fatemezeynali
عضو جدید
لازم نیست استانداردهای مصرف انرژی ما را به زندگی در جایی تاریک تر از آنچه که به آن عادت داریم، وارد کنند. سازندگان و طراحان نورپردازی هم گام با نیازهای پیوسته رو به تغییر، در حال تدارک جایگزین هایی برای لامپ های التهابی هستند و هدفشان یافتن راهکارهای فنی پایدار و طرح هایی ست که در عین کارایی، خوشایند هم باشند. راه هایی که عموماً زاده ی ارتقای طرح های قدیمی هستند. در ادامه تعدادی بررسی موردی به همراه مطالعه لامپ ها، اتصالات و کنترل کننده ها آورده شده که در اجرای یک نور پردازی مناسب با روشنایی کافی یاری رسان خواهد بود. استانداردهای محدود کننده ی مصرف انرژی در کنار تکنولوژی جدید، چالش ها و موقعیت های تازه ای پیش روی طراحان قرار داده اند. طراحان نور پردازی مسئول تامین روشنایی استاندارد و کافی اماکن و فضاها، تنظیم تن و رنگ نور یا تاکید بر وجهی از معماری با روشن تر کردن آن هستند، مسئولیتی که با پیشرفت سریع در جریان باشد، اما در عین حال استانداردهایی در مورد نور و انرژی که روز به روز سخت تر می شوند را هم رعایت کند.
از شیوه های نور پردازی استاندارد، یکی آن است که توسط انجمن مهندسان سرمایش و گرمایش آمریکا (Ashrae) تعیین شده و دیگری متعلق به انجمن مهندسین نورپردازی (Ies) است. این ضوابط، تحت عنوان 1/90، استانداردهای انرژی برای ساختمان ها، به استثنای ساختمان های کم ارتفاع مسکونی (که آن را به اختصار 1/90 هم می نامند) هر سه سال یک بار به روز و نسخه جدیدی از آن ارائه می شود. حال بیشتر کدهای انرژی در دنیا با پیروی از همین دستورالعمل 1/90 و یا کد بین المللی کنسرواسیون انرژی منتشره توسط انجمن کدگذاری بین الملل، اعمال می شوند.
آخرین نسخه ی دستورالعمل 1/90 در نوامبر 2010 انتشار یافت که به نظر دپارتمان انرژی ایالات متحده(Doe) از نسخه های پیشین بسیار دقیق تر و سفت و سخت تر بود. این دپارتمان با مقایسه نسخه ی جدید با قبلی متوجه افزایش 5/18 درصدی صرفه جویی انرژی در سایت شد که این امر، شامل میزان گرما و الکتریسته ی مصرفی توسط ساختمان، ثبت شده در صورت حساب کاربری بود. از طرفی هم ساختمان هایی که در بازه ی بین سال های 2007 تا 2010 بنا شدند، نسبت به نمونه های مشابه در بازه ی 2007-2004 حدود 6/4 درصد کاهش انرژی مصرفی سایت را داشته اند. می توان این انرژی ذخیره شده را که حاصل رعایت استانداردهاست، صرف فاکتورهای دیگری از قبیل سیستم های مکانیکی و بسته های اجرایی بهتر کرد.
ضوابط کیفی
نسخه ی اخیر دستورالعمل 1/90 در مورد نصب چراغ ها و اجرای نورپردازی در ساختمان ها محدودیت های تاره ای اعمال کرده است. به عنوان مثال تراکم مجاز در توان نورپردازی یک ساختمان (Lpd) برای کتابخانه حدود 18/1 وات می باشد که این رقم در دستور سال 2007 معادل 3/1 و در سال 2004 معادل 5/1 بود. همچنین این رقم در مورد یک دفتر کار، در دستورالعمل اخیر 90/0 است، در حالی که این نیز در سال های 2007 و 2004 به ترتیب 1 و 3/1 بود. با این خط و مشی بسیاری از طراحان و مشاوران نورپردازی به دنبال کسب کمترین رقم در پروژه های اجرایی خود هستند، مانند شرکت Mcla مستقر در واشینگتن که در سال 2007 برای نورپردازی کتابخانه واتا دی دنیل استانداردهای 1/90 را معیار قرار داد (امروز مصرف انرژی در نورپردازی همین ساختمان پایین تر از حد استانداردLpd برای سال 2010 است.) همچنین طراحان نورپردازی آروپ برای بخش تحقیقات آزمایشگاه شیمی فریک در دانشگاه پرینستن طرحی با تراکم تعیین شده را اجرا کردند.
