عمارتهای شهر بجنورد

[ملیسا]

عمارت دارالحكومه​

بنايي كه امروزه آيينه خانه مفخم ناميده مي شود , ساختماني است رفيع و با شكوه كه در شمال شهر بجنورد واقع شده است . اين بنا از آثار منحصر به فرد عصر ناصري در شمال خراسان است , كه در گذشته داخل باغ بزرگي قرار داشته و همراه با ابنيه ديگر از جمله عمارت مفخم , دروازه ورودي حوض خانه , باغ فواره و كلاه فرنگي تشكيل دارالحكومه مفخم را مي داده كه عمارت كلاه فرنگي بر اثر زلزله شديدي كه در بجنورد رخ داده تخريب شده و هم اكنون تنها آيينه خانه و عمارت مفخم به جاي مانده . این بنا 32 اتاق و دو تالار دارد كه آینهكاری و كاشیكاری و گچبریهای آنها بسیار زیبا و تماشایی است .​

بنای 130ساله آیینه خانه كه اكنون به موزه مردم شناسی بجنورد تبدیل شده , در سال 1376 خريداري و پس از مرمت در مهر ماه 1379 بهره برداري و به شماره 31167 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .باني اين اثر يارمحمدخان سهام الدوله بجنوردي معروف به سردار مفخم و و معمار آن ممتحن الملك شقاقی بود كه مدرسه شهید مطهری تهران، (سپهسالار سابق) از جمله كارهای اوست ،كه پس از تحصيل در مدرسه دارالفنون به دستور ناصرالدين شاه جهت گذراندن تحصيلات عاليه در رشته معماري به فرانسه اعزام وپس از رجعت به كار احداث كاخ هاي بزرگان گمارده شد.​

تالار آئينه​

آيينه به معناي شكل و ديوار و نيز يكي از نيروهاي تشكيل دهنده انسان است . خانه در كتاب هاي مقدس اديان مختلف از جمله اوستا , كتاب مقدس زردشتيان فراوان به كار رفته . اين واژه قبل از اسلام و نيز در دوره هخامنشيان كاربرد فراواني داشته است و اما آنچه اطلاق نام آيينه خانه را بر اين بنا موجب گشته , وجود تالاري با تزئينات آيينه كاري در طبقه فوقاني است كه به عنوان فضاي اداري و ديواني جهت ملاقات هاي رسمي سردار مفخم (حاكم بجنورد) و برپايي مراسم تشريفات نظامي و رايزني در باب مسائل سياسي و اجتماعي با سران ايل شادلو و ديگر رجال مطرح قاجار مورد استفاده قرار مي گرفته . از نكات قابل توجه اين تالار , وجود تصاوير 134 تن از شخصيت هاي برجسته عصر صفوي تا دوره قاجار و همچنين سران حكومتي كشور هاي همجوار است , كه شاخص ترين آنها شاه طهماسب , شاه عباس , آغا محمد خان , فتحعلي شاه وكريم خان زندمي باشد , كه در قسمت گيلويي (زير سقف) نصب شده و خود مروري است بر تاريخچه فعاليت هاي سياسي انجام شده در اين بنا .​

سقف این عمارت پوشش سفال داشت كه در تعمیرات بعدی تبدیل به سقف شیروانی گالوانیزه شده است.در تزئین تالار از 17 طرح مختلف استفاده شده است كه شامل نقش چهل چراغ، مقرنس ، نمای بیرون عمارت و نقوش استیلیزه گیاهی هندسی و ... است.

بنای تاریخی آئینه خانه مفخم، ساختمان زیبایی كه از دوره قاجاریه به جا مانده و با شماره 31167 در آثار ملی به ثبت رسیده و اكنون موزه زیبایی شده كه تماشای آن بسیار لذتبخش است.​

