سوختهای جایگزین (alternative fuels) که به آنها سوختهای غیرسنتی (non-conventional fuels) یا سوختهای پیشرفته (advanced fuels) میگویند، موادی هستند که میتوان از آنها به عنوان سوخت استفاده کرد و شامل سوختهای سنتی نیستند. سوختهای سنتی سوختهای فسیلی (fossil fuels) شامل نفت خام (petroleum/oil)، زغالسنگ (coal)، پروپان (propane) و گاز طبیعی میشوند.
برخی از سوختهای جایگزین شناخته شده عبارتند از: بیودیزل (biodiesel)، بیوالکل (bioalcohol) شامل متانول، اتانول و بوتانول، برق ذخیره شده به صورت شیمیایی شامل باتریها و پیلهای سوختی (fuel cells)، هیدروژن، متان غیر فسیلی، گاز طبیعی غیر فسیلی، روغن گیاهی و دیگر منابع زیست توده.
[h=1]سوختهای زیستی[/h]
سوختهای زیستی (biofuels) به عنوان یک منبع تجدید پذیر در نظر گرفته میشوند. اگر چهانرژی تجدید پذیر (renewable energy) بیشتر برای تولید برق استفاده میشود، برخی از انواع انرژیهای تجدید پذیر و یا درصدی از آنها برای تولید سوختهای جایگزین استفاده میشوند.
[h=1]زیست توده[/h]
زیست توده یا بیوماس (biomass) در صنعت تولید انرژی، شامل مواد بیولوژیکی زنده و یا به تازگی مرده است که میتوانند به عنوان سوخت یا برای تولید صنعتی استفاده شوند.
[h=1]سوختهای پایه جلبکی[/h]
سوختهای زیستی پایه جلبکی (algae based biofuels) در رسانهها به عنوان یک راه حل بالقوه برای مشکلات حمل و نقل بر اساس نفت خام گزارش شدهاند. جلبک میتواند بیش از 8000 لیتر سوخت در هر هکتار در هر سال تولید کند. پلاستیکهای پایه جلبکی (algae based plastics) پتانسیل کاهش ضایعات و هزینه به ازای هر کیلوگرم پلاستیک جلبکی را نشان دادهاند و انتظار میرود که بتوان آنها را ارزانتر از پلاستیکهای سنتی تولید کرد.
[h=1]بیودیزل[/h]
بیودیزل (biodiesel) از چربیهای حیوانی یا روغنهای گیاهی ساخته میشود. بیودیزلها منابع تجدید پذیری هستند که از گیاهانی مانند سویا، آفتابگردان، ذرت، زیتون، بادام زمینی، خرما، نارگیل، گلرنگ، کلزا، کنجد، پنبه و غیره به دست میآیند. هنگامی که این چربیها یا روغنها از هیدروکربنهای خود فیلتر شوند و پس از آن با الکلهایی مانند متانول ترکیب شوند، بیودیزل به وجود میآید. این مواد خام را میتوان به نسبتهای مختلف با گازوییل خالص مخلوط کرد و یا به تنهایی مورد استفاده قرار داد. بیودیزل میزان آلاینده (ذرات مونواکسید کربن و هیدرو کربن) کمتری نسبت به گازوییل معمولی تولید میکند زیرا بیودیزل پاکتر و بهینهتر میسوزد.
[h=1]سوختهای الکلی[/h]
