F-14 های ایران
زمانی که کارائی فوق العاده هواپیمای پیشرفته تامکت در نیروی دریایی آمریکا به خوبی به اثبات رسید، کشور ایران نیز برای جلوگیری و پایان دادن به تهدید های هوایی اتحاد جماهیر شوروی، تعداد نسبتاً زیادی هواپیمای اف-14 تامکت را برای نیروی هوایی خود در آن زمان، خریداری نمود.
در اولین سال های دهه 1970، قسمت عمده ای از هواپیماهای نیروی هوایی ایران مانند هواپیماهای اف-4 فانتوم، اف-5 نورث روپ و بالاخره لاکهید پی سی-3 اوریون سفارش داده و تحویل گردید، گرچه هیچ یک از این هواپیماها، توانایی مقابله با هواپیمای موفق میگ 25 که سریعترین جنگنده عملیاتی جهان است، نداشتند. این میگ های 25، مدتی بود که بر فراز آسمان ایران به دلخواه پرواز های شناسایی انجام می دادند و گشت زنی می کردند مزاحمت های بسیاری را به وجود آورده و در حقیقت آن ها حریم هوایی ایران را نقض کرده بودند.
این حقیقت هنگامی بر آمریکاییان ثابت گردید که ریچارد نیکسون در طی سفرش به ایران خود این هواپیماها را مشاهده کرده و شاه ایران نیز در آن زمان درخواستی را مبنی بر خرید هواپیماهایی با برتری بالاتر نسبت به میگ های 25 فاکس بت اظهار نمود. در نتیجه، آمریکا ابتدا پیشنهاد هواپیمای موفق اف-15 را به ایران داده و سپس پیشنهاد خرید هواپیماهای اف-14 را به ایران کرد، که حکومت آن وقت ایران هواپیمای اف-14 را پسندیده و تقاضای خرید آن را تسلیم آمریکا کرد.
اولین سفارش برای خرید اف-14 ها در حدود 30 فروند بود که در ژانویه 1974 امضا گردید، که بعد ها به تعداد 80 فروند افزایش داده شد. اولین سری این هواپیما ها در ژانویه 1976 به ایران فرستاده شد که این هواپیما ها با موتور بهبود یافته جدیدی که بعد ها در گونه های دیگر استاندارد گردید، تجهیز شده بودند. در می 1977، 12 فروند اف-14 دیگر نیز به ایران تحویل شد، که یکی از آنها نیز به عنوان آزمایش برای نابود کردن یک هدف مصنوعی در ارتفاع 50,000 پایی به کار رفته شد که موفقیت آمیز نیز بود، و همین آزمایش نیز میگ های 25 شوروی را متقاعد ساخت که در صورت ادامه پرواز های خود بر فراز ایران، توسط یکی از همین اف-14 ها نابود خواهند شد، در نتیجه میگ های 25 دیگر هرگز بر فراز ایران پرواز شناسایی انجام ندادند.
تحویل اف-14 ها تا سال 1978 و هنگامی که هفتاد و نهمین اف-14 تحویل داده شد، ادامه یافت. همچنین 714 موشک فوق پیشرفته دور برد هوا به هوای فینیکس نیز سفارش داده شد که تنها 284 عدد آنها به دلیل انقلاب سال 1979 به ایران تحویل داده شد. پس از برکناری شاه از حکومت و انقلاب شکوهمند اسلامی، دولت جدید سفارش ساخت موشک های فینیکس دیگر را لغو نموده و تنها بر تسلیحات موجود و البته توانمندی های مهندسان و کارشناسان ایرانی تکیه کرد.
در همین دهه، پرزیدنت کارتر تحویل هر گونه جنگ افزار را به ایران تحریم کرد که این تحریم تا به امروز نیز ادامه دارد. بدون یاری سازندگان غربی اف-14، ایران به زودی با مشکل کمبود قطعات یدکی و نگهداری مواجه شد که در همان موقع تلاش برای خود ساختی این قطعات آغاز گردید. علاوه بر تاثیر تحریم ایران، شایعاتی اذعان کردند که همه 77 فروند اف-14 باقیمانده (دو اف-14 در هنگام پرواز های آزمایشی از بین رفتند) فاقد کارائی بوده به صورتی که دیگر نمی توانند موشک های فینیکس را شلیک کنند. البته این که چه کسی این خرابی ها را به بار آورده یا اف-14 ها را دچار مشکل ساخته، جای بحث ندارد، اما حتی برخی منابع در آن زمان اظهار کردند که انقلابیون اسلامی در زمان انقلاب به تلافی بر سر حکومت باعث صدمه دیدن اف-14 ها شدند، اما چنین شایعاتی به اطمینان صحت ندارد. صرف نظر از تمام مشکلات، در سپتامبر 1980، ایران در برابر تهاجم ناجوانمردانه کشور بعثی عراق قرار گرفت. به علت ضعف قوای هوایی هر دو کشور، نبرد هوایی نقش بسیار کوتاه و مختصری را در جنگ بین ایران و عراق ایفا کرد.
اولین نبرد ها به وسیله خلبانان ایرانی که بهتر تجهیز شده و بهتر آموزش دیده بودند، صورت گرفت، اما تحریم دراز مدت از سوی آمریکا و کشورهای وابسته و شایعه پراکنی های مختلف به کاستن قدرت نیروی هوایی ملی در برابر عراق ادامه داد. در همین اثنا بود که عراق هواپیماهای میراژ اف-1 خود را که با موشک های جادویی ماترا آر-550 تجهیز شده بودند، تحویل گرفت و به افزایش توانایی های نیروی هوایی کشورش قدرت بسیار بخشید. اما در مقابل، به دلیل تحریم قطعات یدکی، تنها تعداد معدودی از اف-14 های ایرانی (10 تا 20 فروند) قابل پرواز بودند که عمدتاً نیز به دور از نبرد و جنگ نگهداری می شدند.