ویژگی های معماری بنا​

مصالح به كار رفته در اين بنا شامل آجر , ماسه , آهك و گچ بوده , جهت رعايت اصول معماري در زيرسازي و پي اين بنا از سنگ استفاده شده , همچنين چوب ارس به صورت عمودي و افقي نيز به منظور استحكام بنا به كار رفته .آيينه خانه , توسط فضاي سبز محدودي از جمله گلكاري و احداث چپر وپرچين از كل مجموعه دارالحكومه منفك مي شده . بناي فوق الذكر داراي پلاني آزاد بوده , رعايت نظام هندسي , وجود تقارن و الهام پذيري از معماري غرب (به عنوان مثال استفاده از كاشي هفت رنگ ) در ساخت آن به وضوح مشاهده مي گردد .در ساخت نماي آيينه خانه از كاشي در سه تكنيك هفت رنگ , معقلي و اسليمي استفاده شده . نقوش اسليمي نيز نگاره هايي برگرفته از مظاهر طبيعت هستند كه براي پرهيز از شبيه سازي (رقابت با خالق ) طرح شده اند .ابعاد بنا 90/10 × 18 متر ارتفاع آن با احتساب مناره ها 60/ 14متر و مساحتي بالغ بر 5/392 متر را شامل مي شود . ساختمان داراي سه درب ورودي در اضلاع شمالي (ورودي اصلي) , غربي و شرقي مي باشد كه هر سه به راهرويي در طبقه اول منتهي مي شوند . در يك طرف اين راهرو حجره هايي قرار دارد و در سوي ديگر چهار اتاق . در دو انتهاي راهرو پلكان هايي تعبيه شده كه به طبقه فوقاني جايي كه تالار آيينه در آن واقع شده , ختم مي گردند . طبقه دوم نيز شامل چهار اتاق و تالار آيينه مي باشد .

دربهاي اين طبقه از جنس چوب صندل بوده كه با استخوان تزئين شده اند . سقف ها مشبك چوبي اند كه اين خود از شاخصه هاي معماري عصر قاجار محسوب ميگردد .سقف بنا دو پوششه بوده كه شيرواني آن قبلاً از جنس سفال و هم اكنون از ورق گالوانيزه است . در نماي شمالي (اصلي) عمارت 4 نيم ستون به قطر تقريبي 110 سانتيمتر و ارتفاع 10 متر مشاهده مي شود . دو نيم ستون داراي يك تاج نيم دايره اي هستند كه شكل گلدسته را تداعي مي كنند و دو نيم ستون ديگر فاقد تاج هستند . اين نيم ستون ها با كاشي هاي فيروزه اي و لاجوردي و نيز كاشي هاي سياه , سفيد و زرد مزين شده اند . نيم ستون ها با خط معقلي بسيار زيبايي آراسته شده اند كه كلمه محمد به طور منظم در اين نيم ستون ها از پايين به بالا 12 مرتبه تكرار شده است . يك مرتبه به رنگ سياه و يكبار به رنگ زرد كه نيم ستون ها به پايه اي از سنگ مرمرختم مي شوند . ​

در قسمت فوقاني نماي اصلي يك تاج نيم دايره اي وجود دارد كه نسبت به دو تاج نيم دايره اي روي مناره ها بسيار بزرگ تر است . در حاشيه تاج اصلي يك رديف كاشي با نقش گل لاله به رنگ قرمز و آبي به صورت سر بالا و واژگون نصب شده است . در قسمت داخلي اين نيم دايره يكسري نقوش اسليمي بسيار زيبا مشاهده مي گردد . در بخش مياني اين نيم دايره , يك دايره با زمينه لاجوردي وجود دارد كه نقش جدال بين شير و اژدها در آن ديده مي شود . در فرهنگ باستاني ايران زمين جدال بين شير و اژدها سمبلي از جدال بين خير و شر بوده است . در اين تصوير در حالي كه اژدها (سمبل شر ) شير را در بر گرفته , شير (سمبل خير ) با فشردن گلوي اژدها , شر را به آستانه نابودي مي كشاند .در كنار جدال بين خير و شر, دو تفنگدار در حاليكه به زمين زانو زده اند , محل جدال بين شير و اژدها را نشانه رفته اند . اين سربازان نيز خود مي توانند نمادي از خير و شر كه با هم در جنگند , باشند .​

