فلسفه سفره هفت سین

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
در قدیم سفره های عید به شکل های گوناگون تزئین می شد که به آن « هفت چین » می گفتند ، زیرا در آن هفت سینی یا مجمع به یاد اهورامزدا و شش « امشاسپند » ، یعنی فرشتگان مقرب خدا به نام های اردیبهشت ، خرداد، امرداد، شهریور ، بهمن و اسپندارمز می گذاشتند . در هر مجمع خوراکی ها و چیزهای مختلفی می چیدند که الزاماً با حرف سین آغاز نمی شد . هرکدام از خوراکی ها و عناصر سفره ، سمبل نیروی مقدس و حیاتی به شمار می رفت . از جمله : آب ، آیینه و شمع نشانه روشنایی ؛ تخم مرغ ، سیب، سیر ، سکه ، شیر مخلوط با افشرده « هوم » و شیرینی به ترتیب نماد تولد ، زلیش ، تندرستی ، ثروت ، برکت و روزی و شادی بودند . سمنو از جوانه های گندم تهیه می شد و نشانه رویش بود ، زیرا به باور ایرانیان ، فروهرها در رویش گیاهان نقش مهمی داشتند و آنها را بارور می کردند . ماهی یکی از نمادهای آناهیتا ، فرشته آب و باروری به شمار می رفت . ایرانیان همچنین بر سر سفره ها آتشدان می گذاشتند و روی آن اسپند و عود می ریختند تا باعث جذب فروهرها و دفع اهریمن شود . « ماه روی » و « برسم » نیز در سفره چیده می شد . ماه روی ، ظرفی ظرفی به شکل ماه برسم ، یک نوع گیاه مقدس بود . خانواده ها گاه شاخه های انار ، بید ، انجیر یا زیتون به درازای سه بند و به تعداد 3، 7، 12 یا 21 در برسمدان قرار می دادند و همه اینها جنبه برکت داشت .
کتاب مقدس زرتشتی ها بر سر سفره تقدیس می بخشید و امروز ما کتاب مقدس قرآن را می گذاریم . دیگر آنکه در زمان ساسانیان نان های کوچک به نام « درون » به نشانه برکت و تقدس در سفره ها جای می دادند و هر خانواده ایرانی معمولاً سه ظرف گندم ، جو ، ارزن به نیت اندیشه نیک ، گفتار و کردار نیک سبز می کردند .
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
اما چرا هفت سین ؟ دكتر فره وشی می گوید : " در روزگار ساسانیان قاب های زیبا منقوش و گرانبهائی از جنس كائولین از چین به ایران آورده می شد و یكی از كالاهای ارزشمند بازرگانی چین و ایران همین ظرف هائی كه بعدها به نام كشوری كه از آن آمده بود ، نام گذاری شده و به نام "چین " و به گویش دیگر به صورت سینی و به صورت معرب " صینی " در ایران رواج یافت . چینی یا سینی یعنی منسوب به چین یا سین و نام سین یا چین از واژه tsin آمده است كه در اصل نام سلسله پادشاهی چین است و حرف ts می تواند در گویش ها و زبانهای مختلف هم « س = s » و هم « چ = c » بدهد ، چنان كه خود نام چین در پهلوی cen در فارسی cin در سانسكریت cina آمده ، ولی در عربی صین شده است . در ایران برای تمایز بین ظرف های مختلفی كه از چین آورده می شد آن كه از فلز ساخته می شد به نام سین و آن كه از كائولین ساخته می شد به نام چینی رواج یافت . در آئین های نوروزی برای چیدن خوان نوروزی از همین ظرف های منقش بسیار نفیس كه از چین آورده شده بود و نوع مرغی آن هنوز در ایران بهای زیادی دارد ، بهره گرفتند و این ظرف ها را پر از نقل و قند و شكر و شیرینی می كردند و آنها را به عدد هفت امشاپسند كه عبارتند از اردیبهشت ، خرداد ، امرداد ، شهریور ، بهمن ، اسپندارمذ و خود اهورامزدا ، بر سر خوانهای نوروزی می گذاشتند و از این رو خوان نوروزی به نام هفت سینی و یا هفت قاب نام گرفت و بعدها با حذف « ی » نسبت، به صورت هفت سین در آمد و هنوز در برخی از روستاها به صورت هفت سینی تلفظ می شود . ( همان ) آنچه كه مسلم است ، این است كه عدد هفت در میان ما جایگاه ممتازی دارد . « هفت اختر ، هفت طبقه زمین ، هفت آسمان ، هفت كشور ، هفت اقلیم ، هفت مرحله عشق ، هفت چنار ، هفت خوان رستم ، هفت گردان و ....( نوروز ، امینی سام ،ص. 13) در باورهای ما جا دارند ، به خصوص آن كه در هفتمین روز هفته ، نماز جماعت بر پا شد ، و ایرانیان مسلمان آن را متعلق به امام عصر ( ع) می دانند
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
