الف- ضوابط بهداشتي جايگاه طيور گوشتي
1- رعايت ضوابط نظام دامداري در تاسيس مرغداري الزاميست ( جداول تدوبني 1374).
2- زمين محل احداث مرغداري مي بايستي در مناطقي در نظر گرفته شود كه از نظر زيست جوندگان (انواع موش ) عاري يا از نظر ميزان جمعيت بسيار محدود باشند .
3- وجود حصار در اطرلف سالنها و ساير تاسيسات به منظور جلوگيري از ورود حيوانات و افراد متفرقه الزاميست.
4- وجود حوضچه هاي ضد عفوني در مبادي مجموعه مرغداري ودرصورت چند سني بودن در مبادي ورودي تاسيسات هرگله نيز الزاميست . درصورت وجود كارخانه تهيه خوراك در مرغداري وجود حوضچه ضد عفوني در مبادي ورودي آن ضروريست.
5- احداث دفتر اداري وسرويس هاي بهداشتي در ابتداي مبادي ورودي مرغداري الزاميست.
6- اطاق مناسب جهت ضد عفوني اقلام مورد نياز واحد در مبداء ورودي در نظر گرفته شود.
7- فاصله بين سالنها بين 15-10 متر و فاصله سالنها از حصار اطراف حداقل به اندازه عرض سالنها بوده وكمتر از 12 متر نباشد
8- احداث پاركينگ در خارج از محوطه مرغداري و به منظور جلوگيري از ورود خودروهاي متفرقه ضروريست.
9- سطوح داخلي وخارجي كليه سالنها وتاسيسات مي بايستي قابل شستشو وضد عفوني كردن وتا ارتفاع مناسب قابل سوراندن باشد.
10- بمنظور جلوگيري از ورود پرندگان نصب توري برروي كليه پنجره ها ومنافذ ورود و خروج هواي سالنهاي مرغداري وساير تاسيسات الزاميست.
11- سالن ها وساير تاسيسات بايد بنحوي ساخته شود كه از نفوذ جوندگان وساير حيوانات جلوگيري شود.
12- محوطه مرغداري (بين سالنها واطراف سالن هاي پرورش )تا شعاع 12 متري ميبايست قابل شستشو وضد عفوني كردن وشعله دادن باشد.
13- محوطه مرغداري ميبايست فاقد نقاط كور و غير قابل كنترل باشد .از هرگونه تاسيسات اضافي وضايعات (وسائل مستعمل وفرسوده )عاري باشد.
14- به فاصله 3-5 متر از حصار دور تا دور مرغداري چند رديف درختكاري شود منوط به اينكه فاصله 12 متر فضاي قابل شستشو از آخرين سالن رعايت شده باشد.
15- درمجتمع هاي بزرگ مرغداري (چند سني )بين فارم ها درختكاري انبوه يا جنگل كاري شود.
16- آب مصرفي:
منابع آب بهداشتي كافي مي بايست قابل تامين باشد.
متابع آب شبكه آبرساني داخل مرغداري (هوائي وزميني )غير قابل نفوذ باشد.
منابع آب شبكه آبرساني قابل لايروبي – شستشو – ضد عفوني وكنترل باشد.
17- چاه فاضلاب وچاه تلفات بايست داراي موقعيت مناسب و فاصله لازم از منابع آب و شبكه آبرساني باشد.
18- مرغداري ميبايست داراي شبكه برق رساني كافي جهت سالن ها وسايرتاسيسات باشد ضمنا”موتور برق اضطراري در واحد هائي كه از شبكه هاي برق رساني استفاده ميكنند نيز ضررويست.
19- كوره لاشه سوز وچاه تلفات غير قابل دسترس حيوانات باشد و با درنظر گرفتن جهت وزش باد در دورترين نقطه از سالنها احداث گرد بنحوي كه در بهداشت منطقه و واحد مرغداري تأثير منفي نداشته باشد.
