استان قزوین از استانهای شمال غربی ایران است.
منطقه قزوین در سال ۱۳۷۵ از استان زنجان جدا شد و به همراه تاکستان تشکیل استان تازهای به نام استان قزوین را داد. مساحت این استان حدود ۱۵٬۸۲۰ کیلومتر مربع است و با استانهای مازندران ، گیلان ، همدان ، زنجان ، مرکزی و تهران همسایهاست. این استان از استانهای لرزهخیز ایران است.
جمعیت استان قزوین طبق آمار سال ۱۳۸5 برابر ۱٫۱ میلیون نفر است که از این تعداد ۳۵۰٬۰۰۰ نفر ساکن شهر قزوین هستند.
منطقه تاریخ|تاریخی رودبارالموت و رودبار شهرستان که تا سال ۱۳۷۳ با عنوان رودبار و الموت معروف بود، در قزوین واقع است.
استان قزوین یکی از مناطق عمده تولید فندق، پسته ، انگور و کشمش در ایران است.
مردم استان قزوین به زبانهای فارسی، تاتی، مراغی، کردی، لری، ترکی آذری و رمانلویی سخن میگویند. زبان فارسی در مرکز و بیشتر نواحی شرقی استان، زبان تاتی در تاکستان و بخشهایی از الموت، زبان مراغی در روستاهای مراغینشین استان ، زبان کردی در بشاریات، پشگلدره، رودبار الموت، دودانگه، طارم و قاقزان، زبان ترکی در افشاریه، رامند، زهرا و خرقان و زبان رمانلویی در روستاهای کولینشین استان رایج است.
تقسیمات کشوری
این استان، بر پایه واپسین تقسیمات کشور|کشوری ، دارای ۵ شهرستان، ۱۹ بخش، ۲۳ شهر، ۴۴ دهستان و ۱۵۴۷ روستا است. شهرستانهای قزوین، تاکستان، بوئین زهرا، آبیک و الوند پنج شهرستان این استان اند.
بر اساس پیشنهاد وزارت کشور و مصوبه هیات دولت در سال ۱۳۸۱ روستاهای کوهین از توابع شهرستان قزوین و بیدستان از توابع دهستان شریف آباد در بخش البرز به شهر ارتقاء یافتند. به گزارش روابط عمومی استانداری قزوین، ۱۳ روستا، مزرعه و مکان از دهستان دشتابی شرقی از بخش دشتابی بویین زهرا جدا و به دهستان زهرای بالا از توابع بخش مرکزی این شهرستان پیوست شد. همچنین روستای ولدآباد به دهستان زهرای بالا و روستای مهدی آباد بزرگ به دهستان اقبال غربی و روستاهای سحن آباد و محمود آباد به دهستان زین آباد پیوست شدند. بر پایهٔ همین گزارش روستای فروزان از دهستان زرین آباد به دهستان اک از توابع بخش اسفرورین، روستاهای سوته کش، شفیع آباد، کشاباد علیا و سفلی به دهستان اقبال غربی و روستای کوچار به دهستان پیر یوسفیان پیوست شدند.
موقعیت اقتصادی و اجتماعی
این استان به لحاظ اجتماعی ترکیب قومی متنوعی دارد که شامل اقوام فارس، ترک، تات، و غیرهاست. و اصلیترین منطقهٔ تاتنشین ایران است و بیشتر تاتها در شهرستان تاکستان زندگی میکنند. و به لحاظ صنعتی یکی از مراکز مهم صنعتی کشور محسوب میگردد. استقرار این استان در نزدیکی تهران و عامل ممنوعیت احداث صنایع در محدوده ۱۲۰ کیلومتری تهران، متقاضیان احداث واحدهای صنعتی را به سرمایهگذاری در این استان ترغیب کردهاست. این استان در زمینه دامپروری و پرورش طیور نیز از موقعیت با اهمیت و ممتازی برخوردار میباشد.
