فناوری نانو به عنوان یک فناوری بین رشتهای در صنعت نفت و گاز نیز نفوذ یافته و توجه شرکتهای بزرگ این حوزه را جلب کرده است. نگاهی به وضعیت این شرکتها نشان میدهد که هر کدام از آنها بسته به اهمیتی که برای فناوری نانو قائل هستند بخشی از نوآوری و اختراعات خود را به این فناوری اختصاص دادهاند.پس از ظهور فناوری نانو بسیاری از دانشمندان پیشبینی کردند که این فناوری به تمامی حوزهها نفوذ خواهد کرد و به یکی از مهمترین ابزارها برای رفع چالشهای فناوری بدل خواهد شد. نفت و گاز به عنوان یکی از کلیدیترین صنایع دنیا قلمداد میشوند و هرگونه توسعه در این حوزه اثرات محسوسی در دیگر بخشها دارد.برای بررسی روند نفوذ و تاثیرگذاری فناوری نانو در بخش نفت و گاز، پتنتها یکی از شاخصهای مهم تلقی میشوند. از اینرو، در این تحقیق به بررسی آمار پتنتهای نانوی چند شرکت بزرگ نفتی جهان پرداخته شده است. برای تهیه فهرست شرکتهای برتر نفتی از سایت forbes و برای استخراج آمار پتنتهای این شرکتها از بانک داده Orbit استفاده شده است. فوربس یک شرکت فعال در بخش کسب و کار است که دارای اطلاعات ارزشمندی در حوزههای اقتصادی، مالی، صنعت و بازار است.جدول 1، لیست 30 شرکت بزرگ نفتی را که بیشترین پتنتهای مرتبط به فناورینانو را داشتهاند، نشان میدهد. این پتنتها در سالهای 2003 تا 2013 در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا منتشر شده و یا به ثبت رسیدهاند. در این جدول تعداد کل پتنتها این شرکتها به همراه تعداد پتنتها، سهم پتنتهای نانو از کل پتنتها و همچنین کشور این شرکتها آمده است. از بین این 30 شرکت، 12 شرکت متعلق به ایالات متحده هستند و در مجموع نزدیک به 70 درصد از پتنتهای نانو در حوزه نفت و گاز در اختیار این شرکتهاست. از جمله این شرکتها ExxonMobil و Chevron هستند که به ترتیب با 865 و 503 پتنت، بالاترین تعداد پتنت ثبت شده را در حوزه فناورینانو دارند. نکته دیگر حضور سه شرکت از ژاپن است که هیچ منابع نفت و گاز ندارد ولی با ثبت 175 پتنت نانویی حضوری جدی در این حوزه دارد.
جدول 1: سی شرکت برتر نفتی دنیا بر اساس تعداد پتنتهای ثبت شده یا در حال ثبت مرتبط با فناوری نانو
ردیف | نام شرکت | کشور | پتنتهای نانو | کل پتنتها | سهم نانو از کل |
1 | ExxonMobil | ایالات متحده | 865 | 5953 | 14.53% |
2 | Chevron | ایالات متحده | 503 | 3769 | 13.35% |
3 | Schlumberger | ایالات متحده | 456 | 6981 | 6.53% |
4 | Baker Hughes | ایالات متحده | 435 | 5974 | 7.28% |
5 | Halliburton | ایالات متحده | 423 | 5655 | 7.48% |
6 | Royal Dutch/Shell Group |
![]() | 278 | 4441 | 6.26% |
7 | BP |
![]() | 226 | 4274 | 5.29% |
8 | Total |
![]() | 128 | 2099 | 6.10% |
9 | ENI |
![]() | 103 | 581 | 17.73% |
10 | ConocoPhillips | ایالات متحده | 98 | 1164 | 8.42% |
11 | Nippon Oil |
![]() | 83 | 901 | 9.21% |
12 | Ashland | ایالات متحده | 83 | 900 | 9.22% |
13 | Nippon Mining |
![]() | 69 | 784 | 8.80% |
14 | China Pet &Chem (Sinopec) |
![]() | 58 | 237 | 24.47% |
15 | Petrobras-PetróleoBrasil |
![]() | 47 | 377 | 12.47% |
16 | Smith International | ایالات متحده | 44 | 1149 | 3.83% |
17 | Weatherford Intl | ایالات متحده | 40 | 2023 | 1.98% |
18 | MOL |
![]() | 33 | 195 | 16.92% |
19 | Noble | ایالات متحده | 31 | 462 | 6.71% |
20 | Hess | ایالات متحده | 24 | 331 | 7.25% |
21 | BJ Services |
![]() | 24 | 463 | 5.18% |
22 | Saudi Arabian Oil |
![]() | 24 | 541 | 4.44% |
23 | Cosmo Oil |
![]() | 23 | 162 | 14.20% |
24 | Chesapeake Energy | ایالات متحده | 22 | 359 | 6.13% |
25 | Neste Oil |
![]() | 19 | 139 | 13.67% |
26 | Sasol |
![]() | 17 | 399 | 4.26% |
27 | RIPI |
![]() | 17 | 35 | 48.57% |
28 | Statoil Group |
![]() | 14 | 336 | 4.17% |
29 | Repsol-YPF |
![]() | 10 | 30 | 33.33% |
30 | Tenaris |
![]() | 10 | 126 | 7.94% |