چینه شناسی

mehdipesse

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
چينه*شناسي Stratology مشكل از دو واژه يوناني Strata به معناي چينه و Logy به معني شناسايي است.

چينه*نگاري Stratigraphy شكل از دو واژه يوناني Strata و graphy به معناي شكل نگاشتن و ترسيم است.

همان*طور كه از معناي دو كلمه بر مي*آيد اين دو تعريف با هم متفاوتند. در واقع زمين*شناس ابتدا چينه*ها را شناسايي و مطالعه مي*كند (چينه*شناسي) و سپس با توجه به آنچه از چينه*ها بدست آورده مبادرت به نگارشتن و ترسيم مي*نمايند (چينه نگاري Stratigraphy) اما با اينحال اين دو تعريف مكمل و در كنار هم بكار برده مي*شود.

چينه*شناسي در تعريف عام، علم مطالعه و شناسايي چينه*هاست اما در تعريف علمي عبارت است از ˝علم بررسي و مطالعه چينه*ها و طبقات مختلف زمين و تعيين ارتباط بين آنها مي*باشد˝، كه البته در اين تعريف مطالب زيادي مي*گنجد از جمله، ارتباطات تكتونيكي، حوادث زمين، تاريخ اين حوادث و تكامل موجودات زنده و ...

امروزه تعاريف ديگري نيز براي چينه*شناسي در نظر گرفته*اند :مطالعه شناخت رخساره*ها در زمان*هاي و مكانهاي مختلف و ارتباط آنها با يكديگر.

- رخساره (Facies) يك سنگ رسوبي بر اساس تعريف گرسلي (Gressly) مجموعه اختصاصات سنگ*شناسي و فسيل*شناسي سنگهاي رسوبي گفته مي*شود. رخساره*ها گاه به دو گروه تقسيم مي*كند:

Lithofacies كه تنها به بررسي اختصاصات سنگي مي*پردازد.

Biofacies كه به بررسي صفات و خصوصيات زيستي پرداخته مي*شود.

رخساره*ها معمولاً در دو مقياس ما*كرو و ميكرو مطالعه مي*شود كه مطالعه رخساره*هاي ميكروسكپي يا ميكروفاسيس (Microfacies) اولين بار در سال 1952 توسط پروفسور ژان كوويلير Jean Covillier فرانسوي پيشنهاد شده است.
- چينه Stratumطبق تعاريف، بر طبقه*اي از سنگ اطلاق مي*شود كه در شرايط معيني در محيط رسوبي تشكيل شده است.

- لايهBed: اگر ضخامت چينه بيشتر از 1 سانتيمتر باشد بنام لايه يا خوانده مي*شود و معمولاً در فرهنگ چينه*شناسي واژه لايه و لايه*بندي Beddingرا مترادف چينه و چينه*بندي در نظر گرفته مي*شود.

اما به عقيده خسرو تهراني واژه*هاي stratum و Bed و Bedding با Stratification از نظر علمي با هم متفاوت هستند و نمي*تواند كاملاً يكسان باشد چون:

1- چينه الزاماً هميشه رسوبي نيست در حاليكه لايه رسوبي است.

2- لايه ضخامتي معين از رسوب است در صورتيكه چينه اگر رسوبي باشد چگونگي ساختمان رسوبي آن Architecture نيز از نظر دانه*بندي، يا چينه*بندي مورب Cross bedding و لاميناسيون و غيره مدنظر قرار دارد.

3- گر چه چينه*بندي نوعي لايه*بندي است ولي چگونگي منظره و نوع لايه*بندي را نيز مشخص مي*نمايد. به عنوان مثال ممكن است تغييرات خاصي لايه*هاي رسوبي نوعي چينه*بندي بين انگشتي interfingering را بوجود آورد.

- لامينه: اگر چينه ضخامتي كمتر از 1 سانتيمتر داشته باشد به نام لامينه خوانده مي*شود و اگر مجموعه*اي از لامينه*ها داشته باشيم بنام لاميناسيون Lamination خوانده مي*شود.

لايه ها را بر اساس ضخامت به انواع زير تقسيم مي*كند:

1-3 cm very thin bedded

3-10cm Thin bedded

10-30 cm Medium bedded

30-100 cm Thick bedded

>100 cm Very Thick bedded

نكته قابل ذكر در اين تقسيم*بندي اين است كه، تا زمانيكه لايه*بندي را با ضخامت بيشتر از 100سانتيمتر (يك متر) مي*بينيم اصطلاح Very thick bedded را بكار مي*بريم. اما در مواقعي كه طبقات لايه*بندي از خود نشان نمي*دهند و ضخامتشان بيشتر از يك متر است بنام توده**اي (Massive) خوانده مي*شود.

گاه ممكن است سنگها حالت يكدست و بدون لايه و حالت ديواره*ساز يا اصطلاحاً پيشاني *ساز پيدا مي*كند در اين حالت آن را Cliff forming مي*نامند (معمولاً توده اينها پيشاني*ساز نيز مي*باشد) اين حالت را در سازند لار (از آهكهاي توده*اي ديواره*ساز) قابل مشاهده است
 

Similar threads

بالا