سرشناسان قزوین
علیاکبر دهخدا
عارف قزوینی
قمرالملوک وزیری
حمدالله مستوفی
عبید زاکانی
واروژان
ابوالحسن اقبالآذر
طاهره قرةالعین
میرزا محمدحسین سیفی قزوینی عمادُالکُتّاب، خوشنویس مشهور
میرعماد حسنی قزوینی (۱۵۵۴-۱۶۱۵ میلادی/ ۹۶۱-۱۰۲۴ ه.ق)
شیرین نشاط
محمدعلی رجایی
صمد کامبخش
حمید تقوایی
جمال کریمی راد
جواد مجابی
عنایتالله مجیدی
مهدی سحابی
بهاءالدین خرمشاهی
یوسف علیخانی
منوچهر نوذری
موقعیت جغرافیایی
قلعهٔ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان و بر فراز کوهی از سنگ به ارتفاع ۲۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد.. این کوه از نرمه گردن (میان نرمهلات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده است. صخرههای پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شدهاند. پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصلهای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. . این قلعه یکی از جاذبههای گردشگری استان قزوین محسوب میشود.
حاکمیت قلعه
حمدالله مستوفی دربارهٔ این قلعه گفته است که این بنا به دست «داعی الحق حسن بن زید الباقر» بنا شده است.
حسن صباح در سال ۴۸۶ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد که اکنون به نام قلعهٔ حسن صباح نیز نامیده میشود.
.................................................. .................................................. ...............................................
معماری قلعه
قلعه الموت را مردم محل «قلعه حسن» مینامند. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. هر بخش، به دو بخش: قلعه پایین و قلعه بالا تقسیم شده است که در اصطلاح محلی، آنها را «جورقلا» و «پیازقلا» مینامند. طول قلعه حدود یک صد و بیست متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ده تا سی و پنج متر متغیر است. دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعه بزرگ که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است، کمتر از سایر قسمتها آسیب دیده است. طول آن حدود ده متر و ارتفاع آن بین چهار تا پنج متر است. در طرف جنوب، در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع دو متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آخر میباشد. در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کندهاند.
در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملاً تخلیله بکنند، دوباره آبدار میشود. احتمال میدهند که این چاله با حوض جنوبی ارتباط داشته باشد. در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول دوازده متر و پهنای یک متر قرار دارد که از سطح قلعه پایینتر واقع شده است و پرتگاه مخوفی دارد. در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول هشت متر و عرض پنج متر در سنگ کندهاند که هنوز هم بر اثر بارندگیهای زمستان و بهار پر از آب میشود. در کنج جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهنسالی که همچنان سبز و شاداب است، جلب توجه میکند. اهالی محل معتقدند که آن را «حسن صباح» کاشته است.
این قسمت از قلعه ، به احتمال زیاد، همان محلی است که حسن صباح مدت سی و پنج سال در آن اقامت داشته و پیروان خود را رهبری مینموده است. در جانب شرقی قلعه، پاسداران قلعه و افراد خانوادههای آنها ساکن بودهاند در حال حاضر، آثار کمی از دیوار جنوبی این قسمت باقی مانده است. در جانب شمال این دیواره، ده آخور برای چارپایان، در داخل سنگ کوهکنده شده است. گذشته از آثار دیوار جنوبی، دیوار غربی این قسمت به ارتفاع دو متر هم چنان پابرجاست؛ ولی از دیوار شرقی اثری دیده نمیشود. در این سمت، سه آب انبار کوچک در دل سنگ کندهاند و چند اتاق نیز در سنگ ساخته شده که در حال حاضر ویران شدهاند. بین دو قسمت قلعه؛ یعنی قلعه بالا و پایین، میدانگاهی قرار دارد که بر گرداگرد آن، دیواری محوطه قلعه را به دو قسمت تقسیم کرده است. در حال حاضر، در میان میدان آثار فراوانی به صورت تودههای سنگ وخاک مشاهده میشود که بیشک باقی مانده بناها و ساختمانهای فراوانی است که در این محل وجود داشته و ویران گشتهاند.
