کهنسالترین درخت ایران

[hajibehzad]

“چون فواره سبزی از زمین برشته ابرقو جوشیده و تارك بلند خود را در سینه آسمان فیروزه‌ای فروكشته… “. این جمله‌ای است كه در كتاب ماركوپولو در ایران آمده است.

حمدالله مستوفی هم می نویسد:” آنجا سروی است كه در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو كشمیر و بلخ شهرتی داشته و اكنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است. “

می‌گویند این پیرترین ساكن كویر، ۵ هزارسال قدمت دارد. درختی كه با ۲۵ متر ارتفاع در قلب ایران زندگی می كند. اصولاً سرو، قدیمی ترین موجود زنده جهان است و به خاطر زندگی طولانی در ایران باستان نماد اهورامزدا بوده است و در روایات آمده كه بعضی از درختان سروی كه در ایران وجود دارند، توسط زرتشت كاشته شده‌اند.

اگر خاطرتان باشد در کتاب های درسی هم به درخت سکویا اشاره شده ( که آن هم از بازدانگان است) و آن را بزرگترین جاندار خشکی های زمین دانسته است) . قدیمی ترین آن ها را در ایالت کالیفرنیای آمریکا پیدا کرده اند و اطرافش پارکی به همین نام ” پارک سکویا” ساخته اند. یکی از دوستان نزدیک بنده که در آنجا سکونت دارند به درخواست بنده عکس های جالبی از این درخت برایم فرستاده است که به زودی در سایت زیست گاه قرار خواهد گرفت . …


درخت سرو ابركوه به عنوان یكی از عجایب خلقت است و خاطرات زیادی را در لابلای شناسنامه چندین هزار ساله‌اش به یادگار دارد. این درخت در طول عمر خود شاهد حوادث تلخ و شیرین زیادی بوده و گویی در اولین لحظه با بیننده زبان به سخن می‌گشاید و حكایت عمر طولانی خودرا همراه با ترنم مرغانی كه در سرگرو شاخسار پر پیچ و خمش نهاده‌اند بازگو می‌كند.

ارتفاع این درخت ۲۵ متر ، دور تنه آن ۱۱/۵ متر و محیط آن ۱۸ متر است. شهرستان ابركوه در ۱۲۰ كیلومتری غرب شهر یزد واقع شده‌است. این درخت کهن‌سال از سال ۱۳۱۲ به عنوان اثر ملي كشور به ثبت رسيده‌است.

شهرت سرو ابرقو و دیگر سروهای كهن ایران، با قلم جهانگردان به همه دنیا رسیده است. سرو چنان نقش اساسی را در فرهنگ و هنر سرزمین ما بازی می كند كه می توان از آن به عنوان نماد ایران باستان یاد كرد. در نگاره های تخت جمشید دیده می شود. در نقش قالی ها و فرش ها كاملاً نمایان است. در ادب فارسی حضوری همیشگی دارد. در همه باغ های ایرانی وجود دارد. روح سرو در نگارگری ایرانی و همچنین در آیین های سوگواری و شادی همیشه با ماست.

 

[hajibehzad]

نام درخت کهن ایران

نام علمی سرو ابرقو یا ابرکوه:Cupressus sempervirens L Var.Horizontalis
نام انگلیسی:Cupressaceae,cypress
نام فارسی:زربین

 

[orkidehm]

ممنون ازمطلب مفیدتون.

 

[hajibehzad]

درخت سرو موجود در منطقه سروستان شهرستان باغملک به عنوان پنجمين درخت باستاني جهان، به علت عدم ثبت در فهرست آثار ملي به شدت در خطر تخريب از سوي عوامل انساني و محيطي قرار گرفته است.


به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، اين درخت تنومند سرو که از آن به عنوان دومين درخت قديمي بعد از سرو ابرکوه يزد و پنجمين درخت باستاني جهان ياد مي شود بيش از سه هزار سال قدمت دارد و در منطقه اي به نام سروستان در شهرستان باغملک قرار دارد که در آن سروهاي فراواني وجود دارد.
سخنگوي انجمن دوستداران ميراث فرهنگي خوزستان در اين خصوص مي گويد: اين سرو که بازديد کننده هاي فراواني نيز دارد در سالهاي اخير به هيچ مورد توجه ميراث فرهنگي قرار نگرفته و با وجود قدمت فراواني در فهرست آثار ملي به ثبت نرسيده تا مورد حفاظت و نظارت قرا بگيرد.

