آرچ

[pandarm]

درود

من قصد دارد در این تایپیک در مورد یکی از توزیع های گنولینوکس به نام آرچ مطلبی رو بنویسم، همیشه میبینم که افراد زیادی از ویندوز به عنوان سیستم عامل میزبان روی سیستم های شخصی خودشون استفاده می کنند و از اونجایی که در کشور ما قوانین کپی رایت جدی گرفته نمیشه ، بیشتر از نسخه های کرک شده استفاده می کنند ، که کار کاملن اشتباه و غیراخلاقی است.
خب ابتدا قبل از اینکه بخوام درمورد آرچ بگم ، باید بگم اصلن چه دلایل منطقی وجود داره که شما باید ویندوز رو کنار بگذارید و از یک سیستم عامل دیگه استفاده کنید ، خب اینجا بصورت خلاصه چندتا رو بهتون میگم:
1- امنیت: شاید مهمترین دلیلی که بشه کاربر رو ترغیب به استفاده از سیستم عامل دیگه بکنه بحث امنیت و حفظ حریم خصوصی باشه ، ویندوز یک سیستم عامل بسته و انحصاری است که شما نمی دونید چطوری داره از شما جاسوسی میکنه در مقابل گنولینوکس یک سیستم عامل کاملن اوپن سورس می باشد.
2- انعطاف پذیری: اینجوری بگم که شما روی پایین ترین و قدیمی ترین سخت افزارها هم میتونید توزیع مناسب گنولینوکسی خودتون رو نصب کنید و استفاده کنید ، اما خب ویندوز اینجور نیست ، امروزه ویندوز 10 احتیاج به سخت افزار مناسبی داره
3- بهشت برنامه نویسان: گنولینوکس اکثر زبان های برنامه نویسی مانند پایتون، C / C ++، Java، Perl، Ruby و PHP را پشتیبانی میکند.
4- سفارشی سازی: این گزینه رو که اصلن در ویندوز پیدا نمی کنید ، شما میتونید توزیع خودتون رو هرجور که دوست دارید کاستومایز کنید و هر بلایی دلتون میخواد سرش بیارین.
5- توزیع های مختلف: در گنولینوکس بر خلاف ویندوز شما در انتخاب توزیع دستتون باز است ، مثلن اگر الآن ویندوز 10 وجود داره ، نهایتن ویندوز 8 و یا 7 ، اما در گنولینوکس هزاران توزیع وجود داره که کاربر با توجه به مسائل مختلف مثل کاربرد ، مدیربسته و ... میتونه از بینشون انتخاب کنه
6- رایگان: توزیع های گنولینوکس رایگان هستند و نیازی نیست مثل ویندوز شما دنبال کرک باشید و دزدی کنید !!!!
7- پایداری: برخلاف ویندوز ، گنولینوکس یک سیستم عامل پایدار است به همین دلیل قدرتمندترین سرورهای دنیا لینوکسی هستند و سالهای سال بدون خاموش شدن کار می کنند.

خب اگر بخوام ادامه بدم باید طومار بلند بالایی بنویسم که اینجا مناسب نیست ، فقط خواستم چند موردی بگم که بدونید چرا ابتدای بحث پیشنهاد داشتم که از سیستم عاملی بجز ویندوز استفاده کنید. اما حالا چرا من آرچ رو انتخاب کردم از بین این همه توزیع های گنو لینوکسی؟
با من همراه باشید در پست بعد بصورت ویژه درمورد آرچ صحبت می کنم

 

[pandarm]

خب برسیم به توزیع محبوب آرچ ، ابتدا بکم که چجور بوجود اومده:
Judd Vinet یک برنامه نویس کانادایی و گیتاریست موقتی در اوایل ۲۰۰۱ شروع به توسعه ی آرچ لینوکس کرد. اولین نسخه ی رسمی آرچ لینوکس 0.1 در یازدهم مارس ۲۰۰۲ منتشر شد. آرچ از Slackware, BSD, PLD Linux, و CRUX الهام گرفته بود اما در آن زمان مثل همه ی آنها از نبود مدیریت بسته ها رنج می برد. Vinet توزیع خودش را بر همان اصول توزیع های ذکر شده ساخت. اما او همچنین برنامه ی مدیریت بسته‌ی pacman را هم نوشت تا به صورت خودکار نصب، حذف و به روز رسانی بسته‌ها را کنترل کند.
آرچ لینوکس یک توزیع مستقل-توسعه-یافته‌ی گنو/لینوکس i686/x86-64 است که تلاش بر این دارد تا آخرین نسخه‌های پایدار بیشتر برنامه‌ها را با ترفند انتشار غلطان ارائه دهد. روند نصب پیشفرض یک سیستم پایه‌ی مینیمال است که به کاربر امکان شخصی‌سازی بسیار زیادی را می‌دهد تا هرآنچه میخواهد بر روی سیستم داشته‌باشد.


