مولتی ویتامینها هیچ وقت نباید به عنوان مكملهای غذایی مصرف شود
این روزها اگر سری به داروخانهها بزنید، حتما انواع مختلف ویتامینها و مكملهای غذایی، توجه شما را به خود جلب میكند. قوطیهایی كه مرتب و در بستهبندیهای متنوع و رنگی در قفسهها به صف ایستادهاند. البته گروهی از افراد هم نیاز به دیدن این صفهای رنگی و تبلیغات آنها ندارند و به محض اینكه كوچكترین مشكلی برایشان پیش میآید، چند قرص ویتامین میخرند و میخورند، اما آیا مصرف ویتامینها به همین راحتی است؟ فكر میكنید اگر دست و پایتان ضعف میرود یا اگر خستهاید، چاره كار مصرف چند قرص ویتامین است؟ اگر شما هم چنین طرز فكری دارید و خیلی راحت بدون تجویز پزشك یا مشورت با فردی متخصص برای خودتان ویتامینهای مختلف تجویز میكنید، باید بدانید ویتامینها همیشه هم مفید نیست.
دكتر فرشته علیمردانی، داروساز در گفتوگو با «جامجم» با اشاره به این نكته كه مصرف مولتیویتامینها به نسبت گذشته افزایش پیدا كرده است، یادآور میشود: امروزه تبلیغات درباره مصرف این نوع داروها بیشتر از گذشته شده و این میتواند دلیلی برای افزایش مصرف ویتامینها باشد، اما علاوه بر این مورد، تغذیه نادرست و وجود عواملی كه باعث كاهش جذب مواد ضروری بدن میشود نیز باعث شده مردم مجبور به استفاده از این مواد شوند.
به گفته وی، مولتیویتامینها و مكملها نباید بیدلیل مصرف شوند و تنها مصرف درست و به موقع آنها ضروری است، چون در شرایط فعلی عواملی مانند آلایندههای هوا، استرس و تغذیه نامناسب باعث كاهش جذب مواد غذایی و كاهش قدرت ایمنی بدن میشود و نیاز به مصرف برخی ویتامینها بیشتر از قبل شده است.
دكتر علیمردانی با اشاره به اینكه مصرف خودسرانه ویتامینها باعث ایجاد عوارضی برای افراد میشود، میگوید: مقدار اضافه ویتامینهای محلول در چربی از بدن دفع نمیشود و در نتیجه میتواند مضر باشد. ویتامینهای محلول در آب عوارض كمتری دارد، اما در هر صورت خوردن بیش از حد ویتامینها برای بدن عوارضی ایجاد میكند. مثلاً اگر ویتامین A بیش از حد معمول مصرف شود، میتواند باعث بیاشتهایی، كمخونی و حالت تهوع و استفراغ شود.
وی با تاكید بر اینكه گاهی مصرف بیش از حد برخی ویتامینها میتواند خطرناك باشد، خاطرنشان میكند: مصرف بعضی از ویتامینها به خصوص ویتامین A و D و مصرف برخی از مواد معدنی حتی ممكن است ایجاد مسمومیت كند. به همین دلیل باید دقت داشته باشید كه مولتیویتامینها نباید به عنوان مكمل غذایی مصرف شود و حتماً مصرف این داروها باید با نظر پزشك باشد.
به گفته وی پزشك معالج هر فرد بهترین كسی است كه میتواند نوع و مقدار مصرف مولتیویتامینها را مشخص كند.
دكتر علیمردانی توضیح میدهد: انتخاب و مصرف مولتیویتامین مناسب به شرایط خود فرد بستگی دارد و كسی نمیتواند به دلیل شباهت داشتن با فردی دیگر از قرصهای ویتامین مخصوص او استفاده كند. به گفته وی بیماریها و عوامل مختلفی كه در سابقه پزشكی افراد وجود دارد تعیینكننده نوع مولتیویتامین مناسب هر فرد است.
دكتر علیمردانی در اینباره توضیح میدهد: شكلهای مختلف دارویی معمولاً روی جذب دارو تاثیر میگذارد. البته اشكال مختلف دارویی، دارای مواد مختلفی نیز هستند، مثلاً ممكن است میزان ماده موثر یك قرص جویدنی یا یك قرص جوشان متفاوت باشد.
به گفته وی علاوه بر میزان مواد موثر و چگونگی جذب دارو، اشكال مختلف از نظر نوع مصرف هم تفاوت دارد. به عنوان مثال معمولاً كودكان یا افراد سالمند از داروهای جوشان راحتتر استفاده میكنند
این روزها اگر سری به داروخانهها بزنید، حتما انواع مختلف ویتامینها و مكملهای غذایی، توجه شما را به خود جلب میكند. قوطیهایی كه مرتب و در بستهبندیهای متنوع و رنگی در قفسهها به صف ایستادهاند. البته گروهی از افراد هم نیاز به دیدن این صفهای رنگی و تبلیغات آنها ندارند و به محض اینكه كوچكترین مشكلی برایشان پیش میآید، چند قرص ویتامین میخرند و میخورند، اما آیا مصرف ویتامینها به همین راحتی است؟ فكر میكنید اگر دست و پایتان ضعف میرود یا اگر خستهاید، چاره كار مصرف چند قرص ویتامین است؟ اگر شما هم چنین طرز فكری دارید و خیلی راحت بدون تجویز پزشك یا مشورت با فردی متخصص برای خودتان ویتامینهای مختلف تجویز میكنید، باید بدانید ویتامینها همیشه هم مفید نیست.
