توفانهاي عظيم، ذخاير گازي كهكشانها را غارت ميكند خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: علمي - فناوري
يك تيم بينالمللي از دانشمندان به رهبري موسسه فيزيك فرازميني مكس پلانك دريافتهاند كه توفانهاي عظيم گازهاي ملوكولي در مركز بسياري از كهكشانها ميوزند.
به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، سرعت برخي از اين توفانها به بيش از 1000 كيلومتر در ثانيه ميرسد كه هزاران برابر سرعت توفانهاي زميني است.
مشاهدات اين دانشمندان از دادههاي رصدخانه فضايي هرشل سازمان فضايي اروپا (اسا) نشان داده كه بيشتر كهكشانهاي فعال از بادهاي نيرومندتري برخوردارند كه ميتوانند كل ذخيره گاز در يك كهكشان را به بيرون رانده و به مهار شكلگيري ستارگان دور و رشد سياهچاله مركزي منجر شوند. اين اكتشاف اولين شاهد قطعي در مورد اهميت بادهاي كهكشاني در تكامل كهكشانها است.
در كهكشانهاي دورتر و جوانتر، بسياري از آنها فعاليت بيشتري به نسبت كهكشان راه شيري نشان ميدهند. در سناريوهاي تكاملي پذيرفته شده رايج، كهكشانهاي غني از گاز با هم ادغام شده كه اين امر به شكلگيري ستارههاي بسيار و همچنين رشد ابرسياهچاله در مركز آنها منجر ميشود. اگرچه اين فعاليت رو به افزايش تا حدي سريع كاهش يافته و به طور تاثيرگذاري شكلگيري ستارگان و رشد بيشتر سياهچالهها طي چند ميليون سال متوقف ميشود.
اما چه چيزي تمام مواد مورد نياز براي اين فعاليتها را در اين زمان كوتاه از بين برده است؟
دانشمندان در پاسخ به اين سوال اين احتمال را مطرح كردهاند كه ممكن است بادهاي قوي، گازهاي مركز كهكشانها را به بيرون رانده باشند.
اين توفانها كه از ستارگان تازه متولد شده، شوكهاي انفجارات ستارهيي يا از سياهچالههاي مركز كهكشان به وجود آمدهاند ممكن است منبع گاز كهكشان را از بين برده و فعاليتهاي كهكشاني را متوقف كرده باشند.
با اين حال اين مشاهدات نه تنها مرحله مياني تحول كهكشانها را از كهكشانهاي ديسكي با ستارگان جوان بسيار و نسبت گاز بسيار تا كهكشانهاي بيضوي با ستارگان پير و گاز كم آشكار ميكنند كه ميتوانند ويژگي تجربي ديگري را نيز توضيح دهند: جرم سياهچاله در مركز و جرم ستارگان در مناطق داخلي كهكشان به نظر با هم مرتبط هستند. چنين ارتباطي نتيجه طبيعي توفانهاي كهكشاني است كه ذخاير گازي را از بين برده و از اين رو مانع از شكلگيري ستارگان و رشد سياهچاله ميشوند.
سرويس: علمي - فناوري
يك تيم بينالمللي از دانشمندان به رهبري موسسه فيزيك فرازميني مكس پلانك دريافتهاند كه توفانهاي عظيم گازهاي ملوكولي در مركز بسياري از كهكشانها ميوزند.
به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، سرعت برخي از اين توفانها به بيش از 1000 كيلومتر در ثانيه ميرسد كه هزاران برابر سرعت توفانهاي زميني است.
مشاهدات اين دانشمندان از دادههاي رصدخانه فضايي هرشل سازمان فضايي اروپا (اسا) نشان داده كه بيشتر كهكشانهاي فعال از بادهاي نيرومندتري برخوردارند كه ميتوانند كل ذخيره گاز در يك كهكشان را به بيرون رانده و به مهار شكلگيري ستارگان دور و رشد سياهچاله مركزي منجر شوند. اين اكتشاف اولين شاهد قطعي در مورد اهميت بادهاي كهكشاني در تكامل كهكشانها است.
در كهكشانهاي دورتر و جوانتر، بسياري از آنها فعاليت بيشتري به نسبت كهكشان راه شيري نشان ميدهند. در سناريوهاي تكاملي پذيرفته شده رايج، كهكشانهاي غني از گاز با هم ادغام شده كه اين امر به شكلگيري ستارههاي بسيار و همچنين رشد ابرسياهچاله در مركز آنها منجر ميشود. اگرچه اين فعاليت رو به افزايش تا حدي سريع كاهش يافته و به طور تاثيرگذاري شكلگيري ستارگان و رشد بيشتر سياهچالهها طي چند ميليون سال متوقف ميشود.
اما چه چيزي تمام مواد مورد نياز براي اين فعاليتها را در اين زمان كوتاه از بين برده است؟
دانشمندان در پاسخ به اين سوال اين احتمال را مطرح كردهاند كه ممكن است بادهاي قوي، گازهاي مركز كهكشانها را به بيرون رانده باشند.
اين توفانها كه از ستارگان تازه متولد شده، شوكهاي انفجارات ستارهيي يا از سياهچالههاي مركز كهكشان به وجود آمدهاند ممكن است منبع گاز كهكشان را از بين برده و فعاليتهاي كهكشاني را متوقف كرده باشند.
با اين حال اين مشاهدات نه تنها مرحله مياني تحول كهكشانها را از كهكشانهاي ديسكي با ستارگان جوان بسيار و نسبت گاز بسيار تا كهكشانهاي بيضوي با ستارگان پير و گاز كم آشكار ميكنند كه ميتوانند ويژگي تجربي ديگري را نيز توضيح دهند: جرم سياهچاله در مركز و جرم ستارگان در مناطق داخلي كهكشان به نظر با هم مرتبط هستند. چنين ارتباطي نتيجه طبيعي توفانهاي كهكشاني است كه ذخاير گازي را از بين برده و از اين رو مانع از شكلگيري ستارگان و رشد سياهچاله ميشوند.