● كودك‌ و معماری‌

maxer

کاربر بیش فعال
کاربر ممتاز
چگونه می توان براساس علوم رفتاری کودک و نظر شخصی او به الگویی از طراحی مهدکودک دست یافت بطوریکه درون و برون بنا بگونه ای درهم آمیخته شوند که:الف. کودک در آن قادر به ارضای بسیاری از نیازهای خود. کشف نادانستنیها و کنجکاوی جهت آن . ابتکار. خلاقیت. یادگیری تجربی و ... باشد...
</STRONG></EM>


با نام و یاد یگانه خالق جهان هستی

چگونه می توان براساس علوم رفتاری کودک و نظر شخصی او به الگویی از طراحی مهدکودک دست یافت بطوریکه درون و برون بنا بگونه ای درهم آمیخته شوند که :
الف. کودک در آن قادر به ارضای بسیاری از نیازهای خود. کشف نادانستنیها و
کنجکاوی جهت آن . ابتکار. خلاقیت. یادگیری تجربی و ... باشد.
ب . کودک در آن
مرزی بین درون و بیرون احساس نکند .آزاد و رها در این فضای متصل حرکت کند و احساس رها شدن و بی انتها بودن فضا روحش را پرواز دهد..

تلاش مکن که کودک راپیش ازپیری پیرکنی. او راخرد مکن.این همان چیزیست که اکنون در دنیا شاهدآنیم.کهنسالان برکودکان مسلطند و می خواهند آنان را زودتر اززمانیکه طبیعت مقدرداشته ازدوران کودکی بیرون بکشند. آنان می کشند و خرد می کنند . کودک کودکی را برای همیشه از کف می نهد." اوشو

کودکان اعضای کوچک و لطیف جامعه می باشند و قابلیت تاثیرگذاری بر شکل گیری محیطشان را بابیان تمایلات و نیازهای خود دارند.اما در این امر مهم به معماران .معمارانی آشنا به علوم رفتاری کودک. احتیاج دارند.واقعیت مهمی که در جامعه امروز ایران با آن روبرو هستیم و تهدیدی جدی برای آیندگان بشمار می روداهمیت ندادن و یا بعبارتی دیگر ناچیز شمردن کودکان و جهان کوچک آنها .بخصوص رابطه نزدیکشان با طبیعت و فضای سبز می باشد.
اکثر خانواده ها قبل از ورود فرزندان خود به دبستان و جهت ارتقاء سطح ارتباطات جمعی آنها را به مراکز پیش دبستانی و مهدکودکها می فرستند که این امری مثبت تلقی می شود. اما آنچه نگران کننده می باشد جدی نگرفتن رابطه انسان و محیط طبیعی و در ضمن تفکیک ناعادلانه آندوست... امروزه مکانهایی که به این قصد بنا شده اند انگشت شمارند.اکثر این مکانها ساختمانهایی هستند که تغییر کاربری یافته اند.
با این تفاسیر وجودچنین مکانهایی در امکانات موردنیازکودکان. فضاهای متنوعی که نیازمندند.نورگیری. تهویه.محوطه باز وبخصوص فضای سبز اثرات سوئی دارد.طبیعت یک کامل کننده ومتمم ضروری برای محیط ساخته شده دست بشر محسوب می شود .آمیختگی یا ترکیب با بافت زیست محیطی امری غیر قابل اجتناب بوده است .بخصوص در صورتیکه این مکان متعلق به کودک باشد.
ضروریست در طراحی فضای یک مهدکودک به تاثیرطبیعت برکودکان و انواع فضاسازی و خلق دنیاهای گوناگون برای کودکان با استفاده از این موهبت الهی نگاهی داشته باشیم.چرا که هنر ما انسانها زاده طبیعت است .همانطور که رامبراند نیز اشاره می کند "نقاشی نوه طبیعت است. نقاشی ارتباط با خداوند است." بنابراین طبیعت خود خداست و اگر انسان از کودکی با طبیعت همراه باشد و بدان خو بگیرد بیش از پیش به خدای خویش نزدیک خواهد شد .
پس از بحث پیرامون کودک و طبیعت باید به بررسی فضا از دیدگاه کودک پرداخت. چراکه به گفته پیکاسو هرانسانی در هنگام کودکی هنرمند است.مشکل این است که چه کنیم تا در بزرگسالی هنرمند باقی بماند." بررسی فضاها از دیدگاه کودکان و بازگویی علایق. جذابیت و زشتی های فضا ازدید آنها .به طراح کمک خواهد کرد که محیطی صمیمانه جهت جذب کودک به این مراکز بوجود آورد
دروهله اول .هدف ایجادحس تعلق نسبت به محیط مهدکودک است.تاکید بر شوق انگیز بودن محیط و ایجاد شرایط لازم برای پیوند عاطفی میان کودکان درمهدکودک .گسترش روابط اجتماعی آنها و ایجاد محیطی بانشاط. مستلزم توجه به نقطه نظرات کودکان و همچنین ضوابط و استانداردهای کمی وکیفی مربوط به فضا می باشد. ازاین رو کودکان قبل ازیادگیری به محیط علاقه مندمی شوند و احساس می کنند ازاینکه در چنین جایی هستند.خوشحالند.
پایان قسمت اول..
 