بسیاری منابع و کارشناسان در نقد این روند رو به کاهش ابراز می کنند که همیشه حصول نتیجه ی مطلوب و این همه صرفه جویی میسر و منطقی نیست. رابرت هورنر، مدیر سیاست های عمومی در Ies می گوید: کاهش پیوسته تراکم توان نورپردازی، روی کیفیت طرح اثر نامطلوب دارد. افراد به میزان معینی روشنایی احتیاج دارند که مطالعه کنند، کار کنند و احساس خوب و راحتی داشته باشند. اما اریک ریچمن، مهندس ارشد تحقیقات در آزمایشگاهی در ریچموند و از روسای کمیته ی فرعی نورپردازی و تجهیزات الکتریکی تیم توسعه 1/90 می گوید: محدودیت های ذکر شده در استاندارد Lpd هنوز به حد مطلوب نرسیده، اما رقمی که در اینجا مقرر می شود، متاثر از عوامل گوناگونی اعم از نوع لامپ ها، نحوه ی اجرای طرح نورپردازی و ضوابط صنعتی شدت نور است. او در مورد کاهش بیشتر رقم تراکم در آینده گفت که این مقدار بسیار جزئی خواهد بود: دیگر جایی برای صرفه جویی بیشتر نیست.
اخیراً سازمان اهدای تاییدیه LEED ضوبطی را تحت عنوان Pilot Credit 22 در بین معیارهای خود قرار داده اند که روی کیفیت نورپردازی داخلی تمرکز دارد. هدف، اطمینان یافتن از این نکته است که کاهش انرژی مصرفی به قیمت سلامت و آسایش جسمی . روحی استاندارد مورد نیاز برای کاربر تمام نشود. با تثبیت صرفه جویی در عین رعایت تعادل و سلامت، کاربران و طراحان به استفاده از اتصالاتی بدون نور تند خیره کننده و لامپ هایی با تابش نور مناسب و عمر طولانی ترغیب می شوند. همچنین طراحان باید بیشتر به بهره از نور انعکاسی روی بیاورند و با استفاده از متریال مناسب، تاثیر آن را تقویت کنند. این اقدامات بسیار موثر هستند، اما متاسفانه بسیاری از طراحان نمی دانند چطور با متریال و نور برای دست یابی به نتیجه ی بهتر بازی کنند.
کنترل در بطن کار
پیش بینی که در سال های آینده تمرکز 1/90 به جای کاهش عددLPD روی سیستم های کنترل نورپردازی به عنوان ابزاری جهت صرفه جویی در انرژی معطوف شود و نیز به تجهیزات و وسایلی پیشرفته تر و از نوع دیگر نیاز باشد. اگر سابقاً در فضاهایی تنها حسگرهای حرکتی کفایت میکرد، اما حالا صحبت از نورپردازی با قابلیت تنظیم شدت نور است. بدون شک علاوه بر LPD و حتی بیشتر از آن، تبیین تدابیری برای بهره ی حداکثری از نور طبیعی و تعبیه ی تجهیزات کنترلگر است که نتیجه بخش خواهد بود. جورج لویسون، مدیر گروه معماری و مشاور نورپردازی و معماری سبز لویسوس+ اولبوده در کالفرنیا بر این باور است که این تدابیر حتی بیشتر از تمرکز کاهش عدد LPD در صرفه جویی انرژی موثر هستند. او فضایی نمایشگاهی طراحی کرده است که تمام انرژی مورد نیازش برای پریزها و کنترل حسگرهایش از طریق ردیف صفحات فتولتاییک 4440 واتی تامین می شود. در این پاویون 1500 فوت مربعی، چراغ ها مدت کوتاهی روشن هستند، آن هم نه با تمام توان.
اسکات گوئنتر، طراح ارشد نورپردازی در شرکت بنیش آرکیتکتن در بوستن خاطر نشان می کند که ایده ها باید کاربردی در شب که دسترسی به نور طبیعی ممکن نیست را هم مد نظر داشته باشند. او چندی قبل پروژه ی دانشکده ی حقوق در دانشگاه بالتیمور را دست کار داشت که شامل چندین حجم تو در تو از کلاس ها، دفاتر، بخش مدیریت و کتابخانه حقوق می شد. وی تنها با بهره از نور طبیعی و سیستم های پیشرفته کنترل نورپردازی توانست نورپردازی را به حد دریافت رتبه پلاتینیوم LEED برساند. وی بیان می کند که میزان LPD در این ساختمان حتی پایین تر از حداقل است و این به دلیل استفاده درست از سطوح شفاف و انعکاس دهنده در خارج و خارج است. اقدامی که موجب شده روشنایی از فضایی به فضای دیگر جریان یابد. سیستم نورپردازی هماهنگ با سایبان های لوور که روی پنجره ها تعبیه شده عمل می کند و امکان کنترل از راه دور دارند.
