Turk-oglu
مدیر بازنشسته
این مصاحبه ای در زیر می خوانید رو حتماً بخونید اطلاعات خوبی رو پیرامون این موتور ارائه کرده
موتور ملي را مفت ساختيم
دنياي‌خودرو: مصاحبه مطبوعاتي مديران ارشد شركت مركز تحقيقات موتور ايران‌خودرو بود. قرار بود مصطفي ميرسليم، رييس هيات مديره شركت مصاحبه كند ولي او نيامد و فقط مهندس زالي مديرعامل اين مركز با ما به گفت‌وگو نشست. قبل از آغاز رسمي مصاحبه از هر دري سخني به ميان آمد، زالي گفت: كسي نمي‌پرسد چرا تاكنون در دانشگاه‌ها رشته طراحي و ساخت موتور نداشته‌ايم؟! چرا در قراردادها اجازه ساخت موتور را به شركت‌هاي ايراني نمي‌دهند؟ چرا طراحي در كشور ما پشتوانه ساخت داخل‌كردن خودروها نيست؟ و چراها و اماهاي ديگري كه چاشني آن مصاحبه شد. ادامه گفت‌وگوي خبرنگار ما را با مديرعامل شركت تحقيقات موتور ايران‌خودرو در پي مي‌خوانيد:
آقاي مهندس زالي! مي‌گويند تاكنون بيشتر از 15 دستگاه موتور ملي توليد نشده، درست است؟
تاكنون 100 دستگاه موتور ملي را توليد و به عنوان نمونه روي خودروهاي سمند جهت آزمايش نصب كرده‌ايم.
آيا فكر مي‌كنيد با اين تعداد موتور، بتوان قواي محركه صدها هزار خودرو ساخت داخل را تامين كرد؟
خانواده موتور ملي يعني EF7 شامل سه موتور 1700سي‌سي معمولي، 1700 سي‌سي توربو شارژر و 1400 سي‌سي معمولي است كه قرار بود در صورت توليد انبوه آنها موتور 1400 سي‌سي را روي پژو 206 و دو موتور ديگر را بر روي ساير خودروها نصب كنند كه هنوز توليد انبوه اين موتورها انجام نشده است.
يعني ممكن است موتور ملي به توليد انبوه نرسد؟
توليد موتور ملي 1700سي‌سي معمولي قطعي است، ولي موتور 1700 سي‌سي توربوشارژر را به صورت يك نمونه آزمايشگاهي ساختيم ولي هنوز شرايط براي توليد انبوه آن مهيا نيست، از طرفي در مورد موتور 1400سي‌سي مراحل توسعه احتراق آن انجام شده است.
صرف‌نظر از توليد انبوه اين موتورها بفرماييد، آنها بر روي چه خودروهايي قابل نصب هستند؟
همان‌طور كه مي‌دانيد خودروها به كلاس‌هاي A.B.C.D,E تقسيم مي‌شوند كه موتور ملي توربوشارژر يا پرخوران ما بر روي خودروهاي كلاسA كه عمدتاً لوكس و پرقدرت هستند، نظير ماكسيما، زانتيا، پژوپارس و خودروهاي داراي قدرت موتور بيشتر قابل نصب هستند. اين موتور 156 اسب‌بخار قدرت دارد.
براي كلاس C و B يعني خودروهاي پژو206، پرايد، ريو، روآ و ... موتور 1400 سي‌سي ما براي نصب توصيه مي‌شود و همچنين موتور 1700 سي‌سي معمولي هم بر روي خودروهاي سمند، لوگان و حتي پژو405هايي كه مي‌خواهند قدرت بيشتري داشته باشند (مخصوص جوانان) قابل نصب است.
آيا به غير از طراحي و توليد موتور ملي پروژه‌هاي ديگري هم اجرا كرده‌ايد؟
بله ما توانستيم دستگاه ECU يا همان مغز هوشمند الكترونيكي موتور را بسازيم و در ايران براي اولين‌بار مالكيت طراحي و ساخت آن متعلق به ايران‌خودرو است. نمونه اول ECU را در موتورهاي احتراقي خواهيم گذاشت.
دو پروژه ديگر هم اجرا كرديم. اولي پروژه XUG يا طراحي پايه موتور گازسوز پژو با موافقت شركت فرانسوي مادر انجام شد زيرا گاز بر روي موتورهاي بنزيني پژو405 تاثير منفي گذاشته و عملكرد و طول عمر آنها را دچار مشكل كرده است. پروژه دوم ارزان‌سازي ساخت موتور تا سقف 100 دلار براي هر دستگاه بود كه با موفقيت در حال انجام است.