در زير اين قسمت طاقي وجود دارد كه درب ورودي را در ميان گرفته است .كاشي هاي اين قسمت به رنگ زرد فيروزه اي و لاجوردي مي باشد . پيشاني طاق با نقوش اسليمي تزئين شده است . در قسمت زيرين نقش دو گلدان به صورت قرينه و همينطور نقش عمارت كلاه فرنگي در طرفين اين گلدان ها مشاهده مي شود . در دو طرف درب ورودي نقش دو سرباز در حال نگهباني از بنا به چشم مي خورد كه حالت چشم ها و طرز ايستادن سربازان ياد آور تابلو هاي تعزيه عصر قاجار مي باشد .در بخش مياني نما يك طاق جناقي وجود دارد كه در قسمت مياني آن پنجره اي به ابعادcm 290× cm290 قرار دارد . به نام طارمي وعلت بزرگ بودن آن تامين نور تالار آيينه و ايجاد چشم انداز مناسب به فضاي بيرون مي باشد .تزئينات اين طاق محراب گونه , دو لچكي با پس زمينه زرد همراه با نقوش اسليمي به رنگ فيروزه اي و لاجوردي مي باشد .بين قسمت فوقاني و مياني نما دو رديف كاشي هفت رنگ نصب شده . به طور كلي در معماري اين دوران رسم بر اين بوده است كه نام معمار و باني بنا در قسمت بالاي ورودي به صورت كاشيكاري حك مي شده . در اين بنا هم قبلاً در همين محل كتيبه اي وجود داشته كه محدوده حكومتي سردار مفخم و همين طور نام باني بنا در آن نقش بسته كه در دوران پهلوي به دستور رضا شاه اين كتيبه از سردر بنا جدا شده و به جاي آن كاشيكاري فعلي نسب شده است .فضاي فرو رفته بين نيم ستون هاي ايوان يا به عبارتي طاقديس نيز بعضاً با كاشي هاي لوزي شكل به رنگ هاي زرد , سفيد ,فيروزه اي و آبي مشبك , طرح زيبايي را در بنا ايجاد كرده اند .در بخش تحتاني طاقديسها يك طاقچه جناقي به ارتفاع 20/2 متر داراي پايه اي پوشيده از سنگ مر مر وجود دارد . قسمت داخلي اين طاق با كاشي هفت رنگ , زرد و لاجوردي و حاشيه اي به رنگ سياه تزئين شده است . در قسمت بالاي اين طاق روي يك كتيبه لاجوردي مملو از نقوش اسليمي منازعه گاو و شير نقاشي شده است كه به ياد‎آورنده نقوش گاو و شير حك شده در حجاري ديواره هاي تخت جمشيد است .اين عمارت تنها نمادي از روح خلاق هنرمند ايراني است و تنها دست تواناي هنرمند ايراني با استعانت از هنر معماري ,نقاشي ,كاشيكاري و آيينه كاري قادر به خلق چنين تركيب بديعي مي باشد .در واقع با صيانت از آثار تاريخي , هنر مردان و زنان ايراني را محفوظ داشته ايم . هنري كه مظهر تمدن و فرهنگ ملي كشور عزيزمان ايران است.​

سرگذشت عمارت مفخم

یک کارشناس ارشد تاریخ با بیان این که درباره عمارت مفخم مطالب زیادی توسط نویسندگان مختلف نوشته شده است می گوید: این عمارت در زمان سلطنت ناصرالدین شاه توسط یار محمدخان احداث شد.«حسین پایدار» می افزاید: در زمان سلطنت ناصرالدین شاه اقوام کرد شادلو در روی تپه (ساربان محله) ساکن بوده اند و از این تپه به دلیل قرار داشتن منازل حکمران و مردم در بالای تپه توسط حصار، دژ و برج محافظت می شده است. وی اظهار می دارد: با ایجاد امنیت، حکمرانان شادلو منازل خود را از بالای تپه به مکانی هموار و خارج از تپه تغییر دادند و در مسیر تهران بناهای سمنان را دیده بود که در سفر نامه اش به نقل خاطراتش پرداخته است. وی اظهار می دارد: نقل است که یار محمد خان شادلو یکی از حاکمان آگاه، در یکی از سفرهای خود به تهران، در سمنان بنای حاکم سمنان و دروازه شهر را مشاهده و معمار این بنا را جست و جو می کند. وی اضافه می کند: یار محمدخان با اطلاع از معمار بنا، در تهران از ممتحن الملک شقاقی که در فرانسه مهندسی ساختمان را گذرانده بود و به تازگی به ایران سفر کرده بود برای احداث بنا در بجنورد دعوت به عمل می آورد و او دعوت سهام الدوله را می پذیرد.«پایدار» با بیان این که ممتحن الملک شقاقی در داخل باغ و گشت در شمال شهر بجنورد چندین ساختمان عظیم و با شکوه شامل اندرونی و بیرونی، کلاه فرنگی و دروازه را بنا می کند تصریح می کند: در این باغ که ساختمان اندرونی آن رو به جنوب بوده است و در نمای ظاهری آن کاشی هایی با هنر اسلامی و رنگ های سبز، ارغوانی، آبی و نیلگون به کار رفته است.به گفته وی، در ستون ها مناظر متعدد باغ دلگشا با زیرکی و هنرنمایی عجیب و شگفت انگیزی تعبیه شده بود که این امر ترسیم ساختمان و آگاهی از وضعیت ساختمان و ظاهر آن را بسیار سهل و راحت کرده بود.وی بیان می کند: ​

