10واکنش شیمیایی مهم که روزانه در اطراف ما رخ می‌دهد

[mehdi.chem]

فکر نکنید که فرایندهای شیمیایی فقط در آزمایشگاه‌ها رخ می‌دهند . بلکه در اطراف ما به هنگام پخت و پز ، شستشو و حتی تنفس نیز به وقوع می‌پیوندند. در این پست به طور اجمالی به 10واکنش شیمیایی مهم که به طور روزمره در اطراف ما اتفاق می‌افتد نگاهی می‌اندازیم .

​

1- فوتوسنتز
این واکنش در گیاهان رخ می‌دهد و در آن ، کربن‌دی‌اکسید و آب ، به غذا (گلوکز) و اکسیژن تبدیل می‌شوند . این یکی از مهم‌ترین واکنش‌های طبیعی است که در آن غذای مورد نیاز گیاهان و جانوران و انسان تهیه می‌شود و همچنین اکسیژن مورد نیاز برای تنفس فراهم می‌گردد .

6CO[SUB]2[/SUB] + 6H[SUB]2[/SUB]O + light → C[SUB]6[/SUB]H[SUB]12[/SUB]O[SUB]6[/SUB]+ 6O[SUB]2[/SUB]​

2- تنفس هوازی سلولی
این واکنش ، عکس واکنش فوتوسنتز است که در آن مولکول‌های پرانرژی با اکسیژن ترکیب می‌شوند تا انرژی مورد نیاز سلول‌هایمان فراهم شود . فراورده‌های این واکنش ، کربن‌دی‌اکسید و آب می‌باشند . انرژی مورد استفاده توسط سلول‌ها از نوع انرژی شیمیایی و به شکل ATPمی‌باشد .

C[SUB]6[/SUB]H[SUB]12[/SUB]O[SUB]6[/SUB] + 6O[SUB]2[/SUB] → 6CO[SUB]2[/SUB] + 6H[SUB]2[/SUB]O +36 ATPs energy​

3- تنفس بی‌هوازی
تنفس بی‌هوازی ، مجموعه‌ای از واکنش‌های شیمیایی است که انرژی سلول‌ها را از مولکول‌های پیچیده‌ای بدون حضور اکسیژن فراهم می‌آورد . این واکنش‌ در شرایط کمبود اکسیژن ، مثل ورزش‌های سنگین طولانی‌مدت ، رخ می‌دهد و فراورده‌های آن ، اتانول و کربن‌دی‌اکسید می‌باشد . فرایند تخمیر بی‌هوازی که در تولید پنیر ، نان ، ماست و سایر مواد غذایی به وسیله مخمرها و باکتری‌ها انجام می‌گیرد نیز تنفس بی‌هوازی محسوب می‌شود .

C[SUB]6[/SUB]H[SUB]12[/SUB]O[SUB]6[/SUB] → 2C[SUB]2[/SUB]H[SUB]5[/SUB]OH + 2CO[SUB]2[/SUB] + energy​

4- سوختن
هرگاه کبریتی را برمی‌افروزید و یا شمعی را روشن می‌کنید ، شاهد واکنش سوختن هستید . در سوختن ، مواد پرانرژی با اکسیژن ترکیب می‌شوند و کربن‌دی‌اکسید و آب تولید می‌کنند . در این فرایند انرژی آزاد می‌شود . واکنش سوختن پروپان در اجاق گاز خانگی شما به صورت زیر انجام می‌شود :

C[SUB]3[/SUB]H[SUB]8[/SUB] + 5O[SUB]2[/SUB] → 4H[SUB]2[/SUB]O + 3CO[SUB]2[/SUB] + energy​

5- زنگ زدن
زنگ آهن را می‌توان بر بدنه وسایل آهنی مشاهده کرد . این ماده قرمز رنگ ، بر اثر اکسایش آهن پدید آمده است . این نوع واکنش را در مورد فلزات دیگر از جمله مس و نقره نیز می‌توان مشاهده کرد .

Fe + O[SUB]2[/SUB] + H[SUB]2[/SUB]O → Fe[SUB]2[/SUB]O[SUB]3[/SUB]. xH[SUB]2[/SUB]O​

6- واکنش خنثی شدن اسید - باز
وقتی شما طبق یک دستورالعمل آشپزی ، بیکینگ پودر (ماده‌ای بازی) را با شیر یا سرکه (ماده‌ای اسیدی) مخلوط می‌کنید ، یک واکنش شیمیایی خنثی شدن از نوع جابه‌جایی دوگانه (و سپس تجزیه) رخ می‌دهد و گاز کربن‌دی‌اکسید آزاد می‌شود . این گاز باعث ورآمدن خمیر می‌شود . معادله شیمیایی زیر ، واکنش بین سرکه (استیک اسید) و جوش شیرین را نشان می‌دهد :

HC[SUB]2[/SUB]H[SUB]3[/SUB]O[SUB]2[/SUB](aq) + NaHCO[SUB]3[/SUB](aq) → NaC[SUB]2[/SUB]H[SUB]3[/SUB]O[SUB]2[/SUB](aq) + H[SUB]2[/SUB]O(l) + CO[SUB]2[/SUB](g​

7- باتری‌ها
در باتری‌ها ، واکنش الکتروشیمیایی (اکسایش – کاهش) رخ می‌دهد که طی آن انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود . مثلاً در سلول‌های سوختی ، از اکسایش گاز هیدروژن ، برق تولید می‌شود که واکنش کلی آن به صورت زیر می‌باشد :

O[SUB]2[/SUB](g) + 2H[SUB]2[/SUB](g) → 2H[SUB]2[/SUB]O(g) + electricity​

8- هضم
هضم ، مجموعه‌ای از صدها واکنش شیمیایی است . تجزیه هیدرات‌های کربن توسط آمیلاز که از دهان آغاز می‌شود ، شکسته شدن مولکول‌های غذا توسط هیدروکلریک اسید که در معده انجام می‌شود ، تا تجزیه پروتیین‌ها و چربی‌ها که در روده‌ها انجام می‌گیرد ، همگی بخش‌هایی از فرایند هضم را شامل می‌شوند .

9- شوینده‌ها
صابون و سایر شوینده‌ها ، عمل پاک کنندگی خود را با انجام یک واکنش شیمیایی ارایه می‌دهند . شوینده‌ها ، امولسیون‌کننده‌هایی هستند که از یک طرف مولکولِ خود به آب و از طرف دیگر به چربی می‌چسبند و چربی را در آب به صورت امولسیون ، پراکنده می‌کنند .

10- مایع سفیدکننده
وقتی شما برای شستشوی لباس‌هایتان از مایع سفیدکننده استفاده می‌کنید ، در حقیقت یک واکنش شیمیایی رخ می‌دهد که در آن ترکیبات مایع سفید‌کننده ( به‌ویژه کلر) با ماده رنگی موجود درلباس واکنش می‌دهد و با تجزیه آن ، رنگ ناپدید می‌گردد .