قدرت موتور جديد پژو405 از 98 اسب‌بخار به 107 اسب‌بخار رسيده و به منظور پايه گازسوزشدن نيز تغييراتي در قطعات اصلي موتور صورت گرفته است، به طوري كه قدرت اين موتور در حالت گازسوز از موتور كنوني پژو405 بيشتر شده است.در اين راستا با تغييرساز و كار باز و بسته‌شدن دريچه‌ها (سوپاپ‌ها) به صورت هيدروليك مشكلات كنوني عمر قطعاتي نظير سوپاپ و سيت سوپاپ برطرف شده است. به علاوه با افزايش حجم موتور مشكلاتي نظير مدار روغن‌كاري، افت شديد قدرت در حالت گازسوز و همچنين قابليت رانندگي در شيب‌هاي تند در طراحي موتور جديد لحاظ شده است.
موتور پژو روآ را هم براي كاركرد بهتر با سوخت گاز و افزايش قدرت تغيير خواهيم داد. پروژه موتور جديد روآ (OHVG) است كه حجم اين موتور از 6/1 ليتر به 7/1 ليتر افزايش يافته است و قدرت آن در حالت بنزين از 79 به 85 اسب‌بخار رسيده و در حالت گازسوز نيز 78 اسب‌بخار قدرت دارد. مصرف اين موتور در حالت بنزين هم حدوداً نيم‌ليتر كاهش يافته است. اين موتور كه در بهمن سال جاري به توليد انبوه مي‌رسد هم‌اكنون 50 نمونه اوليه‌اش ساخته شده و در حال آزمون دوام است. در مجموع 30 قطعه از اين موتور تغيير كرده كه 15درصد موتور را شامل مي‌شود كه مي‌توان از آن جمله به ميل‌لنگ، شاتون و سازوكار باز و بسته‌شدن دريچه‌هاي هيدروليك اشاره كرد. از طرفي اين موتور از مغز هوشمند يكپارچه گاز و بنزين هم استفاده مي‌كند.
در ابتداي صحبت‌ها به اين اشاره كرديد كه تاكنون اجازه ندادهاند رشته طراحي و ساخت موتور در دانشگاه‌ها تدريس شود، چرا؟
دلايل آن به نظر من سال‌ها به دليل سلطه استعمار بود ولي الان پايه رشته دكتري را در بخش موتور گذاشتيم كه اين كار از طريق دانشگاه شريف انجام شد. با دانشگا‌ه‌هاي علم و صنعت، اميركبير و تهران هم مكاتبه كرده‌ايم كه هنوز جواب ندادهاند ولي من مي‌گويم اين كار وظيفه ما نبود بلكه وظيفه وزارت علوم بود ناگفته نماند رشته كارشناسي موتور را هم در دانشگاه تبريز و علم و صنعت راه انداخته‌ايم.
آيا در برنامه‌ريزي‌ها و كارهايتان با مشكل مواجه مي‌شويد؟
بله ما سال‌ها كار و تحقيق مي‌كنيم و موتور مي‌سازيم همين كه مي‌خواهد به مرحله توليد برسد مي‌روند يك خودرو ديگر را وارد مي‌كنند و زحمات ما به هدر مي‌رود، زيرا به نظر من استراتژي شفافي در بخش طراحي و توليد موتور ملي نداريم كه نبود اين استراتژي به رغم حمايت رييس‌جمهوري از موتور ملي است.
وقتي حاصل تحقيقات شما به مرحله توليد نمي‌رسد سرانجام آن چه مي‌شود؟
طرح‌ها بايگاني مي‌شود.
آيا فكر مي‌كنيد توليد موتور در ايران مزيت دارد؟
بله از لحاظ قيمتي هيچ موتورسازي در دنيا نمي‌تواند با ايران رقابت كند، فقط به شرطي كه شرايط را براي توليد انبوه آن مهيا كنند اگر بگذارند سالي 50 هزار موتور ملي براي تندر توليد كنيم حتي چين هم نمي‌تواند مثل ما به نقطه سربه‌سر برسد و ارزان تمام كند ولي در قرارداد ال-90 اجازه ساخت موتور را به ما ندادهاند. ايران مي‌تواند بزرگ‌ترين سازنده موتور گازسوز جهان باشد ولي نشسته‌ايم آنقدر دست روي دست مي‌گذاريم تا يك شركت خارجي بيايد اين كار را انجام دهد بعد ما برويم از چين بخريم.
