onia$
دستیار مدیر تالار مدیریت
حرفهایگری؛ ابزار حياتی رشد فردی
سيدمحمداعظمی نژاد*
حرفهایگری برای رسيدن به موفقيت، امری ضروری است. برای بعضی افراد، پوشيدن لباس مناسب در محل کار يا انجام خوب کارهای محوله و برای برخی ديگر داشتن مدارک تحصيلی بالا و گواهینامههاي حرفهای که روی ديوار محل کارشان نصب میکنند، حرفهایگری تلقی میشود!
البته ممکن است موارد ياد شده، بخشی از معنای واژه حرفهایگری را پوشش دهد؛ اما معنای واقعی«حرفهایگری» چيست و چگونه میتوان روز به روز به يک حرفهای تبديل شد؟ در اين نوشتار سعی خواهد شد ابزاری مهم برای حرفهای شدن معرفی شود.
تعريف حرفهایگری
در لغتنامه وبستر، حرفهایگری اينگونه تعريف شده است: «رفتار، اهداف يا کيفيت انجام کار يک فرد را به عنوان حرفهای مشخص کند.»؛ با اين تعريف، حرفهایگری شامل مجموعهای از ويژگیهای متنوع و منحصربه فرد است. اکنون با هم مرور خواهيم کرد که اين ويژگیها کدامند؟
• دانش تخصصی: اولين و مهمترين ويژگی برای يک حرفهای، دانش تخصصی است، حرفهایها با دانش تخصصی خود شناخته میشوند. اين افراد تعهد عميقی به توسعه و بهبود مهارتهايشان دارند. مهم است بدانيم که حرفهایها در يک مسير فکر شده و پايدار برای رسيدن به سمت استادی در تخصص مورد نظر خود گام برمیدارند و به طور مستمر دانش خود را به روز نگاه میدارند، بنابراين آنها هميشه میتوانند بهترين کار ممکن را ارائه دهند.
• صلاحيت: حرفهایها، يک تمام کننده کار هستند. آنها قابل اعتماد هستند و به وعدههايشان عمل میکنند. اگر هم شرايطی به وجود آيد که مانع تحقق وعدههايشان شود، شرايط آتی را مديريت میکنند و کار را به بهترين وضع قابل انجام مبتنی برشرايط، انجام میدهند. حرفهایها بهانه تراشی نمیکنند، روي راه حل تمرکز میکنند.
• صداقت و درستکاری: حرفهایها از خود کيفيتی از درستکاری و صداقت را به نمايش میگذارند. آنها به اين واژهها باور دارند و هرگز ارزشهای مهم را دچار خدشه نمیکنند و حتی اگر در مسير سختتر قرار بگيرند، بازهم از راه درست خارج نمیشوند. از اين فراتر اينکه، حرفهایهای واقعی، فروتن هستند و اگر کار يا پروژهای خارج از توان تخصصی آنها باشد، ترسی از اعتراف به اين موضوع ندارند. آنها به مجرد نياز، درخواست کمک میکنند و حاضر به يادگيری از ديگران هستند.
• پاسخگويي: حرفهایها به ويژه هنگامی که دچار اشتباهی میشوند، پاسخگوی افکار، کلمات و اعمال خود هستند. اين ويژگی به درستکاری و صداقت آنها گره خورده است و عنصری حياتی برای حرفهایگری آنهاست.
• خودتنظيمی: اين افراد حتی تحت فشار نيز حرفهای باقی میمانند! برای مثال، کارشناس خدمات پس از فروشی را در نظر بگيريد که با يک مشتری عصبانی روبهرو است؛ اين کارشناس به جای بروز عصبانيت و ناراحتی با حفظ آرامش کامل از خود رفتاری حرفهای نشان داده و شرايط را به بهترين شکل مديريت میکند. حرفهایهای واقعی، بدون توجه به نقش و وضعيتی که دارند با افراد اطراف خود با احترام رفتار میکنند. آنها هوش هيجانی بالايي برای درنظر گرفتن احساسات و نيازهای اطرافيان دارند و اجازه نمیدهند يک برخورد بد در روز بر ارتباطات آنها با همکاران يا مشتريان تاثيرمنفی بگذارد.(ابزار هوش هيجانی در اين ستون تشريح خواهد شد.)
• تصوير مناسب: حرفهایها از نظر ظاهری هميشه مرتب به نظر میرسند؛ هرگز آنها را با لباس نامناسب و نامرتب نمیبينيد. از وجود آنها اعتماد به نفس تراوش میکند و به همين خاطر احترام به دست میآورند.
