پنوماتیک

[smaeel1372]

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 1 20/6/1387​

1.​

مقدمه​

صفحاتي كه در اختيار داريد براساس سرفصل درس كارگاه پنيوماتيك تهيه شده است كه در ابتدا به توضيح كلياتي درخصوص علم پنيوماتيك، مزايا و معايب، واحد هاي اندازه گيري و قوانين حاكم براين علم مي پردازد سپس در ادامه بطوراجمالي به تجهيزات و وسايلي كه در اين كارگاه بايستي با آنها آشنا باشيد پرداخته خواهد شد​

​

( كمپرسور، مخازن ذخيره، واحدمراقبت، اتصالات و عمل كننده ها ). و در ادامه با توضيح هريك از عمل كننده ها، مدارات مربوطه ارائه خواهد شد كهدانشجويان در كارگاه بايستي با نحوه اجراي مدارات بطور عملي آشنا شوند و مزايا و معايب آنها را با ساير مدارات مشابه بطوركامل توضيح دهند.​

2.​

تاريخچه​

2000​

​

سال پيش آقاي گيتزي بيوس يوناني اولين كانون هواي فشرده را راه اندازي نمود و از آن استفاده نمود.​

3.​

دانش پنيوماتيك ​

1​

در لغت به معني تنفس باد مي باشد و درفلسفه از آن با عنوان روح تعبير مي گردد​

​

.​

4.​

مزاياي هواي فشرده​

در دسترس مي باشد​

​

. 􀂃​

قابل انتقال مي باشد​

​

. 􀂃​

قابل ذخيره در مخازن مي باشد​

​

. 􀂃​

نوسانات حرارتي برروي هواي فشرده تاثير چنداني ندارد​

​

. 􀂃​

هواي فشرده انفجار و آتش سوزي ايجاد نمي كند​

​

. 􀂃​

هواي فشرده تميز مي باشد و آلودگي ندارد​

​

. 􀂃​

سادگي ساختمان استفاده از هواي فشرده​

​

. 􀂃​

سرعت عملكرد بالاي سيستم​

​

. 􀂃​

سرعت ونيروي در عناصر پنيوناتيكي قابل تنظيم مي باشد​

​

. 􀂃​

5.​

معايب هواي فشرده​

آماده سازي​

​

􀂃​

نيروي كم​

​

( فقط تا فشار 7بار مي توان از هواي فشرده استفاده نمود.) 􀂃​

هواي تخليه بايستي در جهت مخالف حركت تخليه گردد كه صداي زيادي توليد مي نمايد​

​

. 􀂃​

نسبتا پرهزينه است​

​

. 􀂃​

به علت خاصيت تراكم پذيري هوا، امكان ايجاد سرعت يكنواخت در عمل كننده وجود ندارد​

​

. 􀂃​

1​

​

Pneumatic​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 2 20/6/1387​

6.​

كميت هاي فيزيكي​

در علم پنيوماتيك از دو فرمول نيرو و فشار بطور گسترده اي استفاده مي گردد​

​

.​

F ​

= m× aAP = F​

7.​

واحدهاي فشار​

در پنيوماتيك از واحدهاي زير استفاده مي گردد​

​

. در هر طرح يا استاندارد از يكي از واحد ها استفاده مي گردد و معمولا ازچند واحد فشار در يك طرح استفاده نمي گردد.​

252 2​

​

1 14 .7 100 1 10000 10​

mNmkgcmBar ​

​

= Psi = KPa = kg = =​

8.​

سنجش فشار​

در پنيوماتيك بطور گسترده اي از فشار سنجهاي بوردون​

​

1 استفاده مي گردد. البته انواع ديگر فشار سنج ها وجود دارند كهدرمجموعه به آنها اشاره نشده است.​

9.​

مباني ​

‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏فيزيكي هواي فشرده​

مهمترين خاصيت هوا، خاصيت تراكم پذيري آن است درصورتيكه همانطور كه مي دانيم مايعات قابل تراكم نمي باشند​

