميتوانيد با چسباندن آنها از قسمت بادكش روي قسمتهاي پررفت و آمد سطح سراميكي يا سنگي حمام يا دستشوييتان، مانعي براي ليز خوردن ايجاد كنيد. علاوه بر اينها برچسبهاي زبر ديگري نيز در بازار وجود دارند كه سطح زبر آنها مانند سمباده بوده و معمولا براي جلوگيري از ليز خوردن افراد هنگام بارندگي روي كفهاي سنگي فضاهاي بيرون از خانه و بهخصوص پلهها چسبانده ميشوند. اين برچسبها با توجه به اينكه مقاومت لازم را در برابر آب دارند، قابل استفاده براي محيطهاي حمام و دستشويي نيز هستند.
- يكي از مهمترين تمهيداتي كه رفت و آمد و حركت فرد معلول را در همه محيطهاي خانه بهخصوص سرويسهاي بهداشتي آسان ميكند، نصب انواع و اقسام دستگيرهها در مكانهايي است كه معلول براي انجام كارهاي زندگياش در آنها تردد دارد؛ به عنوان مثال، نصب دستگيرههاي محكم روي همه ديوارهاي محيط سرويس بهداشتي بهخصوص در نزديكي توالت، دوش حمام، وان و دستشويي، هم خطر افتادن روي زمين را كاهش ميدهند و هم آسايش بيشتري را براي او فراهم ميكنند.
- اگر در حمام شما واني در زير دوش وجود ندارد، ساخت سكويي در آن مكان، ازجمله راهكارهاي ايجاد آسايش جسمي براي معلول – آن هم هنگام دوشگرفتن - است. بعضيها به جاي اين سكوي ثابت، از صندلي استفاده ميكنند كه در اين صورت امكان ليزخوردن و وارونهشدن صندلي وجود داشته و خطرآفرين است.
- نصب توالت فرنگي، بيشك ضروريترين اقدام براي آسايش بيشتر همه معلولان جسمي و حركتي است. فقط همانطور كه در بالا نيز اشاره شد، نصب دستگيرهها را در طرفين توالت و همچنين روي ديوار كنار دستشويي از ياد نبريد.
- اگر معلول شما از صندلي چرخدار استفاده ميكند، توجه داشته باشيد كه سطح شيرآلات حمام و همچنين محل نصب آيينه بايد طوري باشد كه او هنگام نشستن روي صندلي نيز بتواند خود را در آيينه ديده و از شيرآلات استفاده كند.
آشپزخانه
- محل نصب كابينتهاي ديواري براي افرادي كه هنگام حركت از عصا استفاده ميكنند، نياز به تغيير خاصي ندارد ولي براي معلولان روي صندلي چرخدار - بهخصوص درصورتي كه فرد معلول، خانم خانه باشد – تغييرات عمدهاي لازم است.
- ارتفاع كابينتهاي زميني آشپزخانهها بهطور معمول و استاندارد، 85 الي 90 سانتيمتر است ولي براي افراد معلول روي صندلي چرخ دار، اين ارتفاع بايد 75 سانتيمتر درنظر گرفته شود.
- كابينت هاي ديواري نيز بايد در ارتفاعي نصب شوند كه فرد به حالت نشسته بتواند لااقل به طبقات پاييني آن دسترسي پيدا كند.
هنگام نصب سينك و لولهكشي آب آن نيز امكان شستوشوي ظروف و تسلط فرد را در چنين شرايطي مدنظر قرار دهيد؛ اين موضوع درمورد اجاقگاز نيز صدق ميكند. معمولا پايههاي اجاقگازها قابل تنظيم هستند؛ بنابراين شما ميتوانيد با پيچاندن پايهها، آنها را پايينتر بياوريد.
اتاق خواب
- نصب دستگيرههاي محكم روي ديوار كنار تختخواب، فرد را هنگام بلندشدن از روي تخت و نشستن روي صندلي چرخدار يا به دستگرفتن عصا بسيار ياري ميدهد.