بهطور کلی باید گفت، قلعهالموت که دو قلعه بالا و پایین را در بر میگیرد، به صورت بنای سترگی بر فراز صخرهای سنگی بنا شده و دیوارهای چهارگانه آن به تبعیت از شکل و وضع صخرهها ساخته شدهاند؛ از این رو عرض آن بهخصوص در قسمتهای مختلف فرق میکند. از برج های قلعه، سه برج گوشههای شمالی و جنوبی و شرقی همچنان برپایاند و برج گوشه شرقی آن سالمتر است. دروازه و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی قرار دارد. مدخل راه منتهی به دروازه، از پای برج شرقی است و چند متر پایینتر از آن واقع شده است. در این محل، تونلی به موازات ضلع جنوب شرقی قلعه به طول شش متر و عرض دو متر و ارتفاع دو متر در دلسنگهای کوه کنده شده است. با گذشتن از این تونل ، برج جنوبی قلعه و دیوار جنوب غربی آن، که روی شیب تخته سنگ ساخته شده است، نمایان میگردد.
این دیوار بر دشت وسیع گازرخان که در جنوب قلعه قرار دارد، مشرف است؛ به نحوی که دره الموت رود از آن دیده میشود. راه ورود به قلعه با گذشتن از کنار برج شرقی و پای ضلع جنوب شرقی، به طرف برج شمالی میرود. از آنجا که راه ورود آن در امتداد دیوار، میان دو برج شمالی و شرقی، واقع شده است استحکامات این قسمت، از سایر قسمتها مفصلتر است و آثار برجهای کوچکتری در فاصله دو برج مزبور دیده میشود. دیوارهای اطراف قلعه و برجها، در همه جا، دارای یک دیوار پشتبندی است که هشت متر ارتفاع دارد و به موازات دیوار اصلی بنا شده است و ضخامت آن به دو متر میرسد. از آنجا که در تمام طول سال، گروه زیادی در قلعه سکونت داشته و به آب بسیار نیاز داشتهاند؛ سازندگان قلعه با هنرمندی خاصی اقدام به ساخت آب انبارهایی کردهاند و به کمک آبروهایی که در دل سنگ کندهاند، از فاصله دور، آب را بر این آب انبارها سوار مینمودهاند.
در پای کوهالموت، در گوشه شمال شرقی، غار کوچکی که از آب رو مجرا های قلعه بوده، دیده میشود. آب قلعه از چشمه «کلدر» که در دامنه کوه شمال قلعه قرار دارد، تأمین میشده است. مصالح قسمتهای مختلف قلعه، سنگ (از سنگ کوههای اطراف)، ملاتگچ، آجر، کاشی و تنپوشه هایی سفالی به قطر ۱۰ سانتیمتر است. آجرهای بنا که مربع شکل و به ضلع بیست و یک سانتیمتر و ضخامت پنج سانتیمترند، در روکار بنا به کار برده شدهاند. در ساختمان دیوارها، برای نگهداری دیوارها و متصل کردن قسمتهای جلو برجها به قسمتهای عقب، در داخل کار، کلافهای چوبی بهطور افقی به کار بردهاند. از جمله قطعات کوچک کاشی که در ویرانههای قلعه به دست آمده، قطعهای است به رنگ آبی آسمانی با نقش صورت آدمی که قسمتی از چشم و ابرو و بینی آن کاملاً واضح است. امروزه در دامنه جنوبی کوه هودکان که در شمال کوه قلعهالموت واقع شده است، خرابههای بسیاری دیده میشود که نشان میدهد روزگاری بر جای این خرابهها، ساختمانهای بسیاری وجود داشته است.