​

.​

قانون بويل ماريوت​

​

:​

P ​

×V = P ×V = cte 1 1 2 2​

قانون گيليوساك​

​

:​

( )​

12 112121​

TV V T TTTVV ​

−= →Δ =​

قانون عمومي گازها​

​

: 22 211 1 . .​

TP VTP V ​

=​

10 .​

كمپرسور​

: منبع توليد هواي فشرده​

براي توليد هواي هواي فشرده علاوه بر كمپرسور به منبع توليد انرژي نيز احتياج مي باشد كه معمولاً يك موتورالكتريكي مي باشد كه با محور كمپرسور كوپل شده است​

​

.​

موتورالكتريكي​

​

​

: منبع توليد انرژي كمپرسور مي باشد​

1​

​

BOURDON TUBE​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 3 20/6/1387​

موتوراحتراق داخلي​

​

​

: منبع توليد انرژي كمپرسور مي باشد.​

11 .​

اصول كار كمپرسور​

دسته اول​

​

: طبق قانون تراكم كارمي كنند مانند كمپرسور پيستوني و پيستوني دورانيدسته دوم : طبق قانون سيالات عمل مي نمايد بطوريكه هوا از يك طرف مكيده شده و از طرف ديگر با شتابفشرده مي گردد مانند توربين ها​

12 .​

انواع كمپرسور از نظر ساختمان​

كمپرسورهاي پيستوني​

​

( كمپرسور پيستوني، كمپرسور ديافراگمي 􀂃​

كمپرسورهاي دوراني​

​

( دوراني، پيچي، چندسلولي دوراني) 􀂃​

كمپرسورهاي سيالي​

​

(محوري، شعاعي) 􀂃​

13 .​

مقدار توليد هواي فشرده توسط كمپرسورمقدارتئوري​

: مقدار علمي عملكرد كمپرسور را گويند، مثلا در كمپرسور هاي پيستوني برابر است با 􀂃​

حاصلضرب حجم كمپرسور در تعداد دور كمپرسور​

مقدار حقيقي​

​

​

: مقدار خروجي واقعي كمپرسور را گويند كه پس از آزمايش بدست مي آيد اين مقدار به 􀂃​

راندمان كمپرسور بستگي دارد و هرچه راندمان كمپرسور بيشتر باشد اين مقدار به مقدار تئوري نزديك ترميگردد​

​

.​

روش هاي تنظيم فشار توليدي در كمپرسور​

​

:​

1.​

​

تنظيم از طريق تخليه​

2.​

​

تنظيم از طريق بستن خط مكش​

3.​

​

تنظيم از طريق قطع و وصل​

14 .​

توزيع هواي فشرده​

با توجه به پراكندگي ايستگاههاي مصرف و نوع ايستگاهها و مشخصات آنها، نياز به پخش يا توزيع هواي فشرده بين ايستگاههايكاري خواهيم داشت​

​

. هر سيستم هواي فشرده شامل موارد كمپرسورو موتور، مخزن ذخيره، واحد مراقبت و اتصالات مي باشد.​

در خصوص كمپرسور و موتور بحث گرديد​

​

. در اينجا نيز بطور اجمالي در خصوص مخازن ذخيره، واحد مراقبت و لوله ها وروش انتخاب لوله ها مي پردازيم.​

15 .​

انتخاب خطوط لوله​

: نكات زير در انتخاب قطر لوله موثر هستند:​

دبي جريان هوا​

​

􀂃​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 4 20/6/1387​

طول خط لوله​

​

􀂃​

افت فشار مجاز​

​

􀂃​

فشار كارگاهي​

​

􀂃​

تعداد انشعابات​

​

􀂃​

16 .​

روش هاي انتخاب قطر لوله:​

با استفاده ازدياگرام​

​

􀂃​

با استفاده از محاسبات​

​

􀂃​

با استفاده از روش طول جايگزين​

​

􀂃​

17 .​

مخزن هواي فشرده​

مخازن هواي فشرده به منظور تامين و دخيره هواي فشرده، كاهش دهنده نوسانات فشار گاز، خنك كردن​

