AmiR_112
عضو جدید
در خودروهای مجهز به دنده‌های دستی، وظیفه اتصال و قطع کردن رابطه میان موتور و چرخ‌ها بر عهده سیستم کلاچ خودرو است.
این بخش با توجه به اهمیتی که دارد معمولاً کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و بیشتر ما وقتی به سراغ آن می‌رویم که سیستم کلاچ دچار مشکل و آسیب شده باشد. در این هفته قصد داریم مروری بر نحوه کارکرد سیستم کلاچ خودرو داشته باشیم تا در آینده با دیدی بهتر به رفع مشکلات احتمالی آن بپردازیم.
كلاچ‌ها در ابزارهايي كه دو محور چرخنده دارند مفيدند. در اين ابزارها، يكي از محورها الزاماً توسط يك موتور يا كشنده حركت ميكند و محور ديگر ابزار ديگري را به حركت وا‌مي‌دارد. مثلاً در يك مته، يك محور توسط يك موتور حركت داده مي‌شود و ديگري يك گيره مته را به حركت وا مي‌دارد.
كلاچ دو شفت را به نوعي كه مي‌توانند با يكديگر یکپارچه شوند و با يك سرعت بچرخند متصل ميكند يا اينكه جدا شوند و با سرعت‌هاي متفاوت بچرخند. در يك اتومبيل نياز به كلاچ داريد زيرا موتور همه وقت مي‌چرخد اما چرخ‌هاي اتومبيل اين طور نيستند.
براي اينكه يك اتومبيل بدون خاموش كردن موتور بايستد، چرخ‌ها نياز دارند تا از موتور به نحوي جدا شوند. كلاچ به ما اجازه مي‌دهد به نرمي گردش يك موتور چرخشي را به یک محور دیگر منتقل کنیم و یا در مواقع لزوم این گردش و این نیرو را قطع کنیم.
برای درك كردن اينكه كلاچ‌ها چطور كار مي‌كنند، باید كمی درباره اصطكاك بدانيم. اصطكاك توسط پستی‌ها و بلندی‌هايی كه در هر بخشی از سطوح وجود دارند حاصل می‌شود. حتي سطوح بسيار نرم نيز پستی و بلندی‌های ميكروسكوپی دارند.
هر قدر اين پستی بلندی‌ها بزرگ‌تر باشد لغزيدن شی سخت‌تر است. يك كلاچ به دليل اصطكاك بين يك صفحه كلاچ و يك چرخ طيار (فلایویل) كار ميكند. در ادامه نحوه کار این سیستم می‌پردازیم.
فلایویل و صفحه کلاچ و اصطکاک: در كلاچ اتومبيل، يك فلایویل به موتور و يك صفحه كلاچ به محور انتقال نیرو متصل مي‌شود. وقتي پایتان را از كلاچ بر‌مي‌داريد، فنرها فشار را به ديسك كلاچ منتقل مي‌كنند كه در عوض به فلایویل فشار مي‌آورد. اين موتور را به شفت ورودي انتقال قفل ميكند كه باعث مي‌شود همان زمان با سرعت یکسان بچرخند.
مقدار نيروي كلاچ مي‌تواند به اصطكاك صفحه كلاچ و فلایویل و اينكه فنر چه ميزان نيرو به صفحه فشار وارد ميكند بستگي دارد. وقتي پدال كلاچ فشرده شود، يك كابل يا پيستون هيدروليك به چنگك آزادسازي فشار مي‌آورد كه بخش میانی فنر ديافراگم را فشارمي‌دهد.
همان طور كه وسط فنر ديافراگم فشرده مي‌شود يك مجموعه از پين‌هاي نزديك خارج فنر باعث مي‌شوند كه فنر صفحه فشار را از ديسك كلاچ دور ميكند (به عقب مي‌كشد) و این عمل كلاچ را از موتور چرخشي جدا ميكند.
در این ساختار فنرها نقش مهمی دارند. اين فنرها به جداسازي (محور) انتقال از شوك آزاد شدن كلاچ كمك ميكند. اين طراحي معمولاً به خوبي كار ميكند و می‌تواند به راحتی شوک اولیه ناشی از درگیری را بگیرد به گونه‌ای که در آغاز درگیری هیچ ضربه‌ای را احساس نمی‌کنید.
انواع کلاچ
شاید بسیاری این‌گونه فکر کنند که در خودرو فقط یک کلاچ وجود داشته و آن هم در مسیر انتقال قدرت قرار دارد.
می‌توان گفت این کلاچ بزرگترین کلاچی بوده که در خودرو استفاده می‌شود اما این کلاچ تنها کلاچی نبوده که در خودرو استفاده می‌شود. بلکه از چندین کلاچ در نقاط دیگر و سایر سیستم‌ها استفاده شده که نحوه کار متفاوتی دارند ولی آنها نیز از انواع کلاچ هستند.
كمپرسور تهويه مطبوع در يك اتومبيل يك كلاچ الكترو‌مغناطيسي دارد که اجازه مي‌دهد كمپرسور حتي در حالي كه موتور كار ميكند خاموش شود. وقتي جريان از طريق يك سيم پيچ مغناطيسي در كلاچ انتقال پیدا می‌کند كلاچ مي‌چسبد. به محض اينكه جريان متوقف مي‌شود یا زمانی که تهويه مطبوع را خاموش مي‌كنيد، كلاچ جدا مي‌شود.
در بعضی خودرو‌ها یک کلاچ حرارتی در پروانه موتور و رادیاتور وجود دارد. این کلاچ به گونه‌ای کار می‌کند که با دمای آب موتور میزان نیروی منتقل شده را کم یا زیاد می‌کند.
آب گرم سبب می‌شود تا بخش میانی کلاچ که در وضعیت هم دمایی با آب است کمی منبسط شود در نتیجه این انبساط درگیری آن با قسمت دیگر بیشتر می‌شود.
در این حالت به دلیل درگیری شدیدتر نیروی بیشتری به پروانه رادیاتور منتقل شده و تندتر می‌چرخد. زمانی که آب موتور سرد شد انبساط قسمت میانی کمتر شده و درگیری نیز کمتر می‌شود. در نتیجه سرعت چرخش پروانه کمتر شده و آب تا بالا رفتن دمایش فرصت دارد.
در این وضعیت موتور نیز به راحتی دمایش کنترل می‌شود. در زمان آغاز به کار موتور سرعت چرخش پروانه بسیار کم است چون آب موتور بسیار سرد بوده و درگیری پروانه بسیار کم است. با بالا رفتن دمای موتور به تدریج میزان سرعت چرخش پروانه نیز بیشتر شده و دما ثابت نگه داشته می‌شود