چگونه حرفهای به نظر برسيم؟ اين ويژگیها نشان میدهد حرفهایها، افرادی هستند که برای ديگران ارزش و احترام قائلند. اين افراد اعتبار واقعی را به سازمان خود میدهند. به همين دليل بسيار مهم است که در محل کار خود شهرت حرفهای بودن را به دست آوريم. حرفهایهای واقعی هستند که در پروژهها و فعاليتهای مهم سازمان بازی داده میشوند و به طور معمول در مسير شغلی خود موفق هستند.
اکنون که شما تصوير روشنی از ويژگیهای يک حرفهای در ذهن داريد، توانايي نمايش اين ويژگیها را به اطرافيان خود داريد؟ ممکن است بعضی ويژگیها در شما وجود داشته باشد و در برخی جای بهبود داشته باشيد؛ اگر چنين است روی بهبود ويژگیهای ضعيفتر تمرکز کنيد؛ راهبردهای مهم که برای حرفهایتر شدن پيشنهاد میشود:
1) تخصص خود را تقويت کنيد: اجازه ندهيد دانش و تجربه شما از رده خارج شود. به تقويت تخصص و به روز بودن در حوزه کاری خود متعهد باشيد.
2) هوش هيجانی خود را تقويت کنيد: همانطور که اشاره شد حرفهایها، نيازهای عاطفی ديگران را حس میکنند؛ آنها میتوانند نيازهای مشتريان و همکاران را پاسخ دهند؛ چرا که توانايي گوش دادن فعال و مشاهده دقيق اتفاقات را دارند. بنابراين برای بهبود حرفهایگری خود، روی هوش هيجانی تمرکز کنيد.
3) به تعهدات خود پايبند باشيد: اگر به ریيس، همکاران يا مشتريان وعدهای میدهيد، حتما به آن عمل کنيد. اگر فکر میکنيد تعهد شما در موعد مقرر محقق نمیشود، حتما در اولين فرصت امکان تاخير را به ايشان اطلاع دهيد. با اين حال هرچه در توان داريد، برای خروج از اين وضعيت به کار ببنديد. بهانه جويي نکنيد و به جای آن به تحقق بهترين کاری که برای خروج از اين وضعيت وجود دارد، تمرکز کنيد.
4) با احترام رفتار کنيد: با هرکسی که در ارتباط هستيد صرفنظر از موقعيت شغلی، مهربان و با احترام رفتار کنيد. ممکن است به نظر شما اين موضوع کم اهميت باشد، اما تاثير قابل توجهی در حرفهای نشان دادن شما دارد.
به ياد داشته باشيد حرفهای بودن يک اتفاق نيست! بلکه محصول داشتن هدف، انگيزه و اقدام است.
*عضو هيات ریيسه کميته تخصصی توسعه-انجمن مديريت منابع انسانی ايران
سيدمحمداعظمی نژاد*
حرفهایگری برای رسيدن به موفقيت، امری ضروری است. برای بعضی افراد، پوشيدن لباس مناسب در محل کار يا انجام خوب کارهای محوله و برای برخی ديگر داشتن مدارک تحصيلی بالا و گواهینامههاي حرفهای که روی ديوار محل کارشان نصب میکنند، حرفهایگری تلقی میشود!
|
تعريف حرفهایگری
در لغتنامه وبستر، حرفهایگری اينگونه تعريف شده است: «رفتار، اهداف يا کيفيت انجام کار يک فرد را به عنوان حرفهای مشخص کند.»؛ با اين تعريف، حرفهایگری شامل مجموعهای از ويژگیهای متنوع و منحصربه فرد است. اکنون با هم مرور خواهيم کرد که اين ويژگیها کدامند؟
• دانش تخصصی: اولين و مهمترين ويژگی برای يک حرفهای، دانش تخصصی است، حرفهایها با دانش تخصصی خود شناخته میشوند. اين افراد تعهد عميقی به توسعه و بهبود مهارتهايشان دارند. مهم است بدانيم که حرفهایها در يک مسير فکر شده و پايدار برای رسيدن به سمت استادی در تخصص مورد نظر خود گام برمیدارند و به طور مستمر دانش خود را به روز نگاه میدارند، بنابراين آنها هميشه میتوانند بهترين کار ممکن را ارائه دهند.
• صلاحيت: حرفهایها، يک تمام کننده کار هستند. آنها قابل اعتماد هستند و به وعدههايشان عمل میکنند. اگر هم شرايطی به وجود آيد که مانع تحقق وعدههايشان شود، شرايط آتی را مديريت میکنند و کار را به بهترين وضع قابل انجام مبتنی برشرايط، انجام میدهند. حرفهایها بهانه تراشی نمیکنند، روي راه حل تمرکز میکنند.