​

􀂃​

گاز و كاهش رطوبت آن و​

​

... در سيستمهاي هواي فشرده مورد استفاده قرار مي گيرند.​

يك مخزن شامل​

​

: 􀂃​

1.​

​

محفظه مخزن 12. فشار سنج 23. ترمومتر​

4.​

​

شير قطع و وصل جريان ورودي​

5.​

​

شير ايمني 36. دريچه مخزن 47. تله آب و شير تخليه آب 5​

حجم يك انباره بر حسب متر مكعب برابر است با ظرفيت تحويلي كمپرسور برحسب متر مكعب برساعت​

​

􀂃​

هميشه انتخاب يك انباره با ظرفيت بيشتر از نياز ارزانتر از انتخاب يك انباره با ظرفيت كمتر از اندازه مي​

​

􀂃​

باشد​

​

.​

شاخص مخزن از حاصلضرب فشار مخزن در حجم مخزن بدست مي آيد​

​

. 􀂃​

حجم مخزن از چندين روش محاسبه يا انتخاب مي گردد​

​

: 􀂃​

روش استفاده از دياگرام​

​

􀂃​

روش استفاده از رابطه​

​

: 􀂃​

f ​

V n D ​

⋅ L ⋅V​

⋅= ⋅​

4​

π​

​

2​

راندمان حجمي كمپرسور​

​

:Vf عده سيكل رفت و برگشت كمپرسور پيستوني :n ، طول كورس :L ، قطر كمپرسور :D​

1​

​

Pressure Vessel​

2​

​

Pressure Gauge​

3​

​

Pressure Safety Valve​

4​

​

Man Hole / Hand Hole / Man way / Hand way​

5​

​

Drain​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 5 20/6/1387​

انتخاب حجم مخزن به عوامل زير بستگي دارد​

​

:​

تعداد دور كمپرسور​

​

( دور بر دقيقه) 􀂃​

مقدار مصرف​

​

( ليتر بر ساعت) 􀂃​

شبكه لوله كشي​

​

( افت فشار مجاز) 􀂃​

نوع تنظيم كمپرسور​

​

􀂃​

حدمجاز اختلاف فشار شبكه نوع تنظيم كمپرسور​

​

􀂃​

(​

​

ΔP ) حدمجاز اختلاف فشار شبكه 􀂃​

18 .​

انباره ثانويه​

از انباره ثانويه جهت متعادل كردن تغييرات فشار سيستم در وضعيتهاي گوناگون، كاهش افت فشاردرخطوط انتقال هوايفشرده و تامين دبي مورد نياز موقتي عمل كننده ها استفاده مي گردد​

​

. در صورتيكه تغييراتي كه باعث مي گردد حجم زيادياز هواي فشرده مصرف گردد استفاده از انباره هاي فرعي الزامي است.​

كاهش ناگهاني حجم مورد نياز​

​

← افزايش سرعت در خط لوله ← سرد شدن خط لوله ← تقطيرآب در لوله ها​

19 .​

خطوط لوله و تجهيزات مربوطه​

خطوط لوله اصلي​

​

: هواي انباره ها بطور مستقيم وارد اين خطوط مي گردد. خطوط دائمي هستند. 􀂃​

طراحي خطوط لوله اصلي جديد​

​

: هميشه قطر داخلي لوله هاي اصلي را بر حسب مجموع هواي فشرده مصرفي 􀂃​

حال​

​

+ هواي مورد نياز تجهيزات آينده در نظر مي گيريم و در واقع با كمي دور انديشي مي توانيم در اجرايخطوط لوله اصلي جديد به راحتي خط جديد اضافه نماييم بدون اينكه در فشار سيستم تغييراتي ايجاد گردد وياسرعت سيال بيش از حد افزايش پيدا كند.10 متربرثانيه) 2. فشاركاري 3. افت فشار مجاز ( كه - طراحي قطر داخلي لوله ها براساس 1. سرعت مجاز ( 6 􀂃​

و يا​

​

5 درصد فشار كاري در نظر گرفته مي شود- افت فشار به عواملي مانند زيري سطح داخلي bar معمولا يا 0,1​