چرا توليد انبوه موتور ملي 1700 سي‌سي معمولي اينقدر طول كشيد؟
قرار بود تا آخر امسال 60 هزار توليد كنيم، نشد بعد گفتند 25 هزار دستگاه و الان صحبت 15 هزار دستگاه است كه معلوم نيست همين تعداد هم توليد شود ولي اينكه چرا تحقيقات طول كشيد بايد بگويم اين موتور هيچ چيز كم ندارد و به همين خاطر مي‌تواند در دنيا مطرح شود به همين خاطر به جاي آزمايش 1000 ساعته تصميم گرفتيم آن را سه هزار ساعت تست كنيم تا در آزمون دوام، واقعاً با يك موتور با كيفيت در رديف پنجمين موتورساز جهان قرار بگيريم شايد يكي از دلايلي كه به ما اجازه ندادهاند انبوه توليد كنيم اين باشد كه بايد به سطح كيفي ايده‌آل برسيم طبق برنامه تا آخر آذر بايد 200 خودرو داخلي را با موتور ملي به دست مشتريان خاص بدهيم تا بعد نتيجه عملكرد آن را از مشتريان هم جويا شويم شايد تا پايان امسال پنج هزار موتور ملي روي سمند نصب كنيم.
موتور ملي شبيه به كدام موتور خارجي است؟
شايد جالب باشد بدانيد اين موتور شبيه به هيچ موتور خارجي نيست.
چقدر بابت خانواده موتور ملي هزينه كرده‌ايد؟
50 ميليارد تومان هزينه تحقيقات و ساخت كرديم كه رقم فوق‌العاده پاييني است.
آيا با طولاني‌شدن اجراي پروژه موتور ملي فكر نمي‌كنيد، اين تكنولوژي تا چند وقت ديگر كهنه و قديمي شود؟
تكنولوژي موتور هر پنج سال يك بار تغيير مي‌كند و تغييرات در سطح بهينه‌سازي بايد انجام شود كه ما آمادگي اين تغييرات را داريم يعني هر 30 ماه در موتور و هر 44 ماه در طراحي مي‌توانيم تغييراتي بدهيم.
بعد از طراحي و ساخت موتور ملي براي سواري مي‌خواهيد چه كنيد؟
نوبت طراحي و توليد موتورهاي ديزلي و سنگين خواهد بود.
موتور ملي را مفت ساختيم
دنياي‌خودرو: مصاحبه مطبوعاتي مديران ارشد شركت مركز تحقيقات موتور ايران‌خودرو بود. قرار بود مصطفي ميرسليم، رييس هيات مديره شركت مصاحبه كند ولي او نيامد و فقط مهندس زالي مديرعامل اين مركز با ما به گفت‌وگو نشست. قبل از آغاز رسمي مصاحبه از هر دري سخني به ميان آمد، زالي گفت: كسي نمي‌پرسد چرا تاكنون در دانشگاه‌ها رشته طراحي و ساخت موتور نداشته‌ايم؟! چرا در قراردادها اجازه ساخت موتور را به شركت‌هاي ايراني نمي‌دهند؟ چرا طراحي در كشور ما پشتوانه ساخت داخل‌كردن خودروها نيست؟ و چراها و اماهاي ديگري كه چاشني آن مصاحبه شد. ادامه گفت‌وگوي خبرنگار ما را با مديرعامل شركت تحقيقات موتور ايران‌خودرو در پي مي‌خوانيد:
آقاي مهندس زالي! مي‌گويند تاكنون بيشتر از 15 دستگاه موتور ملي توليد نشده، درست است؟
تاكنون 100 دستگاه موتور ملي را توليد و به عنوان نمونه روي خودروهاي سمند جهت آزمايش نصب كرده‌ايم.
آيا فكر مي‌كنيد با اين تعداد موتور، بتوان قواي محركه صدها هزار خودرو ساخت داخل را تامين كرد؟
خانواده موتور ملي يعني EF7 شامل سه موتور 1700سي‌سي معمولي، 1700 سي‌سي توربو شارژر و 1400 سي‌سي معمولي است كه قرار بود در صورت توليد انبوه آنها موتور 1400 سي‌سي را روي پژو 206 و دو موتور ديگر را بر روي ساير خودروها نصب كنند كه هنوز توليد انبوه اين موتورها انجام نشده است.
