دیباچه :
ترکه بافی به سه گروه تقسیم میشود که بافت آنها کاملا شبیه به هم میباشد :
1.مروار بافی
2.ارغوان بافی
3.چم بافی
این هنر در سال های اخیر در بسیاری از نقاط گیلان رونق یافته و مراکز تولید اشیاء و وسایل مختلف از مروار در روستاهای صیقلان و جمعه بازار از نواحی صومعه سرا و تازه آباد و گورکا از توابع آستانه ی اشرفیه و کارگاه هایی در شهر رشت فعالیت دارند.
موارد استفاده :
انواع سبد میوه، گل، قفسه ها، سرویس های میز و صندلی، جالباسی ، عروسكهای مختلف و ... از جمله صنایع دستی مروار بافی است.
در مرواربافی علاوه بر تركه های مروار از مواد دیگری مانند تخته سه لایی ، انواع میخ ، روغن جلا و مفتولهای سیمی استفاده میشود و ابزار آلات تولید مروار عبارتست از : اره ، دنده ، چكش، انبردست ، گاز انبر قیچی باغبانی.
شیوه بافت :
شیوه کار چم بافی، مرواربافی و ترکه بافی به طور تقریبی مشابه یکدیگر و شبیه بافت شعاعی بامبو است به این طریق که بافندگان ابتدا ترکه‌های درخت را که ماده اولیه مورد مصرفشان است انتخاب و آن تعداد از ترکه‌هایی را که قابلیت تقسیم شدن به دو ، سه یا چهار قسمت را دارند ابتدا برش طولی داده و سپس از نظر اندازه به طول‌های مورد نیاز در آورده و در آب می‌خیسانند تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
در مرحله‌ی بافت ، ابتدا چهار عدد از تركه ها در كنار یكدیگر قرار گرفته و تعداد چهار یا پنج تركه ی دیگر به صورت متقاطع روی آنها قرار می‌گیرد تا تشكیل یك ستاره هشت پر را بدهد . آنگاه به وسیله تركه های باریك تری مهار شده و بافنده با تركه های نازك عمل بافت را به شیوه ی یكی از زیر ، یكی از رو آغاز نموده و تركه ها را به طور یكی در میان از لابلای تركه هایی كه قبلا به طور متقاطع روی یكدیگر قرار گرفته عبور میدهد و این كار را تا تكمیل قسمت كف شیی كه تولید آن مورد نظر است تعقیب می‌كند .
بعد از پایان كار بافت قسمت كف ، در محلی كه قراراست از آنجا به بعد لبه ی كار بافته شود عموماً صنعتگران به بافت حالت مار پیچی داده و كار را به شیوه قبلی ادامه میدهند و انتهای كار را نیز به صورت مار پیچ در آورده و سر تركه هایی را كه در واقع حالت تار كار را دارند به داخل قسمت مار پیچ خم می‌كنند .
بیشتر صنایع دستی مرواربافی تولید شده در گیلان به سایر استان های كشور و حتی برخی از كشورها صادر می شود.در مرواربافی علاوه بر تركه های مروار از مواد دیگری مانند تخته سه لایی ، انواع میخ ، روغن جلا و مفتولهای سیمی استفاده میشود و ابزار آلات تولید مروار عبارتست از : اره ، دنده ، چكش، انبردست ، گاز انبر قیچی باغبانی.
شیوه بافت :
شیوه کار چم بافی، مرواربافی و ترکه بافی به طور تقریبی مشابه یکدیگر و شبیه بافت شعاعی بامبو است به این طریق که بافندگان ابتدا ترکه‌های درخت را که ماده اولیه مورد مصرفشان است انتخاب و آن تعداد از ترکه‌هایی را که قابلیت تقسیم شدن به دو ، سه یا چهار قسمت را دارند ابتدا برش طولی داده و سپس از نظر اندازه به طول‌های مورد نیاز در آورده و در آب می‌خیسانند تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
در مرحله‌ی بافت ، ابتدا چهار عدد از تركه ها در كنار یكدیگر قرار گرفته و تعداد چهار یا پنج تركه ی دیگر به صورت متقاطع روی آنها قرار می‌گیرد تا تشكیل یك ستاره هشت پر را بدهد . آنگاه به وسیله تركه های باریك تری مهار شده و بافنده با تركه های نازك عمل بافت را به شیوه ی یكی از زیر ، یكی از رو آغاز نموده و تركه ها را به طور یكی در میان از لابلای تركه هایی كه قبلا به طور متقاطع روی یكدیگر قرار گرفته عبور میدهد و این كار را تا تكمیل قسمت كف شیی كه تولید آن مورد نظر است تعقیب می‌كند .
بعد از پایان كار بافت قسمت كف ، در محلی كه قراراست از آنجا به بعد لبه ی كار بافته شود عموماً صنعتگران به بافت حالت مار پیچی داده و كار را به شیوه قبلی ادامه میدهند و انتهای كار را نیز به صورت مار پیچ در آورده و سر تركه هایی را كه در واقع حالت تار كار را دارند به داخل قسمت مار پیچ خم می‌كنند .
منابع:
http://azsafar.com
http://www.yjc.ir
آخرین ویرایش:
