ابزار اجرای ارزش‌های سازمانی

onia$

دستیار مدیر تالار مدیریت
راهبری اخلاقی
[h=1]ابزار اجرای ارزش‌های سازمانی[/h]

سيد محمد اعظمی‌نژاد*
منبع: Mindtools
موضوع رعايت اخلاق توسط رهبران سازمانی، موضوع حائز اهميتی است که در کسب‌وکار امروزی از اهميت ويژه‌ای برخوردار است.
در سازمان‌های موفق امروزی مشاهده می‌شود رهبران تلاش می‌کنند ارزش‌های سازمانی را تا حد امکان ارتقا دهند و خود نيز به عنوان الگو به ارزش‌های سازمانی احترام گذاشته و به آنها عمل کنند. در اين نوشتار سعی خواهد شد ابزار رعايت اخلاق در سازمان معرفی شود.
• ارزش‌های سازمانی خود را تعريف کنيد
برای راهبری سازمانی خوب و يکپارچه، بايد يک الگوی واقعی باشيد. شما رهبر سازمان هستيد،کارکنان سازمان به شما نگاه می‌کنند. برای شروع، بايد ارزش‌های سازمان را ارزش‌های خود بدانيد. شرکت بزرگ جهانی 3M، به دليل ارزش‌های سازمانی خود مثال زدنی است. کليه سطوح سازمانی در اين شرکت از مديران ارشد تا پايين ترين رده سازمانی، روزانه با رعايت صداقت و درستکاری به عنوان ارزش‌های سازمانی خود زندگی می‌کنند. در محيط کار شرکت 3M، تعهد به وعده‌ها، پاسخگويي در قبال مسووليت و احترام به يکديگر کاملا قابل لمس است. هر رهبر اين ارزش‌ها در سازمان را به خوبی می‌شناسد و براساس آن عمل می‌کند. خوشبختانه در هر سازمانی، قوانين واضحی از انتظارات سازمان نسبت به عملکرد کارکنان وجود دارد. به عنوان رهبر سازمان، اين وظيفه شما است که اين موارد را به صورت قواعد و کدهايي رفتاری در قالب ارزش‌های سازمانی تبديل کنيد و از عمل به آن در سازمان نيز مطلع شويد. رهبران خوب در يک سازمان ارزش‌های سازمان را ارزش‌های خود تلقی می‌کنند. برای تعريف و بازتعريف ارزش‌ها، می‌توانيد اين پرسش‌ها را از خود داشته باشيد:
- چه استانداردهای رفتاری به طوری واقعی در شرکت حائز اهميت است؟
- چه ارزش‌های ويژه تعريف شده‌ای را توسط رهبران قبلی سازمان تحسين می‌کنم؟ آيا اين ارزش‌ها برای سازمان ما هنوز قابل استفاده هست؟ آيا اين ارزش‌ها در سازمان به يک نقطه ضعف رقابتی تبديل نشده است؟
ارزش‌های سازمان را ترويج کنيد
پس از تعريف و شناسايي ارزش‌های سازمانی، می‌توانيد برای ايجاد مجموعه‌ای هماهنگ و يکپارچه، شروع به ترويج آنها کنید. يکی از بهترين راه‌ها برای اين کار، رعايت ارزش‌ها توسط شخص شما است.
رفتاری که از خود نشان می‌دهيد – و نه حرفی که می‌زنيد!- به کارکنان نشان می‌دهد چه ارزش‌هايي برای شما مهم است. برای مثال اگر«صداقت» مهم‌ترين ارزش در سازمان شماست، با رعايت آن به همه اطرافيان نشان دهيد که چقدر صادق بودن برای شما اهميت دارد.
سپس پيامدهای مرتبط با رعايت ارزش‌ها را برای کارکنان مشخص و در سازمان اطلاع‌رسانی کنيد. دقت کنيد که اين پيامدها بايد به صورت تشويقي و تنبيهی باشد. بديهی است فردی که کليه ارزش‌های سازمانی را رعايت می‌کند استحقاق تشويق را دارد. بنابراين بايد در سيستم پاداش‌دهی خود يک ورودی برای رعايت ارزش‌های سازمانی لحاظ کنيد.