يعني ممكن است موتور ملي به توليد انبوه نرسد؟
توليد موتور ملي 1700سي‌سي معمولي قطعي است، ولي موتور 1700 سي‌سي توربوشارژر را به صورت يك نمونه آزمايشگاهي ساختيم ولي هنوز شرايط براي توليد انبوه آن مهيا نيست، از طرفي در مورد موتور 1400سي‌سي مراحل توسعه احتراق آن انجام شده است.
صرف‌نظر از توليد انبوه اين موتورها بفرماييد، آنها بر روي چه خودروهايي قابل نصب هستند؟
همان‌طور كه مي‌دانيد خودروها به كلاس‌هاي A.B.C.D,E تقسيم مي‌شوند كه موتور ملي توربوشارژر يا پرخوران ما بر روي خودروهاي كلاسA كه عمدتاً لوكس و پرقدرت هستند، نظير ماكسيما، زانتيا، پژوپارس و خودروهاي داراي قدرت موتور بيشتر قابل نصب هستند. اين موتور 156 اسب‌بخار قدرت دارد.
براي كلاس C و B يعني خودروهاي پژو206، پرايد، ريو، روآ و ... موتور 1400 سي‌سي ما براي نصب توصيه مي‌شود و همچنين موتور 1700 سي‌سي معمولي هم بر روي خودروهاي سمند، لوگان و حتي پژو405هايي كه مي‌خواهند قدرت بيشتري داشته باشند (مخصوص جوانان) قابل نصب است.
آيا به غير از طراحي و توليد موتور ملي پروژه‌هاي ديگري هم اجرا كرده‌ايد؟
بله ما توانستيم دستگاه ECU يا همان مغز هوشمند الكترونيكي موتور را بسازيم و در ايران براي اولين‌بار مالكيت طراحي و ساخت آن متعلق به ايران‌خودرو است. نمونه اول ECU را در موتورهاي احتراقي خواهيم گذاشت.
دو پروژه ديگر هم اجرا كرديم. اولي پروژه XUG يا طراحي پايه موتور گازسوز پژو با موافقت شركت فرانسوي مادر انجام شد زيرا گاز بر روي موتورهاي بنزيني پژو405 تاثير منفي گذاشته و عملكرد و طول عمر آنها را دچار مشكل كرده است. پروژه دوم ارزان‌سازي ساخت موتور تا سقف 100 دلار براي هر دستگاه بود كه با موفقيت در حال انجام است.
قدرت موتور جديد پژو405 از 98 اسب‌بخار به 107 اسب‌بخار رسيده و به منظور پايه گازسوزشدن نيز تغييراتي در قطعات اصلي موتور صورت گرفته است، به طوري كه قدرت اين موتور در حالت گازسوز از موتور كنوني پژو405 بيشتر شده است.در اين راستا با تغييرساز و كار باز و بسته‌شدن دريچه‌ها (سوپاپ‌ها) به صورت هيدروليك مشكلات كنوني عمر قطعاتي نظير سوپاپ و سيت سوپاپ برطرف شده است. به علاوه با افزايش حجم موتور مشكلاتي نظير مدار روغن‌كاري، افت شديد قدرت در حالت گازسوز و همچنين قابليت رانندگي در شيب‌هاي تند در طراحي موتور جديد لحاظ شده است.
موتور پژو روآ را هم براي كاركرد بهتر با سوخت گاز و افزايش قدرت تغيير خواهيم داد. پروژه موتور جديد روآ (OHVG) است كه حجم اين موتور از 6/1 ليتر به 7/1 ليتر افزايش يافته است و قدرت آن در حالت بنزين از 79 به 85 اسب‌بخار رسيده و در حالت گازسوز نيز 78 اسب‌بخار قدرت دارد. مصرف اين موتور در حالت بنزين هم حدوداً نيم‌ليتر كاهش يافته است. اين موتور كه در بهمن سال جاري به توليد انبوه مي‌رسد هم‌اكنون 50 نمونه اوليه‌اش ساخته شده و در حال آزمون دوام است. در مجموع 30 قطعه از اين موتور تغيير كرده كه 15درصد موتور را شامل مي‌شود كه مي‌توان از آن جمله به ميل‌لنگ، شاتون و سازوكار باز و بسته‌شدن دريچه‌هاي هيدروليك اشاره كرد. از طرفي اين موتور از مغز هوشمند يكپارچه گاز و بنزين هم استفاده مي‌كند.
