پمپهای جابهجایی مثبت (positive displacement pumps) یا PDP در هر دور تناوب اجزای پمپ، مقدار ثابتی از مایع را جابهجا میکنند. این کار به وسیله گیر انداختن مایع بین قطعات متحرک پمپ و بدنه ثابت انجام میشود.
قطعات متحرک پمپ میتوانند یکی از قطعات زیر باشند:
بخشی از تنوع و محبوبیت پمپهای جابهجایی به دلیل طراحی نسبتا جمع و جور، کارایی در ویسکوزیتههای بالا، ثابت بودن جریان بدون توجه به اختلاف فشار و توانایی در ایجاد اختلاف فشار بالا میباشد. در نقطه مقابل پمپهای جابهجایی، پمپهای دینامیکی (dynamic pumps) هستند. پمپهای دینامیکی بر خلاف پمپهای جابهجایی، دارای جریان پیوسته میباشند. معمولا در صنعت پمپهای دینامیکی برای دبیهای بالا و فشارهای کمتر و پمپهای جابهجایی برای دبیهای کمتر و اختلاف فشارهای بالاتر به کار میروند. در مورد کاربرد پمپهای دینامیکی و جابهجایی مقایسه عملکرد پمپهای جابهجایی و سانتریفوژ را ببینید.
پمپهای جابهجایی به دو دسته تقسیم میشوند: پمپهای رفت و برگشتی (reciprocal pumps) و پمپهای روتاری یا گردشی (rotary pumps).
قطعات متحرک پمپ میتوانند یکی از قطعات زیر باشند:
- چرخدنده (gear) در پمپهای دندهای داخلی (internal gear pumps) و پمپهای دندهای خارجی (external gear pumps)
- لوب (lobe) در پمپهای لوب (lobe pumps)
- پیستون (piston) در پمپهای پیستونی (piston pumps)
- پلانجر (plunger) در پمپهای پلانجری (plunger pumps)
- دیافراگم (diaphragm) در پمپهای دیافراگمی (diaphragm pumps)
- پره (vane) در پمپهای پرهای (vane pumps)
- پیچ (screw) در پمپهای اسکرو (screw pumps)

پمپهای جابهجایی به دو دسته تقسیم میشوند: پمپهای رفت و برگشتی (reciprocal pumps) و پمپهای روتاری یا گردشی (rotary pumps).