• صداقت و درستکاری: حرفهایها از خود کيفيتی از درستکاری و صداقت را به نمايش میگذارند. آنها به اين واژهها باور دارند و هرگز ارزشهای مهم را دچار خدشه نمیکنند و حتی اگر در مسير سختتر قرار بگيرند، بازهم از راه درست خارج نمیشوند. از اين فراتر اينکه، حرفهایهای واقعی، فروتن هستند و اگر کار يا پروژهای خارج از توان تخصصی آنها باشد، ترسی از اعتراف به اين موضوع ندارند. آنها به مجرد نياز، درخواست کمک میکنند و حاضر به يادگيری از ديگران هستند.
• پاسخگويي: حرفهایها به ويژه هنگامی که دچار اشتباهی میشوند، پاسخگوی افکار، کلمات و اعمال خود هستند. اين ويژگی به درستکاری و صداقت آنها گره خورده است و عنصری حياتی برای حرفهایگری آنهاست.
• خودتنظيمی: اين افراد حتی تحت فشار نيز حرفهای باقی میمانند! برای مثال، کارشناس خدمات پس از فروشی را در نظر بگيريد که با يک مشتری عصبانی روبهرو است؛ اين کارشناس به جای بروز عصبانيت و ناراحتی با حفظ آرامش کامل از خود رفتاری حرفهای نشان داده و شرايط را به بهترين شکل مديريت میکند. حرفهایهای واقعی، بدون توجه به نقش و وضعيتی که دارند با افراد اطراف خود با احترام رفتار میکنند. آنها هوش هيجانی بالايي برای درنظر گرفتن احساسات و نيازهای اطرافيان دارند و اجازه نمیدهند يک برخورد بد در روز بر ارتباطات آنها با همکاران يا مشتريان تاثيرمنفی بگذارد.(ابزار هوش هيجانی در اين ستون تشريح خواهد شد.)
• تصوير مناسب: حرفهایها از نظر ظاهری هميشه مرتب به نظر میرسند؛ هرگز آنها را با لباس نامناسب و نامرتب نمیبينيد. از وجود آنها اعتماد به نفس تراوش میکند و به همين خاطر احترام به دست میآورند.
چگونه حرفهای به نظر برسيم؟ اين ويژگیها نشان میدهد حرفهایها، افرادی هستند که برای ديگران ارزش و احترام قائلند. اين افراد اعتبار واقعی را به سازمان خود میدهند. به همين دليل بسيار مهم است که در محل کار خود شهرت حرفهای بودن را به دست آوريم. حرفهایهای واقعی هستند که در پروژهها و فعاليتهای مهم سازمان بازی داده میشوند و به طور معمول در مسير شغلی خود موفق هستند.
اکنون که شما تصوير روشنی از ويژگیهای يک حرفهای در ذهن داريد، توانايي نمايش اين ويژگیها را به اطرافيان خود داريد؟ ممکن است بعضی ويژگیها در شما وجود داشته باشد و در برخی جای بهبود داشته باشيد؛ اگر چنين است روی بهبود ويژگیهای ضعيفتر تمرکز کنيد؛ راهبردهای مهم که برای حرفهایتر شدن پيشنهاد میشود:
1) تخصص خود را تقويت کنيد: اجازه ندهيد دانش و تجربه شما از رده خارج شود. به تقويت تخصص و به روز بودن در حوزه کاری خود متعهد باشيد.
2) هوش هيجانی خود را تقويت کنيد: همانطور که اشاره شد حرفهایها، نيازهای عاطفی ديگران را حس میکنند؛ آنها میتوانند نيازهای مشتريان و همکاران را پاسخ دهند؛ چرا که توانايي گوش دادن فعال و مشاهده دقيق اتفاقات را دارند. بنابراين برای بهبود حرفهایگری خود، روی هوش هيجانی تمرکز کنيد.
3) به تعهدات خود پايبند باشيد: اگر به ریيس، همکاران يا مشتريان وعدهای میدهيد، حتما به آن عمل کنيد. اگر فکر میکنيد تعهد شما در موعد مقرر محقق نمیشود، حتما در اولين فرصت امکان تاخير را به ايشان اطلاع دهيد. با اين حال هرچه در توان داريد، برای خروج از اين وضعيت به کار ببنديد. بهانه جويي نکنيد و به جای آن به تحقق بهترين کاری که برای خروج از اين وضعيت وجود دارد، تمرکز کنيد.
4) با احترام رفتار کنيد: با هرکسی که در ارتباط هستيد صرفنظر از موقعيت شغلی، مهربان و با احترام رفتار کنيد. ممکن است به نظر شما اين موضوع کم اهميت باشد، اما تاثير قابل توجهی در حرفهای نشان دادن شما دارد.
به ياد داشته باشيد حرفهای بودن يک اتفاق نيست! بلکه محصول داشتن هدف، انگيزه و اقدام است.
*عضو هيات ریيسه کميته تخصصی توسعه-انجمن مديريت منابع انسانی ايران