اصول


سادگی
آرچ لینوکس سادگی را با نداشتن اضافات یا تغییرات غیر ضروری تعریف می‌کند. برنامه ها را به محض انتشار توسط توسعه‌دهنده، با تغییراتی جزئی مربوط به توزیع (آرچ) ارائه می دهد. از پچ‌های رد شده توسط توسعه دهنده های نخست (upstream) اجتناب به عمل خواهد آمد، همچنین پچ های downstream آرچ تقریبا درکل از مراحل رفع باگ‌ها برگشته که توسط انتشار بعدی پروژه منسوخ شده اند، تشکیل می‌شوند.
در یک حالت مشابه، آرچ فایل های پیکربندی ارائه شده توسط upstream با تغییرات محدود به مسائل توزیع - مانند تنظیم کردن مسیر فایل های سیستمی - را ارائه می دهد. امکانات اتوماتیک - مانند فعال کردن یک سرویس - را صرفاً چون پکیج مربوطه نصب شده، اضافه نمی کند. پکیج ها جدا نمی شوند مگر اینکه مزایایی این مساله را اجبار کند. رابطی گرافیکی به صورت رسمی فراهم نشده، تا کاربران شخصی سازی سیستم را از پوسته (شل) و یک ویرایشگر ساده ی متن آغاز کنند.

مدرنیته
آرچ لینوکس سعی بر این دارد تا آخرین نسخه‌ی پایدار برنامه‌هایش را - به شرط اینکه از خرابی سیستم جلوگیری کند - نگه‌داری کند. آرچ از انتشار غلطان بهره می برد که یک بار نصب و به صورت متوالی به روز کردن سیستم را به دنبال دارد.
آرچ شامل بسیاری از امکانات جدید گنو/لینوکس است مانند: systemd , modern file system , LVM2 , software RAID , udev support , initcpio(with mkinitcpio) همچنان که از آخرین کرنل موجود نیز استفاده می کند.

مصلحت گرایی (پراگماتیسم)
آرچ بیشتر یک توزیع مصلحت گراست تا ایدئولوژیک. اینجا اصول فقط دستورالعمل های کاربردی هستند. در نهایت تصمیم های طراحی بر اساس مورد به مورد در توافق توسعه دهنده ها گرفته می شوند. آنالیز های بر پایه ی مدرک فنی و مناظره با ارزش محسوب می شوند، نه سیاست یا نظر های معروف و همه گیر.
بسیاری از پکیج ها و اسکریپت‌های ساخته‌شدهٔ موجود در مخازن مختلف آرچ برنامه های آزاد و متن‌باز را ارائه می دهند، همچنین پکیج برنامه های اختصاصی برای کسانی که کاربردی بودن را بر ایدئولوژیک بودن ترجیح می دهند.

مرکزیت کاربر
در حالی که اغلب توزیع های گنو/لینوکس تلاش بر این دارند که کاربر پسند باشند، آرچ لینوکس همیشه کاربر محور بوده و خواهد ماند. توزیع آرچ برای برآورده کردن نیاز های کسانی ساخته شده که به آن کمک می کنند، نه صرفاً برای جذب بیشترین کاربر ممکن. آرچ برای کاربر های ماهر گنو/لینوکس یا هرکسی که علاقه دارد مستندات را مطالعه کرده و خودش مشکلاتش را حل کند، ساخته شده است.
تمام کاربران می توانند مشارکت و همکاری داشته باشند. یافتن باگ ها و گزارش کردن آنها و تلاش برای رفع آنها بسیار با ارزش است و پچ هایی که باعث بهبود پکیج ها یا پروژه های core شود، بسیار مورد استقبال قرار می گیرد: توسعه دهنده های آرچ داوطلبان هستند و مشارکت کننده های فعال اغلب به همان تیم ها ملحق می شوند. آرچر ها می توانند آزادانه پکیج ها را در AUR به اشتراک بگذارند، مستندات آرچ ویکی را بهبود بخشند، به دیگران در مسائل فنی کمک کنند یا فقط در انجمن ها، mailing lists, IRC channels, ایده ها را به اشتراک بگذارند. آرچ لینوکس سیستم عامل مطلوب بسیاری از مردم جهان است و بسیاری انجمن بین المللی وجود دارد که از آنها به زبان های مختلف می توان کمک گرفت و یا مستندات آرچ را خواند.