در حال حاضر، اهالی محل خرابههای این محوطه را دیلمانده ، اغوزبن ، خرازرو و زهیرکلفی مینامند. همچنین در سمت غرب قلعه، قبرستانی قدیمی معروف به «اسبه کله چال» وجود دارد که در بالای تپه مجاور آن، بقایای چند کوره آجرپزی نمایان است. در قله کوه هودکان نیز پیهسوزهای سفالین کهن به دست آمده است. سال بنای قلعهالموت در کتاب نزههالقلوب حمدالله مستوفی، دویست و چهل و شش ه ـ .ق ذکر شده که همزمان با خلافت المتوکل خلیفه عباسی میباشد.
تخریب قلعه
این قلعه در شوال ۶۵۴ هجری قمری بهدستور هلاکو به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس بهعنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از سال ۹۳۰ هجری قمری و ابتدای حکومت شاه طهماسب صفوی تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری قلعه کالبدی سالم داشته است.
متاسفانه حفاریهایی که در دورهٔ قاجار برای یافتن گنج در قلعهٔ الموت انجام شده، سبب ویرانی آن شدهاست.
فهرست روستاهای استان قزوین
فهرست روستاهای استان قزوین ایران:
اسبمرد (اصل مردی ) یکی از روستاهای استان قزوین در 42 کیلومتری شمال استان از نظر آب و هوایی سرد کوهستانی میباشد محصولات عمده این روستا گردو و گیلاس و انگور میباشد اما درخت های فندق.سیب.توت. سیاه توت و .... هم به مقدار زاد در آن یافت میشود]
روستاهای قزوین به ترکی صحبت کرده و آداب رسوم آذرباییجانی همچنان در آنجا رایج است. ارداق
اسفرورین
ازگنین
الولک
بهرام آباد بهرام آباد در 43 کیلومتری شمال شرق قزوین و درمنطقه رودبار شهرستان و در کنار رود شاهرود قرار دارد.از مهمترین جاذبههای آن میتوان به شاهرود. تپه باستانی کوشک.تنگ دره.میل چان.حمام قدیمی.درخت چنار کهنسال.آسیاب قدیمی و...اشاره نمود.
خنجربلاغ يكي از زيباترين روستاهاي استان قزوين و زمستاني سرد و تابستاني بسيار خنك دارد و در 35 كيلومتري قزوين واقعه شده
خورهشت
دستجرد
رزجرد یکی از بزرگترین روستاهای استان قزوین در فاصله 21 کیلومتری شمال شرقی قزوین و در مسیر جاده الموت.
رشتقون
زرشک روستای زرشک یکی از زیباترین روستاهای استان قزوین وخوش آب هوادر15 کیلومتری شمال شهر قزوین قراردارد زمستانی سر تابستانی خنک
زناسوج
سوتهکش
سیمیار
شینقر
عبدل آباد
قوشچی
قانقانلو یکی از روستا های مرزی استان قزوین با استان های همدان و زنجان می باشد که در منطقه آوج و بخش خرقان غربی قرار دارد. در حدود 65 کیلومتر از آبگرم فاصله دارد.دارای 50 خانوار سکنه می باشد.
از امکانات ابتدایی به جزء مدرسه ابتدایی شهید زاکانی و حمام عمومی هیچ ندارد. دو شهید داده است به نام های شهید حاج سعدالله زنگنه [پدر بزرگ محترم خانم لعیا زنگنه از بازیگران ایرانی]و شهید محرمعلی مولایاری که راهشان پر رهرو باد.