architect_esf

عضو جدید
● كودك‌ و معماری‌

هر كودكی، بر روی كره زمین، زمانی آرزوی دنیایی پاك تر را در دل پرورانده است. دنیایی مبرا از این هزاران ازار های زندگی، و در عوض مزین به باغ جادویی پر از عجایب، مخفیانه – امن – مكانی برای تفرج و تماشای بی پایان انسانها و محیط پیرامون شان در تاثیر پذیری متقابلند. كودكان به سبب محدودیت های جسمی و روانی خود در قیاس با بزرگسالان ، تاثیر پذیری بیشتر و عمیق تری داشته و در عوض، تاثیر گذاری كمتری بر محیط دارند و به این ترتیب بیش از بزرگسالان اجباراً تابع شرایط محیطی اند.
كودكان حساس ترین و تاثیر پذیرترین گروه سنی جامعه را تشكیل می دهند و در حساس ترین و مهمترین سال های زندگی شان یعنی زمانی كه پایه های رشد شخصیتی- ذهنی- جسمی و اجتماعی آنها شكل می گیرد تا زمانی كه وارد شهر می شوند نیازمند این هستند تا زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه كنند و این امر مستلزم فراهم بودن فضایی كودكانه و صمیمانه است. فضایی به دور از هیاهوی دنیای بزرگتر، دنیای پر از شادی با رنگ های زیبا كه در آن كودك فرصت بیان افكار تازه و پرورش و رشد استعداد هایش را داشته باشد، فضایی كه زمینه ای مناسب برای خلاقیت كودكان فراهم آورد.
دریافت‌ حسی‌ كودك‌ از فضا
كودك‌ باید در برخورد با احجام‌ و بناها و همین‌ طور در ارتباط و زندگی‌ درون‌ آنها احساس‌ راحتی‌، عدم‌ ترس‌ و آرامش‌ كند. تاریكی‌ بیش‌ از هر چیز دیگری‌ به‌ اضافه‌ فرمهای‌ نامتناسب‌ او را می‌ترساند.
فضاهایی‌ با رنگهای‌ شاد و روشن‌ و گاهی‌ رنگهایی‌ با فرمهای‌ نامشخص‌ (مثل‌ حالتی‌ كه‌ در نقاشی‌ با آبرنگ‌ پدیدمی‌آید) موضوعات‌ رویائی‌ و خیال‌انگیز را القا می‌كند و در كودك‌ احساسی‌ چون‌ عاطفی‌، رفیق‌، مهربان‌، رویائی‌، وپروازدهنده‌ بودن‌ را القا می‌كند. همچنان‌ كه‌ فضاها برای‌ كودكانی‌ با سن‌ بالاتر طراحی‌ گردد از رنگهایی‌ ملایم‌ با مرزهای‌مشخص‌، جزئیات‌ بیشتر در بنا و انحناهای‌ نرم‌ در طراحی‌ فضا می‌توان‌ استفاده‌ كرد. ادراك‌ فضا كار بسیار دشواری‌ است‌. كودك‌ باید در عین‌ حال‌ هم‌ خود را از دنیای‌ اطرافش‌ تمیز دهد و هم‌ این دنیا راتجزیه‌ و تحلیل‌ كند. این‌ عمل‌ را بوسیله‌ شناختن‌ اشیاء اطرافش‌ انجام‌ می‌دهد.
كودكان‌ و معماری‌
لازم‌ است‌ كه‌ دنیای‌ صنعتی‌ و پرسروصدای‌ ما با ایده‌آل‌های‌ انسان‌ متمدن‌ و عناصر تشكیل‌ دهنده‌ فضای‌ زندگی‌ او آشتی‌ كند. تلاش‌ برای‌ انسانی‌ كردن‌ فضا باید برای‌ همه‌ در اولویت‌ قرار گیرد. اما بیش‌ از همه برای‌ معماران‌، یعنی‌ كسانیكه‌ در یك ‌تمدن‌ كم‌ و بیش‌ شهرنشین‌، مسوول‌ نظام‌ بخشیدن‌ به‌ فضا هستند اهمیت‌ دارد. بدین‌ ترتیب‌ شهرسازان‌، برنامه‌ ریزان‌، پیمانكاران‌، متخصصین‌ فضای‌ سبز و هنرمندان‌ همگام‌ با معماران‌، كم‌ و بیش‌ در تجربه‌ هماهنگی‌ بین‌ انسان‌ و محیط اطرافش‌ مسئولند.
محیطی كه برای كودكان طراحی می کنیم ، میبایست شامل فضاهای زیر باشد:‌
1. فضاهای طبیعی (Nature space) مانند درخت و آب و موجودات زنده كه اساسی ترین و مهمترین فضا را برای كودكان تشكیل می دهد.
2. فضاهای باز (Open space) فضاهای گسترده ای كه بچه ها بتوانند به اندازه دلخواه در آن بدوند و انرژی های درونیشان را تخلیه كنند.
3. فضاهای راه ها (Rood space) راه ها و جاده ها قبل از حضور ماشین، زمین اصلی بازی بچه ها بوده است . راه هایی هستند كه بچه ها در آن همدیگر را ملاقات می‌كنند و شبكه ای است كه فضاهای متنوع را به هم وصل می كند.
4. فضاهایی برای ماجرا جویی (Advanture space)‌ اینها فضاهایی هستند پر از پیچیدگی، كه قوه تجسم و تخیلی كودكان بواسطه بودن در این فضاها تقویت می شود
5. فضاهای مخفی (Hide out space) استقلال كودكان از طریق این فضاهای مخفی رشد می یابد.
6. ساختار های بازی (‍Play structure space) فضاهایی هستند كه با ساختار بازی در یانشان در مكان هایی كه بازی اهمیت می یابد. این قبیل فضاها به عنوان زمین های بازی شناخته شده است.
معمار یك‌ مربی‌ است‌ و بعد از پدر و مادر، اولین‌ مربی‌ كودك‌ است‌؛ تعلیم‌ و تربیت‌ او از طریق‌ اشكال‌ ساخته‌ شده‌بدست‌ او، كه‌ محیط اطراف‌ كودك‌ را تشكیل‌ می‌دهند، منتقل‌ می‌شوند. به‌ همین‌ دلیل‌ ارتباط میان‌ كودك‌، معماری‌ و فضا در بطن‌ مساله‌ انسانی‌ كردن‌ تمدن‌ قرار دارد.
