نويسنده : وبلاگ مهندسی شیمی يعني زندگی
پالايشگاه جام‌ناگار هند، نمونه يك پالايشگاه پيچيده
پالايشگاه جام‌ناگار هند، با پيچيدگي 9.93 و ظرفيت پالايش540 هزار بشكه در روز، توسط بزرگترين شركت نفتي خصوصي در هند ( Reliance ) اداره ميشود. محصولات آن علاوه‌بر تامين بخشي از نيازهاي داخل، به ايالات‌متحده، اروپا و ژاپن صادر ميشود. پيچيدگي بالاي اين پالايشگاه ما را بر آن داشت تا ويژگي‌ها و فرآيندهاي به‌كار گرفته شده در آن را مورد مطالعه قرار دهيم،باشد كه در راستاي ارتقاي بهره‌وري و پيچيدگي پالايشگاه‌هاي كشور نيز اقدامي صورت گيرد:
زاهدي
تكنولوژي‌هاي سود‌ساز پالايشگاه مهمترين واحدهاي تبديل ثانويه اين پالايشگاه، واحد شكست كاتاليستي ( FCC ) و شكست تأخيري ( Delayed Coking ) مي‌باشد . واحد شكست كاتاليستي آن براساس توليد حداكثر اولفين طراحي شده و بيشترين مقدار ممكن LPG و پروپلين را توليد مي‌كند. يكي از از دلايل انتخاب اين روش، تقاضاي بالاي LPG در اين كشور در مقابل مصرف پايين بنزين مي‌باشد. به‌همين دليل فرآيند آلكيلاسيون نيز كه خوراك آن LPG مي‌باشد در اين پالايشگاه انجام نمي‌شود.
واحد "شكست تاخيري" در اين پالايشگاه، بالاترين كارآيي را در توليد فرآورده‌هاي باارزش دارد. اين واحد تمام ته‌مانده‌هاي نفتي برج خلاء را به محصولات سبك تبديل مي‌كند و از نتايج مهم آن، ايجاد ارزش افزوده خيلي بالا و به صفر رسيدن توليد نفت كوره مي‌باشد.
واحد تقطير آن، تركيبي از انواع اتمسفري و خلاء ( CDU /VDU ) مي‌باشد و محصولات آن را نفتا، كروزن، بنزين، نفت گاز خلاء و ته‌مانده‌هاي خلاء تشكيل مي‌دهد . واحد تركيبي تقطير، مقدار انرژي لازم براي جداسازي اوليه را به حداقل مي‌رساند كه در اين صورت نيز با تقليل هزينه‌هاي عملياتي، ارزش افزوده بيشتري حاصل ميشود.
پالايشگاه جام‌ناگار، بيشترين ظرفيت واحد افزايش هيدروژن را نسبت به واحد تقطير نفت‌خام داراست؛ اين نكته، پالايشگاه را قادر كرده است كه محصولات با كيفيت در سطح جهاني توليد كند، ضمن آنكه ارزش‌افزوده بالايي نيز ايجاد مي‌كنند.
چهار واحد گوگردزدايي (شيرين‌سازي) شامل گوگردزدايي از LPG اشباع و غير‌اشباع، بنزين و كروزن مي‌باشد. اين واحدها با كاهش مقدار گوگرد، كيفيت و ارزش سوخت را بالا برده كه از نتايج آن، حاصل شدن سود بيشتر و هم‌چنين سازگاري بيشتر با محيط‌زيست مي‌باشد.
واحدهاي پتروشيمي مرتبط با پالايشگاه
1،5ميليون‌تن پارازايلن و 0،7 ميليون‌تن پروپيلن در سال توسط پالايشگاه جام‌ناگار توليد ميشود كه مي‌تواند خوراك واحدهاي پتروشيمي باشد كه بخشي از مجموعه جام‌ناگار هستند. با احتساب واحدهاي پتروشيمي، پيچيدگي كل مجموعه بالاي 14 خواهد بود.