- در طبقهبندي كمدهاي ديواري نيز قابل دسترسبودن طبقات و فواصل ميان آنها را مورد توجه قرار داده و طبقههاي پاييني كمد را به معلول نشسته اختصاص دهيد. در اين كمدها نيز ميله آويختن لباسها بايد در ارتفاع پايينتري نصب شود يا اينكه از ميلههاي مخصوصي كه با اهرمي به سمت پايين كشيده ميشود، استفاده كنيد
منبع: همشهری آنلاین
معلولان علاوه بر نيازهاي مختلف و برحقي كه به عنوان يك شهروند در شهر محل زندگيشان دارند، نيازمند امكانات و تسهيلاتي در محيطهاي كوچكتر از آن، يعني خانه و محل كارشان نيز هستند. با توجه به اينكه فراهم كردن تسهيلات مورد نياز در محيطهاي بزرگتر و حتي محل كار، موضوع اين بحث نيست، قصد داريم در اينجا به بهانه روز سوم دسامبر مطابق با 12 آذرماه – روز جهاني معلولان (توانيابان)– به ارائه نكات و پيشنهاداتي براي تسهيل شرايط زندگي اين دسته از افراد در محيط خانهشان بپردازيم. اصولا خانه هر فرد بايد بهترين و آرامشبخشترين فضاي خصوصي او باشد تا در اين محيط علاوه بر اينكه احساس آرامش روحي و رواني كند، به لحاظ جسمي نيز در شرايط مناسب و مساعدي به سر برد.
اين نياز در افراد گوناگون با سنين و تواناييهاي مختلف متفاوت است؛ به عنوان مثال به طور قطع نيازهاي يك جوان با يك فرد سالمند تفاوتهاي بسياري دارد؛ چه برسد به افرادي كه به لحاظ جسمي گاهي از ناتوانيهاي بسيار بزرگي نيز برخوردارند
انتخاب بهترين مكان براي زندگي
يكي از مهمترين ويژگيهاي لازم در انتخاب خانهاي مناسب براي خانوادههايي كه يكي از اعضاي آن از معلوليت جسمي و حركتي در رنج است، دسترسي آسان از فضاي بيرون خانه به محيط داخل و برعكس است كه در واقع اين موضوع از جمله تمهيداتي است كه هنگام ساخت يك ساختمان، بايد مد نظر قرار گيرد. البته اين روزها با همين هدف، قوانيني جهت لزوم نصب آسانسوري مخصوص براي تسهيل اين دسترسي- بدون نياز به بالا و پايين رفتن حتي از يك پله - وضع شده است كه سازندگان ساختمان موظف هستند به آن توجه كنند.
تمام اين تفاسير، خانهاي انتخاب كنيد كه يا در طبقه همكف واقع شده باشد يا اينكه امكانات لازم در اين مسير – از فضاي بيرون تا ورودي خانه يا كنار در آسانسور – در آن وجود داشته باشد.
علاوه بر اين، نكته مهم ديگر اينكه تنها انتخاب خانهاي مجهز به آسانسور كفايت نميكند بلكه اگر معلول شما از صندلي چرخدار براي حركت كردن استفاده ميكند، اين آسانسور به لحاظ ابعاد بايد گنجايش صندلي چرخدار را داشته باشد و در صورتي كه عصا تكيهگاه حركتي اوست، به يكي از ديوارههاي ثابت اتاقك آسانسور، دستگيرهاي نصب شود تا هنگام ورود و خروج از آسانسور، راحتتر بتواند تعادل خود را حفظ كند.
امكانات لازم در داخل خانه
حالا كه تمامي موارد را در انتخاب ساختماني مناسب در نظر گرفتيد، نوبت به فضاي داخل خانه ميرسد كه البته درصد زيادي از شرايط لازم و همچنين تغييراتي كه قرار است توسط شما انجام شود، بستگي به 2 عامل بزرگ و مهم دارد؛ يكي وضعيت جسماني معلول ساكن در خانه و لوازم كمكي مورد استفاده او شامل عصا يا صندلي چرخدار و دوم، نقش فرد معلول در خانواده و حوزه كاري او در خانه؛ زيرا به عنوان مثال، در مورد دوم،تجهيزاتي كه مادر معلول خانواده براي انجام امور خانه نياز دارد، با نيازهاي فرد معلول غيرخانهدار بسيار متفاوت خواهد بود. لازم به توضيح است كه در اين زمان، بعضی از امكانات و تسهيلات مورد نياز چندان ارتباطي به 2 مورد فوق ندارند كه البته ما به همه موارد با توجه به شرايط فرد و مكان خواهيم پرداخت.