كودك امروز، به‌ دلیل‌ رهایی‌ از سنت‌های‌ پیشین‌، راحت‌تر از انسان‌ بالغ‌ می‌تواند خود را با تازه‌ها یا حتی‌ جسارت های ‌معماری‌ و شهرسازی‌ معاصر تطبیق‌ دهد. او به‌ راحتی‌ می‌تواند طرفدار و نیز الهام‌ دهنده‌ اشكال‌ تازه‌ باشد. بنابراین‌ باید در درجه‌ اول‌ برای‌ كودك‌ و شاید تا حدودی‌ «بوسیله‌ كودك‌» به‌ تدریج‌ تعادل‌ بین‌ فضاهای‌ زندگی‌ هر فرد و فرم های ‌معمارانه‌ سازنده‌ فضا را برقرار كرد.
برای‌ دستیابی‌ به‌ این‌ هدف‌، معمار باید از سویی‌ كودك‌ و فضا و خواستهای‌ او را درك‌ كند و نیازها و مشكلات‌ او راشناخته‌ و روشهای‌ برطرف‌ كردن‌ آنها را بیابد و از سوی‌ دیگر باید به‌ محیطی‌ كه‌ كودك‌ امروز در آن‌ به‌ سر می‌برد آشنا باشد و آن‌ را به‌ خوبی‌ درك‌ كند. برای‌ تحقق‌ این‌ امر، معماران‌ باید بر سرعت‌ خود بیفزایند تا بتوانند به‌ پای‌ متخصصین ‌تعلیم‌ و تربیت‌، جامعه‌ شناسان‌، پزشكان‌ و روان‌ شناسان‌ كه‌ كم‌ و بیش‌ دنیای‌ كودكی‌ را بطور كامل‌ شناخته‌اند، برسند.
پیشرفت‌ و شناخت‌ از خود،هم‌ ارز و مكمل‌ ادراك‌ فضاست‌. بواسطه یك‌ یادگیری‌ طولانی‌ كه‌ تمام‌ دوران‌ كودكی‌ را در برمی‌گیرد یاد می‌گیریم‌ كه‌ برفضا تسلط پیدا كنیم‌ همانطور كه‌ یاد گرفته‌ بودیم‌ به‌ وجود خود تسلط داشته‌ باشیم‌. نحوه‌ به‌ وقوع‌ پیوستن‌ این‌ یادگیری ‌بر پایه‌ تعادل‌ درونی‌ ما استوار است‌. به‌ همین‌ دلیل‌ اولین‌ تجربیات‌ كودك‌ در این‌ رابطه‌ بسیار مهم‌ هستند. تعلیم‌ و تربیت‌ موفق‌ و صحیح‌ باید بدون‌ ایجاد برخوردهای‌ جدی‌، او را در پیدا كردن‌ موقعیتش‌ در فضا یاری‌ دهد تا بتواند مركزیت‌ خود را در آن‌ بیابد. منظور از این‌ فضا، یك‌ محدوده‌ سرد هندسی‌ نیست‌ بلكه‌ هدف فضایی‌ فعال‌ و تأثیرگذار است‌. این‌ فضا در عین‌ حال ‌هم‌ دارای امنیت‌ است‌ و هم‌ آزادی‌. فضایی‌ كه‌ ما را دربرگرفته‌ است‌ در شكل‌ گیری‌ شخصیت‌ ما شركت‌ می‌كند و خلوت‌ ما را محافظت‌ می‌نماید. این‌ فضا، برحسب‌ هر شخصی‌ یا دوران‌ مختلف‌ زندگی‌، بزرگ‌ و كوچك‌ می‌شود.
فرد می‌تواند به‌ راحتی‌ در این‌ فضا كه‌ به‌ نسبت‌ اعمال‌ او كوچك‌ و بزرگ‌ می‌شود خود را بیابد پس‌ فضا یك‌ محیط عادی‌ نیست‌ بلكه‌ یك‌ واقعیت‌ روانشناختی‌ زنده‌ و پویا است‌، این‌ فضا نباید خود را بر ما تحمیل‌ كند بلكه‌ باید متناسب‌ با شخصیت‌ ما شكل‌ گیرد.
اما در این‌ رابطه‌، دوران‌ صنعتی‌ ما نیز ابعاد مساله‌ را پیچیده‌تر كرده‌ است‌. از ابتدای‌ این‌ قرن‌ عوامل‌ تشكیل‌ دهنده‌ فضا دچار تغییر و تحولات‌ عمیق‌ شده‌اند. پدران‌ ما در فضایی‌ با مقیاس‌ انسانی‌ زندگی‌ می‌كرده‌اند، حال‌ آنكه‌ فضای‌ امروز ابعاد متفاوتی‌ دارد و بطور قابل‌ ملاحظه‌ای‌ تغییر كرده‌ است‌. ظهور شهرهای ‌بزرگ‌ با ساختمانهای‌ عظیم‌، تراكم‌ قابل‌ ملاحظه‌ انسان‌ها، افزایش‌ تعداد اتومبیل‌ها، استفاده‌ همگانی‌ از وسایل‌ارتباط‌ جمعی‌، همه‌ و همه‌ محیط جدیدی‌ را برای‌ انسان‌ معاصر بوجود می‌آورند كه‌ نه‌ تنها هنوز بطور كامل‌ به‌ آن ‌خونگرفته‌ است‌ بلكه‌ به‌ دلیل‌ تحولات‌ مستمر تكنولوژیكی‌ و نتیجتاً تغییر دایمی‌ فضاها، فرصت‌ لازم‌ برای‌ خوگرفتن‌ به‌آن‌ را نیز نمی‌یابد.
كودكان و رنگ ها
رنگ ها در شخصیت انسان ها، بخصوص كودكان تاثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده، غم، اندوه، آرامش، تحریك پذیری، سكون و هیجان می شود. در كودكان این خصیصه شدت می یابد، آنان به سبب روح پاك و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مركب كه در تركیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند این موضوعی است كه رد طراحی و تزئین و رنگ آمیزی فضاهای داخلی و تركیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد با رنگ‌های مختلف می توان اندازه و وزن یك شی معین را كوچك یا بزرگ ، سبك یا سنگین جلوه داد. اصولاً رنگ های گرم و روشن باعث توسعه اشیاء شده به آنها وسعت می دهند و بالعكس رنگ‌های سرد و تیره باعث می شوند اشیاء كوچكتر از اندازه خود به نظر آیند.
كودكان و روانشناسی رنگ ها
رنگ ها سه دسته اند:
1- اصلی كه شامل سه رنگ قرمز – آبی و زرد می شوند.
2- فرعی كه از تركیب سه رنگ اصلی به دست می آیند مثل سبز – نارنجی – بنفش
