آچارهاي گشتاور سنج
آچارهاي گشتاور سنج
در تجهيزات مدرن ، مهندسين براي تعيين مقدار سفتي پيچ يا مهره ها ، نيازمند تعيين مقدار دقيقي از گشتاور پيچشي مي باشند . اتصالاتي
که به اندازه کافي سفت نشده باشند داراي لقي مي باشند که به همين علت لرزيده و باعث وقوع حوادث مي گردند . پيچ و مهره هايي هم
که زياد سفت شده باشند ، يا زير فشار زياد قرار مي گيرند و يا مي شکنند . آچار گشتاور سنج ، يک ابزار مخصوص با يک نمايشگر مي باشد
که نشان مي دهد تا چه اندازه مي توان به يک اتصال ، گشتاور پيچشي وارد کرد .
اين آچار را به نام آچار درجه هم مي شناسند. اين آچار نيروئي كه براي بستن پيچهاي مختلف لازم است به طور استاندارد به ما مي دهد و
از بريدن پيچ و كم سفت بودن و يا زياد سفت بودن پيچها جلوگيري مي كند. سر اين آچار مانند دسته بكس جغجغه اي است كه در دو
حالت باز كردن و بستن قابل تنظيم است و تمام آچارهاي بكس مي تواند بر روي آن سوار شود . پس از تنظيم آچار بر روي مقدار گشتاور
مورد نياز براي بستن پيچ پس از رسيدن به آن نيرو و سفت شدن پيچ ، آچار رد مي كند. نام نيروي چرخاندن پيچ نيروي گشتاور است كه
است كه مربوط به سيستمهاي ( p/Ft) و فوت پوند ( m/N ) نيوتن متر ، ( Kg) اين آچار مقدار آنرا مي سنجد و واحدهاي اين نيرو كيلو گرم
مختلف بر روي دسته اين آچار قابل تنظيم است.
انواع آچارهاي گشتاور سنج
آچار گشتاور سنج با ميله انحرافي: ابتدايي ترين نوع آچار گشتاور سنج مي باشد . مقدار دقيق گشتاور پيچشي اعمالي به وسيله يک
عقربه و يک مقياس مشخصي که روي دسته قرار دارد تعيين مي گردد .
آچار گشتاور سنج با ساعت اندازه گير:همانند آچار گشتاور سنج با ميله انحرافي کار مي کند .از اين نوع آچارها در جاهايي که به تنظيم
گشتاور پيچشي دقيقي نياز است استفاده مي شود .
آچار گشتاور سنج ميکرومتردار: از اين نوع گشتاور سنجها براي از پيش تنظيم کردن گشتاور پيچشي مشخص استفاده مي کنند . به جاي
اينکه گشتاور پيچشي از روي ساعت يا گيج خوانده شود با رسيدن گشتاور به حد دلخواه صداي تق تق ايجاد مي شود . آچار گشتاور سنج
ميکرومتردار بعد از کاربرد بايد در کمترين تنظيمات خود قرار گيرند . رعايت نکردن اين حالت باعث خوردگي فنر اصلي و شکست آن در يک
مقطع زماني مي شود .
آچار ترک متر کاربردهاي زيادي در صنعت دارد
در جاهاي که نياز به تنظيم به مقدار مجازي وجود دارد يعني مجموعه و ساختار يک ماشين بگونه باشد که لازم شود که اجزا فقط با نيروي
مشخصي به هم کوپل شوند و فشار بيشتر از حد ممکن باعث قفل شدن مجموعه ها در هم و يا فشار کمتر باعث لقي بين اجزا شود براي
اين منظور از ترکمتر استفاده مي شود البته بايد مقدار نيوتن متر مجاز ترک متر را در موقع طراحي مجموعه و مکانيزم مشخص کند
هر پيچي مشخصات مربوط به خودش را دارد و علاوه بر اندازه و ابعاد شامل مشخصات مقدار تنش مجاز و گشتاور مجاز هم مي شود اگر
يک پيچ را با نيرويي بيشتر از حد مجاز ( گشتاور مجاز) با هر وسيله اي پيچانده شود باعث تسليم پيچ و برش آن مي شود براي جلوگيري از
اين قضيه از ترکمتر استفاده مي شود و موقع سفت کردن پيچ بايد با توجه به ترکمتر پيچ را حداکثر با نيرويي کمتر از گشتاور ماکزيمم مجاز
آن سفت کرد .
_________________________________________________________
منابع:
http://metal-tools.com/image/Tools/6/Achar.gif
کتاب اصول نگهداری و تعمیرات (نت) مترجم مهندس حسین قلیزاده (نشر طراح)