نورپردازی در معماری و طراحی داخلی دیگر صرفاً برای زیبایی و رنگ کردن محیط نیست. امروزه لامپ ها، منابع روشنایی و سیستم های نورپردازی و کنترل شدت نوری تازه ای تعریف می شوند و این با چنان سرعتی در حال پیشروی است که تقریباً در هر پروژه شاهد ایده ها و سخت افزارهای نورپردازی تازه تری هستیم که عمر طولانی تر، نور بهتر و دیمرهای پیشرفته تری دارند. امروزه دیگر اجرا و نصب این تجهیزات غیر قابل اجتناب است و معماری که نورپردازیش فاقد آنها باشد، مردود است.
از شیوه های نور پردازی استاندارد، یکی آن است که توسط انجمن مهندسان سرمایش و گرمایش آمریکا (Ashrae) تعیین شده و دیگری متعلق به انجمن مهندسین نورپردازی (Ies) است. این ضوابط، تحت عنوان 1/90، استانداردهای انرژی برای ساختمان ها، به استثنای ساختمان های کم ارتفاع مسکونی (که آن را به اختصار 1/90 هم می نامند) هر سه سال یک بار به روز و نسخه جدیدی از آن ارائه می شود. حال بیشتر کدهای انرژی در دنیا با پیروی از همین دستورالعمل 1/90 و یا کد بین المللی کنسرواسیون انرژی منتشره توسط انجمن کدگذاری بین الملل، اعمال می شوند.
آخرین نسخه ی دستورالعمل 1/90 در نوامبر 2010 انتشار یافت که به نظر دپارتمان انرژی ایالات متحده(Doe) از نسخه های پیشین بسیار دقیق تر و سفت و سخت تر بود. این دپارتمان با مقایسه نسخه ی جدید با قبلی متوجه افزایش 5/18 درصدی صرفه جویی انرژی در سایت شد که این امر، شامل میزان گرما و الکتریسته ی مصرفی توسط ساختمان، ثبت شده در صورت حساب کاربری بود. از طرفی هم ساختمان هایی که در بازه ی بین سال های 2007 تا 2010 بنا شدند، نسبت به نمونه های مشابه در بازه ی 2007-2004 حدود 6/4 درصد کاهش انرژی مصرفی سایت را داشته اند. می توان این انرژی ذخیره شده را که حاصل رعایت استانداردهاست، صرف فاکتورهای دیگری از قبیل سیستم های مکانیکی و بسته های اجرایی بهتر کرد.
ضوابط کیفی
نسخه ی اخیر دستورالعمل 1/90 در مورد نصب چراغ ها و اجرای نورپردازی در ساختمان ها محدودیت های تاره ای اعمال کرده است. به عنوان مثال تراکم مجاز در توان نورپردازی یک ساختمان (Lpd) برای کتابخانه حدود 18/1 وات می باشد که این رقم در دستور سال 2007 معادل 3/1 و در سال 2004 معادل 5/1 بود. همچنین این رقم در مورد یک دفتر کار، در دستورالعمل اخیر 90/0 است، در حالی که این نیز در سال های 2007 و 2004 به ترتیب 1 و 3/1 بود. با این خط و مشی بسیاری از طراحان و مشاوران نورپردازی به دنبال کسب کمترین رقم در پروژه های اجرایی خود هستند، مانند شرکت Mcla مستقر در واشینگتن که در سال 2007 برای نورپردازی کتابخانه واتا دی دنیل استانداردهای 1/90 را معیار قرار داد (امروز مصرف انرژی در نورپردازی همین ساختمان پایین تر از حد استانداردLpd برای سال 2010 است.) همچنین طراحان نورپردازی آروپ برای بخش تحقیقات آزمایشگاه شیمی فریک در دانشگاه پرینستن طرحی با تراکم تعیین شده را اجرا کردند.
بسیاری منابع و کارشناسان در نقد این روند رو به کاهش ابراز می کنند که همیشه حصول نتیجه ی مطلوب و این همه صرفه جویی میسر و منطقی نیست. رابرت هورنر، مدیر سیاست های عمومی در Ies می گوید: کاهش پیوسته تراکم توان نورپردازی، روی کیفیت طرح اثر نامطلوب دارد. افراد به میزان معینی روشنایی احتیاج دارند که مطالعه کنند، کار کنند و احساس خوب و راحتی داشته باشند. اما اریک ریچمن، مهندس ارشد تحقیقات در آزمایشگاهی در ریچموند و از روسای کمیته ی فرعی نورپردازی و تجهیزات الکتریکی تیم توسعه 1/90 می گوید: محدودیت های ذکر شده در استاندارد Lpd هنوز به حد مطلوب نرسیده، اما رقمی که در اینجا مقرر می شود، متاثر از عوامل گوناگونی اعم از نوع لامپ ها، نحوه ی اجرای طرح نورپردازی و ضوابط صنعتی شدت نور است. او در مورد کاهش بیشتر رقم تراکم در آینده گفت که این مقدار بسیار جزئی خواهد بود: دیگر جایی برای صرفه جویی بیشتر نیست.
