اینجا ایران*** تهران دیگر پایتخت نیست!!***

["Amir masoud"]

سیاست


کاخ شهرداری تبریز؛ این کاخ توسط آلمانی‌ها و در محل گورستان متروکهٔ کوی نوبر احداث شده‌است.


استانداری

نوشتار اصلی: کاخ استانداری آذربایجان شرقی
تبریز از آغاز پادشاهی ناصرالدین شاه در سال ۱۲۲۸ خورشیدی تا صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۵ خورشیدی، ولی‌عهدنشین بود. در این دوره ولی‌عهدان که از نزدیکان پادشاهان قاجار بودند، فرمانروایی تبریز و کل آذربایجان را برعهده داشتند.[۵۵]
پس از صدور فرمان مشروطیت در سال ۱۲۸۵ خورشیدی تا کودتای رضا شاه در سال ۱۲۹۹ خورشیدی، دولت روسیه حاکمان این استان را تعیین می‌نمود. در دورهٔ پهلوی نیز بیش‌تر استانداران آذربایجان شرقی یا از جانب دولت‌های بیگانه نظیر آمریکا، انگستان و روسیه به این سمت منصوب می‌شدند و یا از طرفداران این دولت‌ها بودند.[۵۵]
شهرداری

نوشتار اصلی: کاخ شهرداری تبریز
شهرداری تبریز نخستین نهاد شهرداری در سطح ایران است که در اوایل تأسیس باعنوان «بلدیه» در این شهر شناخته می‌شد. بنای کاخ شهرداری تبریز نیز در سال ۱۳۱۴ خورشیدی توسط شهردار وقت -حاج ارفع‌الملک جلیلی- بنیان نهاده شد که از جملهٔ عمارت‌های تاریخی و مستحکم این شهر به شمار می‌رود.[۵۶]
«قاسم‌خان امیرتومان» (والی) از دانش‌آموختگان دانشگاه سن‌سیر فرانسه نخستین شهردار تبریز بود که چاپخانهٔ سربی، چراغ برق، تراموا و تلفن را برای نخستین‌بار در سطح کشور در این شهر دایر نمود.[۵۶] هم‌چنین در سال ۱۳۸۹ خورشیدی، «شیفته بدرآذر» به‌عنوان نخستین شهردار زن در تاریخ تبریز به‌سمت شهرداری منطقهٔ ۶ این شهر منصوب شد.[۵۷]
مشکلات شهری

آلودگی هوا

تبریز دومین شهر آلودهٔ ایران است و میزان آلودگی هوا در این شهر روزبه‌روز افزایش یافته و شدیدتر می‌شود. مهم‌ترین علت آلودگی هوای تبریز، حمل و نقل درون‌شهری است و وجود صنایع بزرگ و مادر در پیرامون شهر نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار بر آلودگی هوای این شهر به‌شمار می‌رود.[۵۸]
براساس یک طرح آمارگیری که در سال ۱۳۷۹ خورشیدی صورت گرفت، روزانه در سطح تبریز ۵۵۸٫۱۶۷۱ تن مواد آلوده‌کننده تولید می‌شود که از این مقدار منابع بزرگ صنعتی ۲۸۶٫۱۰۰۱ تن، وسایط نقلیهٔ موتوری ۲۰۱٫۶۵۴ تن و فرآورده‌های نفتی مصرفی در اماکن تجاری، صنعتی و مسکونی ۷٫۱۶ تن را شامل می‌شوند.[۵۹]
حاشیه‌نشینی

نوشتار اصلی: حاشیه‌نشینی در ایران
در اوایل دههٔ پنجاه خورشیدی و پس از وقوع انقلاب سفید، به دلیل ایجاد کارخانه‌های متعدد صنعتی در تبریز، افراد بیکار ساکن شهرها و روستاهای اطراف، به‌دنبال یافتن شغل در این مراکز و اقامت در این شهر، به‌سمت تبریز سرازیر شدند. حاشیه‌نشینان در مدت کوتاهی برای خود خانه‌ای می‌ساختند و در این خانه‌ها ساکن می‌شدند. خانه‌های آنان از ابتدایی‌ترین امکانات رفاهی همچون آب، برق، گاز و تلفن بی‌بهره بود. گسترش این امر باعث ایجاد محله‌های بزرگ حاشیه‌نشین در پیرامون تبریز شد و در طی چندسال، چهرهٔ این شهر را تغییر داده و آن را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرد.[۶۰]
امروزه تبریز در حدود ۴۰۰٬۰۰۰ نفر حاشیه‌نشین را در خود جای داده‌است. حاشیه‌نشینان به‌طور عمده در مناطق حاشیه‌ای شمال، شمال غرب و جنوب این شهر ساکن شده‌اند که از میان این مناطق می‌توان محله‌های آخماقیه، حافظ، خلیل‌آباد، داداش‌آباد، سیلاب، طالقانی، عباسی، کشتارگاه، لاله، مارالان، منبع و یوسف‌آباد را نام برد که حدود ۳۰ کیلومتر مربع از مساحت تبریز را اشغال نموده‌اند.[۶۰]
جای‌های دیدنی و تفریحی

 

[saeedhashemee]

این رو دیشب صادق صبا تو ویژه برنامه بی بی سی فارسی (سفرنامه صادق صبا در ایران ) گفت.

شاید منظورش چیز دیگه ایی بوده؟ من که اینجا زندگی میکنم بهتر میدانم

 

[بيتاب]

حرف بی معنی زدی

عين حقيقت گفتم

.
.

 

[BIGHAM]

شاید منظورش چیز دیگه ایی بوده؟ من که اینجا زندگی میکنم بهتر میدانم

در مورد تفریحات مردم شیراز مخصوصا شبها تو رستوران ها صحبت می کرد. اخرش به شوخی گقت من خودم رشتی هستم و تا حالا فکر می کردم مردم رشت اهل خوشگذرانی و تفریح هستند، حالا فهمیدم شیرازیها بیشتر اهل تفریح هستند. ولی کلا به شوخی گفت. جدی نگیرید

 

[saeedhashemee]

عين حقيقت گفتم

.
.

خوب چطوری متوجه شدید؟

 

["Amir masoud"]

یزد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری, جستجو
مختصات:

شرقی‌″۰۳ ′۲۲ °۵۴ شمالی‌″۵۰ ′۵۳ °۳۱ / °۵۴٫۳۶۷۵شرقی °۳۱٫۸۹۷۲شمالی / ۵۴٫۳۶۷۵;۳۱٫۸۹۷۲ (نقشه)
یزد

اطلاعات کلی نام رسمی: یزد کشور: ایران استان: یزد شهرستان: یزد بخش: مرکزی نام محلی: یــَـز

