متن زير نظرات مهندس صحرائيان، دبير كميته نانوتكنولوژي پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران ، در گفتگو با شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران است كه به توضيح مشكلات توسعه نانوكامپوزيتها پرداخته است: نانوكامپوزيتها موادي هستند كه از يك ماده پليمري و يك ماده تقويتكننده تشكيل شده است كه در اينگونه مواد، مادة تقويتكننده بايد در يكي از ابعادش در اندازه ۱۰۰-۱ نانومتر باشد. بهطور خلاصه نانوكامپوزيت به كامپوزيتي اطلاق مي‌شود كه يكي از ابعاد فاز تقويتكنندهاش در مقياس نانومتري باشد. نانوكامپوزيتها بر حسب نوع مادة تقويتكننده به سه نوع نانوكامپوزيت‌هاي زمينة سراميكي، فلزي و پليمري تقسيم‌بندي مي‌شوند. نانوكامپوزيتها بهدليل ويژگي خاص خود، در صنايع مختلف كاربردهاي متنوعي يافته است. در ذيل به برخي از مشكلات پيشروي توسعه نانوكامپوزيتها اشاره شده است.
عدم شناخت كافي مصرف كنندگان از محصولات نانوكامپوزيتها
26
يكي از دلايل نبود بازار كافي در اين زمينه، جديد بودن نانوكامپوزيتها است كه طبيعتاً اگر بازاري نداشته باشد سرمايه‌گذاري هم نخواهيم داشت كه اين مشكل عمده با فرهنگسازي در بين صنعتگران و مصرف‌كنندگان قابل رفع است. به عنوان مثال براي فرهنگسازي در اين زمينه كافي است كارايي و قابليت فوقالعاده اين فناوري را در محصولات پرمصرف از جمله
خودرو معرفي گردد.
توليد مواد اولية نانوكامپوزيت ها
يكي ديگر از مشكلات موجود در زمينة تحقيقات نانوكامپوزيتها، عدم وجود مواد اوليه در كشور است. با ارتباطاتي كه بين پژوهشگاه با دانشگاه مكگيل كانادا برقرار شده است، اميدواريم بتوانيم پروژة تهيه نانوذرات خاكرس را در كشور به انجام برسانيم. با توليد و تهيه اين مواد، تقريباً مشكل خاصي در زمينة تحقيقات نانوكامپوزيتها نخواهيم داشت. خوشبختانه در كشور از لحاظ منابع طبيعي و دانشفني توليد اين نانوذرات مشكلي وجود ندارد. مشكل اصلي در اين زمينه عدم سرمايه
گذاري در آن است.
عدم سرمايه‌گذاري كافي در اين زمينه
همانطور كه در بالا گفته شد به دلايل عدم وجود بازار، جديد بودن و نيز داشتن ريسك بالا، سرمايه‌گذاري جدي در اين زمينه وجود ندارد. با توجه به اينكه فناوري نانو جزء فناوري‌هاي برتر محسوب مي‌شود، متولي سرمايه‌گذاري در اين فناوري‌ها دولتها هستند. اگر دولتها بتوانند فعاليتهاي حمايتي را به خوبي انجام دهند، پيشرفت در همة زمينهها به سرعت صورت خواهد گرفت.
سياستهاي نادرست وزارت علوم در ارزيابي محققان
يكي از دلايلي كه موفقيت پروژه‌هاي فناوري نانو را تحت تاثير خود قرار ميدهد، سياست‌هايي است كه در وزارت علوم وجود دارد، طبيعتاً اعضاي هيئت علمي خود را موظف مي‌دانند، چه درست باشد چه نادرست، خود را در آن چارچوب حركت دهند. بهعنوان مثال بهجاي آنكه در وزارت علوم، حل مشكل كشور بهعنوان يك شاخص رشد علمي مطرح شود، تعداد مقالات درج شده در مجلات بينالمللي (كه قالبا مشكلي را از مشكلات كشور حل نميكند) شاخص ارزيابي قرار ميگيرد كه اين خود نوعي مشكل بر سر راه استادان و محققان براي حركت در مسير حل مشكلات
عدم شناخت كافي مصرف كنندگان از محصولات نانوكامپوزيتها
26
يكي از دلايل نبود بازار كافي در اين زمينه، جديد بودن نانوكامپوزيتها است كه طبيعتاً اگر بازاري نداشته باشد سرمايه‌گذاري هم نخواهيم داشت كه اين مشكل عمده با فرهنگسازي در بين صنعتگران و مصرف‌كنندگان قابل رفع است. به عنوان مثال براي فرهنگسازي در اين زمينه كافي است كارايي و قابليت فوقالعاده اين فناوري را در محصولات پرمصرف از جمله
توليد مواد اولية نانوكامپوزيت ها
يكي ديگر از مشكلات موجود در زمينة تحقيقات نانوكامپوزيتها، عدم وجود مواد اوليه در كشور است. با ارتباطاتي كه بين پژوهشگاه با دانشگاه مكگيل كانادا برقرار شده است، اميدواريم بتوانيم پروژة تهيه نانوذرات خاكرس را در كشور به انجام برسانيم. با توليد و تهيه اين مواد، تقريباً مشكل خاصي در زمينة تحقيقات نانوكامپوزيتها نخواهيم داشت. خوشبختانه در كشور از لحاظ منابع طبيعي و دانشفني توليد اين نانوذرات مشكلي وجود ندارد. مشكل اصلي در اين زمينه عدم سرمايه
عدم سرمايه‌گذاري كافي در اين زمينه
همانطور كه در بالا گفته شد به دلايل عدم وجود بازار، جديد بودن و نيز داشتن ريسك بالا، سرمايه‌گذاري جدي در اين زمينه وجود ندارد. با توجه به اينكه فناوري نانو جزء فناوري‌هاي برتر محسوب مي‌شود، متولي سرمايه‌گذاري در اين فناوري‌ها دولتها هستند. اگر دولتها بتوانند فعاليتهاي حمايتي را به خوبي انجام دهند، پيشرفت در همة زمينهها به سرعت صورت خواهد گرفت.
سياستهاي نادرست وزارت علوم در ارزيابي محققان
يكي از دلايلي كه موفقيت پروژه‌هاي فناوري نانو را تحت تاثير خود قرار ميدهد، سياست‌هايي است كه در وزارت علوم وجود دارد، طبيعتاً اعضاي هيئت علمي خود را موظف مي‌دانند، چه درست باشد چه نادرست، خود را در آن چارچوب حركت دهند. بهعنوان مثال بهجاي آنكه در وزارت علوم، حل مشكل كشور بهعنوان يك شاخص رشد علمي مطرح شود، تعداد مقالات درج شده در مجلات بينالمللي (كه قالبا مشكلي را از مشكلات كشور حل نميكند) شاخص ارزيابي قرار ميگيرد كه اين خود نوعي مشكل بر سر راه استادان و محققان براي حركت در مسير حل مشكلات