سوختهای متانولی و اتانولی منابع اولیه انرژی هستند و سوختهای مناسبی برای ذخیرهسازی و انتقال انرژی هستند. این الکلها را میتوان در موتورهای احتراق داخلی به عنوان سوختهای جایگزین استفاده نمود. بوتانول برتری دیگری نیز دارد: این سوخت تنها سوخت موتور مبتنی بر الکل است که به جای تانکر کامیون و راهآهن میتواند به راحتی توسط شبکههای خط لوله (pipeline) موجود نفت جابهجا شود.
[h=1]آمونیاک[/h]
آمونیاک (ammonia) با فرمول شیمیایی NH[SUB]3[/SUB] را میتوان به عنوان سوخت استفاده کرد. یک ماشین کوچک را میتوان برای تولید سوخت و مصرف آن در همان جا راه اندازی کرد. مزایای آمونیاک شامل عدم نیاز به روغن، تولید گازهای گلخانهای صفر، هزینه کم و کاهش انتقال و آلودگی مرتبط با آن به دلیل توزیع تولید میباشند.
[h=1]هیدروژن[/h]
هیدروژن یک سوخت بدون تولید گازهای آلاینده است. محصول فرعی سوختن هیدروژن آب است؛ هر چند زمانی که هیدروژن با هوا میسوزد برخی از اکسیدهای نیتروژن (NOx) تولید میشوند.
[h=1]
HCNG[/h]
HCNG یا H2CNG مخلوطی از CNG و 4 تا 9 درصد هیدروژن بر حسب انرژی است.
[h=1]
نیتروژن مایع[/h]
نیتروژن مایع نوع دیگری از سوخت بدون آلایندگی است.
[h=1]
هوای فشرده[/h]
موتور هوایی (air engine) یک موتور پیستونی بدون آلایندگی است که از هوای فشرده (compressed air) به عنوان سوخت استفاده میکند. بر خلاف هیدروژن، هوای فشرده حدود یک دهم قیمت نفت فسیلی را دارد که آن را به عنوان سوخت جایگزین از لحاظ اقتصادی جذاب میکند.
[h=1]سوخت CNG[/h]
CNG متعارف از بسیاری از ذخایر گاز طبیعی زیر زمینی تولید میشود و امروزه دارای تولید گستردهای در سراسر جهان میباشد. تکنولوژیهای جدیدی مانند حفاری افقی (horizontal drilling) و جداسازی هیدرولیکی (hydraulic fracturing) از نظر اقتصادی باعث دسترسی به منابع نامتعارف گاز شدهاند و به نظر میرسد عرضه گاز طبیعی افزایش خواهد یافت.
گاز طبیعی تجدید پذیر (renewable natural gas) یا بیوگاز (biogas) یک گاز پایه متانی با خواص مشابه گاز طبیعی است که میتواند به عنوان سوخت حمل و نقل استفاده شود.
منابع موجود بیوگاز به طور عمده محلهای دفن زباله، فاضلاب و زبالههای کشاورزی و دامپروری هستند. با توجه به نوع فرآیند، بیوگاز را میتوان به انواع زیر تقسیم کرد: بیوگاز تولید شده توسط هضم بیهوازی (anaerobic digestion)، گاز دفن زباله جمعآوری شده از محلهای دفن زباله که برای حذف مقادیر کم آلایندهها فرآوری شده است و گاز طبیعی مصنوعی (Synthetic Natural Gas) یا SNG .
برخی از سوختهای جایگزین شناخته شده عبارتند از: بیودیزل (biodiesel)، بیوالکل (bioalcohol) شامل متانول، اتانول و بوتانول، برق ذخیره شده به صورت شیمیایی شامل باتریها و پیلهای سوختی (fuel cells)، هیدروژن، متان غیر فسیلی، گاز طبیعی غیر فسیلی، روغن گیاهی و دیگر منابع زیست توده.