یزد

شرقی‌″۰۳ ′۲۲ °۵۴ شمالی‌″۵۰ ′۵۳ °۳۱ / °۵۴٫۳۶۷۵شرقی °۳۱٫۸۹۷۲شمالی / ۵۴٫۳۶۷۵;۳۱٫۸۹۷۲ مردم جمعیت: ۴۳۲٬۱۹۴
زبان‌ گفتاری: فارسی مذهب: مسلمان، زرتشتی جغرافیای طبیعی مساحت: ۶۳۰۵ ارتفاعاز سطح دریا: ۱۲۳۰ متر آب‌وهوا میانگین دمای سالانه: ۱۹ بارش سالانه: ۶۲ میلی‌متر روزهای یخبندان سالانه: ۵۲ روز اطلاعات شهری شهردار: سید علی‌اکبر میروکیلی ره‌آورد: انواع شیرینی‌ها، بافتنی‌ها،
سفال، حلوا ارده پیش‌شماره تلفنی: ۰۳۵۱ وب‌گاه: شهرداری یزد
یَزد مرکز استان یزد و مرکز منطقه وسیع و باستانی و کویری ای با همین نام در کشور ایران است و در فاصله ۶۷۷ کیلومتری جنوب شرق تهران قرار دارد. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۴۲۳٬۰۰۶ نفر بوده‌است.
یزد به شهر بادگیرها معروف است. به «دارالعباده»، «شهر دوچرخه‌ها»، «شهر شیرینی»، «شهر قنات و قنوت و قناعت» و «شهر آتش و آفتاب» و ... نیز شهرت دارد.
میدان امیرچخماق، باغ دولت آباد، زندان اسکندر (مدرسه ضیاییه)، آتشکده زرتشتیان، ساعت مارکار، برج و باروی شهر، خانه‌های قدیمی چون خانه لاری‌ها و خانه عرب‌ها و خانه مرتاض و خانه رسولیان و خانه ملک التجار و خانه محمودی و ...، دخمه‌های زرتشتیان، حمام خان، بازارهای قدیمی چون بازار خان و بازار پنجه علی و ...، آب انبارهای فراوان چون آب انبار شش بادگیری و رستم گیو و ... و مسجد جامع یزد و بالاخره قلعه‌ها، کاروانسراها، تکیه‌ها، مساجد، پیرانگاه‌ها، قنات‌ها، کوچه‌ها، ساباط‌ها، حمام‌ها، و تمام سطح بافت تاریخی شهر یزد از اماکن دیدنی شهر است.
محتویات

[نهفتن]

• ۱ پیشینه تاریخی یزد
• ۲ نام گزاری
• ۳ مهمترین اماکن تاریخی
• ۴ فرهنگ، زبان و گویش مردم یزد
• ۵ معماری قدیمی یزد
• ۶ روستاهای شهرستان یزد
• ۷ یزد در یک نگاه
• ۸ صنایع یزد
• ۹ معماری جدید یزد
• ۱۰ ره‌آورد
• ۱۱ آب وهوا
• ۱۲ نگارخانه
• ۱۳ افراد سرشناس
• ۱۴ شهرهای خواهرخوانده با یزد
• ۱۵ مراکز علمی، آموزشی و فرهنگی
• ۱۶ مراکز پزشکی
• ۱۷ مراکز نظامی
• ۱۸ منابع
• ۱۹ پیوند به بیرون

پیشینه تاریخی یزد [ویرایش]

برخی از مورخان بنای اولیّهٔ شهر یزد را به زمان اسکندر مقدونی نسبت می‌دهند که وی زندانی ساخته و نام آن را چنین نهاده‌است و به اعتقاد عده‌ای دیگر از تاریخ نویسان در دورهٔ ساسانیان به فرمان یزد گرد اول (۴۲۱-۳۳۹ م) در این محل شهری بنام «یزدان‌گرد» بنا گردیده‌است. نام یزد از همین عنوان گرفته شده‌است و به معنی مقدس، فرخنده و در خور آفرین می‌باشد. ولیکن یافته‌های باستانشناسی و منابع مختلف نشان می‌دهد حداقل پیشنیه آن به چندین هزار سال می‌رسد و در زمان مادها از شهرهای جنوبی و مرزی ماد بوده‌است و در زمان هخامنشیان چهارراه مهم کشور بوده و دو شاهرا باستانی ایرانی قدیم در این نقطه با هم تقاطع داشته‌اند.

 

["Amir masoud"]

نام گزاری [ویرایش]

واژه هایی که در تاریخها، سفرنامه ها، سیاحتنامه ها و دیگر مدارک تاریخی مربوط به پیش از اسلام، ماد و پارت و نیز پیش از ورود آریایی ها تا دوران کنونی به یزد داده شده است عبارتند از :
الف : آتشکده یزدان – ایز - ایزاطیخه – ایزدیس – ایساتیس – ایستخای
ک : کت – کتروا - کته – کث – کثه – که – کهثه
گ : گث – گبست
د: دارالسیاده – داراشیعه – داراالعباده – دارالمومنین
ش : شهر ایزد
ی : یزجی – یزد – یزدان شهر – یزدان گرد – یست – یسدی – یسن – یکس
واژه « یزش » به معنای ستایش و نیایش در زبان پارسی میانه است .
واژه « یزدان » یا « یزتان » نیز می باشد که معنای پاک، مقدس، فرخنده و در خور آفرین است به معنی ذات خدا است . یعنی آفریننده خوبی ها، پاکی ها و شهر خداست و این آخرین نامی است که در دوران ساسانیان بدان خوانده شده است .

ایساتیس یا « فرافر» عیناٌ شهر کنونی نبوده بلکه شش فرسنگ بالاتر از این شهر به سمت فرافر « هرفته » در دامنه کوه مهریز قرار داشت و شاید ایساتیس همان است که در جغرافیای بطلمیوس به نام « ایستیخای » در بیابان کارمانیا « کرمان » از آن یاد شده است . ایساتیس در آثار جغرافیایی پیش به گونه « ایزا طیخه » به معنی یزد هم آمده است .
کثه که بیشتر کتب نام یزد را بدان خوانده اند.ابن بلخي در كتاب فارسنامه كه در قرن ششم هجري تاليف شده نام اصلي يزد را «كثه» ناميده و احمد بن حسين بن علي كاتب نيز در قرن نهم در كتاب تاريخ يزد نام «كثه» را تاييد نموده که معنی شهر کوچک است زیرا در پارسی باستان این واژه به معنای کوچک است زیرا کثه در مقایسه با ایساتیس که شهر بزرگی بود در حومه یزد قرار داشته و کوچک بوده است . اصطخری درباره یزد می گوید :« کثه مرکز یزد، شهری است درحاشیه کویر دارای هوای خوب ودرعین حال واجد آسایش وتنعم شهر های بزرگ است » .
درزمان ساسانیان به فرمان یزد گرداول در این محل شهری بناشد که آن را « یزدان گرد » نام نهادند و یزد گرد شهر را به دختر خود هدیه داد. واژه یزد نامی است باستانی که ریشه در « یشت » یا « یزت » و « یسن » داردبا مفاهیمی چون ستایش، نیایش، پرستش، ایزد و... که یکی از فصول پنجگانه اوستا هم با یکی از این نامها یعنی یشت خوانده شده است .
بعداز آمدن اسلام وگرایش مردم یزد به دین اسلام عنوان دارالعباده یادرالعباده به این شهر داده شد . زیرا علاء الدوله کالنجار از ملکشاه سلجوقی تقاضای حکومت یزد را کرده بود تادرآن جا به عبادت بپردازد. احمد کاتب مورخ یزدی قرن نهم هجری قمری نوشته است که: «در سال ۵۰۴ هجری قمری ملکشاه سلجوقی حکومت یزد را به علاء الدوله کالنجار واگذار کرد و آن را دارالعباده نامید.