20- اطاق كالبدگشائي به تناسب ظرفيت هر فارم در محل مناسب ونزديك به محل دفع تلفات تاسيس گردد وقابل شستشو و ضدعفوني باشد.
21- واحد مرغدراي مي بايست داراي منابع سوخت كافي و با ظرفيت مناسب باشد ومنابع مذكور در جوار حصار مرغداري تعبيه گردد بنحوي كه جهت تخليه سوخت نياز به ورود وسيله نقليه به داخل مرغداري نباشد.
22- فاصله لازم بين منابع تامين سوخت و آب مصرفي مرغداري بمنظور جلوگيري از نشت مواد سوختي به شبكه آب رساني رعايت گردد.
23- ديوارها وسقف سالن هاي پرورش ميبايست داراي عايق بندي مناسب باشد.
24- كف سالنها وتاسيسات از سطح زمين محوطه بيروني بمنظور جلوگيري از نفود آب و رطوبت و عوارض بعدي آن بالاتر قرار گيرد.
25- طول وعرض و ارتفاع سالنها بسته به آب وهواي مختلف وسيستم پرورشي به منظور تامين تهويه مناسب وجلوگيري از تغييرات شديد حرارت در نظر گرفته شود.
26- براي هر سالن اتاق سرويس جهت جلوگيري از ورود مستقيم هواي بيروني . نصب مخزن جهت آب داروئي و اقدامات كنترلي گله وساير تجهيزات در محل مناسب در نظر گرفته شود.
27- در سيستم تهويه سالن هاي پرورش مواد زير بعنوان نكات لازم جهت طراحي سيستم تهويه پيشنهاد ميگردد :
1- ميزان هواي لازم بر اساس وزن زنده پايان دوره ،حداكثر گرماي محيط ووضعيت رطوبت در طول سال ميبايست در نظر گرفته شود تا هواي مورد نياز تامين گردد .
(جدول پيشنها ي بعنوان راهنما ضميمه ميباشد).
2- سرعت جريان هوا در سالن حداكثر 2/0 متر درثانيه باشد.
3- نحوه ورود هوا بنحوي تنظيم شود كه ضمن رعايت بند 1و2 از ايجاد كوران در سالن جلوگيري بعمل آيد.
4- سيستم هاي تهويه با توجه به شرايط آب و هواي منطقه اي ونكات فوق بصورت انگوهاي مناسب توسط كارشناسان ذيربط طراحي گردد.
5- وضعيت خروجي سيستم تهويه بايستي داراي شرايط زير باشد:
الف – نصب كانال فلزي ( داكت ) بمنظور جلوگيري از پخش هواي داخل بر روي هواكش ها توصيه ميگردد .
ب- داراي حفاظ قابل كنترل باشد.
ج- در زير محل خروجي هوا حوضچه هاي مناسب حاوي آب و ماده ضد عفوني جهت جلوگيري از پخش گرد وغبار تعبيه گردد .
28- رطوبت نسبي هوا براي سالن هاي پرورش با توجه به شرايط آب وهواي منطقه به ميزان 55 تا 75 درصد تامين گردد.
29- سيستم خنك كننده وگرمازا :
1- منبع تامين حرارت اتاقك و خارج از سالن باشد.
2- هواي گرم و سالم توسط كانالهاي مناسب بداخل سالن ورود ودر تمام طول سالن هواي گرم بطور يكنواخت توزيع گردد
3- منبع تامين حرارت بحدي در نظر گرفته شود (ظرفيت توليد گرما)كه در زمان جوجه ريزي با توجه به سيستم تهويه مناسب بتواند دماي 35 درجه سانتيگراد را در سالن تامين نمايد.
4- سيستم خنك كننده بر حسب شرايط جغرافيائي بايد بنحوي باشد كه درگرمترين فصل دماي هواي داخل سالن را كاهش داده بنحوي كه ازتنفس دهاني جوجه ها (panting) جلوگيري بعمل آيد.
