AmiR_112
عضو جدید
زدن رنگ واقعيت به روياها
عامرخان، بازيگر مسلمان و سرشناس سينماي هند كه فعاليت بازيگري را از سال 1988 شروع كرده در سال‌هاي اخير در تعدادي كار متفاوت و غيرمتعارف ظاهر شده است. در همين حال، او وارد فعاليت تهيه‌كنندگي و كارگرداني هم شده است. تابستان گذشته درام اجتماعي« پيپلي، زنده» به تهيه‌كنندگي او روي پرده سينماهاي هند رفت و با فروش بالايي روبه‌رو شد. اين فيلم، نماينده رسمي كشور هند در رقابت‌هاي اسكار بهترين فيلم خارجي سال شد. فيلم جديد او در مقام بازيگر «دوپي‌گات» هم با استقبال بالاي تماشاگران همراه بوده است. اين درام اجتماعي طي دو هفته اخير، نمايش عمومي موفقيت‌آميزي در سينماهاي هند داشته است. فيلم را همسر خود بازيگر، كران رائو كارگرداني كرده و قصه زندگي 3 جوان اهل بمبئي را به صورت موازي به نمايش مي‌‌گذارد و به اين بهانه، نگاهي رئاليستي به واقعيت‌هاي زندگي قشر متوسط اين شهر شلوغ و گران‌قيمت مي‌اندازد. اين بازيگر 44 ساله در يك گفت‌وگوي تازه درباره فيلم جديد خود و تلاش‌هايش براي توليد فيلم‌هايي بهتر و همكاري با هنرمندان جوان صحبت مي‌كند.
«دوپي گات» در سكوت كامل ساخته شد و خبرهاي زيادي درباره‌اش در مطبوعات پخش نشد.
از آنجا كه اين فيلم يك كار كاملا متفاوت دركارنامه سينمايي‌ام بود، نمي‌خواستم درباره آن پيش داوري صورت گيرد،به همين دليل احساس كردم بهتر است كارمان را در سكوت جلو ببريم. در عين حال، همان طور كه مي‌دانيد كارگرداني اين فيلم را همسرم كران رائو به عهده داشته است. قبل از شروع فيلمبرداري او به من گفت: «مي‌دانم تو آدم خيلي مشهوري هستي و حتما توليد اين فيلم با سروصداي زياد رسانه‌اي همراه خواهد بود، ولي من نمي‌خواهم پيرامون فيلمي كه مي‌سازم حرف و حديث زيادي به وجود بيايد. بيا اين فيلم را بي سروصدا بسازيم.» خواست كران اين بود كه فيلم در لوكيشن‌هاي واقعي و با همكاري تعداد محدودي از عوامل توليد ساخته شود. تصورش اين بود كه دوبي گات كاملا بايد به سبك يك فيلم چريكي توليد بشود. پس ما هم به همان شيوه‌اي عمل كرديم كه او مي‌خواست. اولين اصل براي ما اين بود كه نمايندگان رسانه‌هاي گروهي در نزديكي مكان‌هاي فيلمبرداري‌مان سروكله‌شان پيدا نشود. فقط زماني كه فيلمبرداري فيلم تمام شد، در يك گفت‌وگو به صورت مختصر و كوتاه درباره آن صحبت كردم. اما در كل، براي همه ما اين نوع واكنش رسانه‌هاي گروهي جذاب و قابل تامل بود.
بازي كردن در فيلمي كه كارگردان آن همسرتان است، چگونه بود؟
وقتي بازي در فيلمي را شروع مي‌كنم، ديگر برايم مهم نيست كه كارگردان آن چه كسي است و چه نوع رابطه خويشاوندي با او دارم. سر صحنه غرق در نقش مي‌شوم و خويشاوند بودن يا نبودن با سازنده فيلم، تاثيري در كليت كار ندارد. البته اين نكته را هم بگويم كه كران فيلمساز خوبي است و كارش را خيلي خوب بلد است.
جالب است كه اخيرا با فيلمسازان جوان، تازه‌كار و حتي خانم كار مي‌كنيد.