لوله ها و تعداد شيرآلات و اتصالات موجود در خط و​

​

... بستگي دارد.​

20 .​

نصب خطوط لوله اصلي​

: در نصب اين خطوط موارد ذيل را در نظر ميگيريم:​

نصب دائمي باشد​

​

􀂃​

در تمامي جهات دسترسي وجود داشته باشد​

​

􀂃​

خطوط لوله افقي بايستي در جهت جريان هوا​

​

1 تا 2 درصد شيب داشته باشند تا آب در لوله ها باقي نماند. 􀂃​

در انتهاي تمامي لوله هاي عمودي بايستي يك شير جهت تخليه آب وجود داشته باشد​

​

. 􀂃​

مخزن آبگير و شير تخليه بايد در پايين ترين نقطه خطوط لوله اصلي قرارگيرند​

​

􀂃​

خطوط لوله انشعابي هميشه از بالا لوله هاي اصلي جدا مي گردند​

​

􀂃​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 6 20/6/1387​

خطوط لوله هاي كه براي استفاده عمل كننده ها از خطوط عمودي جدا مي شوند بايستي حداقل​

​

30 سانتيمتر 􀂃​

از انتهاي لوله بالاتر قرارگيرند​

​

.​

21 .​

نصب خطوط لوله هواي فشرده:​

خطوط انشعابي​

​

􀂃​

خطوط حلقوي​

​

􀂃​

خطوط شبكه هاي​

​

􀂃​

به ترتيب استفاده از خطوط لوله حلقوي بهتراز خطوط لوله انشعابي و خطوط لوله شبكه اي بهتراز خطوط لوله حلقوي مي باشدكه به دليل كاهش افت فشار در خطوط مي باشد كه افت فشار در خطوط شبكه اي از ساير آنها كمتر ميباشد​

​

.​

•​

​

آلودگي ها: سيستم هاي پنوماتيكي بايستي عاري از آلودگي هايي مانند گردوغبار، رطوبت، چربي و ديگر كثافاتباشد. لذا از ***** 1ها و خشك كن 2 ها استفاده مي گردد.​

•​

​

رطوبت:​

رطوبت مطلق​

​

​

: مقدار بخار آب موجود در يكمترمكعب هوا، رطوبت مطلق ناميده مي شود.​

رطوبت نسبي​

​

​

: نسبت بين رطوبت مطلق و حد اشباع، بصورت در صد ، حداشباع ناميده مي شود.​

1​

​

Filter2 Dryer​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني ​

O Page 7 20/6/1387​

رطوبت مطلق​

​

)=رطوبت نسبي × حداشباع/( 100​

•​

​

حداشباع: حداكثر حلاليت بخار آب در هوا در دماي مشخص را گويند.​

•​

​

خشك كردن هوا : براي گرفتن رطوبت از سيستم هاي پنوماتيكي از روشهاي مختلفي استفاده مي گردد كه در ذيلبه چند روش فقط اشاره مي گردد:1. خشك كردن به روش شيميايي 1 : تركيب رطوبت با م واد جاذب رطوبت (هيدروكسيد پتاسيم،پنتااكسيد فسفر)2. خشك كردن به روش فيزيكي 2 حل شدن رطوبت در مواد جاذب رطوبت (هيدروكسيد سديم،اكسيد سيليس)​

3.​

​

كاهش درجه حرارت​

22 .​

واحد مراقبت: در هرسيستم پنوماتيكي از واحد مراقبت استفاده مي گردد كه اين سيستم باعث مي گردد:1. رطوبت هوا گرفته شود.2. هوا آغشته به روغن گردد.3. فشار ورودي هوا تنظيم گردد.4. آب جداشده از سيستم خارج گردد.​

يك واحد مراقبت از قسمتهاي ذيل تشكيل شده است​

​

:1. ***** به همراه تله آب گير​

2.​

​

تنظيم كننده ي فشار​

3.​

​

روغن پاش​

4.​

​

فشار سنج​

شكل و سيمبل هاي واحد مراقبت​

1​

​

Absorption2 Adsorption​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 8 20/6/1387​

ابعاد و سايز واحد مراقبت وابستگي مستقيم به مقدار دبي گذرنده از مسير خواهد داشت​

​

. مقدار فشار كارگاهي نبايستي ازحد مجاز واحد مراقبت افزايش يابد و همچنين حرارت خط نبايستي از 50 درجه سانتيگراد بيشتر گردد.​