تحليل مرتبط
ايجاد واحدهاي تبديل ثانويه و تكنولوژي‌هاي مرتبط در پالايشگاه و احداث واحدهاي پتروشيمي در كنار پالايشگاه‌ها به‌عنوان مكمل فرايند توليد مواد با ارزش افزوده بالاتر و مديريت واحد آنها، از روشهايي است كه در دنيا براي سودآوري و رقابت در بازار جهاني به‌كار مي‌رود؛ در حاليكه در كشور ما به اين مسأله، توجه نشده است. لازم است كه در برنامه‌هاي توسعه‌اي كه در طرح جامع پالايشگاه‌ها مد نظر است، توجه لازم به اين مسأله صورت بگيرد
پالايشگاه جام‌ناگار هند، نمونه يك پالايشگاه پيچيده
پالايشگاه جام‌ناگار هند، با پيچيدگي 9.93 و ظرفيت پالايش540 هزار بشكه در روز، توسط بزرگترين شركت نفتي خصوصي در هند ( Reliance ) اداره ميشود. محصولات آن علاوه‌بر تامين بخشي از نيازهاي داخل، به ايالات‌متحده، اروپا و ژاپن صادر ميشود. پيچيدگي بالاي اين پالايشگاه ما را بر آن داشت تا ويژگي‌ها و فرآيندهاي به‌كار گرفته شده در آن را مورد مطالعه قرار دهيم،باشد كه در راستاي ارتقاي بهره‌وري و پيچيدگي پالايشگاه‌هاي كشور نيز اقدامي صورت گيرد:
زاهدي
تكنولوژي‌هاي سود‌ساز پالايشگاه مهمترين واحدهاي تبديل ثانويه اين پالايشگاه، واحد شكست كاتاليستي ( FCC ) و شكست تأخيري ( Delayed Coking ) مي‌باشد . واحد شكست كاتاليستي آن براساس توليد حداكثر اولفين طراحي شده و بيشترين مقدار ممكن LPG و پروپلين را توليد مي‌كند. يكي از از دلايل انتخاب اين روش، تقاضاي بالاي LPG در اين كشور در مقابل مصرف پايين بنزين مي‌باشد. به‌همين دليل فرآيند آلكيلاسيون نيز كه خوراك آن LPG مي‌باشد در اين پالايشگاه انجام نمي‌شود.
واحد "شكست تاخيري" در اين پالايشگاه، بالاترين كارآيي را در توليد فرآورده‌هاي باارزش دارد. اين واحد تمام ته‌مانده‌هاي نفتي برج خلاء را به محصولات سبك تبديل مي‌كند و از نتايج مهم آن، ايجاد ارزش افزوده خيلي بالا و به صفر رسيدن توليد نفت كوره مي‌باشد.
واحد تقطير آن، تركيبي از انواع اتمسفري و خلاء ( CDU /VDU ) مي‌باشد و محصولات آن را نفتا، كروزن، بنزين، نفت گاز خلاء و ته‌مانده‌هاي خلاء تشكيل مي‌دهد . واحد تركيبي تقطير، مقدار انرژي لازم براي جداسازي اوليه را به حداقل مي‌رساند كه در اين صورت نيز با تقليل هزينه‌هاي عملياتي، ارزش افزوده بيشتري حاصل ميشود.
پالايشگاه جام‌ناگار، بيشترين ظرفيت واحد افزايش هيدروژن را نسبت به واحد تقطير نفت‌خام داراست؛ اين نكته، پالايشگاه را قادر كرده است كه محصولات با كيفيت در سطح جهاني توليد كند، ضمن آنكه ارزش‌افزوده بالايي نيز ايجاد مي‌كنند.
چهار واحد گوگردزدايي (شيرين‌سازي) شامل گوگردزدايي از LPG اشباع و غير‌اشباع، بنزين و كروزن مي‌باشد. اين واحدها با كاهش مقدار گوگرد، كيفيت و ارزش سوخت را بالا برده كه از نتايج آن، حاصل شدن سود بيشتر و هم‌چنين سازگاري بيشتر با محيط‌زيست مي‌باشد.
واحدهاي پتروشيمي مرتبط با پالايشگاه
1،5ميليون‌تن پارازايلن و 0،7 ميليون‌تن پروپيلن در سال توسط پالايشگاه جام‌ناگار توليد ميشود كه مي‌تواند خوراك واحدهاي پتروشيمي باشد كه بخشي از مجموعه جام‌ناگار هستند. با احتساب واحدهاي پتروشيمي، پيچيدگي كل مجموعه بالاي 14 خواهد بود.
تحليل مرتبط
ايجاد واحدهاي تبديل ثانويه و تكنولوژي‌هاي مرتبط در پالايشگاه و احداث واحدهاي پتروشيمي در كنار پالايشگاه‌ها به‌عنوان مكمل فرايند توليد مواد با ارزش افزوده بالاتر و مديريت واحد آنها، از روشهايي است كه در دنيا براي سودآوري و رقابت در بازار جهاني به‌كار مي‌رود؛ در حاليكه در كشور ما به اين مسأله، توجه نشده است. لازم است كه در برنامه‌هاي توسعه‌اي كه در طرح جامع پالايشگاه‌ها مد نظر است، توجه لازم به اين مسأله صورت بگيرد