تطبیق پذیری
آرچ لینوکس یک توزیع همه منظوره است. بعد فرایند نصب تنها یک خط فرمان موجود است: بر خلاف فراهم کردن بسیاری پکیج غیر ضروری کاربر آرچ می تواند بر حسب نیاز خود از هزاران پکیج با کیفیت (فراهم شده برای معماری های i686 و x86-64) موجود در مخازن رسمی، یک سیستم کاملا شخصی سازی شده را بسازد.

آرچ از pacman بهره می برد. پکمن یک مدیر پکیج سبک، ساده و سریع است که به کمک آن میتوان کل سیستم را با یک دستور به روز کرد. آرچ همچنین از سامانه ساخت آرچ (ABS) بهره می برد، یک سیستم پورت مانند که ساختن و نصب پکیج ها را از کد منبع آسان میسازد، که می توان تمام این پروسه را نیز با یک فرمان انجام داد. همچنین Arch User Repository (مخزن کاربران آرچ) هزاران اسکریپت PKGBUILD دیگر را که جامعه ی آرچ به اشتراک گذاشته اند داراست، که به کمک آن می توان با دستور makepkg برنامه ها را از source کامپایل و نصب کرد. همچنین کاربران می توانند مخازن شخصی خود را نیز به سادگی ساخته و نگه داری کنند.

تمام این مطالب برگرفته از ویکی آرچ و ترجمه ویکی اصلی آرچ می باشد که تلاش یک گروه از بچه های پرتلاش و باسواد ایرانی است.
ادامه این تاپیک بستگی به استقبال دوستان حاضر در این فروم داره ، معرفی اولیه ی توزیع آرچ انجام شد و اگر کسی سوالی داره و علاقه به نصب داره ، همینجا بگه تا ادامه دار بشه این تاپیک ُ درغیر اینصورت من همین حد رو کافی میدونم.

 

[*محیا*]

سلام
سپاس از ایجاد این تاپیک
میشه لطف کتید
در مورد نصب و محیط گرافیکی اون هم توضحاتی بفرمایید
سپاس !

 

[pandarm]

سلام
سپاس از ایجاد این تاپیک
میشه لطف کتید
در مورد نصب و محیط گرافیکی اون هم توضحاتی بفرمایید
سپاس !

درمورد نصب مراحل رو قرار میدم ، اما آرچ لینوکس محیط گرافیکی نداره ُ شما خودتون می تونید بعد از نصب هر میزکاری که دوست داشتید روی اون نصب کنید.

 

[pandarm]

ابتدا از این لینک ایزو آرچ رو از سایت رسمی این توزیع دانلود کنید.

بعد اگر الآن ویندوز دارید با استفاده از نرم افزار Rufus و اگر یکی از توزیع های گنولینوکس دارید با استفاده از دستور dd اون رو بریزید روی فلش و یک فلش بوتیبل برای نصب آرچ ایجاد کنید.
بعد به تنظیمات بایوس سیستم خودتون برید و بوت اول رو از روی هارد بردارید و روی usb قرار بدید.
سیستم رو ری استارت کنید و با فلش بوتیبل بالا بیاید.

در ابتدا با این صفحه روبرو میشید:

روی گزینه اول بزنید ، الآن وارد صفحه سیاهی میشید که یک خط فرمان دارید ، از وصل بودن کابل lan برای اتصال به اینترنت اطمینان حاصل کنید ، با دستور زیر هم میتونید تست کنید:

ping -c 3 8.8.8.8

مرحله اول که پارتیشن بندی است بشید ، با توجه به نوع سیستمتون که bios است یا uefi و نوع پارتیشن تیبل هاردتون می تونید از ابزاری مانند cfdisk یا gdisk برای پارتیشن بندی استفاده کنید.
برای دیدن پارتیشن های فعلی میتونید دستور زیر را بزنید:

lsblk

و بعد با زدن دستور زیر میتونید وارد وارتیشن بندی بشید:

[COLOR=#800080]cfdisk /dev/sda[/COLOR]

با صفحه زیر روبرو میشید:

برای پارتیشن بندی اگر سیستم شما bios بود حداقل به یک وارتیشن روت نیاز دارید و اگر uefi بود به وارتیشن روت و پارتیشن efi
با فرض گزینه اول شروع کنید به ساخت پارتیشن ، با زدن گزینه NEW پارتیشن جدید بسازید و حجم اون رو هرچقدر می خواید بدید ، برای روت حداق ۵۰ گیگ و بعد از اون یک پارتیشن دیگه برای swap بسازید با حجم ۴ گیگ ، البته این پارتیشن رو معمولا دوبرابر اندازه رم میشازن مثلن اگر رم سیستم مشا ۲ است این پارتیشن رو ۴ گیگ میسازن و برای رم بالای 8 همون 4 گیگ کافیه ، بعد از ساخت پارتیشن ROOT و SWAP باید به پارتیشن روت فلگ با بوتیبل بدید با استفاده از گزینه بوت که در پایین صفحه می باشد و با استفاده از گزینه type در پایین صفحه باید type پارتیشن swap را روی linux swap بگذارید و بعد از اون با استفاده از گزینه write کارهایی که انجام دادید را روی هارد دیسک ذخیره کنید.