​

​

​

 

[ملیسا]

ساختمان پذیرایی و آینه خانه با دو مناره مسجدی و رو به شمال بنا شده است و دلیل آن نیز وجود یک دروازه شمالی در محل ورود از سوی مشهد به باغ بود و از این بنا برای پذیرایی مهمانان، علما و بزرگان استفاده می شده است.وی تصریح می کند: در حال حاضر نیز عکس های متعدد بزرگان، پادشاهان و نظامیان بر دیوار آن نصب شده است و نکته قابل توجه این که ناصرالدین شاه و هیئت همراه در آینه خانه استراحت می کردند.«پایدار» ادامه می دهد: در آن روزگار این ساختمان ها جزو عظیم ترین و جالب ترین و شگفت انگیزترین بناهای شهر بوده است.وی اضافه می کند: آن چه مسلم است برای تهیه مصالح آن و زحمات مهندسان مبالغی پرداخت شده است اما آن چه که در باور مردم وجود دارد این است که کارگران بدون دریافت هزینه ای در آن جا مشغول به کار بودند و به همین خاطر، نفرت از آن ساختمان ها وجود داشته است.وی با بیان این که در کتاب «بجنورد گذرگاه شمالی» نقشه هایی از بناهای فوق به شکل کالک ترسیم شده است و در آن کارکردهای متعدد ساختمان و اجزای آن نمایش داده شده است اظهار می دارد: در آن جا باغ دلگشا دارای انبارهای متعددی هم چون زندان، پلنگ خانه، حمام، اندرونی و بیرونی، کلاه فرنگی، استخر و فواره است.