اخیراً سازمان اهدای تاییدیه LEED ضوبطی را تحت عنوان Pilot Credit 22 در بین معیارهای خود قرار داده اند که روی کیفیت نورپردازی داخلی تمرکز دارد. هدف، اطمینان یافتن از این نکته است که کاهش انرژی مصرفی به قیمت سلامت و آسایش جسمی . روحی استاندارد مورد نیاز برای کاربر تمام نشود. با تثبیت صرفه جویی در عین رعایت تعادل و سلامت، کاربران و طراحان به استفاده از اتصالاتی بدون نور تند خیره کننده و لامپ هایی با تابش نور مناسب و عمر طولانی ترغیب می شوند. همچنین طراحان باید بیشتر به بهره از نور انعکاسی روی بیاورند و با استفاده از متریال مناسب، تاثیر آن را تقویت کنند. این اقدامات بسیار موثر هستند، اما متاسفانه بسیاری از طراحان نمی دانند چطور با متریال و نور برای دست یابی به نتیجه ی بهتر بازی کنند.
کنترل در بطن کار
پیش بینی که در سال های آینده تمرکز 1/90 به جای کاهش عددLPD روی سیستم های کنترل نورپردازی به عنوان ابزاری جهت صرفه جویی در انرژی معطوف شود و نیز به تجهیزات و وسایلی پیشرفته تر و از نوع دیگر نیاز باشد. اگر سابقاً در فضاهایی تنها حسگرهای حرکتی کفایت میکرد، اما حالا صحبت از نورپردازی با قابلیت تنظیم شدت نور است. بدون شک علاوه بر LPD و حتی بیشتر از آن، تبیین تدابیری برای بهره ی حداکثری از نور طبیعی و تعبیه ی تجهیزات کنترلگر است که نتیجه بخش خواهد بود. جورج لویسون، مدیر گروه معماری و مشاور نورپردازی و معماری سبز لویسوس+ اولبوده در کالفرنیا بر این باور است که این تدابیر حتی بیشتر از تمرکز کاهش عدد LPD در صرفه جویی انرژی موثر هستند. او فضایی نمایشگاهی طراحی کرده است که تمام انرژی مورد نیازش برای پریزها و کنترل حسگرهایش از طریق ردیف صفحات فتولتاییک 4440 واتی تامین می شود. در این پاویون 1500 فوت مربعی، چراغ ها مدت کوتاهی روشن هستند، آن هم نه با تمام توان.
اسکات گوئنتر، طراح ارشد نورپردازی در شرکت بنیش آرکیتکتن در بوستن خاطر نشان می کند که ایده ها باید کاربردی در شب که دسترسی به نور طبیعی ممکن نیست را هم مد نظر داشته باشند. او چندی قبل پروژه ی دانشکده ی حقوق در دانشگاه بالتیمور را دست کار داشت که شامل چندین حجم تو در تو از کلاس ها، دفاتر، بخش مدیریت و کتابخانه حقوق می شد. وی تنها با بهره از نور طبیعی و سیستم های پیشرفته کنترل نورپردازی توانست نورپردازی را به حد دریافت رتبه پلاتینیوم LEED برساند. وی بیان می کند که میزان LPD در این ساختمان حتی پایین تر از حداقل است و این به دلیل استفاده درست از سطوح شفاف و انعکاس دهنده در خارج و خارج است. اقدامی که موجب شده روشنایی از فضایی به فضای دیگر جریان یابد. سیستم نورپردازی هماهنگ با سایبان های لوور که روی پنجره ها تعبیه شده عمل می کند و امکان کنترل از راه دور دارند.
نورپردازی در معماری و طراحی داخلی دیگر صرفاً برای زیبایی و رنگ کردن محیط نیست. امروزه لامپ ها، منابع روشنایی و سیستم های نورپردازی و کنترل شدت نوری تازه ای تعریف می شوند و این با چنان سرعتی در حال پیشروی است که تقریباً در هر پروژه شاهد ایده ها و سخت افزارهای نورپردازی تازه تری هستیم که عمر طولانی تر، نور بهتر و دیمرهای پیشرفته تری دارند. امروزه دیگر اجرا و نصب این تجهیزات غیر قابل اجتناب است و معماری که نورپردازیش فاقد آنها باشد، مردود است.
