مهدي كياني
کاربر فعال مهندسی هوافضا
F-35 ، جنگنده اي براي تمام فصول
جنگنده ي F.35 (با اسم آزمايشي x.35) نتيجه ي مناقصه ي جنگنده ي ضربتي مشترک(JSF) با اسم کامل(Joint Strike Fighter) مي باشد اما کليات طرح JSF به سالهاي 86 تا 91 باز ميگردد که در آن زمان به دنبال اعلام نياز نيروي دريايي و هوايي براي جنگنده اي کم هزينه با کارايي بالا(و همچنين کم پيدا) براي جايگذيني جنگنده هاي F.14 و F.16 و F.18 شکل گزفت(البته از همان ابتدا برنامه ريزي براي سه مدل از اين جنگنده بود که در ادامه خواهيد خواند) در ابتدا سه گروه براي اين پروژه اعلام آمادگي کردند شامله 1.لاکهيد مارتين 2.بويينگ 3.ترکيب مکدانل داگلاس و نورثوپ گرومن به همراه هوافضاي انگليس البته گروه سوم بدليل ور شکست شدن مکدانل داگلاس از ميدان خارج شد و تنها گرومن توانست در طرح شريک شود و اين اولين بار بود که يک هوا پيما براي سه نيرو طراحي مي شد(نيروي هوايي دريايي و سپاه تفنگداران دريايي) در سال 98 هر دو شرکت بويينگ و لاکهيد اقدام به نمايش پيش نمونه هاي خود نمودند X-32 مربوط به بويينگ معروف به قورباقه ي چاق(اصلا جنگنده ي خوش استيلي نبود) و طرح X-35 شرکت لاکهيد که در نهايت لاکهيد بدليل برتري هاي طرح پيشنهادي مناقصه را برد اما دلايل برتري:طرح فن متحرک لاکهيد بسيار بهتر از طرح توليد مستقيم نيرو در X-32 و اما ديگر دلايل ريسک فني طرح لاکهيد کمتر بود هزينه ي نگهداري کمتر و قدرت رانش بيشتر دانست
اما ويژگي هاي خود جنگنده F.35 قرار است در سه مدل ساخته گردد
مدل A که براي نيروي هوايي در نظر گرفته شده و جنگنده اي باقابليت پروازي عاديست و قرار است جايگزين فالکن (F.16) و A.10 گردد
مدل B که براي سپاه تفنگداران دريايي(USMC) طراحي شده و داراي برد زياد و قابليت نشست و برخواست کوتاه براي جايگزيني هايير در نظر است
مدل C که براي نيروي دريايي (USN) و نيروهاي انگليسي در نظر گرفته شده که دارايي قابليت ناو نشيني و نشست و برخواست کوتاه است
در مورد کم پيدايي جنگندهي F.35 بجز در مدلB بدليل عدم نياز جنگنده اي کم پيداستاز اصول کم پيدايي اين جنگنده مي توان به اسستفده از بدنه ي تقريبا يک پارچه اشاره کرد بدين معني که ساختار بال با بدنه يکپارچه است بو بداخل بدنه فرو مي رود(برخلاف جنگنده هاي کنوني)در بدنه ي F.35 به ميزان قابل توجهي از مواد مرکب استفاده گرديده که اين به صرف هزينه ي کمتر و نگهداري آسانتر کمک مينمايد پسگرايي بال و دم نسبت به لبه ي جلويي 35 درجه و نسبت به لبه ي عقبي 15 درجه است سکانهاي عمودي ثابت هواپيما داراي پسگرايي تا 35 درجه و انحراف تا 25 درجه هستند(بعد از مدتها يک جنگندهي مدرن بر سلطه ي بيش از 50 ساله ي بالهاي پسگرا خاتمه داد)
اما موتور اين جنگنده از موتور F.119 ساخت شرکت پرات اندويتني استفده مي کند نکته جالب در مورد اين موتورها اين است که با وجود فناوري پيشرفته و کارآمد آن، قيمت پايين تري نسبت به موتورهاي ديگر دارد و نگهداري آن نيز راحتر است هرکدام از موتورها نيروي پيشراني به اندازه 15420 کيلوگرم و با استفاده از پس سوز (afterburner) اين نيرو به 22675 کيلوگرم مي رسد.