3- رنگ های میانه كه از تركیب رنگ اصلی به علاوه رنگ فرعی بدست می اید كه 6 عدد هستند زرد مایل به سبز و غیره – آبی مایل به سبز و ...
از رنگ به 2 طریق استفاده می كنند.
1- نمونه سازی طبیعی و عینی- مثلاً دریا به رنگ آبی و چمن به رنگ سبز رسم می شود.
2- استفاده از رنگ هایی كه به طور ناخودآگاه به ذهن می رسند و قانون خاصی ندارند.
در مبحث هنر، رنگ به خودی خود وسیله پر قدرتی برای بیان و نشان دادن حالت های عمیق درونی است نقاشی كودكان نمونه روشنی از ارائه رنگ های متنوع در سطح وسیع می باشد. فقدان رنگ در تمام یا قسمتی از موضوع نقاشی كودكان نشانگر خلاء عاطفی و یا گاهی دلیل بر گرایش های ضد اجتماعی اوست كودكان سازگار در نقاشی های خود از 5 رنگ استفاده می كنند در حالی كه كودكان گوشه گیر و یا‌آنها كه ارتباط با دنیای خارج را دوست ندارند بیشتر از یك یا دو رنگ بكار نمی برند.
رنگ های گرم تحریك كننده ، سبب فعالیت، جنب و جوش، الهام دهنده روشنی، شادی زندگی و مولد حركتند، در حالی كه رنگ های سرد بر عكس موجد حالت های انفعالی، سكون، بی حركتی و تلقین كننده غم و اندوه هستند. تماشای رنگ های گرم میزان ضربان قلب را تشدید می كند و برای فضای پر هیجان كاربرد دارند در میان رنگ های گرم، رنگ سرخ بقدری نافذ و سریع الحركت است كه از هر رنگ دیگر زودتر به چشم می خورد.
دریافت‌ رنگ‌ها
كودكان‌ توجه‌ بیشتری‌ به‌ رنگ های‌ اشباع‌ شده‌ اولیه‌ دارند. چنین‌ به‌ نظر می‌رسد كه‌ عكس‌ العمل‌های‌ اولیه‌ كودكان ‌نسبت‌ به‌ رنگ ها در اثر خصوصیات‌ عاطفی‌ بروز می‌كند ولی‌ با گذشت‌ زمان،‌ كودك‌ یاد می‌گیرد كه‌ آنها را مشاهده‌ نماید و دقیقاً آنها را درك‌ كند. با این‌ وجود باید اذعان‌ كرد كه‌ در یك‌ آزمایش‌ نوزادان‌ 15 روزه‌، آنها توانستند نورهای‌ رنگی‌منعكس‌ شده‌ برروی‌ دیوار را از همدیگر تمیز دهند. رنگ‌ قرمز اولین‌ رنگی‌ است‌ كه‌ كودكان‌ بطور صحیح‌ از آن‌ نام‌ می‌برند و بعضی‌ اوقات‌ رنگ‌ آبی‌ را كودكان‌ بعنوان‌ رنگ ‌ضد قرمز می‌ دانند. در بعضی‌ مواقع‌ كودكان‌ رنگها را با اشیایی‌ كه‌ بدان‌ رنگها هستند بخاطر می‌آورند و مثلا می‌گویند زرد مانند زرده‌ تخم‌مرغ‌.
موضوع‌ فوق‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ كودك‌ به‌ كندی‌ قادر خواهد بود كه‌ رنگها را از اشیاء انتزاع‌ نموده‌ و آنها را بعنوان ‌خصوصیات‌ مستقلی‌ بخاطر آورد.
كودك شرایط محیطی و كالبدی
تاثیر شرایط محیطی :
1- نور و روشنایی: نور یكی از اصول معماری در تامین آسایش بصری فضا می باشد كه تاثیرات روانی آن در انسان ها متفاوت است. تحقیقات ثابت كرده است كه نور طبیعی و شفاف بر روی حواس كودكان تاثیر مبتنی وارد از دید كودكان این فضاها دوستانه و با نشاط هستند . نور كافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود كه میل و رغبت كودكان افزایش یابد.
2- دقت عمل و تمركز حواس افزایش یابد و سلامتی چشم و قدرت بینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می كند.
3- باعث ایجاد تنوع و تاكید فضایی می گردد.
از آنجا كه كودكان در پذیرش تنش و خستگی تحمل كمتری دارند، از نور پردازی های ادارای تضاد شدید ، چه بصورت مصنوعی و چه به صورت طبیعی كه باعث ایجاد خستگی و تنش می شود، باید پرهیز كرد.
در نتیجه نور ملایم و یكنواخت در مورد فضاهای كودكان مطلوب به نظر می رسد. البته به جز در مواردی كه با تنوع در نور پردازی سعی در تاكید فضایی داریم.
سر و صدا: كودكان صداها را دوست دارند و به طور كلی صداهای ملایم زمینه ، به تخیل كودكان كمك می كند و آنها را به زندگی بیرون مرتبط می سازد سر و صدای ناشی از ترافیك كاربری های تجاری و كارگاه های صنعتی از اصوات نامطلوب فضاهای كودكان هستند. این فضاها نباید از لحاظ آگوستیكی مرده باشند.
تهویه برای كار كردن با حداقل خستگی و تامین سلامت كودكان، تهویه خوب در فضاهای آموزشی، مخصوصاً در كلاس درس ضروری است.
1- تعیین صحیح محل وقوع بازشوها نسبت به جهت وزش باد.
2- استفاده از مصالح مناسب در جداره ها.
3- استفاده از گیاهان و درختان جهت تهویه طبیعی محیط پیرامون.
منابع:
پيازه، ژان، روان‌شناسي كودك
ابراهيمي، نادر، مقدمه‌اي بر مصورسازي كتاب كودك
مزمن، جرج، كودك، فضا، معماري
رؤف، علي _ صابريان، معصومه، یاد گرفتن براي ياد دادن
مجلة پيام يونسكو، شماره 252
مجلة پيام يونسكو، شماره 316