سوختهای زیستی (biofuels) به عنوان یک منبع تجدید پذیر در نظر گرفته میشوند. اگر چهانرژی تجدید پذیر (renewable energy) بیشتر برای تولید برق استفاده میشود، برخی از انواع انرژیهای تجدید پذیر و یا درصدی از آنها برای تولید سوختهای جایگزین استفاده میشوند.

[h=1]زیست توده[/h]
زیست توده یا بیوماس (biomass) در صنعت تولید انرژی، شامل مواد بیولوژیکی زنده و یا به تازگی مرده است که میتوانند به عنوان سوخت یا برای تولید صنعتی استفاده شوند.

سوختهای زیستی پایه جلبکی (algae based biofuels) در رسانهها به عنوان یک راه حل بالقوه برای مشکلات حمل و نقل بر اساس نفت خام گزارش شدهاند. جلبک میتواند بیش از 8000 لیتر سوخت در هر هکتار در هر سال تولید کند. پلاستیکهای پایه جلبکی (algae based plastics) پتانسیل کاهش ضایعات و هزینه به ازای هر کیلوگرم پلاستیک جلبکی را نشان دادهاند و انتظار میرود که بتوان آنها را ارزانتر از پلاستیکهای سنتی تولید کرد.

[h=1]بیودیزل[/h]
بیودیزل (biodiesel) از چربیهای حیوانی یا روغنهای گیاهی ساخته میشود. بیودیزلها منابع تجدید پذیری هستند که از گیاهانی مانند سویا، آفتابگردان، ذرت، زیتون، بادام زمینی، خرما، نارگیل، گلرنگ، کلزا، کنجد، پنبه و غیره به دست میآیند. هنگامی که این چربیها یا روغنها از هیدروکربنهای خود فیلتر شوند و پس از آن با الکلهایی مانند متانول ترکیب شوند، بیودیزل به وجود میآید. این مواد خام را میتوان به نسبتهای مختلف با گازوییل خالص مخلوط کرد و یا به تنهایی مورد استفاده قرار داد. بیودیزل میزان آلاینده (ذرات مونواکسید کربن و هیدرو کربن) کمتری نسبت به گازوییل معمولی تولید میکند زیرا بیودیزل پاکتر و بهینهتر میسوزد.

سوختهای متانولی و اتانولی منابع اولیه انرژی هستند و سوختهای مناسبی برای ذخیرهسازی و انتقال انرژی هستند. این الکلها را میتوان در موتورهای احتراق داخلی به عنوان سوختهای جایگزین استفاده نمود. بوتانول برتری دیگری نیز دارد: این سوخت تنها سوخت موتور مبتنی بر الکل است که به جای تانکر کامیون و راهآهن میتواند به راحتی توسط شبکههای خط لوله (pipeline) موجود نفت جابهجا شود.
[h=1]آمونیاک[/h]
آمونیاک (ammonia) با فرمول شیمیایی NH[SUB]3[/SUB] را میتوان به عنوان سوخت استفاده کرد. یک ماشین کوچک را میتوان برای تولید سوخت و مصرف آن در همان جا راه اندازی کرد. مزایای آمونیاک شامل عدم نیاز به روغن، تولید گازهای گلخانهای صفر، هزینه کم و کاهش انتقال و آلودگی مرتبط با آن به دلیل توزیع تولید میباشند.
[h=1]هیدروژن[/h]
هیدروژن یک سوخت بدون تولید گازهای آلاینده است. محصول فرعی سوختن هیدروژن آب است؛ هر چند زمانی که هیدروژن با هوا میسوزد برخی از اکسیدهای نیتروژن (NOx) تولید میشوند.
[h=1]
HCNG[/h]
HCNG یا H2CNG مخلوطی از CNG و 4 تا 9 درصد هیدروژن بر حسب انرژی است.
[h=1]
نیتروژن مایع[/h]
نیتروژن مایع نوع دیگری از سوخت بدون آلایندگی است.
[h=1]
هوای فشرده[/h]
موتور هوایی (air engine) یک موتور پیستونی بدون آلایندگی است که از هوای فشرده (compressed air) به عنوان سوخت استفاده میکند. بر خلاف هیدروژن، هوای فشرده حدود یک دهم قیمت نفت فسیلی را دارد که آن را به عنوان سوخت جایگزین از لحاظ اقتصادی جذاب میکند.
[h=1]سوخت CNG[/h]
CNG متعارف از بسیاری از ذخایر گاز طبیعی زیر زمینی تولید میشود و امروزه دارای تولید گستردهای در سراسر جهان میباشد. تکنولوژیهای جدیدی مانند حفاری افقی (horizontal drilling) و جداسازی هیدرولیکی (hydraulic fracturing) از نظر اقتصادی باعث دسترسی به منابع نامتعارف گاز شدهاند و به نظر میرسد عرضه گاز طبیعی افزایش خواهد یافت.

گاز طبیعی تجدید پذیر (renewable natural gas) یا بیوگاز (biogas) یک گاز پایه متانی با خواص مشابه گاز طبیعی است که میتواند به عنوان سوخت حمل و نقل استفاده شود.
منابع موجود بیوگاز به طور عمده محلهای دفن زباله، فاضلاب و زبالههای کشاورزی و دامپروری هستند. با توجه به نوع فرآیند، بیوگاز را میتوان به انواع زیر تقسیم کرد: بیوگاز تولید شده توسط هضم بیهوازی (anaerobic digestion)، گاز دفن زباله جمعآوری شده از محلهای دفن زباله که برای حذف مقادیر کم آلایندهها فرآوری شده است و گاز طبیعی مصنوعی (Synthetic Natural Gas) یا SNG .