نویسنده : روح‌الله رضائی
كلمات كليدي : قرآن، مرگ، ناگهاني، مرگ طبيعي
مرگ به معنای مردن است. لسان العرب آن را به "ضد حیات" معنا کرده است.[1] برخی مرگ را به معنای "سکون" گرفتهاند.[2] التحقیق درباره معنای موت میگوید: مرگ نفی شدن حیات است و حیات در هر چیز به مقتضای خصوصیات وجودیش است، پس مرگ هر چیز هم به مقتضای آن است.[3]
"ناگهانی" به معنای یک دفعه و دور از انتظار واقع شدن چیزی است که این مفهوم در عربی گاهی با "ة" آخر کلمات[4] و گاهی با کلماتی مانند: " بَغتَةً "[5] و ... افاده میشود.
منظور از مرگ ناگهانی
در عربی برای بیان معنای "مرگ ناگهانی" از الفاظ بسیاری استفاده میشود که برخی از آنها عبارتند از: «الموتُ الأَبْيَض»[6] «مَوتٌ رَخِيصٌ»[7] «موتٌ جَهِيزٌ»[8] «موتٌ ذَرِيعٌ»[9] «موتٌ ذُعَافٌ»[10] اما این اصطلاحات در قرآن کریم به کار نرفتهاند.
منظور از ترکیب "مرگ ناگهانی" به گونههای گوناگونی بیان شده است برخی از مفسران مرگ ناگهانی را این گونه تبیین میکنند: تركيب خاصى كه ساختمان بدن آدمى را تشكيل مىدهد با همه اقتضاءات محدودى كه در اركان آن هست اقتضا مىكند كه اين ساختمان عمر طبيعى خود را (كه چه بسا به صد و يا صد و بيست سال تحديدش كردهاند) بكند، ليكن در اثر اسباب و موانعی که خارج از این بدن است انسان قبل از رسیدن به حد طبیعی حیاتش منقضی میشود که اين همان "مرگ ناگهانى" است[11] و طنطاوى در توضیح آن گفته است منظور مرگ و مير بر خلاف انتظار میباشد.[12] برخی مرگ ناگهانی را به مرگ زودرس یا سکته تفسیر کردهاند.
مرگ ناگهانی در متون دینی
مرگ در قرآن کریم در قالبهای لفظی مختلفی آمده است از جمله آنها می توان به ماده "موت"، "هلک"، "قتل" و "وفی" اشاره کرد.
در متون دینی مرگ ناگهانی گاه به عنوان مرگ بد و عاقبت برخی گناهان به شمار میرود و گاه خداوند جهت قدرت نمایی و موعظه مردم افرادی را به مرگ ناگهانی مبتلا میکند.
در قرآن اشاره به معنای مرگ ناگهانی به وسیله چند واژه بیان شده است که اکثرا بار منفی دارد و برای عذاب و تهدید به کار میرود، این واژهها عبارتند از:
1. اجل: اجل به معنای مهلت و برههای از زمان است که در قرآن کریم درباره انسان به کار رفته و منظور از آن مهلتی است که به انسان برای زندگی داده میشود.
2. صاعقه: صاعقه در قرآن کریم درباره قوم عاد و ثمود به کار رفته است که برخی آن را به معنای مرگ ناگهانی گرفتهاند[13] و برخی گفتهاند معنای آن مرگ ناگهانی نیست؛ بلکه کنایه از مرگ ناگهانی میباشد.[14]
سايت پژوهه