کلج
کورانه
مِرگ روستايي كوچك
موشقین
میانبر
میزوج
میلِک
ورتوان
سیاه پوش
كوچنان
روستاهای منطقه قاقازان آقابابا یله گنبد بوئینک شاه تپه شیشه دره آستین دره وندر زردگل گلزرد چوبدره تلخاندره زیتک آقدوز موملی دره شو علی خرزان گزگیر چشمه کره
کلیسای کانتور قزوین
منطقه قزوین در سال ۱۳۷۵ از استان زنجان جدا شد و به همراه تاکستان تشکیل استان تازهای به نام استان قزوین را داد. مساحت این استان حدود ۱۵٬۸۲۰ کیلومتر مربع است و با استانهای مازندران ، گیلان ، همدان ، زنجان ، مرکزی و تهران همسایهاست. این استان از استانهای لرزهخیز ایران است.
جمعیت استان قزوین طبق آمار سال ۱۳۸5 برابر ۱٫۱ میلیون نفر است که از این تعداد ۳۵۰٬۰۰۰ نفر ساکن شهر قزوین هستند.
منطقه تاریخ|تاریخی رودبارالموت و رودبار شهرستان که تا سال ۱۳۷۳ با عنوان رودبار و الموت معروف بود، در قزوین واقع است.
استان قزوین یکی از مناطق عمده تولید فندق، پسته ، انگور و کشمش در ایران است.
مردم استان قزوین به زبانهای فارسی، تاتی، مراغی، کردی، لری، ترکی آذری و رمانلویی سخن میگویند. زبان فارسی در مرکز و بیشتر نواحی شرقی استان، زبان تاتی در تاکستان و بخشهایی از الموت، زبان مراغی در روستاهای مراغینشین استان ، زبان کردی در بشاریات، پشگلدره، رودبار الموت، دودانگه، طارم و قاقزان، زبان ترکی در افشاریه، رامند، زهرا و خرقان و زبان رمانلویی در روستاهای کولینشین استان رایج است.
تقسیمات کشوری
این استان، بر پایه واپسین تقسیمات کشور|کشوری ، دارای ۵ شهرستان، ۱۹ بخش، ۲۳ شهر، ۴۴ دهستان و ۱۵۴۷ روستا است. شهرستانهای قزوین، تاکستان، بوئین زهرا، آبیک و الوند پنج شهرستان این استان اند.
بر اساس پیشنهاد وزارت کشور و مصوبه هیات دولت در سال ۱۳۸۱ روستاهای کوهین از توابع شهرستان قزوین و بیدستان از توابع دهستان شریف آباد در بخش البرز به شهر ارتقاء یافتند. به گزارش روابط عمومی استانداری قزوین، ۱۳ روستا، مزرعه و مکان از دهستان دشتابی شرقی از بخش دشتابی بویین زهرا جدا و به دهستان زهرای بالا از توابع بخش مرکزی این شهرستان پیوست شد. همچنین روستای ولدآباد به دهستان زهرای بالا و روستای مهدی آباد بزرگ به دهستان اقبال غربی و روستاهای سحن آباد و محمود آباد به دهستان زین آباد پیوست شدند. بر پایهٔ همین گزارش روستای فروزان از دهستان زرین آباد به دهستان اک از توابع بخش اسفرورین، روستاهای سوته کش، شفیع آباد، کشاباد علیا و سفلی به دهستان اقبال غربی و روستای کوچار به دهستان پیر یوسفیان پیوست شدند.
موقعیت اقتصادی و اجتماعی
این استان به لحاظ اجتماعی ترکیب قومی متنوعی دارد که شامل اقوام فارس، ترک، تات، و غیرهاست. و اصلیترین منطقهٔ تاتنشین ایران است و بیشتر تاتها در شهرستان تاکستان زندگی میکنند. و به لحاظ صنعتی یکی از مراکز مهم صنعتی کشور محسوب میگردد. استقرار این استان در نزدیکی تهران و عامل ممنوعیت احداث صنایع در محدوده ۱۲۰ کیلومتری تهران، متقاضیان احداث واحدهای صنعتی را به سرمایهگذاری در این استان ترغیب کردهاست. این استان در زمینه دامپروری و پرورش طیور نیز از موقعیت با اهمیت و ممتازی برخوردار میباشد.