متأسفانه اکنون از مجموعه فوق فقط 2 ساختمان باشکوه عمارت اندرونی و بیرونی باقی مانده است.وی اضافه می کند: این بنا بعد از جنگ جهانی دوم و در زمان اردشیرخان تغییر کرد.یک کارشناس ارشد معماری شهر سازی نیز با بیان این که معماری عمارت مفخم مربوط به دوره قاجاریه و متعلق به زمانی است که سردار مفخم مسئول رسیدگی به امور شهر شده بود می گوید: در آن زمان تعدادی ساختمان بزرگ حکومتی وجود داشت که امرا و خان های آن دوره رؤسای قبایلی را که به دیدن آن ها می آمدند به آن مکان برای به رخ کشیدن موقعیت خود می بردند.«قلی پور» با اشاره به این که معماری این دوره تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی است اظهار می دارد: کاشی کاری، نقوش و رنگ های موجود در این بنا در دوره قاجاریه وجود نداشته است.وی ادامه می دهد: قوس های نیم دایره و فرم های مثلثی که در اصطلاح سنتوری نامیده می شود بعد از دوره قاجاریه وارد ایران شده است.وی مصالح به کار گرفته شده در این بنا را آجر و خشت خام ذکر و اضافه می کند: کاشی کاری از دوره صفویه به معماری ورود پیدا کرد و قبل از این دوره از کاشی استفاده نمی شد بلکه بیشتر از آجر رنگی برای سریع تر به نتیجه رساندن ساختمان استفاده می کردند.
وی اظهار می دارد: سردار مفخم در اوایل دوره پهلوی اول، ساختمان عمارت مفخم را در اختیار بیمارستان قرار می دهد و بعد از این که ساختمان جدید بیمارستان ساخته شد از این عمارت به عنوان انبار استفاده می کردند و بعد از انقلاب هم چنان انبار باقی ماند تا این که به تملک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آمد.وی در خصوص تغییرات انجام گرفته در این بنا نیز می گوید: تغییرات شامل تبدیل سقف سفالی به حلبی و شیروانی، حذف پله های شکیل موجود در ضلع جنوبی ساختمان است.وی می افزاید: در محوطه سازی آن نیز باغ ایرانی، آب نما و فواره های قشنگی وجود داشته که تخریب شده است.این استاد دانشگاه با بیان این که اتفاقات اخیر مربوط به 50 سال پیش و زمانی است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وجود نداشته است بیان می کند: سازمانی نیز در آن زمان برای رسیدگی به این بنا وجود نداشته است و با وجود آن که این عمارت در اختیار بیمارستان بوده اما تغییرات در آن به دستور مالک عمارت انجام می شده است.وی اضافه می کند: در آن دوره شاید مرمت سقف سفالی کار ساده ای نبوده است و به ناچار مجبور به تعویض سقف شدند ضمن این که این سقف سبک تر است.وی در خصوص پلکان عمارت نیز بیان می کند: پلکان عمارت هم الحاقی بوده و از ابتدای ساخت بنا وجود نداشته است اما علت حذف آن مشخص نیست.
در تالار عمارت 2 پنجره در 2 طرف پنج دری وجود داشت که تبدیل به طاق نما شده است.«قلی پور» با بیان این که مرمت و تغییر در هر بنایی اتفاق می افتد اظهار می دارد: به عنوان مثال برای برطرف کردن رطوبت اطراف ساختمان از کانال های ناکش که نم ساختمان را می گیرد استفاده کردند. در جریان مرمت نیز بسیاری از بارهای اضافی از بنا برداشته و از نظر ایمنی مقاوم تر شده است.سرپرست معاونت فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی هم با بیان این که بنای تاریخی عمارت مفخم بزرگ ترین و شاخص ترین اثر تاریخی دوره قاجار در استان است که در مرکز شهر بجنورد قرار دارد می گوید: این اثر ارزشمند که تحت شماره 952 به ثبت ملی رسیده است در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار به دستور یار محمدخان شادلو (سردار مفخم) ساخته شد و خانواده او بین سال های 1285 تا 1290 در آن زندگی می کردند.«علی مستوفیان» اظهار می دارد: بعدها این بنا به عنوان اداره املاک بجنورد، سپس به عنوان بیمارستان شهر مورد استفاده قرار گرفت و هم اکنون در تملک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حال مرمت و باز پیرایی است.وی با اشاره به این که نقشه ساختمان توسط ممتحن الملک شقاقی یکی از نخستین معماران ایرانی طراحی شده است که مدرسه شهید مطهری تهران (سپهسالار سابق) از جمله کارهای اوست تصریح می کند: بنای یاد شده در گذشته توأم با ابنیه دیگر از جمله آینه خانه، کلاه فرنگی و حوض خانه، مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می داده است.وی بیان می کند: این عمارت شامل 2 طبقه بوده که با ابعاد 50/22 80/49 ساخته شده و ارتفاع آن نیز 10 متر است.وی با اشاره به این که هر طبقه آیینه خانه دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که 9 ستون در ضلع جنوبی و 7 ستون در ضلع شمالی دیده می شود می گوید: این ستون ها آجری 6 ضلعی و فاصله ستون ها از یکدیگر 60/2 متر است.