:que: امتياز يادت نره !!!
 
آخرین ویرایش:

TOP2

عضو جدید
سمينار معماري و كودك

سمينار معماري و كودك

سلام به دوستان
من از دانشجويان دانشگاه آزاد شيراز هستم.
ما در تاريخ 5 و 6 دي ماه اقدام به برگزاري سمينار معماري و كودك با حضور اساتيدي چون: دكتر مظفر - دكتر شيعه - دكتر تيموري - دكتر ساماني - دكتر دادخواه - دكتر كامل نيا - دكتر عظمتي - دكتر ليتكوهي -مهندس ناصرنصير - دكتر معمارضيا - مهندس ايروانيان - دكتر علي آبادي - مهندس اسماعيلي - مهندس عبدشاه نموده ايم.
از دانشجويان عزيز دعوت مي كنم كه در اين سمينار شركت كنند.
تلفن براي آگاهي بيشتر 09177115096;)
 

raha

مدیر بازنشسته
طراحی محیط هایی برای کودکان و نوجوانان
بدون شک کودکان محیط خود را از بزرگترها به ارث می برند و به نظر می رسد که ما برای کودکانمان به ارث می گذاریم محیطی سرشار از آلودگی و آشفتگی است.
جدا کردن یک بخش از محیط و اختصاص دادن صرفاً به کودکان و نوجوانان كار دشواري است.برای توصیف محیطی که خاص کودکان ونوجوانان باشد ، ابتدا باید فعالیت های روزانه که خاص کودکان و نوجوانان است را مورد بررسی قرار دهیم.این عناصر در طراحی محیط برای کودکان و نوجوانان همواره در پس ذهن معماری وجود ****.بازی در کنار چشمه ،بالا رفتن از یک درخت شوخی با بزرگترها،دوستی یا صحبت با یک سگ یا گربه ،جستجو در محله مجاور ،در شهر و... فعالیت هایی هستند که کودک ونوجوان در یک محیط انجام می دهد وهمزمان با این کارها و از زاویه دید خودشان آن فضا را به دنیای خاص خود بدل می کنند.
درحقیقت بازی کار،آموزش ،یادگیری همگی یک عمل و برنامه واحد را در بر می گیرد.با توجه به نظام سلسله مراتبی موجود درخانواده های سنتی شرق که در آن کودکان در تماس مستقیم با بزرگترها قرار دارند .واز این طریق وظایف آینده خود را ضمن بازی یاد می گیرند می توان گفت که این روش در دنیای امروزی غیر ممکن است.اما هنوز بسیاری مهارت های اصلی ومهم و پایه وجود بالغ از نظر فیزیکی قابلیت تطابق با این محیط را یافته اند و آسیبی که از این محیط های خنثی به آنان می رسد. به صورت دیگری ودر زندگی روانی آنان نمود می یابد. اگر بخواهیم محیط ها و شهرهایی بسازیم که کودکان و نوجوانان در آن رشد کنند **** به ساخت شهر ومحیط هایی برای زندگی مردم خواهیم کرد.
برای اصلاح محیط معمولاً چند زمین بازی می سازد که کودکان تنها در آنها مجاز به بازی هستند وآنجا که افراد بالغ تمایل به درگیر شدن در چنین مساله ای ندارد ،غالباً در حد کوچک هم طراحی می کنند. یک سطح سنگ فرش شده با یک سری دیواره های صاف ،زمین بازی را تشکی می دهند.از نظر یک انسان بالغ این محل برای بازی با توپ بهتراز خیابان است . اما نه برای بچه ها. چرا که خیابان برای بچه ها جزیی ضروری از محیط به شمار می آید. حتی دعوا کردن با یک فرد بزرگتر در خیابان برای کودک بخشی از تماس با دنیای خارج محسوب می شود.
پناه بردن بر جزیره ای دور از همه برای انسان بالغی که هر روز درگیر زندگی شلوغ جامعه روزمره است ،نعمتی است .زمانی که ما بنایی برای بچه ها طراحی می کنیم آنها به صورت جزیره هایی مجزا درمتن زندگی شهری می شوند مگراینکه ما سعی کنیم آنها را در ارتباط با محیط پیرامونشان قرار دهیم .
حتی می توان مانند مدرسه Wohler در سوئیس از این بناهای مخصوص کودکان به عنوان رابطه هایی بین بناها استفاده کرد.به صورتی که کودکان وافراد بالغ بصورتی طبیعی در محیط با یکدیگر ملاقات کنند.
در این مدرسه ،پله ها به عنوان محلی برای بازی و تجدید ملاقات میان گروه های سنی پیروجوان وهمچنین محلی برای اجرای نمایشها،فستیوال ها وملاقات های سیاسی طراحی شده است .مدرسه به صورتی یک خانه باز است ،عصرها وروزهای تعطیل ،فضاها برای تجمع کار وهنر و ورزش توسط افراد بالغ محله مورد استفاده قرار می گیرد.
مدرسه به صورتی محلی برای فعالیت های اوقات فراغت درآمده است .دنیای کودکان دنیای افراد بالغ هم شدن است .
همان گونه که در خانواده هم اتفاق می افتد ، والدین نیز پس از مدت زمانی به همان اندازه که فرزندانشان از آنها می آموزد،شروع به یادگرفتن از آنها می کنند و به همین صورت در یک جامعه بزرگتر نیز جمعیت بالغ کودکان همان انتظاری را دارند که از طریق تماس مستقیم با افراد بالغ حاصل می کنند حتی تا جایی که آنها قادر به فهم و ساده کردن این فعالیت ها می شوند.
امروزه با تمامی امکانات تکنولوژیک و پیشرفته امروزی شرایط فیزیکی وبهداشتی کودکان بهبود یافته است اما از نظر روانی به نظر می رسد که این روند در جهت عکس حرکت کرده است نیاز به محبت وتوجه از اولین واساسی ترین نیازهای انسان بوده و هست.
برای یک کودک قدم بیرون گذاشتن از محیط شناخته شده اش ،حادثه بزرگی است وشادی و ترس در این تجربه با هم آمیخته اند.
کودکان عاشق بازی با سایر کودکان هستند.با سگها و گربه ها، اما از همه بیشتر آنان عاشق بازی با افراد بالغ هستند. هر محیط خوبی برای کودکان می بایست که برای افراد بالغ هم جالب توجه باشد و از همه بیشتر به آنان امکان بازی بدهند ، به حومه شهرها ومحیط های بازتر پناه می برند.
امروزه شهرها تنها محلی برای کودکان هستند برای کودکان زیاده از حد خشن است و می توان به جرات گفت اگر این محیط ها برای کودکان خشن هستند برای افراد بالغ نیز چنین است .تنها با این تفاوت که به افراد می آموزد اگر آنها دوباره یاد بگیرند که در اوقات فراغت ،کار و زندگی روزمره خود بازی کنند ، در نهایت زندگی برای همه خوشایندتر است .
هر چه بیشتر درگیر طراحی محیط هایی برای کودکان و نوجوانان می شویم ، بیشتر متوجه می شویم که یک محیط خوب برای افراد بالغ یک محیط خوب برای کودکان و نوجوانان نیز هست.
 

