
استراتژي مراقبت از بيماري تيلريوز در بيشتر كشورها بوسيله كنترل ناقلين بخصوص كنه ها ميباشد. اما كنترل كنه ها نسبت به روشهاي ديگر كنترل اين بيماري از اهميت كمتري برخوردار ميباشد زيرا اولا كنه كش ها ( سموم Acaricide ) گران تمام ميشوند و ثانيا مقاومت بر عليه اكثر آنها ايجاد شده است. در ضمن مديريت حمل ونقل و قرنطينه دام بطور جدي قابل اجرا نمي باشد. از ديگر روشهاي كنترل بيماري استفاده گسترده از واكسيناسيون ميباشد. درمان داروئي معمولا با Parvaquone, Buparvaquone, Halofuginone, براي هر دو گونه T. parva, T. annulata موثر ميباشد. اما اين درمانها دام مبتلا را مبرا از آلودگي Sterilise نميكنند.
● واكسنهاي مورد لزوم :
براي تهيه واكسن براي T. annulata از تيره سلولي شيزونت Schizont infected cell lines استفاده ميشود. اين واكسن كه حاوي سلولهاي شيزونتي ميباشد بايد تا كمي قبل از مصرف در دماي انجماد نگهداري شود.
براي واكسينه كردن دامها بر عليه T. parva از روش آلوده كردن و درمان استفاده ميشود. بصورتيكه مقداري كنه آلوده جمع آوري شده از روي بستر را چرخ كرده و عصاره آنرا زير پوستي تزريق ميكنند و بلا فاصله بطور همزمان درمان با تتراسيكلين را شروع ميكنند. معمولا يك عفونت خفيف يا پنهان ايجاد ميشود كه با پاسخ ايمني كنترل ميشود.
● تشخيص بيماري و مشخصات انگل :
تشخيص بيماري وابسته به علائم كلينيكي ، شناختي از شدت بيماري و گستردگي ناقلين يا كنه ها و بررسي لامهاي تهيه شده ( گسترش خون و يا گسترش غدد لنفاوي ) ميباشد. غير از فرمهاي مختلف داخل گويچه قرمزي در گسترشهاي خوني، شيزونت مشخصه مهم و خوبي در آلودگي با گونه هاي T. Parva و T. annulata درگسترشهاي تهيه شده از غدد لنفاوي ميباشد. سلولهاي آلوده ممكن است در گسترشهاي فشاري Impression smears تمام بافتها ديده شوند.
▪ بيماريزايي:
شيزونت گونه T. parva ابتدا در مرحله پاتوژنيك باعث افزايش سلولهاي سيستم لنفاوي Lymphoproliferative شده و بعد از آن باعث تخريب سلولهاي فوق Lymphodestructive ميشود. حيوان مبتلا داراي علائم تورم غدد لنفي، تب، مقداري افزايش تنفس، تنگي نفس و گاهي اسهال ميباشد. ضايعات بعد از مرگ شامل تورم و پرخوني غدد لنفاوي، ذات الريه بينابيني Interstitial pneumonia و ادم مابين لبي interlobular oedema ، ضايعات تخريشي erosion , ulcer در شيردان و التهاب روده بهمراه نكروز غدد پيرز peyer´s patches و در حالتهاي طولاني تر نفوذ سلولهاي لنفاوي lymphocytic infiltration به كليه ها كه شبيه سكته كليوي infarct بنظر آمده و يا بهمراه ترمبوز و ischaemic necrosis ميباشد. در حيوانات بهبود يافته گاهي در اثر عود بيماري سندرم عصبي چرخش Turning sickness ديده مي شود.