وی تالار بزرگی را که در ایوان جنوبی قرار دارد موسوم به تالار آیینه و تالاری را که در ایوان شمالی واقع شده است تالار موزه می داند و اظهار می دارد: این بنا دارای اتاق های متعددی است که به وسیله 21 درب چوبی به ایوان ها گشوده می شود و در طبقات آن گچبری های زیبا به چشم می خورد.«مستوفیان» بیان می کند: در شمال ساختمان روزگاری جزیره مصنوعی وجود داشته است که دور تا دور آن را آب فرا گرفته بود که برای وارد شدن به این جزیره باید از پلی با نرده های فلزی می گذشتند.وی اضافه می کند: پس از سقوط سلسله قاجار توسط رضا شاه به تصرف در آمد و سرهنگ رخشا فرماندار و رئیس کل املاک پهلوی بجنورد در آن اقامت کرد.وی با بیان این که در سال 1316 طبقه فوقانی بنا دچار آتش سوزی شد و به سقف عمارت که پوشش سفالی داشت و از چوب اصل استفاده شده بود خسارت وارد کرد اظهار می دارد: پس از این حادثه سقف سفالی بنا به شیروانی تبدیل شد.سرپرست معاونت فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: در سال 1320 پس از رفع تملک از اداره املاک وقف بنا از طرف ورثه سردار برای بیمارستان به اداره بهداری واگذار شد و در سال 1370 این عمارت در اختیار میراث فرهنگی بجنورد قرار گرفت و هم اکنون برای ایجاد موزه تاریخی بجنورد تعمیراتی در بنا زیر نظر کارشناسان میراث فرهنگی در دست انجام است.«مستوفیان» با اشاره به این که تزئینات به کار رفته در این بنا شامل گچ بری، آجر کاری، کاشی کاری (معرق، هفت رنگ و معقلی) و آیینه کاری است می افزاید: سر تا سر نمای بنا که ارتفاع آن 10/2 متر است با کاشی های خشتی و انواع کاشی های هفت رنگ زیبا در اندازه ها و شکل های مختلف به رنگ های فیروزه ای، زرد، صورتی، بنفش، سفید، سبز، سرخ و سیاه کاشی کاری شده است. نقوش آن نیز به طور اسلیمی، ختایی و نقوش هندسی، حیوانی و انسانی است.وی تصریح می کند: تزئینات خارجی بنا بیشتر به شکل کاشی کاری است که این کاشی ها از کارخانه به شکل مربع های 15 15 سانتی متر تحویل داده می شود و برای انجام کار به شکل مورد نیاز کارگاه در می آید.«مستوفیان» با بیان این که بعد از آن ابعاد و اندازه های کاشی ها معلوم و توسط استاد کاران تراشیده و آماده می شود اظهار می دارد: به دلیل این که کاشی های کوچک و ریز زیادی وجود دارد در کنار هم روی زمین چیده می شود و بعد پشت کل آن را با گچ پر می کنند و سپس سیستم های فلزی را به منظور نگه داشتن قطعه در داخل گچ قرار می دهند.وی اضافه می کند: پس از این که گچ خودش را گرفت و محکم شد تمام تکه های کاشی که به یکدیگر متصل شده است برداشته می شود و در فاصله بین ستون قرار داده می شود و بقیه آن را با گچ پر می کنند.معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی نیز با بیان این که مرمت این بنا به شکل جامع از سال 1379 آغاز شده است می گوید: مرمت طبقه اول بنا در سال جاری به اتمام رسیده است که 13 خرداد ماه سال جاری به عنوان موزه باستان شناسی گشایش یافت.«علی رضا نجفی» می افزاید: طبقه هم کف هم در حال مرمت است که طبق برنامه سازمان در هفته دولت به عنوان موزه مردم شناسی به بهره برداری می رسد.وی ادامه می دهد: اعتبارات هزینه شده برای این بنا از محل اعتبارات ملی در سال 87 یک میلیارد و 800 میلیون ریال بوده و مقداری هم از اعتبارات استانی هزینه کردیم.وی اضافه می کند: یکی از اقدامات اساسی در بحث مرمت تأسیسات مکانیکی، گرمایشی و سرمایشی بود که در مرحله پایانی قرار دارد.وی اظهار می دارد: بحث آزاد سازی حریم مجموعه مفخم در حال انجام است.وی با بیان این که سیر آزاد سازی و توسعه فضا از سال 86 آغاز شده است می گوید: از سال گذشته هزار و 225 متر مربع با اعتباری بیش از 7 میلیارد ریال از حریم های فضای اطراف بنا خریداری شده است.«نجفی» می افزاید: از محل اعتبارات سال جاری 5 پلاک منزل مسکونی تملک شده است که بعد از تخریب به عنوان فضای سبز به مجموعه اضافه می شود که سعی بر این است مجموعه به حالت اولیه احیا شود.وی بیان می کند: در حال پی گیری هستیم که اگر اعتبار تخصیص پیدا کند طراحی سایت مجموعه توسط مشاور انجام بگیرد که برای این امر یک میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار لازم است.وی در خصوص انتقال بیمارستان نیز می گوید: توافقاتی انجام شده است که بیمارستان در جای دیگر ساخته شود.وی هم چنین در خصوص معرفی این بنا اظهار می دارد: در سال های گذشته از طریق چاپ بروشور و پوستر و تهیه گزارش های مختلف در نشریات و صدا و سیما این بنا معرفی شده است و از آن جایی که یکی از اهداف این سازمان معرفی آثار تاریخی است بنابراین این اقدامات به عنوان اولویت های سازمانی هم چنان ادامه دارد.​