مهم‌ترين نكته، مستعد و توانا بودن فيلمساز است و جوان، تازه‌كار و حتي خانم بودن آنها تغييري در كليت امر نمي‌دهد. معيار اصلي‌ام براي انتخاب يك كار حرفه‌اي بودن فيلمسازش است. او بايد بتواند فيلم را به شكلي دقيق بسازد. يك زمان اين خصيصه را در يك فيلمساز قديمي پيدا مي‌كنم و يك زمان در يك فيلمساز جوان.
مي‌گويند شما كارگردان اصلي فيلم‌هايي هستيد كه بازي مي‌كنيد و در حقيقت در پشت صحنه، صحنه‌گردان اصلي هستيد.
قاطعانه اين ادعا و شايعه را رد مي‌كنم. من در فيلم‌هايم فقط بازيگر يا تهيه‌كننده هستم و وظيفه اصلي را كارگردانان آنها به عهده دارند. البته من هم مثل هر بازيگر ديگري سر صحنه فيلمبرداري پيشنهاداتي به كارگردان مي‌دهم كه بعضي از آنها مورد قبول واقع مي‌شوند و بعضي خير. اين كار را دخالت در كار و وظيفه فيلمساز نمي‌دانم و روشي است كه عموم بازيگران آن را انجام مي‌دهند؛ ولي هيچ وقت جاي يك فيلمساز نمي‌نشينم و به جاي او تصميم نمي‌گيرم. اگر زماني بخواهم اين كار را انجام دهم، كارگرداني آن فيلم را خودم به عهده مي‌گيرم و مشكلي براي انجام اين كار ندارم. براي مثال وقتي آنوشكاريزدي گفت قصد كارگرداني «پيپلي، زنده» را دارد، به عنوان تهيه‌كننده با او همكاري كردم و در ساخت فيلم، آزادي عمل كامل داشت. مي‌دانستم او توانايي انجام اين كار را داشت و بايد به او اعتماد كنم. من نمي‌توانستم مثل او اين فيلم را به اين شكل زيبا بسازم. افتخار مي‌كنم كه او كارگردان فيلم است و من تهيه‌كننده آن.
فيلم‌هاي جديد شما در چند سال اخير، حكم نوعي عزيمت از سبك سنتي فيلمسازي باليوودي است. اين كار آگاهانه و عمدي بوده است؟
صددرصد. اعتقاد دارم تماشاگران هندي در حال تغيير هستند و ذائقه آنان خواستار چيزهاي نو است. نوع استقبال آنها از كارهاي متفاوت چند سال اخير هم مويد اين امر است. براي همين، بر اين باورم كه بايد هم ما و هم سينمايمان تغيير كند و با تماشاگران و خواسته‌هاي جديد آنان همراه شود. زماني كه سال 2002 «لگان» (ماليات زمين) را تهيه و بازي كردم، مي‌دانستم كه دارم تغيير روش مي‌دهم و كارهاي بعدي‌ام هم همين روال را در پيش گرفتند. تماشاچي امروزي سينماي هند ديگر فيلم‌هاي مدل قديمي و كليشه‌اي را نمي‌خواهد و به دنبال سوژه‌ها و طرح‌هاي تازه و غيرمتعارف است.
زماني كه به فكر ايجاد اين تغيير افتاديد، نگران آن نبوديد كه نوع واكنش و استقبال تماشاگران از آنها، به اندازه كارهاي قديمي و به اصطلاح كليشه‌اي‌تان نباشد؟
خب، طبيعي است كه كمي نگران و عصبي بودم. شما وقتي بحث تغييرات در سبك كار را مطرح مي‌كنيد، اين نكته را هم بايد درنظر بگيريد كه واكنش طرف مقابلتان چه خواهد بود. اما اميدوار بودم كه تماشاگران با اين تغييرات همراهي خواهند كرد و همين مساله به من قوت قلب مي‌داد تا به جلو حركت كنم. شما وقتي داري كار هنري انجام مي‌دهي، هميشه اين ميل و اشتياق و نگراني را داري كه حاصل كار چه خواهد شد و واكنش‌ها نسبت به آن چگونه خواهد بود. معتقدم هر كار سالم و تازه‌اي مورد پسند عموم تماشاگران قرار خواهد گرفت. خوشحالم كه فيلم‌هاي تازه‌ام ضمن جلب نظر مثبت منتقدان سينمايي، موفقيت‌هاي خوب مالي هم در گيشه نمايش داشته‌اند.