raha

مدیر بازنشسته
خصوصیات معماری برای ونوجوانان
سیستم فضاهایی که برای کودکان و نوجوانان طراحی می شود باید شامل خصوصیات زیر باشد :
1) می بایست یک سرکولاسیون کلی و سر تا سری مرتبط ،بر کل کار حاکم باشد.
2) کودکان و نوجوانان می بایست قادر باشند که در این حلقه سیرکولاسیون ،فضاهای متنوعی را تجربه کنند.
3) این حلقه سیرکولاسیون می بایست شامل یک نقطه مرتفع سمبولیک باشد.
4) این حلقه سیرکولاسیون می بایست شامل مرحله ای باشد که در آن حس تعلیق وگیجی را تجربه کنند.
5) این حلقه می بایست شامل مکان های تجمع بزرگ وکوچک باشد.
6) می بایست شامل یکسری راه های میان بر یا انحرافی باشد.
7) هر یک از نقاط این سیرکولاسیون می بایست از یکسری نقاط مختلف دیگر قابل دسترسی باشد که درنهایت فضایی متخلخل به وجود می آید.
زمانی که محیطی برای کودکان و نوجوانان طراحی می شود بایستی شامل فضاهایی زیر باشد:
1) فضاهای طبیعی(Nature Space) :فضاهای مانند آب،درخت وموجود زنده ،اساسی ترین و مهمترین فضاها برای کودکان ونوجوانان را تشکیل می دهند.چ
2) فضاهای باز(Open Space): فضاهای گسترده ای که در آن بچه ها می توانند به اندازه دلخواه بدوند که به نوعی میتوان آنها را فضاهای بازی نامید. و این مهم است که این فضاها باید آنقدر بزرگ باشند که پرانرژی ترین بازی ها هم در آن اتفاق بیفتد.
3) فضای راه ها(Road Space):راه ها و جاده ها قبل از حضور ماشین ،زمین اصلی بازی برای بچه ها بوده اند.راه ها فضاهایی هستند که در آن بچه یکدیگر را ملاقات می کنند وشبکه ای است که فضاهای متنوع را به هم متصل می کنند.
4) فضاهایی برای ماجراجویی (Acluentun Space): فضاهایی پر از پیچیدگی که بتوانند قوه تجسم و تخیل کودکان را بالا ببرند.(زباله دانی ها وکارگاه های ساختمانی)
5) فضاهای مخفی(Hideout Space):کودکان از طریق داشتن این فضاهای مخقی مستقل رشد می کنند.
6) ساختارهای بازی (Play Structure Space): فضاهایی با ساختارهای بازی در میانشان هستند در مکان هایی که بازی اهمیت می یابد ، اینها به عنوان زمین بازی شناخته می شوند.
طبیعت ،عنصری مهم در طراحی کلیه فضاها برای کودکان ونوجوانان است .در شناخت طبیعت و تماس مستقیم آن داستان ها می توانند عناصری مهم باشند و فضاهایی می توانند بر اساس عناصر داستان ساخته شوند برای شناخت ولذت بردن از فضای آن استفاده می شود.
ایجاد فضاهایی برای کشف و تجربه که در آن کودکان و افراد بالغ می توانند چیزهایی را کشف کنند که قبلاً تجربه نکرده بودند واین تجربه به تنهایی می تواند لذت زیادی را بوجود آورد.
Roger Colling حس تعلیق و گيجي را یکی از 4 عامل مهم بازی(به معنای تجربه غیرمتعارف) می داند وایجاد چنین فضایی را لازم می داند.
برای کودکان کوچکتر بهتراست فضاهای جداگانه درنظرگرفته شود که به صورت متمرکز باشد وبزرگترها ضمن تسلط داشتن روی آنها، آنها را آزاد بگذارند.
نوع حرکت وبازی کودکان خردسال پیش از دبستان با کودکان دبستانی متفاوت است. به همین دلیل برای بچه های کوچکتر ساختارهای بازی بیشتر و فضای بازی کمتر وبرای کودکان دبستانی بالعکس است.
بطور کلی بهتر است فضاهای سرگرمی فضای باز وساختارهای بازی احاطه شوند.
 

raha

مدیر بازنشسته
مورد مشابه :