 

["Amir masoud"]

مهمترین اماکن تاریخی [ویرایش]

مسجدجامع کبیر
درقرن 6.ق به دستور گردشاسب از نوادگان علاءالدوله کالنجار، ساخته شده وبنای اصلی مسجد کنونی از آثار «سیدرکن الدین محمدقاضی» است.هنر معماری بی نظیر ایرانی درگچ کاری، شبستان، صحن و مناره های برافراشته آن جلوه گر است. مسجد جامع یزد
بدون تردید مسجد جامع كبیر یزد یكی از شاهكارهای بدیع معماری مساجد ایران به شمار می آید كه تزئینات زیبا و منحصر به فرد آن جلوه ای ستودنی به آن داده است. این بنا مشتمل بر یك ایوان رفیع، گنبدخانه، دو شبستان تابستانه در طرفین آن دو گرم خانه در ضلع شرقی و غربی و یك صحن بزرگ مستطیل شكل و دو پایاب است. مسجد جامع یزد
مسجد دارای شش ورودی است كه در اضلاع مختلف بنا واقع شده اند. ورودی اصلی كه در ضلع شرقی مسجد واقع شده دارای سردر رفیع و نیز كتیبه های كاشی معرق است و دو مناره نیز بر آن استوار گردیده. این سردر زیبا در زمان شاهرخ تیموری به بنا اضافه شده و بر آن تزئینات و كاشی معرق با نقوش گره چینی و اسلیمی كار شده است. بخش اعظم این آثار به مرور زمان تخریب شده بود در تعمیرات هیآت حامیان بازسازی می شود.
ورودی مذكور به یك هشتی (كریاس) با سقف گنبدی گشوده می شود كه این فضا را می توان موزه كتیبه ها نامید زیرا كه انواع كتیبه های سنگی و كاشی كه بر وقفنامه و فرامین حكومتی در دوره های مختلف درج شده، منصوب است.
درب ضلع غربی بنا درست مقابل ورودی مذكور قرار گرفته و آن هم به یك هشتی گشوده می شود كه نمای این درگاه با كاشی كاری جدید تزئین یافته است. ورودی دیگر مسجد در ضلع شمالی و درست روبروی ایوان قرار دارد. این ورودی متصل به یك كریاس است و سردر آن با كتیبه های قرآنی و تزئینات كاشی معرق جدید تزیین یافته است مسجد جامع یزد
ورودی شمال غربی دارای نمای ساده و بی پیرایه است كه به یك دالان طویل گشوده می شود كه این دالان به یكی از رواق های اطراف صحن متصل می گردد.
دو ورودی دیگر مسجد یكی در ضلع جنوب غربی واقع در شبستان غربی گنبدخانه و دیگری در شمال شرقی و در بخش قدیمی مسجد واقع شده كه در حال حاضر هر دو مسدود است. صحن وسیع مسجد مستطیل شكل و به ابعاد 53 × 20 متر است و در وسط آن مهتابی بزرگی جهت اقامه نماز در فصول مناسب قرار گرفته است. دور تا دور صحن را رواق هایی با طاق های گشوده به آن دور می زند كه علاوه بر ایجاد سرپناه و سایبان، زیبایی خاصی به فضای صحن داده و آن را از یكنواختی خارج می كند.
دو گرم خانه مسجد در ضلع شرقی و غربی صحن قرار دارند، گرم خانه شرقی به شبستان شازده معروف است و دارای 48 ستون مستطیل شكل با ازاره های پوشیده از كاشی های شش ضلعی و فیروزه ای رنگ است. در ضلع شرقی و غربی این گرم خانه شاه نشین هایی كه در انتهای آن پنجره و نورگیرهایی تعبیه شده است. این شبستان همچنین دارای طاق های گنبدی سراسری است كه در قسمت مركزی شان نورگیرهایی سنگی هشت ضلعی قرار دارد. محراب این گرم خانه دارای دهانه گشاد با قوس های پنج و هفت كند و نیز نقوش مهری ظریف و زیبا است. گرم خانه ضلع شرقی كاملاً جدید و از احداث هیأت حامیان مسجد است. این گرم خانه نیز از نوع ستون دار بوده و محراب جدید آن با كاشی های خشتی و هفت رنگ تزئین یافته است.
در گوشه شمال شرقی صحن محوطه ای به ابعاد 3 × 5/2 متر با دیوار آجر چینی مشبك كه به قرائت خانه موسوم بوده و در سمت قبله آن كتیبه محرابی از كاشی های مسدس آبی رنگ و به تاریخ 890 هجری نصب است. مسجد جامع یزد
زیباترین بخش بنا را ی توان مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضاهای پیرامون آن نامید. نمای ایوان رفیع با مجموعه ای از زیباترین تزیینات كاشی معرق و با نقوش اسلیمی و گیاهی و نیز گره چینی پوشانده شده این تزیینات همراه با آجرهای ضربی و نقوش معقلی و كتیبه های كاشی معرق و كوفی بنایی مجموعه ای بدیع و خیره كننده آفریده اند كه تحسین هر بیننده ای را بر می انگیزد.
در دو طرف دهانه ایوان ورودی غلام گردش ها و غرفه هایی است، كه این غرفه ها در دو طبقه بوده و به یكدیگر متصل اند و فضای ایوان و گنبدخانه را دور زده و بر آن مشرف هستند. گنبدخانه مربع شكل یك دهانه گشاده مركزی و داخل ایوان و دو گذرگاه طاق دار در طرفین آن دارد. این گذرگاه ها به غلام گردش های ایوان كه روی آنها در قرن نهم غرفه هایی ساخته شده منتهی می گردد. دو شاه نشین دو طرف گنبدخانه، دارای نرده های پوشیده از كاشی مشبك بوده و در شاه نشین ضلع شرقی دو سنگ محرابی زیبا متعلق به قرن نهم نصب است. ازاره ایوان و گنبدخانه با كاشی های مسدس آبی رنگ پوشیده شده كه در وسط هركدام با ترنج های كاشی معرق تزیین شده است. دیواره بالای ازاره ها در غلافی از طرح های هزارباف مركب از كاشی های بسیار كوچك كه تشكیل نقوش نوشتاری می دهند پوشیده شده و بر دیواره های جنوبی و شمالی زیر گنبدخانه با خطوط كوفی بنایی تسبیحات اربعه و شهادتین اجرا گردیده است. مسجد جامع یزد
گنبد مسجد بر روی فیلپوش های بزرگی قرار گرفته كه با مقرنس های مزّین به نقوش معقلی پوشیده شده اند. فاصله این فیلپوش ها نیز با كاربندی زیبایی كه بر آنها با خطوط كوفی بنایی كلمات اللّه و محمد نقش بسته، كار شده است.
محراب اصلی یا محراب واقع در گنبدخانه یا مقصوره یك دهانه مستطیل عمیقی بوده كه از دو طرف آنها معبرهای تنگ و كوتاهی به دو سوی گنبد خانه راه می یابد. این محراب زیبا مزین به انواع كاشی معرق و كتیبه و آجر ضربی است و بر دو كاشی ستاره ای شكل منصوب در آن نام استادكار و تاریخ ساخت محراب (777 هجری) نقش بسته است.
در ضلع غربی و شرقی گنبدخانه دو شبستان یا تابستانه وجود دارد كه غلام گردش هایی با طاق های متقاطع آنها را به مقصوره پیوند داده است. شبستان شرقی در سال 777 هجری به دستور شاه یحیی مظفری ساخته می شود و بوسیله یك غلام گردش با پنج دهانه تنگ كه به سوی رواق شرقی باز می شود به گنبدخانه و ایوان متصل می گردد. این شبستان دارای محراب كم عمقی است كه در رأس دارای مقرنس گچی بوده و كمی پایین تر از آن هشت قطعه قاب كاشی معرق به یك اندازه در كنار هم نصب شده است. یك كتیبه معرق نیز به ابعاد 108 × 58 سانتیمتر در پایین و در وسط محراب نصب است كه بر آن جملات قرآنی و نقوش گل و گیاه با تكنیك كاشی معرق اجرا شده است.
شبستان غربی در قرن نهم توسط خواجه غیاث الدین عقیل ساخته شده ومشهور به شبستان غیاثیه است. از ویژگی های بارز این شبستان طاق های سراسری كوكبی و تویزه است كه در اكثر بناهای تیموری شهر یزد دیده می شود. در ضلع شرقی این شبستان پنج اشكوبه دیده می شود كه دارای نرده های گچی پوشیده از كاشی معرق هستند. محراب آن ساده و دارای مقرنس های گچی در نیم طاق آن است. مسجد جامع یزد
در ضلع جنوب غربی این فضا یكی از ورودی های مسجد واقع شده كه با چهار پله به معبر باریكی متصل می گردد. این شبستان تابستانه دارای كف و ازاره آجری بوده و بدنه آن با اندود گچ پوشیده شده است و نور آن از نورگیرهای مشبك آجری كه مابین تویزه ها قرار گرفته اند تعبیه می شود. همچنین مسجد دارای دو پایاب است كه از یكی آب زارچ و از دیگری آب محمود آباد می گذشته ورود به این پایابها در ضلع شمالی و شرقی مسجد است. گنبد زیبای مسجد از نوع دو پوسته، پیوسته بوده و بر آن نقش گل صابونكی معقلی با ظرافت اجرا شده است و بر ساقه آن كلمه «الملك للّه» به خط كوفی تكرار شده است.
دو مناره مسجد كه ارتفاع تقریبی آنها از كف تا نوك آن 52 متر است دارای قطری در حدود 8 متر بوده و همانگونه كه ذكر شد در دوره صفوی به بنا افزوده می گردد اما در سال 1313 فرو ریخته و دوباره تجدید بنا می گردد كه یكی از مناره ها دارای پلكان دو طرفه است.