مرحله دوم ساخت فایل سیستم:
با استفاده از دستورات زیر فایل سیستم پارتیشن روت را بسازید با فرمت ext4:

[COLOR=#800080]mkfs.ext4 /dev/sdxy[/COLOR]

دقت کنید که xy در اینجا مثلن میتونه sda1 یا sda2 و ... باشه ، با نوجه به نامگذاری پارتیشنی که ساختید باید اون رو قرار بدید.
برای ساخا swap هم دستپرات زیر رو بزنید:

[COLOR=#800080]mkswap /dev/sxy[/COLOR]

[COLOR=#800080]swapon /dev/sdxy[/COLOR]

مرحله سوم mount کردن:

ابتدا پارتیشن روت را مانت کنید:

[COLOR=#800080]mount /dev/sdxy /mnt[/COLOR]

مرحله چهارم دانلود و نصب بسته های اولیه آرچ لینوکس:

[COLOR=#800080]pacstrap -i /mnt base base-devel[/COLOR]

مرحله پنجم ساخت FSTAB:

[COLOR=#800080]genfstab -U -p /mnt >> /mnt/etc/fstab[/COLOR]

مرحله ششم تغییر ریشه:

[COLOR=#800080]arch-chroot /mnt[/COLOR]

مرحله هفتم تعیین اسم کامپیوتر:

[COLOR=#800080]echo esme delhkah > /etc/hostname[/COLOR]

مرحله هشتم ساخت کاربر:

ابندا دستور زیر رو بزنید و از شما پسورد میخواد ، پسورد دلخواه رو بزنید برای ساخت پسورد روت:

[COLOR=#800080]passwd[/COLOR]

بعد با دستور زیر کاربر جدید بسازید:

[COLOR=#800080]useradd -m -g users -G wheel,storage,power -s /bin/bash اسم دلخواه[/COLOR]

و بعد با دستور زیر برای کاربری که ساختید پسورد تعیین کنید:

passwd اسم کاربر

مرحله آخر دانلود و نصب بوتلودر:

ابتدا با دستور زیر دانلود کنید:

[COLOR=#800080]pacman -S grub[/COLOR]

با دستور زیر نصب کنید:

[COLOR=#800080]grub-install --target=i386-pc /dev/sdX[/COLOR]

و در نهایت با دستور زیر کانفیگ کنید:

[COLOR=#800080]grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg[/COLOR]

مراحل نصب تمام شد الآن exit بزنید و بعد reboot کنید و با یوزرنیم و پسوردی که ساختید لاگین کنید.


توجه خیلی مهم:
1- این آموزش کلی نصب بود و برای داشتن دید کلی نسبت به نصب آرچ لینوکس ، چندین مرحله برای کانفیگ مردن که میشد بعد از نصب انجام بشه مثل تنظیم زبان و ناحیه ، ست کردن ساعت ، گروه sudoers و ... بیان نشد.
2- پیشنهاد میشه یک پارتیشن هم برای home هتمن بسازید برای ذخیره فایلهاتون
3- نحوه پارتیشن بندی نسبت به نوع سیستم و اینکه می خواید دوآل بوت باشه و ... متفاوت است و باید شما نسبت به سیستم خودتون اقدام به پارتیشن بندی و نصب کنید.



در صورت داشتن سوال در مورد هر مرحله و یا خواستن راهنمایی در همین تاپیک بیان کنید.
همینطور مراحل کانفیگ رو که ذکر نکردم هم اگر نیاز بود بگید تا قرار بدم.