ب – ضوابط مديريت بهداشتي طيور گوشتي
1- خروج تلفات وضايعات از مرغداريها ممنوع اعلام ميگردد.
2- كليه مرغداران موظفند نسبت به دفع تلفات وضايعات از طريق چاه يا لاشه سوز اقدام نمايند.
3- ضوابط حمل كود بصورت جداگانه تدوين خواهد شد.
4- آماده سازي سالن وتجهيزات:
نظافت كامل وشستشو و ضد عفوني سالن وتاسيسات وتجهيزات ومحوطه بايستي قبل از جوجه ريزي برابر دستورالعمل ضميمه باشد.
5- نگه داري هرگونه طيور زينتي – بومي و ساير ماكيان وحيوانات ديگر در محوطه مرغداري ممنوع ميباشد نگه داري سگ هاي نگهبان تحت شرايط خاص بهداشتي مجاز مي باشد.
6- مرغداران ملزم به تهيه لباس كار مناسب ،كلاه .چكمه و ماسك جهت پرسنل و بازديدكنندگان و واكسيناتورها ميباشد.
7- كليه مرغداران ميبايستي داراي امكاتات حمل ونقل مناسب واكسن وهمچنين يخچال جهت نگه داري واكسن در مرغداري و لوازم و وسايل مناسب جهت استفاده واكسن باشند.
8- كليه كارگران مرغداري بايستي داراي كارت بهداشتي از شبكه هاي بهداشت ودرمان استان باشند .
9- شستشو وگاز دادن يا ضد عفوني كليه لوازم وتجهيزات از قبيل دانخوري ، آبخوري ،كيسه هاي حمل دان والبسه و …. به ويژه وسائلي كه از دوره قبل مورد استفاده قرار گرفته است الزاميست .
10- مواد متشكله خوراك طيور از داخل واحد خارج نشده وبنحو مناسب ضد عوفني گردد.
11- حداقل فاصله جوجه ريزي بعدي از زمان تخليه كود درشرايط عادي 15 روز تعيين ميگردد.
12- حداقل فاصله بين جوجه ريزي در شرايط غير عادي بويژه در مناطق متراكم بسته بنوع بيماري توسط ادارات دامپزشكي اعلام خواهد شد.
13- استفاده از كارت اطلاعات پرورشي جهت هرگله بطور مجزا براي هر سالن توصيه ميگردد . اين كارت بايد حاوي عناوين تعداد جوجه ريزي تاريخ جوجه ريزي ، تلفات روزانه ،واكسيناسيون .دان مصرفي روزانه ، داروي مصرفي و كليه مسائل مديريتي باشد.
14- تجهيزات جهت آماده سازي وشستشوي سالنها از قبيل دستگاه سمپاش وشعله افكن ،پمپ تحت فشلرو ….. در واحدهاي پرورشي بصورت اختصاصي ضروري است .
15- تجزيه شيميائي وميكروبي آب آشاميدني در مرغداري حداقل بطور ساليانه به جهت رفع نقايص ممكن انجام پذير .(جدول مشخصات آب آشاميدني بهداشتي ضميميه ميباشد.)
16- جهت جلوگيري از عوارض سوء رشد وايجاد زمينه هاي مساعد كننده بروز بيماريها بايد از مواد اوليه خوراك طيور منطبق بر استاندار هاي ملي استفاده شود.
17- پساب وفاضلاب مرغداريها به چاه فاضلتب داخل مرغداري هدايت شود . مسير هدايت فاضلاب بايد داراي پوشش مناسب وقابل كنترل باشد.
18- نصب كنتر آب در مبداء ورودي آب به هر سالن بمنظور ثبت ميزان مصرف آب روزانه ضروري است.
19- بمنظور كنترل دما و رطوبت نصب دماسنج و رطوبت سنج در محل و ارتفاع مناسب وتعداد كافي ضروريست .
20- حوضچه مناسب جهت غوطه ور كردن وسائل مرغداري در محوطه احداث گردد.