در بين تغييراتي كه در سبك كاري خود به آنها اشاره كرديد، كارگرداني فيلم‌ها هم جاي خاصي داشت؟
بله. از خيلي وقت پيش در فكر اين بودم كه بروم پشت دوربين و به عنوان فيلمساز، كاري را كارگرداني كنم. واقعيت امر را بخواهيد اين روزها بازيگري به تنهايي روحم را ارضا نمي‌كند. براي همين است كه حتي تهيه‌كنندگي را هم به صورت جدي دنبال مي‌كنم. موفقيت مالي و انتقادي «ستاره‌ها روي زمين» به عنوان اولين كارم در مقام فيلمساز، باعث دلگرمي‌ام شد و احساس مي‌كنم كار درست را انجام داده‌ام.
قصد داريد امر كارگرداني را هم همچنان ادامه دهيد؟
حتما. ولي اصراري ندارم كه فيلم‌هاي بعدي‌ام را به سرعت بسازم. برايم كارگرداني يك فيلم خوب خيلي مهم‌تر از اين است كه فقط به خاطر عشق و علاقه به فيلمسازي، پشت دوربين قرار بگيرم و به خودم و بقيه بگويم در حال ساختن يك فيلم هستم. در عين حال وقتي دارم فيلمي مي‌سازم، به صورت طبيعي ديگر نمي‌توانم به عنوان بازيگر جلوي دوربين بروم. از آن دسته آدم‌هايي هستم كه هميشه روي يك كار تمركز مي‌كنم و به صورت همزمان خودم را درگير چند كار نمي‌كنم. من آدم انجام كارهاي همزمان نيستم و نمي‌توانم در آن واحد، چند هندوانه به دست بگيرم. سير پيشرفت كار و مرحله توليد برايم جذاب و لذت‌بخش است و مي‌خواهم هر كاري كه انجام مي‌دهم با دقت و وسواس باشد.
يك نكته مهم در كارهاي اخير شما ـ در هر سه مقام بازيگر، تهيه‌كننده و كارگردان ـ ساده بودن آنهاست.
بله. «كاجيني»، «سه احمق»، «پيپلي، زنده» و همين «دوپي گات» فيلم‌هاي ساده‌اي هستند كه نمي‌خواهند پيچيده باشند و از عناصري كاملا معمولي و رئاليستي بهره گرفته‌اند. فكر مي‌كنم اين نوع سينما، راحت‌تر مي‌تواند با بيننده‌اش ارتباط برقرار كند.
فيلم‌هايي كه اسم برديد سناريوي سينماي هند را تغيير داده‌اند. چگونه مي‌توانيد هر بار كارهاي سخت انجام دهيد و نظرتان درباره روند جديد سينماي باليوود چيست؟
من كارهاي سخت انجام نمي‌دهم، فقط تلاشم اين است كه كارهاي متفاوتي بكنم. باورم اين است كه هر آدمي بايد روياها و آرزوهاي خود را دنبال كند و تلاشش در اين جهت باشد كه به آنها رنگ واقعيت بزند. در مورد تغييري هم كه صحبت كرديد، عقيده دارم واقعيت اين است كه تماشاگران ما تغيير كرده‌اند. آنها نوع متفاوتي از كار را مي‌خواهند و سعي من اين است كه خواسته‌شان را برآورده كنم.
اگر بازيگر نبوديد، مي‌خواستيد چه كاره باشيد؟
يك گزارشگر ورزشي يا شايد يك ورزشكار. تنيس را خيلي دوست دارم. در عين حال، معلمي را هم خيلي دوست دارم. هميشه مي‌خواستم يك مدرسه فيلم با تعداد محدودي شاگرد و دانشجو داشته باشم، دانشجوياني كه مي‌خواهند همه چيز را درباره هنر فيلمسازي بدانند.
