نویسندگان: شکاری نیری،جواد - طاووسی،محمود
نشریه: ادبیات و زبانها » مطالعات ایرانی » پاییز 1387 - شماره 14
هنگام مطالعه و تحقیق در مورد آثار معماری،در سطوح برخی از بناها،وجود یک سری از کاشی‌های دوره‌ی قاجار با سبک جدید،جلب توجه نمودند.یکی از مهمترین نمونه ها خانه‌ی اعلم السلطنه بود. خانه‌ی اعلم السلطنه تهران در سال 8131 هـ ق.به سبک ایرانی-فرنگی ساخته شده است. ویژگی بارز این اثر نه در طرح معماری آن،بلکه در کاربرد کاشی‌های برجسته‌ی هفت‌رنگ است که هریک به تنهایی تابلویی زیبا و بی‌نظیر هستند که برای نخستین بار از ظهور شیوه‌ی جدید خبر می‌دادند. گرچه کاشی‌های نقش‌دار،در ایران کهن سابقه‌ای دیرین دارند،اما هریک به لحاظ سبک هنری پدیده‌ای نوین در هنرهای کاربردی در معماری بوده و به خاطر موضوعات نقاشی‌ها در تنوعی خاص،تصویر آشکاری از هویت ملی و ایرانی را به نمایش می‌گذارند. نقوش روی کاشی‌ها شامل موضوعات کهن به ویژه تصاویر پادشاهان اسطوره‌ای و پادشاهان واقعی ایران دوره‌ی ساسانی و قبل از آن را مطابق مندرجات شاهنامه‌ی فردوسی تشکیل می‌دهند که نام هریک در کنار آنها نوشته شده است.تصاویر این نوع کاشی‌ها موضوعات مذهبی،معماری،به ویژه تصاویر بناهای فرنگی متداول در عصر قاجار،در کنار چهره‌هایی از سایر شخصیت‌ها و نیز پادشاهان دوره‌ی اسلامی را شامل می‌شود. نگارنده در سال 8631 تشابه نقوش کاشی‌های قصر مذکور را با نقوش برخی از کاشی‌های تکیه‌ی معاون الملک کرمانشاه دریافته بود. سوال مهم در اینجا تشابه بسیار زیاد تصاویر کاشی‌های این دو بنا با یکدیگر و همچنین،تشابه آنها با برخی دیگر از کاشی‌های موجود معاصر در سایر نقاط از جمله بوشهر، شیراز،قزوین و غیره بود. انجام مطالعات پی‌گیر و مقایسه‌ی نمونه‌های مشابه،اطلاعات بسیاری در مورد طرح‌ها و نیز نقاشان و دقت و مهارت آنها و نیز سر منشأ واحد این نقوش ارائه کرد.
نشریه: ادبیات و زبانها » مطالعات ایرانی » پاییز 1387 - شماره 14
هنگام مطالعه و تحقیق در مورد آثار معماری،در سطوح برخی از بناها،وجود یک سری از کاشی‌های دوره‌ی قاجار با سبک جدید،جلب توجه نمودند.یکی از مهمترین نمونه ها خانه‌ی اعلم السلطنه بود. خانه‌ی اعلم السلطنه تهران در سال 8131 هـ ق.به سبک ایرانی-فرنگی ساخته شده است. ویژگی بارز این اثر نه در طرح معماری آن،بلکه در کاربرد کاشی‌های برجسته‌ی هفت‌رنگ است که هریک به تنهایی تابلویی زیبا و بی‌نظیر هستند که برای نخستین بار از ظهور شیوه‌ی جدید خبر می‌دادند. گرچه کاشی‌های نقش‌دار،در ایران کهن سابقه‌ای دیرین دارند،اما هریک به لحاظ سبک هنری پدیده‌ای نوین در هنرهای کاربردی در معماری بوده و به خاطر موضوعات نقاشی‌ها در تنوعی خاص،تصویر آشکاری از هویت ملی و ایرانی را به نمایش می‌گذارند. نقوش روی کاشی‌ها شامل موضوعات کهن به ویژه تصاویر پادشاهان اسطوره‌ای و پادشاهان واقعی ایران دوره‌ی ساسانی و قبل از آن را مطابق مندرجات شاهنامه‌ی فردوسی تشکیل می‌دهند که نام هریک در کنار آنها نوشته شده است.تصاویر این نوع کاشی‌ها موضوعات مذهبی،معماری،به ویژه تصاویر بناهای فرنگی متداول در عصر قاجار،در کنار چهره‌هایی از سایر شخصیت‌ها و نیز پادشاهان دوره‌ی اسلامی را شامل می‌شود. نگارنده در سال 8631 تشابه نقوش کاشی‌های قصر مذکور را با نقوش برخی از کاشی‌های تکیه‌ی معاون الملک کرمانشاه دریافته بود. سوال مهم در اینجا تشابه بسیار زیاد تصاویر کاشی‌های این دو بنا با یکدیگر و همچنین،تشابه آنها با برخی دیگر از کاشی‌های موجود معاصر در سایر نقاط از جمله بوشهر، شیراز،قزوین و غیره بود. انجام مطالعات پی‌گیر و مقایسه‌ی نمونه‌های مشابه،اطلاعات بسیاری در مورد طرح‌ها و نیز نقاشان و دقت و مهارت آنها و نیز سر منشأ واحد این نقوش ارائه کرد.