معماري با مصالح كاغذي؛

[DDDIQ]

معماري با مصالح كاغذي؛
اجراي بناهاي موقت پس از سانحه


محسن سرتيپي پور *

* دانشيار گروه آموزشي معماري دانشكده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي.
- اين مقاله برگرفته از طرح پژوهشي زيست بوم و مصالح ساختماني؛ و بررسي و ارزيابي اسناد و گزارشات موجود در زمين ه ت أمين
فضاهاي اسكان موقت زلزلههاي 1369 منجيل و رودبار ، و 1384 بم همچنين تجارب كشورهاي ديگر در اين زمينه تهيه شده است.
​

چكيده
عوارض نامطلوب آوارگي و بيخانماني ناشي از سوانح غيرمترقبه، جستجوي شيوههاي سريع و مناسب اسكان در شرايط اضطرار و موقت را به يكي از مهمترين مراحل بازسازي مبدل نموده است.
هرچند اسكان موقت دورهاي كوتاه از مدت زمان بازسازي تا استقرار دائم (اين دوره معمولاً تا زمان آماده شدن مسكن دائم چندين ماه و گاه تا يك و دو سال را شامل ميشود) و اسكان اضطرار دورهاي به مراتب كوتاهتر از آن را شامل ميشود اما غفلت از كيفيت زندگي سانحه ديدگان در اين دو مرحله ميتواند عواقب نامطلوب و گاه جبران ناپذيري بر آسيب ديدگان داشته باشد.
توجه به كيفيت فضاي كالبدي بهعنوان بستر زندگي و ارتقاء كيفيت آن خصوصاً براي سانحهديدگان كه گرفتار آلام و صدمات ناشي از سانحه ميباشند موضوعي است كه بهصورت جدي در معماري بازسازي بايد مورد توجه قرار گيرد. از اين منظر فضاي سكونت اضطراري و موقت بايد بهگونهاي طراحي و آماده شود كه ضمن حفاظت مردم از شرايط متغير محيط طبيعي مانند گرما، سرما، باد، ريزش هاي جوي و مانند آن ضامن حداقل شرايط آسايش و راحتي آنها نيز باشد. از چنين ديدگاهي تحقق شرايط بهينه سكونت، در تمام مراحل معماري بازسازي، امتيازي ويژه در موفقيت آن محسوب ميشود.
اين مقاله در پي آن است تا ضمن معرفي قابليتهاي معماري با كاغذ كيفيت هاي مناسب آن در ايجاد فضاي موقت سكونت و تجارب و شيوههاي استفاده از كاغذ در اسكان سانحه ديدگان را مورد بررسي قرار دهد. به همين دليل بخش اول به مقدمه اي راجع به ضرورت رويآوري به مصالح جديد، معرفي و شناخت كاغذ، خواص و نحوه توليد آن اختصاص دارد . بخش دوم تجارب كاربرد كاغذ در ساختمان و معماري، و مصداق هاي موفق در اين زمينه را مورد توجه قرار ميدهد. در بخش سوم تجارب بهكارگيري كاغذ در بازسازي پس از سوانح همچنين تجربه ايران در اين زمينه مورد توجه قرار ميگيرد و بالاخره قسمت پاياني به جمع بندي قابليتها و امكان استفاده از آن در ساختمان و چشم انداز آتي بهكارگيري و نقشي كه در معماري ايفا خواهد نمود، اختصاص يافته است.

واژگان كليدي:
سانحه، بازسازي، مصالح كاغذي، اسكان اضطرار، اسكان موقت.