فرهنگسرای بهمن
تالار علوم وفنون خواجه نصیرالدین طوسی در کنار گالریهای هنری و مهد کودک فرهنگسرا، ساختمان 8 ضلعی سفیدی ساخته شده که دارای سقفی شیب دار می باشد ودرانتها پوششی گنبدی شفافی بر روی آنها قرار گرفته است وتحت عنوان تالارعلوم و فنون دور تا دور و به موازات جداره آن چیده شده اند.در مرکز سالن نیز تعدادی ویترین شیشه ای جهت نمایش ماکت ها و مولاژهای مختلف و فروش تجهیزات کمک آموزشی اختصاص یافته است .
ورودی ساختمان در جداره جنوبی آن قرار دارد در بدو ورود میزها،مربیان ومسئولان نمایشگاه قرار گرفته است مراجعین می توانند از راهنمایی هایی آنان استفاده کنند. در جانب راست سالن تعدادی میز مستقر شده که تجهیزات مربوط به آزمایشهای مختلف مربوط به نور، آینه وعدسی و خطاهای بعدی بر روی آن قرار گرفته.
در سمت چپ سالن نیز تجهیزات مربوط به آزمایشهای در مورد آونگها، الکتریسیته و نیروها، درون مولکویی ثقل ،جاذبه و حرکت قرار دارد.در جبهه مقابل ورودی روی چند میز، سه دستگاه کامپیوتر قرار گرفته است.
دور تا دور سالن بر روی دیواره ساختمان تابلوها و تصاویر متعدد و مختلفی راجع به گیاهان ،جانوران ،ستارگان وسیارات ،زمین شناسی و جغرافیا و ... نصب شده است .به موازات جداره ساختمان قرار گرفته که به کمک تصویر ونوشته تعداد زیادی از دانشمندان را معرفی می کنند و اختراعات و اکتشافات آنان را بررسی می نمایند.
در مرکز سالن تعداد ویترین شیشه ای به صورت دایره وار قرار داده شده است.حدوداً سه چهارم از این ویترینها جهت نمایش ماکت ها و مولاژهای مختلف اختصاص یافته است که موضوعاتی چون اعضای بدن انسان ،اجزاء درون سلول ،اجزاء مختلف گیاهان وگلها حیوانات ما قبل تاریخ ،حشرات و جانوران ریز رامعرفی می کنند. یک چهارم باقیمانده ویترینها در حقیقت نمایشگاه و فروشگاه کوچکی را می سازد که به ارائه و فروش انواع اسباب بازیهای آموزنده و کمک آموزشی می پردازد که از آن میان می توان به کیت های ساخت هواپیما و ماشین بازیهای فکری برای سنین مختلف و کتاب های آموزشی اشاره نمود .
نور سالن مصنوعی و تهویه آن به کمک کولرهای آبی و یک بخاری صنعتی نسبتاً بزرگ تامین می شود. نمایشگاه بیشتر برای سنین دبستان وراهنمایی هستند.
نکته قابل توجه در این نمایشگاه آن است که گر چه مراجعین اصلی نمایشگاه کودکان به شمار می روند لکن به جز ميزهاي نقاشی هیچ یک از اجزاء مبلمان سالن به ابعاد کودکانه در نیامده و فرم و رنگ فانتزی ندارند.

فرهنگسرای خاوران
نمایشگاه علوم وفنون در تاریخ 11/11/73 توسط بنیاد علمی زیرک زاده همزمان با آغاز به کار فرهنگسرای خاوران افتتاح شده است .این نمایشگاه که جزئی از فرهنگ سرای خاوران محسوب می شود در دو طبقه با سطحی حدود 400 متر مربع ترتیب یافته است .پس از ورود به ساختمان اصلی فرهنگسرا در گوشه ای هال ورودی در طبقه هم کف ورودی نمایشگاه علوم و فنون قرار دارد که به کمک ویترین های مملو از سرگرمی های علمی نظر مراجعین را به خود جلب می کند.
در بدو ورود به نمایشگاه با یک سالن چند ضلعی مواجه می شویم که در میانه آن پلکان چرخانی راه به طبقه اول می برد ودر سالن هم کف آزمایشگاه مختلف مربوط به فیزیک پایه ،مکانیک ونور قرار دارد در جبهه مقابل ورودی نیز سالنی وجود دارد که به گفته مربیان نمایشگاه جهت گسترش وارائه فیزیک نور و شناخت ستارگان اختصاص خواهد یافت.
طبقه اول به کمک پلکان چرخان قابل دسترسی است .این طبقه از یک سالن 8 ضلعی کامل ودوسالن چند ضلعی چسبیده شده به آن تشکیل شده است.در سالن 8 ضعلی پرواز وزمین شناسی مورد بررسی قرار گرفته .از دوسالن چند ضلعی مجاور یکی به ارائه مسائل مربوط به زیست شناسی گیاهی وجانوری اختصاص یافته ودیگری به طور خاص برای کودکان خردسال مبلمان شده است. سالن اخیر همانند فرهنگسرای بهمن به ميزهاي نقاشی و بازی کودکان ،کتابخانه کتب کودکان و ویترینهای بازیهای فکری مجهز شده است.
نکته قابل توجه آن است که این قسمت از نمایشگاه با ابعاد و اندازه مبلمان خاص خود و تزئینات دیواره ها به طور خاص حال وهوایی کودکانه دارد.