 

["Amir masoud"]

باغ دولت آباد
محمدتقی خان مشهوربه خان بزرگ که سلسه خان های یزد درزمان زندیه بود ابتدا، کاریزی بانام دولت آباد به وجود آورد وپس از آن، عمارت «باغ دولت آباد» رادرامتداد آن احداث کرد.این ساختمان، محل اقامت این حاکم مقتدر نیز بود.
مجموعه امیر چخماق
امیرجلال الدین چقماق شامی دردوره تیموریان، ازطرف شاهرخ به حکومت یزد منصوب گردید وباکمک همسرش دراین مکان میدان گاهی، خانقاه، مسجد و...، ازهمه مهمتر مسجدامیرچقماق (مسجدجامع نو) رابنا نهاد. مجموعه امیر چخماق که یکی از شاخص ترین مجموعه‌های تاریخی شهر یزد محسوب می‌شود تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده و یکی از نقاط پر رفت و آمد و مهم یزد محسوب می‌شود. مجموعه امیر چخماق که یکی از شاخص ترین مجموعه‌های تاریخی شهر یزد محسوب می‌شود تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده و یکی از نقاط سوق الجیشی و مهم یزد محسوب می‌شود. این مجموعه با ارزش که نقطه خیابان‌های اصلی شهر است شامل مسجد، تکیه، بقعه ستی فاطمه، بازارچه حاجی قنبر، آب انبار ستی فاطمه، نخل و آب انبار تکیه امیر چخماق می‌باشد. این مجموعه از آثار قرن نهم هجری است که امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری هنگامی که به حکومیت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون برای آبادانی، شهر آن را بنیان نهاد.

بانیان در شمال مسجد، میدانی ایجاد کردند که هم اکنون پابرجاست و مرکز شهر یزد است. این میدان در عصر صفوی هم به همین نام شهرت داشت. در زمان شاه عباس برخی از این آثار احیاء شده است، از جمله چهار سوقی بر روی کاروانسرا ساخته شده است. اوایل قرن سیزدهم هجری میدان جلوی مسجد و سردر بازار تبدیل به حسینیه شده ‌است . البته آنچه مسلم است در آن زمان، این مکان نقش حسینیه را نداشته، چون ساخت چنین فضاهایی از زمان صفویه به بعد در ایران رواج پیدا کرده است.
مسجد میر چخماق با کاشی‌های معرق و طاق‌های مقرنس اثری است که از نظر مرتبه زیبایی بعد از مسجد جامع قراردارد و به مسجد جامع نو نیز معروف است. در این مجموعه دو آب انبار به نام‌های ستی فاطمه و تکیه امیر چخماق (آب انبار حاجی قنبر) وجود دارد که آب انبار ستی فاطمه در کوچه شیخ اسداله در ضلع جنوبی میدان امیر چخماق قرار گرفته و مربوط به دوره صفویه است. در حالی که آب انبار تکیه امیر چخماق در حد فاصله تکیه و بازارچه حاجی قنبر واقع شده و احتمالاً قدمت آن نیز به دوره صفویه می‌رسد. این آب انبار در حال حاضر به عنوان موزه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. مجموعه خان
این مجموعه یکی از آثارمحمدتقی خان بافقی است.میدان خان با مغازه های اطراف خودراهی به بازار قیصریه، بازار مسجد ملااسماعیل دارد.که این مجموعه شامل حمام ومدرسه وبازار دارد.
دخمه زرتشتیان
در پانزده کیلومتری جنوب شرقی یزد، بربلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه، دو عمارت سنگی گرد برج مانند با فضای میان تهی قرار دارد که به دخمه یا دادگاه زرتشتیان مشهور است. در دامنه گوشه شمالی این کوه، تعدادی عمارت خشت و گلی، آجری، سنگی و یا ترکیبی از هر سه، مجهز به امکانات رفاهی زمان خود- معروف به خیله- دیده می شود. قدیمی ترین آثار این محوطه، خیله ها و دخمه های ضلع غربی است که به دوران صفویه تعلق دارند. دخمه محلی است که زرتشتیان از دیر باز تا حدود چهل سال پیش، اموات خود را طبق اصول، فرهنگ و آداب و سنن مذهبی خود و طی انجام مراسم ویژه در آن می نهادند تا طعمه کرکس های کوه های اطراف شوند. وسط فضای میان تهی دخمه چاهی وجود دارد که به "استودان" معروف است و استخوان های به جای مانده از اجساد را داخل آن می ریختند. پس از مدتی و طی مراسمی خاص، محوطه داخل دخمه جارو و ضد عفونی می شد و بار دیگر دخمه یادشده مورد استفاده قرار می گرفت. در حقیقت محوطه داخلی دخمه ها مانند گورستانی بود که چندین بار از آن استفاده می شد. از دیگر دخمه های این استان می توان به دخمه چم (روستای چم، شهرستان تفت)، دخمه فیروزآباد (شهرستان یزد) و دخمه اردکان اشاره کرد.
آتشکده زرتشتیان
آتشی که درون این آتشکده می‌ سوزد بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده‌است. این آتش فروزه‌ای است از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال نیز در اردکان یزد بود و در سال ۸۵۲ از اردکان به این شهر برده شد. نخست در محله‌ای به نام «خلف خان علی» در خانهٔ یکی از موبدان بزرگ به نام «موبد تیرانداز آذرگشسب» نگهداری می‌شد و در سال ۱۳۱۳ پس از ساخته شدن این آتشکده به درون آن برده شد.
ورود به این نیایشگاه همیشه برای نیایش‌کنندگان با آدابی همراه بوده‌است. از جمله پاکیزگی زنان و مردان. مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز است و شخصی به نام «هیربد» مسوول روشن نگه‌داشتن آن است. بازدیدکنندگان این آتشکده می‌توانند این آتش همیشه فروزان را از پشت دیوار شیشه‌ای ببینند.
فرهنگ، زبان و گویش مردم یزد [ویرایش]

مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره‌ای ویژگی‌های گویشی سخن می‌گویند و بسیاری از واژه‌ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده‌اند. در استان یزد برخی ویژگیهای گویشی میان شهرستانهای مختلف محسوس است. معتقدان به آیین زرتشتی در میان خود هنوز به زبان نیاکانشان سخن می‌گویند و بویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می‌دهند. گویش یزدی بخشی از فارسی دری (فارسی خالص و اولیهٔ ایرانیان) است.
از دبیرستان‌های قدیمی یزد می‌توان به دبیرستان مارکار، دبیرستان ایرانشهر و دبیرستان کیخسروی اشاره کرد. استان یزد با بیش از ۵۲ درصد مصرف برق صنعتی یک استان صنعتی شناخته شده‌است که از نظر رتبه بندی کشوری نیز پنجمین استان صنعتی کشور شناخته می‌شود.

 

["Amir masoud"]

معماری قدیمی یزد [ویرایش]


بادگیر


مشخص‌ترین وجهه شهر معماری خاص کویری آن است. بادگیرها، مناره‌ها و گنبدها مشخص‌ترین جنبه ظاهری معماری شهر است. در این معماری از بادگیر برای گرفتن جریان باد و خنک‌کردن فضای ساختمان به کار می‌رفته‌است.
بافت و ساخت معماری ویژهٔ منطقهٔ یزد از بارزترین نمونه‌های معماری خاص اقلیم‌های گرم و خشک در جهان است. تناسب آن با نیازها و شرایط اقلیمی- فرهنگی مردم منطقه، گذشته از زیبایی خاص این معماری، از ویژگی‌های آن است. در مرکز هر محله معمولاً حمام، بازارچه، آب انبار، مسجد، حسینیه، لرد، کارگاه‌های کوچک، جوی آب (برای دسترسی به قنات) قرار دارد که بسیاری از این امکانات هنوز پا برجا هستند.

بادگیر


خانه‌های قدیمی در جهت قبله ساخته شده‌اند. با این جهت گیری فضاهای تابستانی و اتاق‌های زمستانی به طرزی مفید پیرامون حیاط مرکزی قرار می‌گیرند.
حیاط مرکزی اصلی‌ترین فضای خانهٔ یزدی است. حوض آب در وسط حیاط قرار گرفته‌است و باغچه‌ها دور تا دور آن با درختانی که نیاز کمی به آب دارند همچون اَنار، اَنگور، اَنجیر و پسته که علاوه بر سبزی خانه و تامین سایه و خنکی هوا از خشکی هوا نیز می‌کاهد. در مکتب معماری یزد(حرمت) و ( حجاب) یک اصل تلقی می‌شود. حریم خانواده از تجاوز سمعی و بصری به دور است. هیچ خانه اصیل یزدی را نمی‌توان یافت که دید نامحرم به درون آن ممکن باشد. هشتی، کریاس، دالان و دیوارهای بلند، نحوه آرایش و سازماندهی فضاهای گوناگون دورادور حیاط به گونه‌ای است که مفهوم ( حجاب) را به کاملترین وجه نشان می‌دهد، به نحوی که ساکنان خانه به دور از چشم اغیار در آرامش، آسایش، امنیت و ایمنی زندگی می‌کنند. این شیوه طراحی، در عین حال، در تابستانهای گرم حداکثر سایه را در خانه فراهم می‌کند. اتخاذ روشهای ساختمانی مناسب، انتخاب مواد و مصالح سازگار با اقلیم، همچون نما سازی با ( سیم گل) و دم گیری گچی، زیبایی، آسایش، دوام و... به ارمغان می‌آورد. اتاق مهمانخانه در معماری مسکونی یزد سمبل احترام و بزرگداشت میهمان بوده‌است. در خانواده‌هایی که از تمکن مالی برخوردار بوده‌اند و یا به اقتضای شغل صاحبخانه، حیاط ویژه و مستقلی برای میهمان در نظر می‌گرفتند، این حیاطهای اختصاصی به ( بیرونی) معروفند که در مقایسه با ( اندرونی) به معنای فضای کاملا خصوصی اهل خانه تفکیک و تمی‌زند. خانه‌های تجاری و روحانیون رده بالا به لحاظ ضرورتهای شغلی دارای بیرونی و اندرونی بوده‌است. خانه ملک التجار، خانه شفیع پور ( میرزا شفیع)، خانه لاریها، خانه ایت الله صدوقی، خانه آسید هاشم آقا ( نجفی یزدی)، خانه مرتاض ( علی آقا شیرازی)از این نمونه‌است. از جمله نمونه‌های بارز معماری قرنهای گذشته محلهٔ فهادان یا یوزداران است که در گویش محلی جنگل یا محل یوزاران نامیده می‌شود. قدمگاه منسوب به امام رضا نیز در این گذر واقع شده‌است.
اقلیت‌های دینی نظیر یهودیان بیشتر در محله یهودی‌ها در سمت جنوب مسجد جامع ساکن هستند و کنیسه‌ای دارند. زرتشتیان نیز از جمله در محلّهٔ عیش آباد، محلّهٔ نعیم آباد، کوچهٔ بیوک، محلّه نرسی آباد، محلّهٔ اَهَرستان مریم آباد ساکن هستند.
روستاهای شهرستان یزد [ویرایش]

از مناطق روستایی یزد به روستاهای شمالی یزد در مسیر یزد اردکان همچون عـلی آباد وحسن آباد و حسـین آباد وغیره اشاره نمود در طرف دیگر یزد بسمت جنوب به روستاهایی همچون احمد آبـاد ومحمد آباد ودهـنو و ... اشاره نمود از روستاهای غربی یزد هم به روستای خضر اباد واز شرق به روستاهای منطقه دُربید ازجمله دُربید و دَربید و طامهر و دشت ده و خورشید آباد و نیوک و تنوره و کلمند و انـجیره و نارستانه اشاره نمود که بعضی از این روستاهها مانند نارستانه یکی از مناطق مقدس زرتشتیان میباشد
یزد در یک نگاه [ویرایش]

یزد نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی (پس از ونیز) در جهان است.[نیازمند منبع] یزد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گرفتن در مرکز ایران و نیز در میانه دشتهای وسیع کمتر در طول تاریخ مورد هجوم دشمنان ایران قرار گرفته و در نتیجه نسبت به سایر نقاط کشور خصوصیات ایرانی بیشتری در فرهنگ، گفتار و آداب و سنن یزدیها دیده می‌شود.یزدیها مردمی بسیار مهمان نواز وانسان دوست هستند.حضور پر آرامش بسیار از هم میهنان زرتشتی ونیز یهودی در یزد در طول تاریخ مصداق این گفته‌است.یزدیها سالهاست میزبانان خوبی برای آوارگان عراقی و افغان بودند ومانند بسیاری شهرها طرد کردن انسانها را افتخار خود ندانسته و اجازه حیات دوباره را به پناه جویان مظلوم آن کشورها دادند. مردم یزد بسیار صرفه جو هستند با این وجود سطح عمومی زندگی در یزد بالای متوسط ارزیابی می‌شود. دانش آموزان یزدی ۱۸ سال پیاپی هست که رتبه نخست آمار قبولی در دانشگاه‌های کشور را به خود اختصاص داده‌اند. یزد همچنین یکی از قطبهای پزشکی در کشور محسوب می‌شود و به نسبت جمعیت بیمارستان‌های بسیار دارد و بیماران بسیاری از استانهای دیگر برای درمان راهی یزد می‌شوند. هر سال هزارن گردشگر خارجی از یزد بازدید می‌کنند اما با این وجود متاسفانه مسئولین تبلیغات خوبی برای گسترش صنعت گردشگری در یزد انجام نمی‌دهند. گذشته ازین استان یزد جزو استان‌های ممتاز در زمینه اهدای خون است و از هر ۱۰۰ هزار نفر در استان یزد ۳۷ نفر اقدام به اهدای خون می‌کنند میانگین این تعداد در سطح کشور ۲۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است.

 

["Amir masoud"]

صنایع یزد [ویرایش]

در یزد صنایع بزرگی همچون نساجی فرش، نساجی پارچه های طرح دار و ساده و فولاد و معادن آهن و معادن ذغال سنگ و معادن سنگ و کارخانجات کاشی و کارخانه‌های کابل و فیبر نوری و صنایع غذایی جای گرفته‌است که با وجود این صنایع حدود ۵۳ درصد از مصرف برق در تعرفه صنعتی استفاده می‌شود. صنعت زرگری یا طلا سازی در یزد از مهمترین و مشهورترین صنایع یزد در سطح کشور است.
معماری جدید یزد [ویرایش]

ایجاد گذرگاه های جدید غیر هم سطح همچون میدانهای امام حسین(ع)، شهدای محراب، معلم، شهید باهنر و گذرگاه تازه تاسیس میدان مهدیه همچنین ایجاد مجموعه فروشگاهی جدید مثل آریا و تک در صفائیه یزد و مجتمع در حال افتتاح ستاره در میدان آزادی (باغ ملی )و مجتمع در حال ساخت بازار بزرگ شهر در منطقه صفائیه میتوان اشاره کرد ایجاد مجمتمع های مسکونی در مناطق مختلف از جمله صفائیه (مجتمع شقایق، هادی، فرهنگ و...)و ورودی جاده تفت به یزد
ره‌آورد [ویرایش]

• شیرینی (قطاب، پشمک، باقلوا، کیک یزدی، لوزهای پنجگانه، حاجی بادام، سوهان و نان برنجی و ...)
• پارچه شعربافی ( ترمه یا انگشت بافت، زری، مخمل،، دارایی یا ایکات، شمد، چادرشب، روتختی، دستمال یزدی و ...)
• روانداز و زمین پوش ( قالی، قالیچه، گلیم، سجاده، زیلو، پتو، سفره، بقچه، روفرشی، لنگ، حصیر و ...)
• خاکینه ( سفال، سرامیک، کاشی و ...)
• سایر (انار، ارده، حلوا ارده، گیوه، سریشم، زیورآلات طلا و ...)

آب وهوا [ویرایش]

دارای آب و هوای اقلیمی ـ گرم و خشک بیابانی است و نوسان دما در تابستان و زمستان و حتی در شب و روز بالا و متغیراست و این از ویژگیهای آب و هوایی منطقه به شمار می‌رود، از این نگاه می‌توان گفت: یزد دارای دو فصل است فصل بلند گرما (از اسفند تا مهر) و فصل کوتاه سرما ( از آبان تا اواخر بهمن) .





نگارخانه [ویرایش]

• 
  
  آتشکده ورهام یزد
  
  
• 
  
  مسجد جامع کبیر یزد
  
  
• 
  
  باغ دولت آباد یزد
  
  
• 
  
  تکیه امیرچخماق
  
  
• 
  
  نمای کوچه‌ای معمولی و بادگیر
  
  
• 
  
  دخمه زرتشتیان
  
  
• 
  
  حیاط خانه لاری‌ها
  
  
• 
  
  آب انبار پنج بادگیره امیر چخماق
  
  
• 
  
  کوچه و ساباطی در یزد
  
  
• 
  
  دورنمایی از گنبدها و گلدسته‌های یزد
  
  
• 
  
  بادگیر یزدی
  
  
• 
  
  هنرمند دارایی باف
  
  

 

[mina_p]

شيرازي ها ........أهل بلبل وگل وشل ول وخوش وبل .............هستند
در زندگي چندان جدي نيستند
خوشي را بر خوبي ترجيح ميدهند

هنوز ياد نگرفتين بدون توهين به كسي حرفتونو بزنين؟
اينجا چه خبره؟
نظرسنجي هست يا توهين و تمسخر و دعوا
واقعا متاسفم

 

["Amir masoud"]

هنوز ياد نگرفتين بدون توهين به كسي حرفتونو بزنين؟
اينجا چه خبره؟
نظرسنجي هست يا توهين و تمسخر و دعوا
واقعا متاسفم

عزیزم کسی توهین نکرد... دوستمون حرفی به نقل از گزارشگر شبکه بی بی سی را گذاشت .... خب این حقیقته که مردم شیراز شاد و خرم اهل گل و بلبل و عشق و خوشی اند.... مگه بده؟ من خودم به چشم دیدم.

 

[Ice Man]

مقاله تبریز در ویکی یه مقاله ستاره داره، دوستانی که علاقه مند بودن میتونند این مقاله و زیر بخش های اون رو مطالعه کنند.

تبریز

 

["Amir masoud"]

بابا پس همدان چی ؟؟
ناهار نخردم مه !!!!! نقیییییییییییی

راستش خودمم جای همدان را خالی میبینم تو گزینه ها!!

الان چی گفتی؟ ناهار نخوردی؟

 

[mina_p]

عزیزم کسی توهین نکرد... دوستمون حرفی به نقل از گزارشگر شبکه بی بی سی را گذاشت .... خب این حقیقته که مردم شیراز شاد و خرم اهل گل و بلبل و عشق و خوشی اند.... مگه بده؟ من خودم به چشم دیدم.

ااااااااا چي شد يه دفعه بي بي سي را قبول كردين؟
چي شد بي بي سي شد منبع موثق؟
موضوع شاد و خرمي نيست جانم موضوع چيز ديگه اي هست
زندگي ما جدي هست نه شوخي شل و ول هم نيستيم
اين كه ميگين خوشي را به خوبي ترجيح ميده معنيش زياد خوب نيست اصلا خوب نيست
متاسفم چون اصلا خوشم نيومد

 

["Amir masoud"]

ااااااااا چي شد يه دفعه بي بي سي را قبول كردين؟
چي شد بي بي سي شد منبع موثق؟
موضوع شاد و خرمي نيست جانم موضوع چيز ديگه اي هست
زندگي ما جدي هست نه شوخي شل و ول هم نيستيم
اين كه ميگين خوشي را به خوبي ترجيح ميده معنيش زياد خوب نيست اصلا خوب نيست
متاسفم چون اصلا خوشم نيومد

البته بی بی سی موثق ترین خبرگزاری فارسی زبان هست از نظر من.... ولی خب البته بعضی کلمات و تعریف های گفته شده هم جالب نبود...منم قبول دارم....شما زیاد سخت نگیر

 

["Amir masoud"]

nahar na
kherdem mee
ناهار نخردم مه !!!!! نقیییییییییییی

دادش گرفتی مارو؟ آموزش لهجه همدانیه؟

 

[mina_p]

البته بی بی سی موثق ترین خبرگزاری فارسی زبان هست از نظر من.... ولی خب البته بعضی کلمات و تعریف های گفته شده هم جالب نبود...منم قبول دارم....شما زیاد سخت نگیر

حرف من اينه همه ي ما ايراني هستيم و همه براي خودشون داراي ارزش هستن

همين و ديگر هيچ

ببخشيد اگه تاپيكتونو خراب كردم

 

[saeedhashemee]

عزیزم کسی توهین نکرد... دوستمون حرفی به نقل از گزارشگر شبکه بی بی سی را گذاشت .... خب این حقیقته که مردم شیراز شاد و خرم اهل گل و بلبل و عشق و خوشی اند.... مگه بده؟ من خودم به چشم دیدم.

دادش خانم بیتاب اصلا بی بی سی نگاه نمیکنه که بخوات از اونجا نقل قول کنه

 

[BIGHAM]

ااااااااا چي شد يه دفعه بي بي سي را قبول كردين؟
چي شد بي بي سي شد منبع موثق؟
موضوع شاد و خرمي نيست جانم موضوع چيز ديگه اي هست
زندگي ما جدي هست نه شوخي شل و ول هم نيستيم
اين كه ميگين خوشي را به خوبي ترجيح ميده معنيش زياد خوب نيست اصلا خوب نيست
متاسفم چون اصلا خوشم نيومد

قضیه اینطوری که شما فکر می کنید نیست
دوستی این جمله رو درباره شیراز گفت:

شيرازي ها ........أهل بلبل وگل وشل ول وخوش وبل .............هستند
در زندگي چندان جدي نيستند
خوشي را بر خوبي ترجيح ميدهند

من هم گفتم این جمله رو دیروز تو گزارش یبی بی سی فارسی به شوخی گفتند:

این رو دیشب صادق صبا تو ویژه برنامه بی بی سی فارسی (سفرنامه صادق صبا در ایران ) گفت.

در مورد تفریحات مردم شیراز مخصوصا شبها تو رستوران ها صحبت می کرد. اخرش به شوخی گقت من خودم رشتی هستم و تا حالا فکر می کردم مردم رشت اهل خوشگذرانی و تفریح هستند، حالا فهمیدم شیرازیها بیشتر اهل تفریح هستند. ولی کلا به شوخی گفت. جدی نگیرید

 

["Amir masoud"]

دادش خانم بیتاب اصلا بی بی سی نگاه نمیکنه که بخوات از اونجا نقل قول کنه

حرف من اينه همه ي ما ايراني هستيم و همه براي خودشون داراي ارزش هستن

همين و ديگر هيچ

ببخشيد اگه تاپيكتونو خراب كردم

ما دلمون از تبریزی ها خون بود بابت تعصب جنجالیشون... شما شیرازی های عزیز دیگه چرا.... فرهنگ و تاریخ و تمدن شیراز گویای همه چی هست شما به حرف این و اون دلخور نشید...

 

["Amir masoud"]

مشهد

مشهد

مشهد شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ این شهر با ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.[۱] این شهر به واسطه وجود حرم امام رضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۲۰ میلیون زائر[۴] از داخل و یک میلیون زائر [۵] از خارج از کشور است.
پیشینه

حوضهٔ رودخانهٔ کشف‌رود که شهر مشهد در آن قرار دارد، به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمد. این منطقه ابتدا مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر فعلی مشهد شهری بنام توس وحود داشته‌است. در اسطوره‌های ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و تجدید بنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار ایرانی نسبت می‌دهند. از تاریخ این شهر در قبل از اسلام، به جز افسانه ای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، می توان حدس زد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداری های سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایت های مشهور در خراسان بزرگ بوده‌است.[۶] توس در زمان خلافت عثمان به‌طور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادی‌های سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر می‌گرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویران‌شدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر توسعه پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد.

 

["Amir masoud"]

اطلاعات کلی نام رسمی: مشهد مقدس کشور: ایران استان: خراسان رضوی شهرستان: مشهد بخش: مرکزی نام محلی: مشهد نام‌های دیگر: مشهدالرضا نام‌های قدیمی: توس، سناباد سال شهرشدن: ۱۲۹۷
(کد ۴۵ وزارت کشور)
مشهد مقدس

شرقی‌۵۹°۳۶′ شمالی‌۳۶°۱۸′ / °۵۹٫۶۰شرقی °۳۶٫۳۰شمالی / ۵۹٫۶۰;۳۶٫۳۰ مردم جمعیت: ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر[۱] تراکم جمعیت: ۹٬۱۵۰[۲]
نفر بر کیلومتر مربع زبان‌ گفتاری: فارسی جغرافیای طبیعی مساحت: ۴۷۵ کیلومتر مربع[۳] ارتفاعاز سطح دریا: ۹۷۹ متر آب‌وهوا میانگین دمای سالانه: ۱۴ بارش سالانه: ۲۴۱ میلی‌متر روزهای یخبندان سالانه: ۸۹ روز اطلاعات شهری شهردار: سید محمد پژمان ره‌آورد: زعفران، نبات،
خشکبار، مهر و تسبیح پیش‌شماره تلفنی: ۰۵۱۱ وب‌گاه: شهرداری مشهد تابلوی خوش‌آمد به شهر مشهد، شهر بهشت

 

["Amir masoud"]

پیشینه

حوضهٔ رودخانهٔ کشف‌رود که شهر مشهد در آن قرار دارد، به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمد. این منطقه ابتدا مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر فعلی مشهد شهری بنام توس وحود داشته‌است. در اسطوره‌های ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و تجدید بنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار ایرانی نسبت می‌دهند. از تاریخ این شهر در قبل از اسلام، به جز افسانه ای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، می توان حدس زد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداری های سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایت های مشهور در خراسان بزرگ بوده‌است.[۶] توس در زمان خلافت عثمان به‌طور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادی‌های سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر می‌گرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویران‌شدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر توسعه پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد.
نام مشهد

مشهد در دوره اسلامی

به گفته تاریخ نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، به خراسان روی آورد. سپاه مسلمانان به فرماندهی احنف بن قیس که مامور فنح خراسان بودند وی را تعقیب کردند. یزدگرد که آنان را به دنبال خویش یافت، راهی توس شد تا از کنارنگ توس مرزبان خود در آن خطه پناه بخواهد، اما کنارنگ با این بهانه که از یک سو، توس گنجایش موکب بزرگ پادشاهی را ندارد، و از سوی دیگر، پناه دادن به پادشاه، امکان یورش سپاه مسلمانان را افزایش می دهد، یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. حاکم مرو نیز در آغاز به استقبال یزدگرد شتافت، اما سرانجام از او رخ برتافت و آخرین شاه ساسانی در سال ۳۱ هجری به دست آسیابانی در مرو کشته شد. کنارنگ توس هم که حاکمی سودجو و عافیت طلب بود، با احساس خطر از سپاه مسلمانان، طی نامه ای از عبدالله بن عامر، امان خواست و عهد کرد که اگر پیشنهاد او پذیرفته شود، در فتح نیشابور مسلمانان را یاری خواهد داد. پس چنین کرد و به امارت نیشابور دست یافت. با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه توس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها ساختند.[۷]
مشهد در دوره امویان

از تاریخ توس در دوران امویان نیز خبر چندانی در دست نیست. تنها باید از مهاجرت و اقامت و درگذشت خواجه ربیع بن خثیم از یاران ابن مسعود صحابی یاد کرد که در حدود سالهای ۳۵ هجری راهی خراسان شد و در نوغان[۸] اقامت گزید و در سال ۶۱ در همان جا رحلت کرد و دفن شد.
مشهد در دوره عباسیان