عامرخان، بازيگر مسلمان و سرشناس سينماي هند كه فعاليت بازيگري را از سال 1988 شروع كرده در سال‌هاي اخير در تعدادي كار متفاوت و غيرمتعارف ظاهر شده است. در همين حال، او وارد فعاليت تهيه‌كنندگي و كارگرداني هم شده است. تابستان گذشته درام اجتماعي« پيپلي، زنده» به تهيه‌كنندگي او روي پرده سينماهاي هند رفت و با فروش بالايي روبه‌رو شد. اين فيلم، نماينده رسمي كشور هند در رقابت‌هاي اسكار بهترين فيلم خارجي سال شد. فيلم جديد او در مقام بازيگر «دوپي‌گات» هم با استقبال بالاي تماشاگران همراه بوده است. اين درام اجتماعي طي دو هفته اخير، نمايش عمومي موفقيت‌آميزي در سينماهاي هند داشته است. فيلم را همسر خود بازيگر، كران رائو كارگرداني كرده و قصه زندگي 3 جوان اهل بمبئي را به صورت موازي به نمايش مي‌‌گذارد و به اين بهانه، نگاهي رئاليستي به واقعيت‌هاي زندگي قشر متوسط اين شهر شلوغ و گران‌قيمت مي‌اندازد. اين بازيگر 44 ساله در يك گفت‌وگوي تازه درباره فيلم جديد خود و تلاش‌هايش براي توليد فيلم‌هايي بهتر و همكاري با هنرمندان جوان صحبت مي‌كند.
«دوپي گات» در سكوت كامل ساخته شد و خبرهاي زيادي درباره‌اش در مطبوعات پخش نشد.
از آنجا كه اين فيلم يك كار كاملا متفاوت دركارنامه سينمايي‌ام بود، نمي‌خواستم درباره آن پيش داوري صورت گيرد،به همين دليل احساس كردم بهتر است كارمان را در سكوت جلو ببريم. در عين حال، همان طور كه مي‌دانيد كارگرداني اين فيلم را همسرم كران رائو به عهده داشته است. قبل از شروع فيلمبرداري او به من گفت: «مي‌دانم تو آدم خيلي مشهوري هستي و حتما توليد اين فيلم با سروصداي زياد رسانه‌اي همراه خواهد بود، ولي من نمي‌خواهم پيرامون فيلمي كه مي‌سازم حرف و حديث زيادي به وجود بيايد. بيا اين فيلم را بي سروصدا بسازيم.» خواست كران اين بود كه فيلم در لوكيشن‌هاي واقعي و با همكاري تعداد محدودي از عوامل توليد ساخته شود. تصورش اين بود كه دوبي گات كاملا بايد به سبك يك فيلم چريكي توليد بشود. پس ما هم به همان شيوه‌اي عمل كرديم كه او مي‌خواست. اولين اصل براي ما اين بود كه نمايندگان رسانه‌هاي گروهي در نزديكي مكان‌هاي فيلمبرداري‌مان سروكله‌شان پيدا نشود. فقط زماني كه فيلمبرداري فيلم تمام شد، در يك گفت‌وگو به صورت مختصر و كوتاه درباره آن صحبت كردم. اما در كل، براي همه ما اين نوع واكنش رسانه‌هاي گروهي جذاب و قابل تامل بود.
بازي كردن در فيلمي كه كارگردان آن همسرتان است، چگونه بود؟
وقتي بازي در فيلمي را شروع مي‌كنم، ديگر برايم مهم نيست كه كارگردان آن چه كسي است و چه نوع رابطه خويشاوندي با او دارم. سر صحنه غرق در نقش مي‌شوم و خويشاوند بودن يا نبودن با سازنده فيلم، تاثيري در كليت كار ندارد. البته اين نكته را هم بگويم كه كران فيلمساز خوبي است و كارش را خيلي خوب بلد است.
جالب است كه اخيرا با فيلمسازان جوان، تازه‌كار و حتي خانم كار مي‌كنيد.
مهم‌ترين نكته، مستعد و توانا بودن فيلمساز است و جوان، تازه‌كار و حتي خانم بودن آنها تغييري در كليت امر نمي‌دهد. معيار اصلي‌ام براي انتخاب يك كار حرفه‌اي بودن فيلمسازش است. او بايد بتواند فيلم را به شكلي دقيق بسازد. يك زمان اين خصيصه را در يك فيلمساز قديمي پيدا مي‌كنم و يك زمان در يك فيلمساز جوان.