ساخت رادار F-35 را بخش سيستم هاي الکتريکي شرکت نورثروپ گرومن عهده دار است و براي اين کار شرکت گرومن دست به گسترش رادار APG-77 زده است و با مدرن کردن آن اميدوار است که هوشمندترين رادار در حال حاضر راطراحي کند البته هيچگاه از توانايي هاي کامل اين رادار در انواع صادراتي استفاده نخواهد شد(شمار انتنهايي رادار از 62 براي رپتور به 21 براي F-35 کاهش يافته) گفته ميشود F-35 به تجيزات داخلي الکترونيک يکپارچه مجهز است(همانند رپتور) که براي کاهش هزينه ها در تمام جنگنده ها از تجيزات استاندار استفاده خواهد شدهمچنين اين جنگنده به همراه رادار خود از سامانه ي SA براي هرچه راحت تر کردن کنترل رادار بهره ميبرد که اين سامانه وضعيت آسمان نبرد دستورات و اجازه ي شليک موشکها و اسکن زميني و... را اجام مي دهد و گذارش مي نمايداز ديگر سامانه ها ميتوان به سامانه ي جلونگر فروسرخ که به منظور پرواز در ارتفاع پايين و آشکار سازي عوارض زميني و پدافن هاي دشمن استفاده مي شود نام برد
اما تسليحات F-35 داراي يک محفضه ي جنگ افزاري در زير بدنه است که براي منظور هاي کم پيداييست در صورت عدم لزوممي تواند از آويزگه هاي زير بال نيز بهره ببرد
در بعد کوتاه برد از موشکهاي رايج سايد وايندر (احتمالا در دو مدل X و M )استفاده خواهد کرد و در بعد ميانبرد از امرام استفاده ميکند(احتمالا از مدل C که از يک جستجو گر چند طيفي براي ردگيري موشکهاي کروز کم پيدا بهره ميبرد)
اما تسليحات اصلي جنگنده (چون وضيفه ي اصلي اين جنگنده نقش هجومي و ضربتيست)از انواع -55/78/87 CBU(اين ها بمب هاي خوشه اي با قدرت انفجاري ار حداقل22 کيلوگرم اين بمب ها بمب هاي هوا انفجاري هستند و قبل از رسيدن به زمين منفجر ميشوند و تاثير هولناکي بر روي وصايل زرهي و بخصوص نفرات پياده دارن چيزي شبيه مين در روي زمين بقدر وحشتناک هستند که از آنها براي پاکسازي ميادين مين استفاده ميشود) تا بمب هاي هدايت دقيق (GBU) و درنهايت يکي از هولناک ترين بمب ها بمب هاي سري JADAM (مانند سري GBU) اين بمب ها ترکش شونده براي منظور ها تهاجمي مستقيم استفاده ميشوند و درنهايت بمب هاي DAACM که براي تهاجم عليه فرودگاه ها کاربرد دارند و انواع موشکهاي هوابه زمين باضافه ي يک توپ 27 ميليمتري ماوزر در نمونه هاي عادي و درنمونه هاي عمود پرواز از توپ هاي غلافدار استفاده ميکند
درنهايت طبق برنامه ريزي ها قرار است مدل هاي A درسال ???? ميلادي با قيمت ?? ميليون دلار به فروش برسند و مدل CوB نيز در سال 2012 وارد خدمت شوند به هر حال اين نويد تولد آينده ي جنگنده هاي نوين است
مقايسه ي F-35 با F-22 ربتور
بسياري معتقدند اين دو جنگنده بسيار به هم شبيه هستند اما تفاوتها و شباهتها وروديهاي هواي کناري (بعدا تغييراتي کرد) دماغه و بال ذوذنقه اي و سکان عمودي دم مشابه هستند ولي از نظر کلي با وجودي که رادار F-35 برداشتي با ماهيتي نا معلوم از رادار رپتور است تنها 40 تا 50 دصد توانايي آن راداراست و از نظر پنهانکاري اگر ما رپتور را يک توپ بيسبال در نظر بگيريم F-35 حکم توپ فوتبال را دارد و بازتاب راداريش بيشتر است
در مديريت جنگ هاي نوين قرار است هر F-35 بتواند نقش 2 جنگنده ي F/A.18 را بخوبي ايفا کنددر حالي که حداقل دو فروند F-35 براي ايفاي نقش يک رپتور نياز است
.