23 .​

عمل كننده هاي پنوماتيكي​

عمل كننده هاي خطي​

​

1 􀂃​

عمل كننده هاي دوراني​

​

2 􀂃​

عمل كننده هاي خطي​

​

􀂃​

عمل كننده هاي خطي تجهيزاتي هستند كه در راستا مستقيم و خطي براي ما اعمالي را انجام مي دهند​

​

. در ذيل به نمونه هايياشاره شده است:​

1.​

سيلندر يك كاره​

2.​

سيلندر يك كاره با برگشت توسط فنر​

3.​

سيلندر يك كاره با رفت توسط فنر​

4.​

سيلندرهاي دو كاره​

5.​

سيلندر دو كاره بالشتكي قابل تنظيم​

6.​

سيلندر دو كاره بالشتكي غير غابل تنظيم در يك طرف​

7.​

سيلندر دو كاره با بالشتك غير غابل تنظيم در دو طرف​

8.​

سيلندر دو كاره با پيستون در دو طرف​

9.​

سيلندر و پيستون با پيستون مقاوم به خوردگي​

10 .​

سيلندر دو كاره با پوشش خارجي پلاستيكي​

11 .​

سيلندر دوكاره با توانايي تحمل فشار بالا​

12 .​

سيلندر دو كاره با توانايي تحمل درجه حرارت بالا​

13 .​

سيلندر و پيستون با بدنه داخلي كرم سخت​

14 .​

سيلندر دو كاره تاندم​

24 .​

محاسبه نيروي توليدي توسط سيلندر​

نيروي پيستون​

​

􀂃​

P ​

= F × AF P AF F F F​

thal th R f​

= ×= −​

( + ) Re​

طول كورس​

​

: حداكثر 2000 ميليمتر؛ افزايش هواي بيش از حد 􀂃​

1​

​

متر بر ثانيه؛ درصورت داشتن ضربه گير / سرعت پيستون: (فشار هوا + نيروي مقاوم) سرعت متوسط ( 1/. تا 5 􀂃​

تا​

​

10 متر بر ثانيهمحاسبه مقدار مصرف هواي فشرده 􀂃​

1​

​

Linear Actuators​

2​

​

Spiral Actuators​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 9 20/6/1387​

سيلندر يك كاره​

​

􀂃​

].[ ]min] [ ].[min[4. . .​

22​

l cm U cmV S n D​

==​

π​

سيلندر دوكاره​

​

􀂃​

]. .( )4. ( )4[ . .​

2 2 2​

r ​

V S D S D d n C ​

−= +​

π​

101.3101.3​

workingr​

PC​

+=​

1​

25 .​

نمرين: مطلوبست محاسبه نيروي واقعي جلو برنده و برگشت يك سيلندر دو كاره با مشخصات ذيل​

1. P = 6 bar2. D = 50 mm3. d = 12 mm4. F​

​

r = 10 %5. Fn =?​

جواب​

​

:​

F NF N​

nn​

9991060​

'​

​

==​

26 .​

عناصر كنترل در مدارات پنوماتيكيشيرها 􀂃​

تقسيم بندي از نظر كاربرد​

​

􀂃​

1.​

​

شيرهاي راه دهنده​

2​

2.​

​

شيرهاي كنترل جريان​

3​

3.​

​

شيرهاي كنترل فشار 4​

4.​

​

شيرهاي يك طرفه​

5​

5.​

​

شيرهاي قطع و وصل 6​

شيرهاي راه دهنده يا كنترل جهت​

​

1 􀂃​

ضريب تراآم​

​

12 Way Valves​

3​

​

Flow Control Valves​

4​

​

Pressure Control Valves​

5​

​

Check Valves​

6​

​

On-off Valves​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 10 20/6/1387​

در شناسايي شيرهاي راه دهنده بايستي به چهار نكته ذيل توجه داشته باشيد​

​

. اين نكات براي شناسايي و نامگذارياين شير بكار مي روند:​

•​

حالت : تعداد علامت هاي مربعي در شيرها نشانگر تعداد حالتهايي است كه انشير مي تواند در عمل بر طبق آنها عمل نمايد.​