بخشهای مختلف نمایشگاه را می توان به صورت تفصیلی به شرح ذیل توصیف نمود:
1) سالن علوم وفنون مشارکتی:شامل انواع آزمایشهای مربوط به الکتریسیته نور،مکانیک،ارتعاش و صوت، ادراک وخطای باصره،ریاضی،الکترونیک وکامپیوتر .دراین سالن بازدید کنندگان می توانند خود به آزمایش با وسایل وبازی با آنها بپردازند وضمن بازی وتفریح مفاهیم علمی را نیز بیاموزید.
2) سالن نور وسایه: سينماي سه بعدی ( دردست ساخت) ،انواع آزمایشهای عدسی وآیینه تخت محدب، معقر ،اتاقک من وتو،آزمایش هایی استروبوسکوپ،آزمایشهای شمع وآیینه وترکیب رنگ ها ،حلقه ها،معلق.
3) سالن زیست شناسی:شامل انواع مولاژها، پوسترها از انسان ، حیوانات،گیاهان و جانوران تاکسیدرمی شده همچنین در این قسمت طی برنامه های از پیش تعیین شده که با هماهنگی فرهنگسرا صورت می گیرد ،جانوران آزمایشگاهی تشریح می شوند.
4) سالن زمین شناسی: این سالن مجموعه ای از ویترین ها ،نقشه ها وپوسترهاست که برای معرفی انواع سنگ ها وکانیها و فسیلها ترتیب یافته است.
5) سالن بازیهای فکری: که در آن انواع بازیهای فکری در اختیار بازدید کنندگان و به طور خاص کودکان قرار می گیرد.در این سالن امکاناتی برای بازی ونقاشی کودکان فراهم شده است .
6) فروشگاه کتاب وبازیهای علمی ووسایل کمک آموزشی: انواع کتابهای علمی به زبان ساده یزای علاقمندان تدارک دیده شده است که در این غرفه انواع بازیهای فکری و علمی همچنین ،وسایل کمک آموزشی برای فروش در دسترس علاقه مندان قرار دارد.
7) سالن نمایشگاه هوا فضا: در این قسمت سیر تحول علوم و فنون هوا زدگی و کشف فضا، انواع مدل های بالن ،کشتی ،هواپیما کایت هواپیمای ......................... دار وبی موتور همچنین معرفی موتور وقطعات تشکیل دهنده هوایی به نمایش گذاشته شده اند.
در بخش فضایی نمایشگاه موشکهای هدایت کننده ................ فضایی وماهواره ها معرفی شده است و درکنار آن دانشمندان و پیشگامان علوم و تکنولوژی فضایی معرفی شده اند.
مرکز شماره 16 کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان- رصد خانه
این مرکز که در خیابان زعفرانیه در انتهای پارک واقع شده است در سالهای 68-69 توسط سازمان توسعه فضاهای فرهنگی شهر داری و تکمیل شده است.
این مرکز به طورعمده شامل دو بخش متفاوت است که مجزا از یکدیگر عمل می کنند یکی بخش کتابخانه که کلاسهای نقاشی ،حجم سازی با گل نیز درآن آموزش داده می شود و بخش دیگر رصد خانه که عملکرد خاص این مرکز ست .فضای مجموعه شامل کتابخانه ،یک سالن برای سخنرانی،نمایش اسلاید، آموزش فیلم ، برنامه کامپیوتری ، یک کلاس، دفتر و گنبد رصد خانه و همچنین یک بخش فروش محصولات کانون ،آبدرخانهو سرویس است .
بخش رصد خانه و سالن در ارتباط با هم کار می کنند وسالن به مساحت تقریباً 166 مترمربع گنجایش 80 نفر را دارد.
این سالن از امکانات کامپیوتر ،نمایش فیلم و... برای آموزش ستاره شناسی استفاده می شود. گنبد نیزکه روی پشت بام مجموعه نصب شده با قطر سه متر و پوشش فلزی در هر بار می تواند 5 نفر رادر خود جای دهد . دستگاه تلسکوپ و پوشش گنبدی متحرک بوده و با برق بصورت مکانیکی حرکت می کند.از موارد خاصی که مسئول این مرکز که در عین حال استاد ستاره شناسی این بخش نیز محسوب می شوند به آن اشاره می کند.
نیاز به فضاهایی برای لابراتور چاپ عکس با استراحت گاه برای خواب کارکنان ( چون قسمت اعظم کار بررسی در شب انجام می شود) کتابخانه اختصاصی برای رصدخانه وآرشیو و همچنین سایت اختصاصی کامپیوتر برای اتصال مستقیم دستگاه کامپیوتر به تلسکوپ بود. در ضمن ستون تلسکوپ وگنبد آن می بایست در محلی مجزا از بنا ساخته شود تا هیچگونه لرزشی وارتعاشی از بناهای مجاور به دستگاه منتقل نشود.
از نظر تاسیسات اکنون امکانات همان شوفاژ وکولر است ،اما قاعدتاً می بایست بخش رصدخانه همواره دماي کاملاً ثابت داشته باشد تاروی آیینه تلسکوپ اثر منفی نگذارد.
این بخش هم اکنون در طول روز کلاسهایی برای گرووه های سنی تا 16 سال داردو بعضی شبها افراد برای رصد آسمان می آیند خانواده های و افراد بزرگسال نیز با ثبت نام قبلی میتوانند از برنامه های ماهانه رصد آسمان استفاده کنند.

جهان فضایی
یک پارک موضوعی است که توسط بزرگترین سازنده های **** ساخته شده است.این کار در یک کارخانه فلزسازی وبه عنوان یک قسمت ازیک کار دولتی برای تنوع دادن به کارهایشان ساخته شده و برای حیاط دوباره به بخشیدن به جماعت ودر حال رشد صنایع فلزی.
با ايده اصلی فضای بیرونی وبا هدف و برنامه نگاه به آینده این دنیا فضایی دارای امکانات آموزشی و تفریحی بسیاری است
سيماي اصلی مجموعه ،معرفی دوره تحصیلات پایگاه فضایی Auntsville در آمریکا که توسط ناسا اداره می شود و برای مشابه سازی سیستم آموزشی سفر به فضا است.
در طراحی اشکال مربوط به آینده ،کی رنگ نقره ای متالیک به فراوانی در مجموعه به کار رفته است و یک اتمسفر فضایی بیرون دنیای فضایی بوجود آورده است.
دروازه ورودی ،المان هاي وگنبد فضایی در خط میانی و غرفه های نمایشگاه در اطراف میدان شکل گرفته اند .گنبد فضایی ( که30 متر ارتفاع و60متر قطر دارد شیب یک ایستگاه فضایی است . سفر از اینجا تا ماه و سایر سیاره ها و از میان یک سیاهچاله فضایی به وسیله 4 سیستم شبیه سازی شده است .یک تجربه فضایی شبیه سازی شده می تواند درغرفه های تجربه های فضایی نیز لذت بخش باشد.
جایی که در پروژکتورهای تصویری با صفحه بزرگ مجهز است .
تئاتر گنبدی شکل یک افلاک نما است با سیستم های گوناگون صوتی وتصویری در تالار سرگرمی که صندلی های مخصوص دارد تا ریخ کشف فضا به وسیله رباتها و افکت های نور و صدا به نمایش در می آید.


 

raha

مدیر بازنشسته
این مطالب مربوط به یکی از پایان نامه های دانشجویان شیراز هست که متاسفانه اسمشون خاطرم نیست... امیدوارم که راضی باشند
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
amirabas_ali ● پیرامون گرافیک محیطی مقالات معماری 0

Similar threads

بالا