سرشناسان قزوین
علیاکبر دهخدا
عارف قزوینی
قمرالملوک وزیری
حمدالله مستوفی
عبید زاکانی
واروژان
ابوالحسن اقبالآذر
طاهره قرةالعین
میرزا محمدحسین سیفی قزوینی عمادُالکُتّاب، خوشنویس مشهور
میرعماد حسنی قزوینی (۱۵۵۴-۱۶۱۵ میلادی/ ۹۶۱-۱۰۲۴ ه.ق)
شیرین نشاط
محمدعلی رجایی
صمد کامبخش
حمید تقوایی
جمال کریمی راد
جواد مجابی
عنایتالله مجیدی
مهدی سحابی
بهاءالدین خرمشاهی
یوسف علیخانی
منوچهر نوذری
موقعیت جغرافیایی
قلعهٔ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان و بر فراز کوهی از سنگ به ارتفاع ۲۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد.. این کوه از نرمه گردن (میان نرمهلات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده است. صخرههای پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شدهاند. پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصلهای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. . این قلعه یکی از جاذبههای گردشگری استان قزوین محسوب میشود.
حاکمیت قلعه
حمدالله مستوفی دربارهٔ این قلعه گفته است که این بنا به دست «داعی الحق حسن بن زید الباقر» بنا شده است.
حسن صباح در سال ۴۸۶ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد که اکنون به نام قلعهٔ حسن صباح نیز نامیده میشود.
.................................................. .................................................. ...............................................
معماری قلعه
قلعه الموت را مردم محل «قلعه حسن» مینامند. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. هر بخش، به دو بخش: قلعه پایین و قلعه بالا تقسیم شده است که در اصطلاح محلی، آنها را «جورقلا» و «پیازقلا» مینامند. طول قلعه حدود یک صد و بیست متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ده تا سی و پنج متر متغیر است. دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعه بزرگ که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است، کمتر از سایر قسمتها آسیب دیده است. طول آن حدود ده متر و ارتفاع آن بین چهار تا پنج متر است. در طرف جنوب، در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع دو متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آخر میباشد. در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کندهاند.
در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملاً تخلیله بکنند، دوباره آبدار میشود. احتمال میدهند که این چاله با حوض جنوبی ارتباط داشته باشد. در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول دوازده متر و پهنای یک متر قرار دارد که از سطح قلعه پایینتر واقع شده است و پرتگاه مخوفی دارد. در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول هشت متر و عرض پنج متر در سنگ کندهاند که هنوز هم بر اثر بارندگیهای زمستان و بهار پر از آب میشود. در کنج جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهنسالی که همچنان سبز و شاداب است، جلب توجه میکند. اهالی محل معتقدند که آن را «حسن صباح» کاشته است.
این قسمت از قلعه ، به احتمال زیاد، همان محلی است که حسن صباح مدت سی و پنج سال در آن اقامت داشته و پیروان خود را رهبری مینموده است. در جانب شرقی قلعه، پاسداران قلعه و افراد خانوادههای آنها ساکن بودهاند در حال حاضر، آثار کمی از دیوار جنوبی این قسمت باقی مانده است. در جانب شمال این دیواره، ده آخور برای چارپایان، در داخل سنگ کوهکنده شده است. گذشته از آثار دیوار جنوبی، دیوار غربی این قسمت به ارتفاع دو متر هم چنان پابرجاست؛ ولی از دیوار شرقی اثری دیده نمیشود. در این سمت، سه آب انبار کوچک در دل سنگ کندهاند و چند اتاق نیز در سنگ ساخته شده که در حال حاضر ویران شدهاند. بین دو قسمت قلعه؛ یعنی قلعه بالا و پایین، میدانگاهی قرار دارد که بر گرداگرد آن، دیواری محوطه قلعه را به دو قسمت تقسیم کرده است. در حال حاضر، در میان میدان آثار فراوانی به صورت تودههای سنگ وخاک مشاهده میشود که بیشک باقی مانده بناها و ساختمانهای فراوانی است که در این محل وجود داشته و ویران گشتهاند.