فضاهاي عمومي خانه
- اگر معلول جسمي خانه شما از عصا براي حركت استفاده ميكند، كفپوشي را براي پوشش كف محيطهاي مختلف خانه - بهخصوص آشپزخانه و سرويسهاي بهداشتي- انتخاب كنيد كه سطح آن كمي برجستگي داشته و خيلي ليز نباشد، زيرا صاف و صيقلي بودن سطح آن، احتمال سر خوردن فرد را هنگام حركت با عصا – به خصوص در شرايطي كه روي زمين كمي آب هم ريخته باشد– بالا ميبرد. ولي اين موضوع در مورد معلول روي صندلي چرخدار درست برعكس است؛ چون هر چه كف صافتر باشد، چرخها راحتتر روي آن حركت ميكنند.
- روي كفپوشهاي سخت و ليز خانهتان مانند سنگ و سراميك – بهخصوص در مسيرهاي پررفت و آمد – تا حد ممكن از كفپوشهاي منسوج مثل گليم، گبه و فرش در اندازههاي كوچك و سبك وزن استفاده نكنيد زيرا اين كفپوشها نهتنها مانعي براي حركت راحت صندلي چرخدار ميشوند، بلكه ممكن است هنگام عبور معلول با عصا، كفپوش روي سطح زيرين ليز خورده و سبب افتادن فرد روي زمين شود. بنابراين اگر شرايط مكان طوري است كه براي استفاده از كفپوش منسوجي در اين مسيرها اجبار داريد، يا آنها را در ابعاد بزرگتري تهيه كنيد به صورتي كه بخش كاملتري از فضا را بپوشاند يا اينكه امكان حركت و جابهجايي آنها را با قرار دادن وسيله دكوراسيوني سنگيني روي گوشهاي از آنها كاهش دهيد.
- سعي كنيد خانهاي انتخاب كنيد كه در آن اختلاف سطح ميان فضاهاي مختلف خانه وجود نداشته باشد تا حركت بين اين فضاها براي معلول با هر شرايط جسمي بهراحتي انجام پذيرد.
- اگر معلول جسمي خانه شما از صندلي چرخدار استفاده ميكند، هنگام نصبديواركوبهاي كاربردي شامل طبقه، چوب لباسي در ورودي خانه و لوازم ديگري مانند اينها، ارتفاع و سطح دسترسي او را مد نظر قرار دهيد. علاوه بر اين، همه كليدها و پريزها هم بايد در ارتفاعي نصب شوند كه براي معلول نشسته روي صندلي قابل دسترسي باشند.
- از چيدن لوازم دكوراسيوني زياد و بزرگ به خصوص در فضاهاي كوچك مانند هال، پذيرايي و حتي اتاقهاي خواب خودداري كنيد. همواره راههاي عبوري معلول را با در نظر گرفتن ابعاد و ابزاري كه از آن به عنوان كمك براي حركت استفاده ميكند، باز نگه داريد.
اين مسير عبوري بايد براي فردي كه روي صندلي چرخدار نشسته، حداقل 83 سانتيمتر و براي فرد با عصا يك متر باشد
سرويسهاي بهداشتي
- با توجه به اينكه براي كاربرد كفپوشهاي صاف و ليزي همچون سنگ و سراميك در محيطهاي سرويسهاي بهداشتي چاره ديگري وجود ندارد، لاجرم بايد راهكارهاي ديگري را به كار برد. به عنوان مثال، براي اين منظور با توجه به ابعاد سرويس دستشويي و بهخصوص حمام، از لايههاي پلاستيكي مخصوص كه يك سطح آنها را بادكشهاي ريز و سطح ديگر را برجستگيهاي زبر پوشاندهاند، استفاده كنيد.