•​

تعداد اتصالات: در هر يك از خانه هاي مربعي تعداد اتصالات نشانگر تعدادراههاي شير مي باشد و اين تعداد بايستي در تمامي حالتهاي ديگر شيرنيز تكرارگردد.​

•​

نوع تحريك يا فرمان شير: نوع تحريك يا نحوه اعمال فرمان بر شير ها بهگونه هاي متفاوتي ميباشد كه در ذيل به مهمترين آنها اشاره مي نماييم​

شكل انواع تحريك هاي شيرهاي پنوماتيكي​

بيان مشخصات شير​

​

: از سمت چپ ابتدا تعداد راهها يا اتصالات شير بيان مي گردد، سپس تعداد حالتهايشير بيان مي گردد.​

1​

​

Direction control valves​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 11 20/6/1387​

چند مثال از انواع شيرهاي راه دهنده و مشخصات آنها​

نامگذاري و شماره گذاري دهانه هاي كاري شيرهاي پنوماتيكي براساس​

​

􀂃​

ISO ​

استاندارد 5599​

توضيح​

​

ISO 5599 Lettering System​

1​

​

خط پرفشار متصل به منبع هواي فشرده P3 خط برگشت يا تخليه R(3.2)5.3 مجاري خروجي R.S (5.2)4.2 سيگنال خروجي A,B12 خط فرمان جريان از 1 به 2 را باز مي نمايد Z (3.2)12 خط فرمان جريان از 1 به 2 را باز مي نمايد Y (5.2)14 خط فرمان جريان از 1 به 4 را باز مي نمايد Z (5.2)10 خط فرمان جريان بسته است Z.Y91,81 هواي فرمان كمكي P.Z​

جدول شماره گذاري دهانه هاي ورودي و خروجي انواع شيرهاي پنوماتيكي​

•​

​

تذكر: در شيرهاي راه دهنده، حالت نرمال حالتي است كه شير به فنر بسته شده است.​

•​

​

تذكر: در شيرهاي 3 حالته، حالت وسط حالت نرمال ميباشد.​

•​

​

در شيرهاي 2 حالته ، دو وضعيت كلي وجود دارد:​

بسته است​

​

P درحالت نرمال دريچه : NC نرمال بسته 1 o​

باز است​

​

P ىرحالت نرمال دريچه : NO نرمال باز 2 o​

تصوير​

​

2 شير 3,2 با تحريك سلونوئيدي و برگشت فنري در حالتهاي نرمال باز و نرمال بسته​

27 .​

ساختمان كاري شيرها​

شيرها از نظر نوع باز و بسته كردن دريچه به دوصورت عمل مي نمايند​

​

􀂃​

1.​

​

شيرهاي نشتي ( مانند شيرهاي ساچمه اي يا ديسكي)2. شيرهاي كشوئي ( مانند شيرهاي طولي و ...)​

28 .​

شيرهاي كنترل فشار : اين شيرها در برابر افزايش يا كاهش فشتر از خود عكس العمل نشان ميدهند مانند شيرهاياطمينان يا شيرهاي تنظيم فشار​

1​

​

Normally open​

2​

​

Normally close​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 12 20/6/1387​

29 .​

شيرهاي راه دهنده پيلوتي يا تحريك هوايي​

اين شيرها ساختماني شبيه به شيرهاي راه دهنده دارند ولي در نوع تحريك يا فرمان شير متفاوت مي باشند​

​

. در اين شير ها فرمانتوسط خط هواي فشرده ايجاد مي گردد.​

تمرين​

​

: مدار پنوماتيك يك دستگاه ليفتراك را طراحي نماييد كه در آن از يك سيلندر يك طرفه استفاده شده است، با يككليد سيلندر بالا مي رود و تا زماني كه فرمان برگشت صادر نشده است بر سر جايش باقي مي ماند.​

آزمايش شماره​

​

1 : كنترل سيلندر يك طرفه با فرمان مستقيم:​

آزمايش شماره​

​

2 : كنترل سيلندر يك طرفه با فرمان غير مستقيم​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 13 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