بهطور کلی باید گفت، قلعهالموت که دو قلعه بالا و پایین را در بر میگیرد، به صورت بنای سترگی بر فراز صخرهای سنگی بنا شده و دیوارهای چهارگانه آن به تبعیت از شکل و وضع صخرهها ساخته شدهاند؛ از این رو عرض آن بهخصوص در قسمتهای مختلف فرق میکند. از برج های قلعه، سه برج گوشههای شمالی و جنوبی و شرقی همچنان برپایاند و برج گوشه شرقی آن سالمتر است. دروازه و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی قرار دارد. مدخل راه منتهی به دروازه، از پای برج شرقی است و چند متر پایینتر از آن واقع شده است. در این محل، تونلی به موازات ضلع جنوب شرقی قلعه به طول شش متر و عرض دو متر و ارتفاع دو متر در دلسنگهای کوه کنده شده است. با گذشتن از این تونل ، برج جنوبی قلعه و دیوار جنوب غربی آن، که روی شیب تخته سنگ ساخته شده است، نمایان میگردد.
این دیوار بر دشت وسیع گازرخان که در جنوب قلعه قرار دارد، مشرف است؛ به نحوی که دره الموت رود از آن دیده میشود. راه ورود به قلعه با گذشتن از کنار برج شرقی و پای ضلع جنوب شرقی، به طرف برج شمالی میرود. از آنجا که راه ورود آن در امتداد دیوار، میان دو برج شمالی و شرقی، واقع شده است استحکامات این قسمت، از سایر قسمتها مفصلتر است و آثار برجهای کوچکتری در فاصله دو برج مزبور دیده میشود. دیوارهای اطراف قلعه و برجها، در همه جا، دارای یک دیوار پشتبندی است که هشت متر ارتفاع دارد و به موازات دیوار اصلی بنا شده است و ضخامت آن به دو متر میرسد. از آنجا که در تمام طول سال، گروه زیادی در قلعه سکونت داشته و به آب بسیار نیاز داشتهاند؛ سازندگان قلعه با هنرمندی خاصی اقدام به ساخت آب انبارهایی کردهاند و به کمک آبروهایی که در دل سنگ کندهاند، از فاصله دور، آب را بر این آب انبارها سوار مینمودهاند.
در پای کوهالموت، در گوشه شمال شرقی، غار کوچکی که از آب رو مجرا های قلعه بوده، دیده میشود. آب قلعه از چشمه «کلدر» که در دامنه کوه شمال قلعه قرار دارد، تأمین میشده است. مصالح قسمتهای مختلف قلعه، سنگ (از سنگ کوههای اطراف)، ملاتگچ، آجر، کاشی و تنپوشه هایی سفالی به قطر ۱۰ سانتیمتر است. آجرهای بنا که مربع شکل و به ضلع بیست و یک سانتیمتر و ضخامت پنج سانتیمترند، در روکار بنا به کار برده شدهاند. در ساختمان دیوارها، برای نگهداری دیوارها و متصل کردن قسمتهای جلو برجها به قسمتهای عقب، در داخل کار، کلافهای چوبی بهطور افقی به کار بردهاند. از جمله قطعات کوچک کاشی که در ویرانههای قلعه به دست آمده، قطعهای است به رنگ آبی آسمانی با نقش صورت آدمی که قسمتی از چشم و ابرو و بینی آن کاملاً واضح است. امروزه در دامنه جنوبی کوه هودکان که در شمال کوه قلعهالموت واقع شده است، خرابههای بسیاری دیده میشود که نشان میدهد روزگاری بر جای این خرابهها، ساختمانهای بسیاری وجود داشته است.