مي‌گويند شما كارگردان اصلي فيلم‌هايي هستيد كه بازي مي‌كنيد و در حقيقت در پشت صحنه، صحنه‌گردان اصلي هستيد.
قاطعانه اين ادعا و شايعه را رد مي‌كنم. من در فيلم‌هايم فقط بازيگر يا تهيه‌كننده هستم و وظيفه اصلي را كارگردانان آنها به عهده دارند. البته من هم مثل هر بازيگر ديگري سر صحنه فيلمبرداري پيشنهاداتي به كارگردان مي‌دهم كه بعضي از آنها مورد قبول واقع مي‌شوند و بعضي خير. اين كار را دخالت در كار و وظيفه فيلمساز نمي‌دانم و روشي است كه عموم بازيگران آن را انجام مي‌دهند؛ ولي هيچ وقت جاي يك فيلمساز نمي‌نشينم و به جاي او تصميم نمي‌گيرم. اگر زماني بخواهم اين كار را انجام دهم، كارگرداني آن فيلم را خودم به عهده مي‌گيرم و مشكلي براي انجام اين كار ندارم. براي مثال وقتي آنوشكاريزدي گفت قصد كارگرداني «پيپلي، زنده» را دارد، به عنوان تهيه‌كننده با او همكاري كردم و در ساخت فيلم، آزادي عمل كامل داشت. مي‌دانستم او توانايي انجام اين كار را داشت و بايد به او اعتماد كنم. من نمي‌توانستم مثل او اين فيلم را به اين شكل زيبا بسازم. افتخار مي‌كنم كه او كارگردان فيلم است و من تهيه‌كننده آن.
فيلم‌هاي جديد شما در چند سال اخير، حكم نوعي عزيمت از سبك سنتي فيلمسازي باليوودي است. اين كار آگاهانه و عمدي بوده است؟
صددرصد. اعتقاد دارم تماشاگران هندي در حال تغيير هستند و ذائقه آنان خواستار چيزهاي نو است. نوع استقبال آنها از كارهاي متفاوت چند سال اخير هم مويد اين امر است. براي همين، بر اين باورم كه بايد هم ما و هم سينمايمان تغيير كند و با تماشاگران و خواسته‌هاي جديد آنان همراه شود. زماني كه سال 2002 «لگان» (ماليات زمين) را تهيه و بازي كردم، مي‌دانستم كه دارم تغيير روش مي‌دهم و كارهاي بعدي‌ام هم همين روال را در پيش گرفتند. تماشاچي امروزي سينماي هند ديگر فيلم‌هاي مدل قديمي و كليشه‌اي را نمي‌خواهد و به دنبال سوژه‌ها و طرح‌هاي تازه و غيرمتعارف است.
زماني كه به فكر ايجاد اين تغيير افتاديد، نگران آن نبوديد كه نوع واكنش و استقبال تماشاگران از آنها، به اندازه كارهاي قديمي و به اصطلاح كليشه‌اي‌تان نباشد؟
عامرخان: تماشاگران هندي در حال تغيير هستند و ذائقه آنان خواستار آثار نو است. نوع استقبال آنها از كارهاي متفاوت چند سال اخير هم اين امر را تاييد مي‌كند. براي همين، بر اين باورم كه سينمايمان بايد با تماشاگران و خواسته‌هاي جديد آنان همراه شود
خب، طبيعي است كه كمي نگران و عصبي بودم. شما وقتي بحث تغييرات در سبك كار را مطرح مي‌كنيد، اين نكته را هم بايد درنظر بگيريد كه واكنش طرف مقابلتان چه خواهد بود. اما اميدوار بودم كه تماشاگران با اين تغييرات همراهي خواهند كرد و همين مساله به من قوت قلب مي‌داد تا به جلو حركت كنم. شما وقتي داري كار هنري انجام مي‌دهي، هميشه اين ميل و اشتياق و نگراني را داري كه حاصل كار چه خواهد شد و واكنش‌ها نسبت به آن چگونه خواهد بود. معتقدم هر كار سالم و تازه‌اي مورد پسند عموم تماشاگران قرار خواهد گرفت. خوشحالم كه فيلم‌هاي تازه‌ام ضمن جلب نظر مثبت منتقدان سينمايي، موفقيت‌هاي خوب مالي هم در گيشه نمايش داشته‌اند.