3: كنترل سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم توسط 2 شير 3,2​

آزمايش شماره​

​

4: كنترل سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم توسط يك عدد شير 4,2​

30 .​

كنترل سرعت سيلندرهاي پنوماتيكي : جهت تنظيم سرعت عملكرد عمل كننده ها از شيرهاي كنترل جرياناستفاده مي گردد.​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 14 20/6/1387​

1.​

​

شير كنترل جريان – گلويي​

2.​

​

شير كنترل جريان – ديافراگميشيرهاي گلويي قابل تنظيم با مانع قابل برگشت : تنظيم جريان در يك جهت انجام ميشود و در جهت برگشت به راحتي جريانبرمي گردد. سرعت سيلندر در يك جهت تنظيم مي شود و در جهت برگشت سرعت تنظيم نمي گردد.​

روشهاي كنترل سرعت سيلندرهاي پنوماتيكي​

​

:​

1.​

​

تنظيم سرعت از طريق تنظيم مقدار جريان ورودي مستقيم 1​

2.​

​

تنظيم سرعت از طريق تنظيم مقدار جريان خروجي 2​

آزمايش شماره​

​

5: مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم​

(​

​

كنترل جريان ورودي)​

آزمايش شماره​

​

6: مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم​

(​

​

كنترل جريان خروجي)​

1​

​

Meter In​

2​

​

Meter Out​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 15 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

7: مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم​

(​

​

كنترل جريان ورودي)​

آزمايش شماره​

​

8: مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان مستقيم​

(​

​

كنترل جريان خروجي)​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 16 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

9 مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان غيرمستقيم​

(​

​

كنترل جريان خروجي)​

آزمايش شماره​

​

10 مدار كنترل سرعت رفت و برگشت يك سيلندر دوكاره با فرمان غيرمستقيم​

(​

​

كنترل جريان ورودي)​

31 .​

شير راه دهنده 4,2 پيلوتي​

32 .​

شير راه دهنده 4,2 حافظه اي​

در اين ش ير ها از فنر برگشت استفاده نمي گردد، بلكه فشار هواي مدار فرمان طرف مقابل حالتهاي شير را كنترل كي نمايند​

​

.​

اين شيرها هر فرمان يا تغيير حالتي را تا زماني كه فرمان مقابل آن صادر نگردد در خود حفظ و نگهداري مي نمايد و بههمين دليل به آنها شيرهاي حافظه اي مي گوييم​

​

.​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 17 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

11 مدار كنترل سيلندر 2 طرفه به كمك شير 4,2 حافظه دار با فرمان غيرمستقيمآزمايش شماره 12 مدار كنترل سرعت سيلندر 2 طرفه به كمك شير 4,2 حافظه دار با فرمان غير مستقيم​

(​

​

كنترل جريان خروجي)​

آزمايش شماره​

​

13 مدار كنترل سرعت سيلندر 2 طرفه به كمك شير 4,2 حافظه دار با فرمان غير مستقيم​

(​

​

كنترل جريان ورودي)​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 18 20/6/1387​

33 .​

شير تخليه سريع : به منظور افزايش سرعت حركت پيستون در سيلندرها بكار گرفته مي شود.​

آزمايش شماره​

​

14 مدار راه اندازي يك سيلندر يك كاره به كمك شير تخليه سريعآزمايش شماره 15 مدار راه اندازي يك سيلندر دوكاره به كمك شير حافظه اي و شير تخليه سريع​

34 .​

شير تعويض كننده يا (يا) 1: اين شير داراي 2 ورودي و يك خروجي ميباشد كه شكل شماتيك و سيمبل آن مطابقشكل ذيل مي باشد. اين شير درصورت ورود فشار به هريك از ورودي ها فشار به خروجي انتقال پيدا مي كند​

1​

​

OR​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 19 20/6/1387​

(​

​

تحريك از بيش از يك نقطه بصورت تك تك يا همزمان). جدول جبري اين شير در شكل ذيل ترسيم شده است.​