این كه سرآغاز بعضی از شماره ها از كجا و چگونه بوده است روشن نیست ؛ اما كاملاً روشن است كه هفت نیز چون برخی شماره های دیگر از دیر باز در میان نژادها و فرهنگ های گوناگون دارای تقدس بوده است . چنان كه در فرهنگ كهن نژادهای آریایی از جمله ایرانیان باستان زمین از « 7 كشور » ( سرزمین ) تشكیل می شد ، یا بابلی ها معابد خود را هفت طبقه می ساختند . یونانیان اسمان را 7 لایه می دانستند و در باور هندوها انسان 7 بار می میرد و نزد كاتولیك ها ، بزگ گناهان( كبیره ) هفت گانه اند .به راستی این كه هنگام نماز باید هفت عضو بدن روی زمین قرار گیرد و كعبه را 7 بار باید طواف كرد و سعی بین صفا و مروه 7 بار است و رمی جمرات 7 سنگریزه انجام می گیرد ، خود نشان از گونه ای تقدس عدد 7 نزد مسلملنلن نیست ؟ از این روست كه پس از پذیرش همگانی اسلام در ایران ، با اینكه نگرش تفسیری –آیینی درباره سفره نوروز دچار دگریسی شد ؛ اما تعداد عناصر پایه ای این سفره خود به خود دارای تقدسی « ورجاوندی » بوده است .
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
هفتی كه بر سرش حرف است
سفره نوروزی هفت پایه اصلی دارد كه اینك هفت سین خوانده شده و چیزهایی را شامل می شود كه نخستین حرف آنها « سین » باشد ؛ و این هفت سین قدمتی به درازای اینك تا باستان دارد . هرچند برخی در هفت سین بودن آن شك كرده و می پندارند كه حمله اعراب و دگردیسی دینی در ایران ، حتماً بایست در این سفره هم دگرگونی ایجاد كرده باشد ، اما این كسأله براساس اسناد تاریخی به واقعیت نزدیك نیست ؛ چنان كه برای نمونه برخی گفته اند : ایرانیان پیش از اسلام آوردن ، جای هفت سین ، هفت شین داشته و بر اساس آن بر سر سفره نوروزی شراب و شهد می گذاشتند .اما ساده ترین چیزی كه ایشان گویا از هول حلیم فراموش كرده اند این است كه شراب ( وشهد ) واژهای عربی است ؛ و اگر قرار بوده ایرانیان شراب بر سر سفره نوروزی گذارند، بایست 7 میم می داشتند تا « می » بر سفره جای گیرد . اشتباهی كه ایشان كرده اند این است كه فكر كرده اند چون در روزگاران باستان ( چنانكه در « نوروزنامه » خیام آمده ) بر پایه آیینی روز اول سال موبد موبدان پیش پادشاه آمد ، دسته ای سبزه و جامی « می » را در دستان او می گذاشتند . در صورتی كه بر اساس همین« نوروزنامه » خیام ، بزرگ موبدان ، شمشیر و كمان و جوهر و قلم و حتی اسب هم پیش كش شاه می كرده ؛ پس لابد ایرانیان سفره نوروزی خود را میانه حیاط خانه پهن می كردند تا بتوانند كمان و شمشیر و اسب هم بر آن قرار داد.
برخی دیگر نیز گفته اند كه ایرانیان پیش از اسلام به جای هفت سین ، « هفت چین » (7چ) داشتند و بامزه تر این كه نویسنده ای در یكی از روزنامه ها در این باره دلیل آورده بود كه : « حتماً این اقلام را بر روی هفت ظرف چینی می گذاشتند » . اما گویا ایشان فراموش كرده اند ، ایرانیان باستان تماس مستقیم چندانی با چین نداشته و حتی در برخی منابع قدیمی واژه « كینیتان » برای چینیان بكار رفته كه بیشتر اهالی سمرقند را مدنظر بوده است و اگر براستی هفت چین بوده ، پس چرا یادی از اجزای این هفت چین درمیان نیست .اما واقعیت این است كه بین هفت چین و هفت سین تضادی نبوده ، چرا كه هفت چین به دو معنا بر زبان جاری می شده : یكی به معنی هفت چیزی كه باید بر سر سفره چیده شود ( یعنی هفت چیده شده ) ؛ دو به معنی هفت میوه و كاشته ای كه باید چیده شود ( درو شده ) و بر سفره قرار گیرد .
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
هفتی كه می چیدند
ایرانیان باستان سفره هفت سین خود را چنین می چیدند : نخست سفره ای سفید بی هیچ آلایشی پهن كرده ( یا سینی بزرگ آورده ) بر آن آیینه ای گذاشته ، ظرفی پر از آب با برگهایی از آویشن و میوه ای سرخ چون انار یا سیب و سكه های سیمین و اگر بود ماهی ، در آن ؛ بر سر سفره گذاشته در كنارش آتشدانی افروخته با عود و كندر ؛ و نیز گلدانی پر از گل ها و شاخه های مورد و سرو و كاج و دیگر گیاهانی كه از آن پاكان جاویدانه هستند ، گذاشته ؛ در میانه سفره در كنار شیرینی بویژه سمنو ، ظرفی پر از هفت رقم میوه می گذاشتند و اگر در خانه ای داشتند برای خوشآیندی بیشتر سفره ، كتاب مقدسی و باز اگر بود گلاب و گلاب پاشی .
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
آن هفت :
سفره هفت سین برای ایرانیان باستان نه تكرار صرف یك رسم خشك كه در واقع سفره ای بوده كه هر ایرانی گرد آن در آغاز هر سال ، پیمان ایمانی خود را دوباره تازه می كرد و از اینرو عناصری بر سفره چیده می شد كه نمادی از هفت بن مایه پایه ای بینش ایمانی شان یعنی هفت پاك بخشاینده ( سپنته ) بی مرگ و جاوید ( امشه ) بوده است ، به گفتاری ساده تر ؛ سفره نوروزی هفت سین ، سفره ای بود با یاد امشاسپندان .
 

mohammad.ie69

عضو جدید
کاربر ممتاز
اگه میزدم سفره هفت سینتون چه رنگیه همه میومدن استقبال میکردند:smile:
 

Similar threads

بالا