در اولین سال های دهه 1970، قسمت عمده ای از هواپیماهای نیروی هوایی ایران مانند هواپیماهای اف-4 فانتوم، اف-5 نورث روپ و بالاخره لاکهید پی سی-3 اوریون سفارش داده و تحویل گردید، گرچه هیچ یک از این هواپیماها، توانایی مقابله با هواپیمای موفق میگ 25 که سریعترین جنگنده عملیاتی جهان است، نداشتند. این میگ های 25، مدتی بود که بر فراز آسمان ایران به دلخواه پرواز های شناسایی انجام می دادند و گشت زنی می کردند مزاحمت های بسیاری را به وجود آورده و در حقیقت آن ها حریم هوایی ایران را نقض کرده بودند.
این حقیقت هنگامی بر آمریکاییان ثابت گردید که ریچارد نیکسون در طی سفرش به ایران خود این هواپیماها را مشاهده کرده و شاه ایران نیز در آن زمان درخواستی را مبنی بر خرید هواپیماهایی با برتری بالاتر نسبت به میگ های 25 فاکس بت اظهار نمود. در نتیجه، آمریکا ابتدا پیشنهاد هواپیمای موفق اف-15 را به ایران داده و سپس پیشنهاد خرید هواپیماهای اف-14 را به ایران کرد، که حکومت آن وقت ایران هواپیمای اف-14 را پسندیده و تقاضای خرید آن را تسلیم آمریکا کرد.
اولین سفارش برای خرید اف-14 ها در حدود 30 فروند بود که در ژانویه 1974 امضا گردید، که بعد ها به تعداد 80 فروند افزایش داده شد. اولین سری این هواپیما ها در ژانویه 1976 به ایران فرستاده شد که این هواپیما ها با موتور بهبود یافته جدیدی که بعد ها در گونه های دیگر استاندارد گردید، تجهیز شده بودند. در می 1977، 12 فروند اف-14 دیگر نیز به ایران تحویل شد، که یکی از آنها نیز به عنوان آزمایش برای نابود کردن یک هدف مصنوعی در ارتفاع 50,000 پایی به کار رفته شد که موفقیت آمیز نیز بود، و همین آزمایش نیز میگ های 25 شوروی را متقاعد ساخت که در صورت ادامه پرواز های خود بر فراز ایران، توسط یکی از همین اف-14 ها نابود خواهند شد، در نتیجه میگ های 25 دیگر هرگز بر فراز ایران پرواز شناسایی انجام ندادند.
تحویل اف-14 ها تا سال 1978 و هنگامی که هفتاد و نهمین اف-14 تحویل داده شد، ادامه یافت. همچنین 714 موشک فوق پیشرفته دور برد هوا به هوای فینیکس نیز سفارش داده شد که تنها 284 عدد آنها به دلیل انقلاب سال 1979 به ایران تحویل داده شد. پس از برکناری شاه از حکومت و انقلاب شکوهمند اسلامی، دولت جدید سفارش ساخت موشک های فینیکس دیگر را لغو نموده و تنها بر تسلیحات موجود و البته توانمندی های مهندسان و کارشناسان ایرانی تکیه کرد.
در همین دهه، پرزیدنت کارتر تحویل هر گونه جنگ افزار را به ایران تحریم کرد که این تحریم تا به امروز نیز ادامه دارد. بدون یاری سازندگان غربی اف-14، ایران به زودی با مشکل کمبود قطعات یدکی و نگهداری مواجه شد که در همان موقع تلاش برای خود ساختی این قطعات آغاز گردید. علاوه بر تاثیر تحریم ایران، شایعاتی اذعان کردند که همه 77 فروند اف-14 باقیمانده (دو اف-14 در هنگام پرواز های آزمایشی از بین رفتند) فاقد کارائی بوده به صورتی که دیگر نمی توانند موشک های فینیکس را شلیک کنند. البته این که چه کسی این خرابی ها را به بار آورده یا اف-14 ها را دچار مشکل ساخته، جای بحث ندارد، اما حتی برخی منابع در آن زمان اظهار کردند که انقلابیون اسلامی در زمان انقلاب به تلافی بر سر حکومت باعث صدمه دیدن اف-14 ها شدند، اما چنین شایعاتی به اطمینان صحت ندارد. صرف نظر از تمام مشکلات، در سپتامبر 1980، ایران در برابر تهاجم ناجوانمردانه کشور بعثی عراق قرار گرفت. به علت ضعف قوای هوایی هر دو کشور، نبرد هوایی نقش بسیار کوتاه و مختصری را در جنگ بین ایران و عراق ایفا کرد.
اولین نبرد ها به وسیله خلبانان ایرانی که بهتر تجهیز شده و بهتر آموزش دیده بودند، صورت گرفت، اما تحریم دراز مدت از سوی آمریکا و کشورهای وابسته و شایعه پراکنی های مختلف به کاستن قدرت نیروی هوایی ملی در برابر عراق ادامه داد. در همین اثنا بود که عراق هواپیماهای میراژ اف-1 خود را که با موشک های جادویی ماترا آر-550 تجهیز شده بودند، تحویل گرفت و به افزایش توانایی های نیروی هوایی کشورش قدرت بسیار بخشید. اما در مقابل، به دلیل تحریم قطعات یدکی، تنها تعداد معدودی از اف-14 های ایرانی (10 تا 20 فروند) قابل پرواز بودند که عمدتاً نیز به دور از نبرد و جنگ نگهداری می شدند.