دكتر فرشته علیمردانی، داروساز در گفتوگو با «جامجم» با اشاره به این نكته كه مصرف مولتیویتامینها به نسبت گذشته افزایش پیدا كرده است، یادآور میشود: امروزه تبلیغات درباره مصرف این نوع داروها بیشتر از گذشته شده و این میتواند دلیلی برای افزایش مصرف ویتامینها باشد، اما علاوه بر این مورد، تغذیه نادرست و وجود عواملی كه باعث كاهش جذب مواد ضروری بدن میشود نیز باعث شده مردم مجبور به استفاده از این مواد شوند.
به گفته وی، مولتیویتامینها و مكملها نباید بیدلیل مصرف شوند و تنها مصرف درست و به موقع آنها ضروری است، چون در شرایط فعلی عواملی مانند آلایندههای هوا، استرس و تغذیه نامناسب باعث كاهش جذب مواد غذایی و كاهش قدرت ایمنی بدن میشود و نیاز به مصرف برخی ویتامینها بیشتر از قبل شده است.
تغذیه مناسب مهمتر است
خی لی از مردم در زندگیهای شلوغ این زمانه، ترجیح میدهند به جای اهمیت دادن به تغذیه مناسب، بیشتر از قرصهای ویتامین استفاده كنند. دكتر علیمردانی با تاكید بر این نكته كه اگر فرد، تغذیه كاملی داشته باشد، معمولاً مصرف مولتیویتامینها نیز ضرورتی ندارد، میگوید: با توجه به اینكه در اغلب موارد تغذیه افراد كامل و مناسب نیست یا به دلایل مختلفی مانند سن یا بیماریهای مختلفی كه افراد با آنها روبهرو هستند، مصرف بعضی ویتامینها ضروری است. به گفته دكتر علیمردانی، در كنار این نیاز، مصرف نادرست ویتامینها هم میتواند سبب بروز عوارض مختلفی شود. به همین دلیل مصرف خودسرانه و بدون تجویز پزشك به هیچ وجه توصیه نمیشود.
مصرف سرخود ویتامینها ممنوع!
با اینكه بارها درباره عوارض ناشی از مصرف خودسرانه داروها صحبت شده، اما هنوز خیلی از افراد به اشتباه تصور میكنند مصرف ویتامینها بیضرر است. این گروه معمولا با خیال راحت و هر وقت كه خودشان تشخیص میدهند ویتامینهای مختلف را امتحان میكنند تا مشكلشان برطرف شود.
دكتر علیمردانی با اشاره به اینكه مصرف خودسرانه ویتامینها باعث ایجاد عوارضی برای افراد میشود، میگوید: مقدار اضافه ویتامینهای محلول در چربی از بدن دفع نمیشود و در نتیجه میتواند مضر باشد. ویتامینهای محلول در آب عوارض كمتری دارد، اما در هر صورت خوردن بیش از حد ویتامینها برای بدن عوارضی ایجاد میكند. مثلاً اگر ویتامین A بیش از حد معمول مصرف شود، میتواند باعث بیاشتهایی، كمخونی و حالت تهوع و استفراغ شود.
وی با تاكید بر اینكه گاهی مصرف بیش از حد برخی ویتامینها میتواند خطرناك باشد، خاطرنشان میكند: مصرف بعضی از ویتامینها به خصوص ویتامین A و D و مصرف برخی از مواد معدنی حتی ممكن است ایجاد مسمومیت كند. به همین دلیل باید دقت داشته باشید كه مولتیویتامینها نباید به عنوان مكمل غذایی مصرف شود و حتماً مصرف این داروها باید با نظر پزشك باشد.
به گفته وی پزشك معالج هر فرد بهترین كسی است كه میتواند نوع و مقدار مصرف مولتیویتامینها را مشخص كند.
دكتر علیمردانی توضیح میدهد: انتخاب و مصرف مولتیویتامین مناسب به شرایط خود فرد بستگی دارد و كسی نمیتواند به دلیل شباهت داشتن با فردی دیگر از قرصهای ویتامین مخصوص او استفاده كند. به گفته وی بیماریها و عوامل مختلفی كه در سابقه پزشكی افراد وجود دارد تعیینكننده نوع مولتیویتامین مناسب هر فرد است.
مولتیویتامینها مكمل غذایی نیست
بسیاری از مردم و حتی برخی از افراد تحصیلكرده جامعه ترجیح میدهند به جای اینكه وقتشان را برای پخت غذا و مصرف آن اختصاص دهند، بیشتر به كارهای خود برسند و هر شب با مصرف یك قرص، كمبودهای غذایی را جبران كنند. دكتر علیمردانی ضمن اشتباه دانستن این شیوه یادآور میشود: مولتیویتامینها هیچ وقت نباید به عنوان مكمل غذایی مصرف شوند، چون هر یك از مواد غذایی در كنار مواد دیگر نتایجی خاص دارد. به عنوان مثال مكملی مثل كلسیم اگر در كنار آهن باشد، جذب آهن را كم میكند در حالی كه ویتامین E جذب آهن را افزایش میدهد.
كدام یك از اشكال دارویی بهتر است؟
هنگام استفاده از ویتامینها معمولا آنها را در شكلهای مختلفی میبینیم؛ قرص، كپسول، آمپول، قرص جوشان و...
دكتر علیمردانی در اینباره توضیح میدهد: شكلهای مختلف دارویی معمولاً روی جذب دارو تاثیر میگذارد. البته اشكال مختلف دارویی، دارای مواد مختلفی نیز هستند، مثلاً ممكن است میزان ماده موثر یك قرص جویدنی یا یك قرص جوشان متفاوت باشد.
به گفته وی علاوه بر میزان مواد موثر و چگونگی جذب دارو، اشكال مختلف از نظر نوع مصرف هم تفاوت دارد. به عنوان مثال معمولاً كودكان یا افراد سالمند از داروهای جوشان راحتتر استفاده میكنند