 

[*محیا*]

در صورتی که سیستم عامل قبلی ویندوز باشه و ما توی درایو هامون اطلاعات داشته باشیم با پارتیشن بندی جدید پارتیشن بندی ویندوز مون چی میشه ؟ اطلاعات مون پاک می شن ؟
و اینکه نصب نرم افزار هاش به چه صورته
مثلا ما نیاز به آفیس داریم
آفیس در این به چه صورته ؟
آیا فایل های لینوکس توسط ویندوز خوانده می شوند و بر عکس ؟
دیتابیس های نرم افزار های قبلی که روی ویندوز داشتیم قابل انتقال به لینوکس هستند ؟

سپاسگزارم

 

[pandarm]

در صورتی که سیستم عامل قبلی ویندوز باشه و ما توی درایو هامون اطلاعات داشته باشیم با پارتیشن بندی جدید پارتیشن بندی ویندوز مون چی میشه ؟ اطلاعات مون پاک می شن ؟
و اینکه نصب نرم افزار هاش به چه صورته
مثلا ما نیاز به آفیس داریم
آفیس در این به چه صورته ؟
آیا فایل های لینوکس توسط ویندوز خوانده می شوند و بر عکس ؟
دیتابیس های نرم افزار های قبلی که روی ویندوز داشتیم قابل انتقال به لینوکس هستند ؟

سپاسگزارم

اگر شما الآن ویندوز دارید بهتون پیشنهاد می کنم که آرچ رو بعنوان سیستم عامل دوم نصب کنید ، بصورت دوآل بوت ، تا زمانی که به کار با آرچ عادت کنید بعد می تونید ویندوز رو حذف کنید.
درمورد پارتیشن بندی اختیار با خودتون است می تونید به پارتیشن های ویندوز دست نزنید ، می تونید پاک کنید. اگر آرچ رو در کنار ویندوز نصب کنید اونموقع از داخل آرچ به اطلاعات ویندوز هم دسترسی دارید.
برای نصب نرم افزار از مدیر بسته آرچ که pacman است استفاده می کنید ، در ویندوز مثلن شما سرچ می کنید دانلود فایرفاکس و از یک سایت دانلود و نصب می کنید ، این شیوه بسیار ناامن است و ممکنه از سایت های اشتباه یا لینک های اشتباه و یا هتا نرم افزار غیر رسمی را دانلود کنید ، اما در توزیع های گنولینوکس شما هر برنامه ای رو از مخازن رسمی و از طریق مدیر بسته اون توزیع دانلود و نصب می کنید.
مثلن برای دانلود فایرفاکس باید ترمینال رو باز کنید و بنویسید:

sudo pacman -S firefox

درمورد آفیس که گفتید، کلن مایکروسافت آفیس (word , exel , power point , ...) اونجا نیست ، کلن هیچ نرم افزار انحصاری اونجا نیست ، پس شما نیاز به کرک و یا خرید لایسنس ندارید.
برای هر برنامه انحصاری که شما روی ویندوز استفاده می کنید معادل وجود داره که هم آزاد(open source) است و هم بسیار بهتر از معادل انحصاری اون ، مثلن بجای گروه آفیس می تونید از libre office استفاده کنید و یا بجای فتوشاپ از gimp و ....
درمورد سوال بعدیتون باید بگم شما می تونید پارتیشن ها و فایل ها ( عکس ، فیلم ، آهنگ ، داکیومنت و ...) که روی ویندوز دارید رو در لینوکس ببینید و دسترسی دارید یا به قول شما خونده میشن اما برعکسش نه
چون در ویندوز از فایل سیستم ntfs یا fat استفاده میشه که در گنولینوکس شناسایی میشه ، درواقع گنولینوکس همه ی انواع فایل سیستم ها رو شناسایی میکنه و میخونه اما مثلن در گنولینوکس برای پارتیشن روت که ext4 میگذارید برای ویندوز قابل فهم نیست.

 

[pandarm]

اگر علاقمند به استفاده از این توزیع هستید می‌تونید اطلاعات بیشتر رو در انجمن کاربران آرچ لینوکس و ویکی آرچ لینوکس به آدرس archusers.ir مشاهده کنید. همینطور گروه کاربران آرچ لینوکس هم وجود داره که اگر مایل بودید بگید تا لینک رو براتون به اشتراک بگذارم.

 

[*محیا*]

اگر علاقمند به استفاده از این توزیع هستید می‌تونید اطلاعات بیشتر رو در انجمن کاربران آرچ لینوکس و ویکی آرچ لینوکس به آدرس archusers.ir مشاهده کنید. همینطور گروه کاربران آرچ لینوکس هم وجود داره که اگر مایل بودید بگید تا لینک رو براتون به اشتراک بگذارم.

سلام
میشه لطف کنید لینک گروه را بگزارید
سپاس!

 

[pandarm]

سلام
میشه لطف کنید لینک گروه را بگزارید
سپاس!

https://t.me/joinchat/Hr-iU0L0r7Jt2Un5ogwzig