شما ميتوانيد با چسباندن آنها از قسمت بادكش روي قسمتهاي پررفت و آمد سطح سراميكي يا سنگي حمام يا دستشوييتان، مانعي براي ليز خوردن ايجاد كنيد. علاوه بر اينها برچسبهاي زبر ديگري نيز در بازار وجود دارند كه سطح زبر آنها مانند سمباده بوده و معمولا براي جلوگيري از ليز خوردن افراد هنگام بارندگي روي كفهاي سنگي فضاهاي بيرون از خانه و بهخصوص پلهها چسبانده ميشوند. اين برچسبها با توجه به اينكه مقاومت لازم را در برابر آب دارند، قابل استفاده براي محيطهاي حمام و دستشويي نيز هستند.
- يكي از مهمترين تمهيداتي كه رفت و آمد و حركت فرد معلول را در همه محيطهاي خانه بهخصوص سرويسهاي بهداشتي آسان ميكند، نصب انواع و اقسام دستگيرهها در مكانهايي است كه معلول براي انجام كارهاي زندگياش در آنها تردد دارد؛ به عنوان مثال، نصب دستگيرههاي محكم روي همه ديوارهاي محيط سرويس بهداشتي بهخصوص در نزديكي توالت، دوش حمام، وان و دستشويي، هم خطر افتادن روي زمين را كاهش ميدهند و هم آسايش بيشتري را براي او فراهم ميكنند.
- اگر در حمام شما واني در زير دوش وجود ندارد، ساخت سكويي در آن مكان، ازجمله راهكارهاي ايجاد آسايش جسمي براي معلول – آن هم هنگام دوشگرفتن - است. بعضيها به جاي اين سكوي ثابت، از صندلي استفاده ميكنند كه در اين صورت امكان ليزخوردن و وارونهشدن صندلي وجود داشته و خطرآفرين است.
- نصب توالت فرنگي، بيشك ضروريترين اقدام براي آسايش بيشتر همه معلولان جسمي و حركتي است. فقط همانطور كه در بالا نيز اشاره شد، نصب دستگيرهها را در طرفين توالت و همچنين روي ديوار كنار دستشويي از ياد نبريد.
- اگر معلول شما از صندلي چرخدار استفاده ميكند، توجه داشته باشيد كه سطح شيرآلات حمام و همچنين محل نصب آيينه بايد طوري باشد كه او هنگام نشستن روي صندلي نيز بتواند خود را در آيينه ديده و از شيرآلات استفاده كند.
آشپزخانه
- محل نصب كابينتهاي ديواري براي افرادي كه هنگام حركت از عصا استفاده ميكنند، نياز به تغيير خاصي ندارد ولي براي معلولان روي صندلي چرخدار - بهخصوص درصورتي كه فرد معلول، خانم خانه باشد – تغييرات عمدهاي لازم است.
- ارتفاع كابينتهاي زميني آشپزخانهها بهطور معمول و استاندارد، 85 الي 90 سانتيمتر است ولي براي افراد معلول روي صندلي چرخ دار، اين ارتفاع بايد 75 سانتيمتر درنظر گرفته شود.
- كابينت هاي ديواري نيز بايد در ارتفاعي نصب شوند كه فرد به حالت نشسته بتواند لااقل به طبقات پاييني آن دسترسي پيدا كند.
هنگام نصب سينك و لولهكشي آب آن نيز امكان شستوشوي ظروف و تسلط فرد را در چنين شرايطي مدنظر قرار دهيد؛ اين موضوع درمورد اجاقگاز نيز صدق ميكند. معمولا پايههاي اجاقگازها قابل تنظيم هستند؛ بنابراين شما ميتوانيد با پيچاندن پايهها، آنها را پايينتر بياوريد.
اتاق خواب
- نصب دستگيرههاي محكم روي ديوار كنار تختخواب، فرد را هنگام بلندشدن از روي تخت و نشستن روي صندلي چرخدار يا به دستگرفتن عصا بسيار ياري ميدهد.
- در طبقهبندي كمدهاي ديواري نيز قابل دسترسبودن طبقات و فواصل ميان آنها را مورد توجه قرار داده و طبقههاي پاييني كمد را به معلول نشسته اختصاص دهيد. در اين كمدها نيز ميله آويختن لباسها بايد در ارتفاع پايينتري نصب شود يا اينكه از ميلههاي مخصوصي كه با اهرمي به سمت پايين كشيده ميشود، استفاده كنيد
منبع: همشهری آنلاین
آخرین ویرایش توسط مدیر: