نقش استافیلوکوک دربیماریهای انسان و دام

[scorpion_tur]

مقدمه :

همانگونه که در مقاله مربوط به ورم پستان مطرح گردید عوامل متعددی در بروز بیماری ورم پستان نقش دارند. یک دسته از این عوامل میکربها می باشند که نقش عمده ای در بروز بیماری ورم پستان ایفا می کنند .

میکرب استافیلوکوک اورئوس و کواگولاز نگاتیو استافیلوکوک ( CNS ) از جمله میکربهائی می باشند که در بروز بیماری ورم پستان نقش دارند .

در ادامه بحث تلاش می شود اطلاعات کاملی از میکربهای خانواده استافیلوکوک به خصوص استافیلوکوک اورئوس و کو اگولاز نگا تیو استا فیلوکوک ارائه گردد در این بحث خواص مورفولوژی 0 راههای مقابله با این میکرب و داروهای مناسب جهت استفاده و درمان این میکربها شرح داده خواهد شد .



مورفولوژی استافیلوکوک ها :

استافیلوکوکوس(به انگلیسی: Staphylococcus) (در زبان یونانی به معنای خوشه انگور می‌باشد) به طور عام نام گروهی از باکتری‌ها است که در زیر میکروسکوپ به صورت گرد (کوکسی) بوده و کنار همدیگر و به شکل خوشه انگور قرار گرفته‌اند.



استافیلوکوک ها میکربهای بی هوازی اختیاری – گرم مثبت – کاتالاز مثبت – هستند همچنین از اجزاء اصلی و طبیعی فلور پوست و بینی هستند .

استافیلوکوک‌ها سی ‌و سه زیرگونه دارند. آنها اکثرا بی خطرند و به صورت طبیعی روی پوست اکثر افراد وجود دارند و در خاک نیز زندگی می‌کنند اما گونه‌های بیماریزا نیز در بین استافیلوکوک‌ها وجود دارند که می‌توانند مسمومیت غذایی و استفراغ ایجاد کنند و یا گاهی عفونت‌های خطرناک منجر به مرگ، همچون ذات‌الریه بدهند.

از شایع‌ترین زیر گونه‌های استافیلوکوک می‌توان گونه بیماریزای استافیلوکوکوس اورئوس(به انگلیسی: Staphylococcus aureus) و گونه استافیلوکوکوس اپیدرمیدس(به انگلیسی: Staphylococcus epidermidis) را نام برد.

گاهی اوقات عفونت‌های استافیلوکوکی به‌ویژه انواعی که در بیماران بستری در بیمارستان رخ می‌دهند به اکثر آنتی بیوتیک‌های موجود مقاوم هستند و بسیار خطرناک می‌شوند که به این نوع از استافیلوکوک‌ها MRSA می‌گویند.



استافیلوکوکها :



میکربهای استافیلوکوک علت عمده و شایع بسیاری از بیماریها در حیوانات هستند . بیشترین استافیلوکوک های بیماریزا استافیلو کوک اورئوس و کواگولاز نگاتیو استافیلوکوک ( CNS ) هستند که یکی از علت های شایع بیماری ورم پستان در گاو می باشد .

استافیلوکوک اینتر مدیوس عفونت گوش خارجی و عفونت های رحم در سگ را ایجاد می کند همچنین استافیلوکوک هایکوس ترشحات و عفونت های جلدی را در خوک ایجاد می کند .

در علم دامپزشکی مهمترین دارو بر علیه میکربها پنی سلین می باشد و میکربها نیز زاتا به این میکرب حساس می باشند ولی در مقابل مقاومت میکرب استافیلوکوک نسبت به پنی سلین پائین می باشد که علت آن را می توان در وجود ژن بلاژ جستجو کرد در حالی که کدهای تولیدی از لاکتامازها می باشد .

در بررسی فوق مطالعه ای صورت گرفت و هدفش این بود که مطالعات دیگری در مراحل اجرا و ارزیابی اقتصادی مراحل دیگر، برای تعیین تولید لاکتاماز یا لاکتاماز ژن در استافیلوکوک ها صورت بگیرد .

در مطالعه صورت گرفته تعداد 175 مورد نمونه های استافیلوکوکی بررسی گردید که شامل موارد زیر بود :

95 مورد استافیلوکوک اورئوس

50 مورد استافیلوکوک اینتر مدیوس

30 مورد کواگولاز نگاتیو استافیلوکوک ( CNS )

استافیلوکوک اورئوس و کواگولاز نگاتیو استافیلوکوک (CNS) از نمونه های ورم پستان در گاو جدا شدند.

کواگولاز نگاتیو استافیلوکوک (CNS ) هائی که مورد استفاده قرار گرفتند عبارت بودند از :

8 مورد استافیلوکوک اپیدرمیس – 5 مورد استافیلوکوک زایلوس – 4 مورد استافیلوکوک کروموژن – 3 مورد استافیلوکوک کنی – 3 مورد استافیلوکوک همو لیتیکوس – 2 مورد استافیلوکوک هایکوس – 2 مورد استافیلوکوک ساپروفیتیکوس – 2 مورد استافیلوکوک سیمولانس – و یک مورد استافیلوکوک وارنری

در مطالعه فوق مشخص شد که ژن بلاز و لاکتاماز لازم و ملزوم همدیگرند .



استافیلوکوک ها اورئوس :



استافیلوکوک اورئوس ها عامل مهم انواع عفونت های چرکی و سمی در انسان می باشند .

بیشترین بیماریهایی که توسط این میکربها ایجاد می شوند عبارتند از : نومونیا ، ورم پستان ، عفونت های مجرای ادرار و التهاب جدار عروق ، مننژیت همچنین بیماریبهای عمیق و ریشه داری مانند التهاب مغز استخوان ، التهاب اندوکارد قلب و...

یکی از علل اصلی بروز عفونت های موجود در بیمارستان ها بعد از عمل جراحی استا فیلو کوک اورئوس ها می باشد که تولید توکسین نموده و گاهی با شوک همراه می باشد .

از دیگر مواردی که توسط استافیلوکوک ها ایجاد می شود مسمومیت های غذائی است که در اثر تماس یا بلع غذای آلوده ، انسان مبتلا می شود ، این میکرب پس از بلع غذا علائمی همچون اسهال ، استفراغ ، تهوع و درد های شکم را ایجاد می کند .

ممکن است MRSAبرای مدت زمان طولانی داخل بیمارستان قرار گرفته سپس ضعیف تر شده و پس از راه یافتن به بیرون بیمارستان CA- MRSAایجاد کرده و ارگانیسم مشابه خود را ایجاد کند .

در حال حاضر بیشترین عفونت های استا فیلوکوکی در ER یا کلینیک ها دیده می شود . که مواد سمی از خود ترشح می کنند .

 

[scorpion_tur]

استافیلوکوک اورئوس فاکتورهای متعدد و سمی زیادی را در بدن ایجاد میکنند که عبارتند از :

1 - پروتئین های سطحی که با عث مشود میکرب در بافت های بدن میزبان کلونیزه شود .

2 - فاکتورهائی که باعث گسترش ونفوذ میکرب در بافت های بدن می شود(لکو سید ین ، کینازها ، هیا لورو نیداز ها )

3 - فاکتور های سطحی که از فاگوسیتوز میکربها جلو گیری می کند( کپسول و پروتئین A )

4- مواد بیوشیمیائی تولید می کند که عمر میکرب پس از مرگ را افزایش میدهد( کارتنوئید و کاتالاز).

5- اشکال مختلف ایمونو لوژیک ( پروتئین A، کواگولاز، فاکتورهای انعقادی )

6 – سموم زیان آور غشاء که پوسته سلولهای یو کاریوت را احاطه می کند .

7 – اگزو توکسین های زیانبار و مضر برای بافت های میزبان که به طرق مختلف علا ئم بیماری راظاهر میکنند ( SEA- G ، TSST ، (ETو در نهایت باعث میشود که در بدن نسبت به این میکربها مقاومت ایجاد شود .

عفونت هائی با عامل استافیلوکوک در انسان به طور مکرر ایجاد می شود گاهی اوقات ممکن است توسط سیستم دفاعی بدن درگیر شده ودر بعضی قسمت ها لکولایز شود.

بعضی از اینها در فولیکول موکلونیزه می شوند وگاهی اوقات ممکن است پاره شده و زخم و جراحت ایجاد می کنند . هنگام ورود اجسام خارجی به بدن مثل بخیه زدن میکرب استافیلوکوک به سهولت در آن محل تجمع می یابد و این عمل کنترل عفونت ها را مشکل می کند .

از دیگر قسمت هائی که این میکرب ایجاد مشکل میکند سیستم تنفسی است و معمولا نومونیای ایجاد شده با عامل استافیلو کوک پیچیده تر از آنفلو انزا هستند .

به دنبال تجمع و لکولایز میکرب در بدن میز بان در محل ورود میکرب التهاب ایجاد می شود .و به دنبال این حالت در محل التهاب دما افزایش یافته و محل گرم می شود نهایتا تورم و آماس ایجاد شده و توده انبوهی از چرک و فساد ایجاد می شود ، بافت دچار نکروز شده و یک توده فیبرینی شکل در محل ایجاد می شود .که این حالت با وجود جوش ها و دمل های چرکی مشخص می گردد.

عفونت های مهم و خطر ناکی مانند ایمپتیگو و فرونکل ها ممکن است در پوست رخ دهد .

چنانچه عفونت میکربها در استخوان تجمع یابد و ایجاد عفونت نماید التهاب استخوان ایجاد شده

( استئو میلیت ) و در نهایت عفونت های شدید استافیلوکوکی زمانی رخ می دهد که میکرب به جریان خون نفوذ کرده و به سرعت سپتی سمی ایجاد می کند .

باکتریها ممکن است به قسمتهای داخلی دیگر نفوذ کرده و علائمی همچون زخم های جلدی را ایجاد نمایند که این زخم ها ممکن است در شش ها ، کلیه ، قلب ، ماهیچه های اسکلتی و مننژ مشاهده شود.

استافیلوکوکوس اپیدرمیس :

استافیلوکوک اپیدرمیس یکی از علل عفونت های فرصت طلب بعد از استافیلوکوک اورئوس می باشد و در حال حاضر نیز از اهمیت زیادی برخوردار است .

این میکرب میانجی عفونت های حلق و بینی است و جزء اصلی فلور پوست بوده که با کشت میکربی وضعیت این آلودگی مشخص می شود ..



استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس :



این ارگانیسم عامل مهم عفونت های مجاری ادراری می باشد . همچنین کواگولاز منفی و علائم کلینیکی آن شبیه استافیلوکوک اپیدرمیس می باشد .



آنتی بیوتیک درمانی :



استافیلوکوک ها اعم از هر دو نوع کواگولاز مثبت و گواگولاز منفی می توانند آنزیمی تولید کنند که اثر آنتی بیوتیک های بتا لاکتام را کاهش دهد . گاهی اوقات نیز پنی سیلین ها با پروتئین ها باند شده و اثر آنتی بیوتیک های بتا لاکتام را کاهش میدهد . بنا براین بهترین دارو بر علیه این دسته میکربها ، داروی وانکو مایسین می باشد .



تشخیص باکتریولوژی :



1 – بتا همو لیتیک در آگار خون گوسفند

2 – مخمرهای رنگی

3 – رنگدانه های طلائی ( اورئوس )

4 – اغلب کواگولاز مثبت



بحث :



استافیلوکوک اورئوس در بینی تعدادی از افراد با درصدهای متفاوت بدلیل شغل و محل کار و بیمار بودن تکثیر می یابد و با توجه به اینکه حدود ۱۰ الی ۲۵ درصد از افراد جوامع مختلف دارای تکثیر استافیلوکوک اورئوس در بینی خود می باشند هشداری است بر این مطلب که برای حفظ و کنترل بیمارستانها از آلودگی های میکروبی، کاهش عفونتهای بیمارستانی و کم شدن مشکلات بهداشتی و حفظ سلامت کارکنان بیمارستانها و خانواده های آنها در یک برنامه و طرح دقیق و عملی، کارکنان فوق، تحت کنترل و معاینات پزشکی و بهداشتی بصورت مداوم قرار گیرند و همچنین مهمترین راه مبارزه و پیشگیری از انتقال عفونت شستن دستها قبل و بعد از انجام کار می باشد. نباید از یاد برد که با شستن دست ها می توان ۵٠ % عفونت های بیمارستانی را کاهش داد .

اخیراً گرم منفی ها،به عنوان عامل اصلی ورم پستان مطرح شده اند. (سفتیوفور هیدرو کلراید) محلول استریلی است که بیماری زایی آنها را می کاهد. عوامل بیماری زای گرم مثبت مانند استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس آگالاکتیه به مدت طولانی است که در مرکز توجه عملیات مدیریتی دامداری های شیری آمریگا قرار دارند. با این وجود طی ۱۰ تا ۲۰ سال اخیر ،تغییری در عوامل بیماری زای ایجاد کنندۀ ورم پستان ایجاد شده است.

ورم پستان بیماری نیست که دامداران آن را آسان بگیرند و چیزی نیست که با درمان های رایج از عهدۀ آن برآیند. ورم پستان یک بیماری پیچیده و پر هزینه است که هنوز هم برای دامدار ۲۰۰ دلار به ازای هر راس هزینه در بر دارد. کاهش تولید شیر،کاهش کیفیت شیر،هزینۀ کارگر اضافی،افزایش نرخ جایگزینی گاو،هزینۀ دامپزشک و هزینه های درمان همه اهمیت کنترل موثر بیماری را تقویت می کنند.

تا کنون،بیشتر داروهای مبارزه با ورم پستان برای استرپ آگالاکتیه و استاف اورئوس ساخته می شد. اخیرا(سفتیوفور هیدرو کلراید) را که یک محلول استریل می باشد جهت ضد عفونی اماکن دامی مورد استفاده قرار می گیرد .

«ارسکین» می گوید: وقتی دربارۀ ورم پستان بالینی بحث می کنیم،باکتری های گرم منفی مورد توجه قرار می گیرند.،زیرا آنها ذاتاً نسبت به باکتری های گرم مثبت به درمان دارویی مقاوم تر هستند. به دلیل این مقاوم بودن ،باکتری های گرم منفی می توانند ورم پستان های شدیدتری ایجاد کنند که عاقبت به حذف و سقط می انجامد.

بسیاری از باکتری های محیطی به عنوان باکتری های گرم منفی دسته بندی می شوند. عوامل بیماری زای محیطی به صورت معمول در مدفوع،مواد بستر،غذا ،گرد و غبار،خاک و آب یافت می شوند. «ارسکین» می گوید «کنترل عوامل بیماری زای محیطی دشوار است. زیرا آنها همیشه در محیط اطراف گاو حضور دارند. کلید کنترل این عوامل بیماری زا ،تمیز ،خشک و آسوده نگهداشتن گاو و همچنین پیروی از یک برنامه درمانی آنتی بیوتیکی است.

هدف تمام برنامه های درمانی ورم پستان،درمان موفق گاو و بازگشت او به تولید حداکثر است . ورم پستان بالینی مهمترین عامل برای استفاده از مواد ضد باکتری در گاوهای شیری است . محدود کردن علایم ورم پستان بالینی مثل لخته و شیر غیر طبیعی مهم است . اما ممکن است موقتی باشد. رسیدن به یک بهبود باکتریولوژیک به معنای جستجوی زود هنگام بیماری و تداوم درمان تا زمانی که عفونت به صورت تحت بالینی بهبود یابد،می باشد. کنترل ورم پستان های تحت بالینی مهم است،زیرا افزایش شمار سلول های بدنی ،موارد تکراری یا مزمن ورم پستان و انهدام بافت های پستان را به همراه دارد.

وقتی دامدار بر آزمایش و مدیریت ورم پستان تمرکز نماید،می تواند موارد ورم پستان را زود تشخیص داده و درمان کند که به گاو کمک خواهد کرد سالم و سودمند باقی بماند.

 

[scorpion_tur]

نتیجه :


بیماری ورم پستان می تواند به طور غیر مستقیم از انسان به دام و از دام به انسان سرایت کند در صورتی که بسیاری از دامداران از مسئله فوق اطلاعی ندارند به طور مثال چنانچه ترشحات خلطی آلوده به میکرب استافیلوکوک یک انسان در محیط دامداری قرار بگیرد می تواند منبع غنی میکرب و شروع عفونت های استافیلوکوکی ورم پستان در دام خصوصا گاو باشد و یا این که شیر های آلوده به استافیلوکوک می تواند در صورت عدم پاستوریزاسیون بسیاری از عفونت ها و مشکلات خطر ساز همچون ذات الریه ، آرتریت و مواردی که در متن مقاله توضیح داده شد را ایجاد نماید .

بنا بر این بایستی همانگونه که دامداران با آلودگیهای فیزیکی شیر آشنا میگردند آموزشهای لازم در خصوص علل و ریشه آلودگیها نیز در اختیار آنها قرار گیرد تا با دید گاه روشن از سلامتی خود ، خانواده و جامعه مراقبت نمایند .


منابع :



JOURNAL OF CLINICAL MICROBIOLOGY. June 2007 . P . 2031- 2033-

STAPHYLOCOCCUS(PAG 2) – C 2008 KENNETH TODAR . phd -

– BACTERIOLOGY CHAPTER THIRTEEN – Reading MURRaY CHaPters 22 and 23