در بين تغييراتي كه در سبك كاري خود به آنها اشاره كرديد، كارگرداني فيلم‌ها هم جاي خاصي داشت؟
بله. از خيلي وقت پيش در فكر اين بودم كه بروم پشت دوربين و به عنوان فيلمساز، كاري را كارگرداني كنم. واقعيت امر را بخواهيد اين روزها بازيگري به تنهايي روحم را ارضا نمي‌كند. براي همين است كه حتي تهيه‌كنندگي را هم به صورت جدي دنبال مي‌كنم. موفقيت مالي و انتقادي «ستاره‌ها روي زمين» به عنوان اولين كارم در مقام فيلمساز، باعث دلگرمي‌ام شد و احساس مي‌كنم كار درست را انجام داده‌ام.
قصد داريد امر كارگرداني را هم همچنان ادامه دهيد؟
حتما. ولي اصراري ندارم كه فيلم‌هاي بعدي‌ام را به سرعت بسازم. برايم كارگرداني يك فيلم خوب خيلي مهم‌تر از اين است كه فقط به خاطر عشق و علاقه به فيلمسازي، پشت دوربين قرار بگيرم و به خودم و بقيه بگويم در حال ساختن يك فيلم هستم. در عين حال وقتي دارم فيلمي مي‌سازم، به صورت طبيعي ديگر نمي‌توانم به عنوان بازيگر جلوي دوربين بروم. از آن دسته آدم‌هايي هستم كه هميشه روي يك كار تمركز مي‌كنم و به صورت همزمان خودم را درگير چند كار نمي‌كنم. من آدم انجام كارهاي همزمان نيستم و نمي‌توانم در آن واحد، چند هندوانه به دست بگيرم. سير پيشرفت كار و مرحله توليد برايم جذاب و لذت‌بخش است و مي‌خواهم هر كاري كه انجام مي‌دهم با دقت و وسواس باشد.
يك نكته مهم در كارهاي اخير شما ـ در هر سه مقام بازيگر، تهيه‌كننده و كارگردان ـ ساده بودن آنهاست.
بله. «كاجيني»، «سه احمق»، «پيپلي، زنده» و همين «دوپي گات» فيلم‌هاي ساده‌اي هستند كه نمي‌خواهند پيچيده باشند و از عناصري كاملا معمولي و رئاليستي بهره گرفته‌اند. فكر مي‌كنم اين نوع سينما، راحت‌تر مي‌تواند با بيننده‌اش ارتباط برقرار كند.
فيلم‌هايي كه اسم برديد سناريوي سينماي هند را تغيير داده‌اند. چگونه مي‌توانيد هر بار كارهاي سخت انجام دهيد و نظرتان درباره روند جديد سينماي باليوود چيست؟
من كارهاي سخت انجام نمي‌دهم، فقط تلاشم اين است كه كارهاي متفاوتي بكنم. باورم اين است كه هر آدمي بايد روياها و آرزوهاي خود را دنبال كند و تلاشش در اين جهت باشد كه به آنها رنگ واقعيت بزند. در مورد تغييري هم كه صحبت كرديد، عقيده دارم واقعيت اين است كه تماشاگران ما تغيير كرده‌اند. آنها نوع متفاوتي از كار را مي‌خواهند و سعي من اين است كه خواسته‌شان را برآورده كنم.
اگر بازيگر نبوديد، مي‌خواستيد چه كاره باشيد؟
يك گزارشگر ورزشي يا شايد يك ورزشكار. تنيس را خيلي دوست دارم. در عين حال، معلمي را هم خيلي دوست دارم. هميشه مي‌خواستم يك مدرسه فيلم با تعداد محدودي شاگرد و دانشجو داشته باشم، دانشجوياني كه مي‌خواهند همه چيز را درباره هنر فيلمسازي بدانند.
كيكاووس زياري / جام جم / منبع: هندوستان تايمز