در دوره عباسیان، گرچه فرمانداران خراسان از جانب حکومت مرکزی برگزیده می‌شدند، اما بی کفایتی این والیان و جنبش‌هایی که در گوشه و کنار این خطه رخ می‌داد، گاه مردم را چنان برمی آشفت که خواهان برکناری ایشان می‌شدند. از جمله در سال‌های پایانی قرن دوم، آن زمان که علی بن عیسی والی خراسان بود، فتنه و آشوب تا آن اندازه در خراسان بالا گرفت که هارون الرشید در سال ۱۸۹ خود برای سرکوب شورش، رهسپار ولایات شرقی شد. اما علی بن عیسی، فرصت طلبانه، و با هدایای بسیار، در ری نزد او آمد و هارون او را در حکمرانی خراسان پایدار داشت. ولی با سپری شدن یک سال، شورش از حد گذشت و هارون وی را برکنار نمود. در سال ۱۹۲ نیز خود برای استقرار امنیت کامل، راهی خراسان شد و در باغ حمیدبن قحطبه اقامت گزید. یک سال پس از آن چنان بیمار شد که همان جا مرد و در تالار بزرگ کاخی که در آن باغ قرار داشت، به خاک سپرده شد.[۹] در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوغان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، امام رضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مأمون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت.

 

["Amir masoud"]

از توس تا مشهد


طرح جامع شهر مشهد در سال ۱۳۵۲ خورشیدی.


توس، در دل خود شهرهایی داشته، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آورده‌اند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در بر می گرفته‌است.... در طول تاریخ، گاه نوغان اعتبار افزونتری می یافته و زمانی طابران رونق بیشتری داشته‌است. جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد، تنها بخشی از توس قدیم، یعنی همان طابران است، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون می خوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شده‌است، در آن پیداست. این محل، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است. دیگر شهر بزرگ و نامدار توس، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادی‌های پیرامون نوغان، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع، کشتزارهایی پربار، قنات هایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سرسبز داشته‌است.[۱۰] در بهار سال ۱۹۳ه - ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوغان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند. مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «حضرت رضا» را به جانشینی نامزد کرد. حضرت رضا پس از یک سال ماندن در مرو رهسپار بغداد شدند، وقتی به روستای نوغان رسیدند به خانه امیر سناباد وارد و در آن جا مسموم و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در ۱/۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد، از همان زمان این نقطه به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت.[۱۱][۱۲][۱۳]
در تاریخ ۸/۸/۱۳۸۸ نیز رسماً توسط محمود احمدی نژاد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشهد به عنوان «پایتخت معنوی ایران» برگزیده شد.[۱۴]

 

["Amir masoud"]

شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۲۰۴ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصله آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.[۱۵]
زمین‌شناسی

دشت مشهد
این دشت که جزو حوضه آبریز کشف رود بوده وسعتی بالغ بر 16500 کیلومتر مربع داشته که از این وسعت 5000 کیلومتر مربع آن را دشت و بقیه را ارتفاعات تشکیل می دهد. میزان نزولات جوی در ارتفاع و سطح دشت تفاوت زیادی دارد بطوریکه در ارتفاعات هزارمسجد 800 میلی متر و در سطح دشت مشهد متوسط 250 میلی متر گزارش شده است. از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران ( سازند دوران دوم ) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفره‌های آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز می توان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد . این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بوده است ولی در حال حاظر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکشها تنها در مواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخه‌های آن وارد می شوند.[۱۶]
بلایای طبیعی

اقلیم

آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. حداکثر درجه حرارت در تابستان‌ها 35 درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان‌ها 15 درجه زیر صفر می باشد.[۱۷]

 

["Amir masoud"]

دیدنی‌ها

نوشتار اصلی: فهرست مکان‌های دیدنی شهر مشهد و اطراف آن‎
پیشینهٔ بیشتر آثار تاریخی در این شهر به پس از از قرن ۸ هجری می‌رسد. از آن‌جمله می‌توان به مسجد گوهرشاد، میل اخنگان، مسجد هفتاد و دو تن، گنبد خشتی و مصلی طرق اشاره کرد. از شهر تاریخی توس بناهایی مانند گنبد هارونیه برجا مانده‌است (هم اکنون شهر توس در حال یازسازی می باشد). بازه هور نیز از قدیمی‌ترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساخته‌شدنش را قرن سوم میلادی تخمین می‌زنند. آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی و نیز مدارسی چون عباسقلی خان از دیگر آثار تاریخی موجود در شهر است.[۱۹] از دیگر مراکز دیدنی و تفریحی شهر مشهد می‌توان به موزه‌های آستان قدس رضوی (که خود شمل چندین موزه می باشد)، بازار پروما، بازار رضا، بازار بین المللی، بازار خیام ومجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال(بورس طلا و جواهر و ملزومات عروس)اشاره کرد.
از مجموعه پارکها و پارکهای شادی می توان به پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک شادی، باغ وحش و پارک جنگلی وکیل آباد، مجموعه موج‌های آبی به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده آسیا وهمچنین مجموعه بزرگ پارک موضوعی سپاد(که هم اکنون درحال ساخت می باشد) اشاره کرد.
ییلاقات اطراف مشهد، به خصوص شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، منطقه ییلاقی خور(قزلق) ومنطقه ییلاقی سررود درشمال غربی مشهد، چالی دره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، بوستان ملت، آبشار اخلمد و کنگ، ماسوله ای کوچک ، آبشارهای اورتوکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، بازار بعثت طرقبه، منطقه دیدنی فریزی، سد ارداک، سد چالی دره، هفت حوض، چشمه گیلاس، از جمله مکان‌های تفریحی مورد توجه گردشگران هستند.

سراسرنمای حرم علی بن موسی الرضا



معماری و شهرسازی

با ادغام سناباد و نوغان هسته اولیه مشهد بنا شد. نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داه شد. دارای سه حصار بوده است. گسترش شهر در گذشته به سمت غرب (حرم امام رضا) بوده است. ساخت اصلی شهر فعلی در ۲۵ سال اول قرن حاضر پایه ریزی شده است. خیابان، میدان و ساختمانهای دولتی سه عامل هدایت توسعه شهر را به عهده داشته اند. شهر دارای دو مرکز اصلی است. چهار سمت شهر از طریق چند خیابان اصلی به میدان مرکزی اتصال می یابد. توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشته اند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جاده جدید تهران باعث توسعه شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۴۵ به بعد توسعه شهر منطبق با طرح جامع هدایت شده است. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جامعه سنتو، دانشگاه و پارک ملت توسعه شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافته اند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.[۲۰]

 

["Amir masoud"]

فضای سبز


حومه مشهد


پارک‌های جنگلی مهم

1- پارک جنگلی طرق در جاده ی سنتو و نزدیک پلیس راه طرق واقع گردیده است.

پارک جنگلی طرق



2- پارک جنگلی وکیل آباد

پارک جنگلی وکیل آباد

 

["Amir masoud"]

جمعیت


تغییرات جمعیت مشهد بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵ هجری شمسی[۲۲]



مسجد ملاحیدر - مشهد


شهر مشهد، در سدهٔ اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بوده‌است. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود. در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران داشت. در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد، پس از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران بود و تا آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، همین جایگاه را داشته‌است.[۲۲]
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی، جمعیت شهر مشهد در این سال، بالغ بر ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر بوده‌است.[۱]