در حال حاضر، اهالی محل خرابههای این محوطه را دیلمانده ، اغوزبن ، خرازرو و زهیرکلفی مینامند. همچنین در سمت غرب قلعه، قبرستانی قدیمی معروف به «اسبه کله چال» وجود دارد که در بالای تپه مجاور آن، بقایای چند کوره آجرپزی نمایان است. در قله کوه هودکان نیز پیهسوزهای سفالین کهن به دست آمده است. سال بنای قلعهالموت در کتاب نزههالقلوب حمدالله مستوفی، دویست و چهل و شش ه ـ .ق ذکر شده که همزمان با خلافت المتوکل خلیفه عباسی میباشد.
تخریب قلعه
این قلعه در شوال ۶۵۴ هجری قمری بهدستور هلاکو به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس بهعنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از سال ۹۳۰ هجری قمری و ابتدای حکومت شاه طهماسب صفوی تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری قلعه کالبدی سالم داشته است.
متاسفانه حفاریهایی که در دورهٔ قاجار برای یافتن گنج در قلعهٔ الموت انجام شده، سبب ویرانی آن شدهاست.
فهرست روستاهای استان قزوین
فهرست روستاهای استان قزوین ایران:
اسبمرد (اصل مردی ) یکی از روستاهای استان قزوین در 42 کیلومتری شمال استان از نظر آب و هوایی سرد کوهستانی میباشد محصولات عمده این روستا گردو و گیلاس و انگور میباشد اما درخت های فندق.سیب.توت. سیاه توت و .... هم به مقدار زاد در آن یافت میشود]
روستاهای قزوین به ترکی صحبت کرده و آداب رسوم آذرباییجانی همچنان در آنجا رایج است. ارداق
اسفرورین
ازگنین
الولک
بهرام آباد بهرام آباد در 43 کیلومتری شمال شرق قزوین و درمنطقه رودبار شهرستان و در کنار رود شاهرود قرار دارد.از مهمترین جاذبههای آن میتوان به شاهرود. تپه باستانی کوشک.تنگ دره.میل چان.حمام قدیمی.درخت چنار کهنسال.آسیاب قدیمی و...اشاره نمود.
خنجربلاغ يكي از زيباترين روستاهاي استان قزوين و زمستاني سرد و تابستاني بسيار خنك دارد و در 35 كيلومتري قزوين واقعه شده
خورهشت
دستجرد
رزجرد یکی از بزرگترین روستاهای استان قزوین در فاصله 21 کیلومتری شمال شرقی قزوین و در مسیر جاده الموت.
رشتقون
زرشک روستای زرشک یکی از زیباترین روستاهای استان قزوین وخوش آب هوادر15 کیلومتری شمال شهر قزوین قراردارد زمستانی سر تابستانی خنک
زناسوج
سوتهکش
سیمیار
شینقر
عبدل آباد
قوشچی
قانقانلو یکی از روستا های مرزی استان قزوین با استان های همدان و زنجان می باشد که در منطقه آوج و بخش خرقان غربی قرار دارد. در حدود 65 کیلومتر از آبگرم فاصله دارد.دارای 50 خانوار سکنه می باشد.
از امکانات ابتدایی به جزء مدرسه ابتدایی شهید زاکانی و حمام عمومی هیچ ندارد. دو شهید داده است به نام های شهید حاج سعدالله زنگنه [پدر بزرگ محترم خانم لعیا زنگنه از بازیگران ایرانی]و شهید محرمعلی مولایاری که راهشان پر رهرو باد.
کلج
کورانه
مِرگ روستايي كوچك
موشقین
میانبر
میزوج
میلِک
ورتوان
سیاه پوش
كوچنان
روستاهای منطقه قاقازان آقابابا یله گنبد بوئینک شاه تپه شیشه دره آستین دره وندر زردگل گلزرد چوبدره تلخاندره زیتک آقدوز موملی دره شو علی خرزان گزگیر چشمه کره
کلیسای کانتور قزوین
