برنامهریزی بر مبنای محصول (product based planning) یک بخش اصلی از پرنس2 (PRINCE2) در مدیریت پروژه است و روشی برای مشخص نمودن تمام محصولات یا آیتمهای تحویلی در پروژه که در اهداف پروژه مشارکت دارند میباشد که مقدار کار مرتبط برای تحویل هر کدام را مشخص میکند.
ساختار شکست محصول
هدف از برنامهریزی بر اساس محصول، اطمینان از این است که تمام محصولات لازم شناسایی و در نظر گرفته شدهاند. شروع کار برنامهریزی بر مبنای محصول، شناسایی ساختار شکست محصول (Product breakdown structure) یا PBS است؛ که به صورت مکرر پالایش میشود تا تمام محصولات لازم شناسایی شوند. به همین دلیل، PBS یک درخت خانوادگی سلسلهمراتبی از تمام محصولات و زیر محصولاتی است که تشکیلدهنده محصول نهایی هستند.
در این زمینه باید توجه کرد که عبارت محصول، شامل مستندات و مدارک میانی که در کار تحویل پروژه لازم هستند نیز میشود. از این جهت، ساختار شکست محصول تا حد زیادی شبیه به یک نمای انفجاری (exploded view) از محصول نهایی است. ممکن است محصولاتی که در ساختار شکست محصول قرار میگیرند، همانند محصولات کاغذی و کیفیتی همانند تاییدیهها و بررسیهای کیفیتی بر روی محصولات ساختهشده قبلی، برای مدیریت پروژه مورد نیاز باشند. به عنوان مثال میتوان از مشخصات ملزومات، تاییدیههای طراحی، مستندات تست، شفافسازیهای ایمنی و مانند آن نام برد. بنابراین PBS شامل اقلام فیزیکی، عملکردی و یا مفهومی است و تمام ارتباطات آنها را با هم نشان میدهد.

ساختار شکست محصول ابزاری است برای آنالیز، مستندسازی و ارتباط خروجیهای پروژه و تشکیلدهنده بخشی از تکنیک برنامهریزی بر مبنای محصول میباشد.
فرمت PBS با ساختار شکست کار (work breakdown structure) یا WBS مشابه ولی از آن مجزا است و در مرحله دیگری از فرآیند برنامهریزی مورد استفاده قرار میگیرد. PBS باعث ساختن WBS میشود و تمرکز آن بر روی کاتالوگ کردن تمام خروجیهای مطلوب (محصولات) مورد نیاز برای رسیدن به هدف پروژه میباشد. PBS خوراک مورد نیاز برای ایجاد WBS را فراهم میکند و WBS شامل شناسایی وظایف و فعالیتهای مورد نیاز برای رسیدن به خروجیها میشود.
پیشنهاد دهندگان برنامهریزی بر مبنای محصول بیان میکنند که این روش به جای درگیر شدن در این که چه کاری و به چه صورت باید انجام شود، بر روی اهداف پروژه تمرکز دارد که این باعث غلبه بر مشکلاتی در زمینه روند انجام کار میشود. گفته رایج این است که PBS تعریفکننده این است که شما میخواهید به کجا برود و WBS تعیینکننده این است که چگونه به آنجا بروید.
ساختار شکست محصول
هدف از برنامهریزی بر اساس محصول، اطمینان از این است که تمام محصولات لازم شناسایی و در نظر گرفته شدهاند. شروع کار برنامهریزی بر مبنای محصول، شناسایی ساختار شکست محصول (Product breakdown structure) یا PBS است؛ که به صورت مکرر پالایش میشود تا تمام محصولات لازم شناسایی شوند. به همین دلیل، PBS یک درخت خانوادگی سلسلهمراتبی از تمام محصولات و زیر محصولاتی است که تشکیلدهنده محصول نهایی هستند.
در این زمینه باید توجه کرد که عبارت محصول، شامل مستندات و مدارک میانی که در کار تحویل پروژه لازم هستند نیز میشود. از این جهت، ساختار شکست محصول تا حد زیادی شبیه به یک نمای انفجاری (exploded view) از محصول نهایی است. ممکن است محصولاتی که در ساختار شکست محصول قرار میگیرند، همانند محصولات کاغذی و کیفیتی همانند تاییدیهها و بررسیهای کیفیتی بر روی محصولات ساختهشده قبلی، برای مدیریت پروژه مورد نیاز باشند. به عنوان مثال میتوان از مشخصات ملزومات، تاییدیههای طراحی، مستندات تست، شفافسازیهای ایمنی و مانند آن نام برد. بنابراین PBS شامل اقلام فیزیکی، عملکردی و یا مفهومی است و تمام ارتباطات آنها را با هم نشان میدهد.

نمونهای از ساختار شکست محصول
ساختار شکست محصول ابزاری است برای آنالیز، مستندسازی و ارتباط خروجیهای پروژه و تشکیلدهنده بخشی از تکنیک برنامهریزی بر مبنای محصول میباشد.
فرمت PBS با ساختار شکست کار (work breakdown structure) یا WBS مشابه ولی از آن مجزا است و در مرحله دیگری از فرآیند برنامهریزی مورد استفاده قرار میگیرد. PBS باعث ساختن WBS میشود و تمرکز آن بر روی کاتالوگ کردن تمام خروجیهای مطلوب (محصولات) مورد نیاز برای رسیدن به هدف پروژه میباشد. PBS خوراک مورد نیاز برای ایجاد WBS را فراهم میکند و WBS شامل شناسایی وظایف و فعالیتهای مورد نیاز برای رسیدن به خروجیها میشود.
پیشنهاد دهندگان برنامهریزی بر مبنای محصول بیان میکنند که این روش به جای درگیر شدن در این که چه کاری و به چه صورت باید انجام شود، بر روی اهداف پروژه تمرکز دارد که این باعث غلبه بر مشکلاتی در زمینه روند انجام کار میشود. گفته رایج این است که PBS تعریفکننده این است که شما میخواهید به کجا برود و WBS تعیینکننده این است که چگونه به آنجا بروید.