در ابتداي صحبت‌ها به اين اشاره كرديد كه تاكنون اجازه ندادهاند رشته طراحي و ساخت موتور در دانشگاه‌ها تدريس شود، چرا؟
دلايل آن به نظر من سال‌ها به دليل سلطه استعمار بود ولي الان پايه رشته دكتري را در بخش موتور گذاشتيم كه اين كار از طريق دانشگاه شريف انجام شد. با دانشگا‌ه‌هاي علم و صنعت، اميركبير و تهران هم مكاتبه كرده‌ايم كه هنوز جواب ندادهاند ولي من مي‌گويم اين كار وظيفه ما نبود بلكه وظيفه وزارت علوم بود ناگفته نماند رشته كارشناسي موتور را هم در دانشگاه تبريز و علم و صنعت راه انداخته‌ايم.
آيا در برنامه‌ريزي‌ها و كارهايتان با مشكل مواجه مي‌شويد؟
بله ما سال‌ها كار و تحقيق مي‌كنيم و موتور مي‌سازيم همين كه مي‌خواهد به مرحله توليد برسد مي‌روند يك خودرو ديگر را وارد مي‌كنند و زحمات ما به هدر مي‌رود، زيرا به نظر من استراتژي شفافي در بخش طراحي و توليد موتور ملي نداريم كه نبود اين استراتژي به رغم حمايت رييس‌جمهوري از موتور ملي است.
وقتي حاصل تحقيقات شما به مرحله توليد نمي‌رسد سرانجام آن چه مي‌شود؟
طرح‌ها بايگاني مي‌شود.
آيا فكر مي‌كنيد توليد موتور در ايران مزيت دارد؟
بله از لحاظ قيمتي هيچ موتورسازي در دنيا نمي‌تواند با ايران رقابت كند، فقط به شرطي كه شرايط را براي توليد انبوه آن مهيا كنند اگر بگذارند سالي 50 هزار موتور ملي براي تندر توليد كنيم حتي چين هم نمي‌تواند مثل ما به نقطه سربه‌سر برسد و ارزان تمام كند ولي در قرارداد ال-90 اجازه ساخت موتور را به ما ندادهاند. ايران مي‌تواند بزرگ‌ترين سازنده موتور گازسوز جهان باشد ولي نشسته‌ايم آنقدر دست روي دست مي‌گذاريم تا يك شركت خارجي بيايد اين كار را انجام دهد بعد ما برويم از چين بخريم.
چرا توليد انبوه موتور ملي 1700 سي‌سي معمولي اينقدر طول كشيد؟
قرار بود تا آخر امسال 60 هزار توليد كنيم، نشد بعد گفتند 25 هزار دستگاه و الان صحبت 15 هزار دستگاه است كه معلوم نيست همين تعداد هم توليد شود ولي اينكه چرا تحقيقات طول كشيد بايد بگويم اين موتور هيچ چيز كم ندارد و به همين خاطر مي‌تواند در دنيا مطرح شود به همين خاطر به جاي آزمايش 1000 ساعته تصميم گرفتيم آن را سه هزار ساعت تست كنيم تا در آزمون دوام، واقعاً با يك موتور با كيفيت در رديف پنجمين موتورساز جهان قرار بگيريم شايد يكي از دلايلي كه به ما اجازه ندادهاند انبوه توليد كنيم اين باشد كه بايد به سطح كيفي ايده‌آل برسيم طبق برنامه تا آخر آذر بايد 200 خودرو داخلي را با موتور ملي به دست مشتريان خاص بدهيم تا بعد نتيجه عملكرد آن را از مشتريان هم جويا شويم شايد تا پايان امسال پنج هزار موتور ملي روي سمند نصب كنيم.
موتور ملي شبيه به كدام موتور خارجي است؟
شايد جالب باشد بدانيد اين موتور شبيه به هيچ موتور خارجي نيست.
چقدر بابت خانواده موتور ملي هزينه كرده‌ايد؟
50 ميليارد تومان هزينه تحقيقات و ساخت كرديم كه رقم فوق‌العاده پاييني است.
آيا با طولاني‌شدن اجراي پروژه موتور ملي فكر نمي‌كنيد، اين تكنولوژي تا چند وقت ديگر كهنه و قديمي شود؟
تكنولوژي موتور هر پنج سال يك بار تغيير مي‌كند و تغييرات در سطح بهينه‌سازي بايد انجام شود كه ما آمادگي اين تغييرات را داريم يعني هر 30 ماه در موتور و هر 44 ماه در طراحي مي‌توانيم تغييراتي بدهيم.
بعد از طراحي و ساخت موتور ملي براي سواري مي‌خواهيد چه كنيد؟
نوبت طراحي و توليد موتورهاي ديزلي و سنگين خواهد بود.