برای ترويج ارزش‌های سازمانی در سازمان يک روش مناسب ابزار داستان‌گويي است. می‌توانيد با معرفی نمونه‌هايي واقعی از کسانی که با رعايت ارزش‌ها در سازمان، نتايج چشمگيری به دست آورده‌اند به تسری ارزش‌ها اقدام کنيد.
آسيب‌های اخلاقی را شناسايي کنيد
به اين سناريو توجه کنيد: در جلسه مديران ارشد حضور داريد و شما متوجه می‌شويد در گزارش يکی از همکاران، اعداد تغيير کرده است. او در حال اغراق‌آميز جلوه دادن موفقيت‌های واحد خود در انجام يک پروژه در جلسه هيات مديره است. به جای زمان واقعی پيش‌بينی اتمام پروژه که هشت هفته است، آن را پنج هفته اعلام می‌کند و به جای عدد واقعی پيش بينی افزايش سود برای سازمان بابت انجام اين پروژه که تنها 4 درصد است عدد 12درصد را اعلام می‌کند.
در حالي که اين فرد دوست و همکار نزديک شما است و از طرفی ديگر بهترين فرد حال حاضر برای هدايت پروژه در سازمان است. شما چه اقدامی انجام می‌دهيد؟ آيا او را حمايت می‌کنيد يا حقيقت را در جلسه به ديگر مديران می‌گوييد؟
با اين اقدامات می‌توانيد آسيب‌های اخلاقی را شناسايي کنيد:
نقاط کليدی بروز آسيب‌های اخلاقی را شناسايي کنيد؛ برخی نقاط سازمان جذابيت‌های بيشتری برای بروز آسيب‌های اخلاقی دارند. برای مثال واحدهايي مانند خريد، استخدام، خاتمه خدمت، آموزش و مالی از اين گروه هستند. با شناسايي صحيح اين نقاط احتمالی، می‌توان تصميم مناسب‌تری برای مواجهه با آسيب‌های اخلاقی گرفت.
آماده مواجهه باشيد؛ فرض کنيد در شرايطی قرار می‌گيريد که از تصميم سازمان برای اخراج يکی از همکاران مطلع می‌شويد، ولی از نظر قانونی اجازه گفتن موضوع به وی را نداريد. سعی کنيد خود را برای شرايطی آماده کنيد و بررسی کنيد بهترين تصميم منطبق با ارزش‌های سازمانی شما چيست، در اين صورت احتمالا بهترين تصميم را اتخاذ خواهيد کرد.
به ندای درون خود گوش دهيد؛ ممکن است اغلب اوقات وجدانتان به شما پيغام دهد که چيزی درست نيست و اين موضوع می‌تواند باعث تشويش و نگرانی شما شود. اگر با وضعيت ناراحت‌کننده‌ای روبه‌رو می‌شويد يا در برابر ارزش‌ها و باورهای خود قرار می‌گيريد، ادامه وضعيت را متوقف و پس از بررسی مجدد، يک تصميم منطقی اتخاذ کنيد.
قبل از اقدام نهايي، تصميم خود را دوباره ارزيابی کنيد؛ اگر در وضعيت دشواری هستيد و از درست بودن تصميم خود مطمئن نيستيد، حتما تصميم خود مورد را بازنگری و ارزيابی مجدد قرار دهيد. نتايج و بازتاب احتمالی تصميم خود را در سازمان مورد بررسی قرار دهيد. آيا از نتايج به دست آمده احساس غرور خواهيد کرد؟ يا در تصميم خود تجديد نظر می‌کنيد؟
وقتی که هنوز شک داريد. ممکن است شرايطی پيش آيد که شما تصميم‌گيری می‌کنيد، اما هنوز به درست بودن تصميم خود شک داريد. اين شرايط احتمالا برای شما ناراحت کننده است، اما می‌تواند برای شما اعتماد به نفس به ارمغان آورد. در اين شرايط به غريزه خود رجوع کنيد و ببينيد شما را به کجا هدايت می‌کند.
*عضو هيات ریيسه کميته تخصصی توسعه- انجمن مديريت منابع انسانی ايران (hrjournalist.blogfa.com)
 
بالا