پمپهای روتاری و پمپهای سانتریفوژ هر دو دارای حرکت دایرهای هستند اما اجزای داخلی، طرز کار و عملکرد آنها تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند.
پمپهای روتاری (rotary pumps) دارای حرکت دایرهای هستند و در هر دور گردش شافت پمپ، مقدار ثابتی از مایع را جابهجا میکنند. معمولا حرکت اجزای پمپ روتاری مانند چرخدنده (gear)، لوب (lobe)، پره (vane) و یا پمپ (screw) به شکلی است که حجمی را باز میکنند تا سیال به داخل پمپ روتاری وارد شود. سپس این حجم بسته میشود و تحت فشار قرار میگیرد و پس از آن دوباره باز میشود تا سیال با فشار بالاتر به خارج از پمپ هدایت شود. در پمپ جابهجایی روتاری، جریان از اختلاف فشار تاثیر نمیگیرد و ملایم و پیوسته است. پمپهای جابهجایی روتاری دارای شکافهای داخلی (internal clearance) بسیار کمی هستند که باعث به حداقل رسیدن مایعی میشود که از سمت تخلیه به سمت مکش پمپ فرار میکند؛ به همین دلیل راندمان بسیار خوبی دارند. این پمپها مخصوصا در ویسکوزیتههای بالا در بازه گستردهای از ویسکوزیته عالی کار میکنند.
پمپهای سانتریفوژ (centrifugal pumps) از این نظر با پمپهای روتاری تفاوت دارند که به جای استفاده از وسایل مکانیکی برای راندن سیال بر انرژی جنبشی تکیه دارند. سیال از مرکز ایمپلر وارد پمپ میشود و در حین حرکت به سمت قطر خروجی ایمپلر انرژی میگیرد . مایع با انرژی که از ایمپلر میگیرد به سمت خروجی هدایت میشود. پمپهای سانتریفوژ میتوانند حجم زیادی از مایع را منتقل کنند و با افزایش فشار و یا ویسکوزیته، راندمان آنها به سرعت افت میکند.
برای مطالعه بیشتر میتوانید به مقالات مقایسه عملکرد پمپهای جابهجایی و سانتریفوژ، چه زمانی از پمپهای جابهجایی و چه زمانی از پمپهای دینامیکی استفاده کنیم؟، معیارهای انتخاب پمپ و مقایسه 4 نوع از پمپهای جابهجایی روتاری مراجعه نمایید.
جدول زیر برخی از مشخصات و قابلیتهای پمپهای روتاری و سانتریفوژ را نشان میدهد.

پمپهای روتاری (rotary pumps) دارای حرکت دایرهای هستند و در هر دور گردش شافت پمپ، مقدار ثابتی از مایع را جابهجا میکنند. معمولا حرکت اجزای پمپ روتاری مانند چرخدنده (gear)، لوب (lobe)، پره (vane) و یا پمپ (screw) به شکلی است که حجمی را باز میکنند تا سیال به داخل پمپ روتاری وارد شود. سپس این حجم بسته میشود و تحت فشار قرار میگیرد و پس از آن دوباره باز میشود تا سیال با فشار بالاتر به خارج از پمپ هدایت شود. در پمپ جابهجایی روتاری، جریان از اختلاف فشار تاثیر نمیگیرد و ملایم و پیوسته است. پمپهای جابهجایی روتاری دارای شکافهای داخلی (internal clearance) بسیار کمی هستند که باعث به حداقل رسیدن مایعی میشود که از سمت تخلیه به سمت مکش پمپ فرار میکند؛ به همین دلیل راندمان بسیار خوبی دارند. این پمپها مخصوصا در ویسکوزیتههای بالا در بازه گستردهای از ویسکوزیته عالی کار میکنند.
پمپهای سانتریفوژ (centrifugal pumps) از این نظر با پمپهای روتاری تفاوت دارند که به جای استفاده از وسایل مکانیکی برای راندن سیال بر انرژی جنبشی تکیه دارند. سیال از مرکز ایمپلر وارد پمپ میشود و در حین حرکت به سمت قطر خروجی ایمپلر انرژی میگیرد . مایع با انرژی که از ایمپلر میگیرد به سمت خروجی هدایت میشود. پمپهای سانتریفوژ میتوانند حجم زیادی از مایع را منتقل کنند و با افزایش فشار و یا ویسکوزیته، راندمان آنها به سرعت افت میکند.
برای مطالعه بیشتر میتوانید به مقالات مقایسه عملکرد پمپهای جابهجایی و سانتریفوژ، چه زمانی از پمپهای جابهجایی و چه زمانی از پمپهای دینامیکی استفاده کنیم؟، معیارهای انتخاب پمپ و مقایسه 4 نوع از پمپهای جابهجایی روتاری مراجعه نمایید.
جدول زیر برخی از مشخصات و قابلیتهای پمپهای روتاری و سانتریفوژ را نشان میدهد.