مجتبي گهستوني افزود: به نظر مي رسد ميراث فرهنگي و يگان حفاظت از ارزش بالاي اين سرو و قدمت آن بي خبر است که اينگونه اين ميراث طبيعي با ارزش را به حال خود رها کرده و هر آن ممکن به دست انساني براي هميشه از صحنه تاريخ طبيعي کشور محو شود.

وي افزود: اين درخت بايد به سرعت به ثبت در فهرست آثار مي برسد و تدابير ويژه اي براي نظارت بر آن انديشيده شود تا در معرض تخريب و نابودي قرار نگيرد.

گهستوني تصريح کرد: قرار است توسط اداره راه و ترابري جاده اي در آن منطقه احداث شود که دوستداران ميراث فرهنگي به شدت نگران آسيب ديدن اين درخت و ساير درختان واقع در منطقه سروستان در اين پروژه عمراني هستند به همين دليل با توجه به اينکه اين جاده از 30 متري اين درخت کهنسال کشيده مي شود ما نگراني خود را اعلام مي کنيم.

سخنگوي انجمن دوستداران ميراث فرهنگي خوزستان به لزوم معرفي هرچه بيشتر و بهتر اين درخت اشاره کرد و گفت: اين درخت ارزش آن را دارد که هر گردشگر داخلي و خارجي هنگام ورود به خوزستان سراغ آن را بگيرد به همين دليل اين درخت ناشناخته در دل سروستان بايد براي همگان معرفي شود.

منطقه قلعه سروستان در بخش مرکزي باغملک بين کوه‌هاي منگشت و در نزديکي دره زيکي و زرگه قرار دارد و همان طور که از نامش پيدا است محل قرارگيري چندين سرو و قلعه‌اي تاريخي است.

در اين منطقه زيبا و خوش آب و هوا درختان انبوه انار، توت، انگور، کلخنگ، گياه‌هاي خوراکي و دارويي، چشمه‌هاي جوشان و حيواناتي چون خرس، پلنگ، کبوتر و کبک وجود دارد.

ويژگي بارز اين منطقه وجود چهار سرو عظيم است که يکي از آنها بيش از سه هزار سال و سه درخت ديگر قطعا عمري حدود دو هزار سال دارند.

اين سروها قبلا پنج اصله بودند ولي در سالهاي اخير يکي از آن‌ها بريده شد. هيچيک از اين درختها نه در فهرست طبيعي و نه در فهرست ميراث فرهنگي به ثبت نرسيده‌اند حال آن که بايد ضمن ثبت شرايط نگهداري از آن‌ها را مهيا کرد.

قلعه واقع در منطقه نيز مربوط به دوره سلجوقيان است و شخصي به نام سردار مليح از فرماندهان امير ارسلان سلجوقي اين قلعه را بنا کرده است.

اين منطقه خواه‌ناخواه منطقه‌اي گردشگري است و بايد معرفي و شناسايي شود تا گردشگران به قلعه سروستان روانه شوند.

قلعه "قلعه سروستان" خود نيز در زمره آثار تاريخي جاي مي گيرد و دژي محسوب مي شود که به سختي قابل دسترسي است و همچون قلعه الموت تنها از يک راه دشوار قابل دسترس است و روبه رو و اطراف آن دره، پرتگاه و رودخانه وجود ارد. البته از اين دژ جز چند ديواره مخروبه و تکه سنگهاي مربوط به قلعه چيز ديگري بر جاي نمانده است.

رودخانه اي هم که پيرامون اين دژ و درختان سرو نزديک به آن قرار دارد چند سالي است که به علت خشکسالي و کم آبي رو به خشکي نهاده و آب آن اکنون ناچيز است. وجود قلعه، باغهاي ميوه، چشمه هاي آب، سروهاي کهنسال اين منطقه از نگاه تاريخي، طبيعي و گردشگري در خور توجه ويژه است.

سرو را ايرانينان درخت آزادگي ناميده اند. اين تعبير نياکان است که ثمر ندادن سرو را به پاي آزادگيش گذاشته اند. در معماري بومي ايران هم سرو خيال خانه هاي ايراني را هنرمندانه ريشه دوانده است. سنگ نگاره هاي تخت جمشيد که تنديسي از شکوه اين درخت اساطيري است گواه ديگري بر اعتبار سروهاي ايراني است.

 

[hajibehzad]

سرو ابرکوه