35 .​

شير دو فشاره يا ( و ) 1 : اين شير داراي 2 ورودي و يك خروجي مي باشد. خروجي اين شير در صورتي يكخواهد بود كه هردوي ورودي ها ي آن يك باشد. در غير اينصورت خروجي صفر خواهد بود. جدول صحت اين شيرمطابق جدول ذيل مي باشد .​

36 .​

شير ( نه ) 2 : به شيرهايي گفته مي شود كه در حالت عادي باز هشتند و بعد از تحريك شدن و تغيير حالت مسير راقطع مي كنند. شكل شماتيك آنها و جدول صحت اين شيرها در شكل ذيل نشان داده شده است.​

1​

​

And​

2​

​

No​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 20 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

16 مدار راه اندازي و كنترل يك سيلندر يك كاره برگشت با فنر از دو نقطه متفاوتتوسط شير (يا)​

آزمايش شماره​

​

17 مدار راه اندازي و كنترل يك سيلندر يك كاره برگشت با فنر از دو نقطه متفاوتبدون شير (يا)​

آزمايش شماره​

​

18 مدار راه اندازي و كنترل يك سيلندر يك كاره برگشت با فنر از دو نقطه متفاوتبطور همزمان (شير(و) )​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 21 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

19 مدار راه اندازي يك شير يكطرفه برگشت فنري از دو نقطه بطور همزمان و از يك​

((​

​

y=a1ˇa2ˇa3 )) ( or و And نقطه مجزا ( تركيب شيرآزمايش شماره 20 مدار راه اندازي يك شير يكط رفه برگشت فنري از دو نقطه بطور مجزا ، تركيب​

((​

​

y=a1^a2ˇa و دو شير راه دهنده بصورت سري (( 3 or شيرآزمايش شماره 21 مدار راه اندازي يك شير يكطرفه برگشت فنري از دو نقطه بطور مجزا، تركيب دو​

((​

​

y=a1^a2^a3 )) and شير​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 22 20/6/1387​

37 .​

تايمر هاي پنوماتيكي : تايمر ها نوعي از راه اندازهاي پنوماتيكي هستند كه قادر مي باشند فرمان راه اندازي يا قطعفرمان را با يك تاخير زماني مشخص انجام دهند. يك تايمر از 3 قسمت كلي تشكيل مي گردد N.C. يا N.O. ) 1. شيرراه دهنده 3,2 با كار انداز پنوماتيكي​

2.​

​

شير گلويي قابل تنظيم با مانع برگشت​

3.​

​

مخزن كوچك هوابا تنظيم شير گلوئي سرعت پرشدن مخزن كوچك هواي فشرده تغيير مي يابد و پس از پر شدن مخزن، مدار فرمان شير 3,2​

فعال مي گردد​

​

.​

آزمايش شماره​

​

22 مدار راه اندازي سيلندر دوكاره با تاخير در برگشت​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 23 20/6/1387​

آزمايش شماره​

​

23 مدار راه اندازي كنترل سرعت در برگشت يك سيلندر 2 كارهآزمايش شماره 24 مدار راه اندازي كنترل سرعت در برگشت يك سيلندر 2 كاره با تايمر نرمال باز​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 24 20/6/1387​

P​

​

و 2 P مي باشد با اين تفاوت كه در صورتيكه اختلاف زماني بين فرمان 1 AND اين شير مشابه شير : ZBS 38 . بلوك​

بيش از​

​

0,5 ثانيه باشد شير عمل نخواهد ك رد. از اين شير در مدار تحريك پرس ها و سيلندر هاي پنوماتيكي كه توسطاپراتور تحريك مي شوند استفاده مي گردند.​

ZBS​

​

آزمايش شماره 25 مدار راه اندازي كنترل يك سيلندر يك طرفه با شيرحركت رفت و برگشت سيلندر 2 كاره با فرمان يك شير 3,2 Stop-Start آزمايش شماره 26 مدار​

آزمايشگاه كاربرد هيدروليك و پنيوماتيك​

مدرس​

​

: كيواني O Page 25 20/6/1387​

حركت رفت و برگشت سيلندر​

​

2 كاره با فرمان يك شير 3,2 كه Stop-Start آزمايش شماره 27 مدار​

فشار مدار فرمان 3 بار و فشار مدار قدرت 15 بار مي باشد