قسمت سوم بررسي كاربردهاي كارتهاي هوشمند
كارتهاي هوشمند داراي مزايا و قابليت‌هاي بسياري هستند و اين باعث شده است تا بسيار مورد توجه قرارگيرد و كاربردهاي آنها بسيار گسترش يابد. برخي از مزاياي اين كارت‌ها عبارتند از:
- اندازه: اندازه اين قبيل كارت كوچك است و نياز به حمل مدارك و پول را برطرف مي‌سازد.
- امنيت: به دليل وجود سيستم‌هاي حفاظتي روي كارت نظير رمزنگاري، از داده‌هاي موجود بر روي آن به خوبي محافظت مي‌شود.
- حجم اطلاعات قابل‌حمل: كارتهاي هوشمند قادرند حجم زيادتري از اطلاعات را در مقايسه با كارتهاي مغناطيسي درخود ذخيره كنند.
برخي ديگر از مزاياي كارتهاي هوشمند غيرتماسي عبارتند از :
امروزه در بسياري ازكشور‌ها، از كارتهاي هوشمند در كاربردهاي مختلفي استفاده مي‌شود، اين كاربردها به طور كلي به سه دسته طبقه‌بندي مي‌شوند:
1. كاربردهاي شناسايي: از اين كارت‌ها براي شناسايي هويت افراد و صاحبان آنها استفاده مي‌شود؛ مثل كارت تردد، كارت پاركينگ.
2. كابرد‌هاي مالي
2.1. كارتهاي پيش‌پرداخته: اين كارت‌ها را كاربر مي‌خرد و با ارائة آن به دستگاه كارت‌خوان، به جاي پرداخت پول، هزينه موردنظر از موجودي كارت كسر مي‌شود. مانند كارت تلفن همگاني.
2.2. كارتهاي بانكي: اين كارت‌ها را بانك‌ها به مشتريان خود عرضه مي‌كنند كه معرف هويت الكترونيكي مشتري نزد بانك صادركننده است. با ارائه اين كارت‌ها به دستگاه‌هاي خودپرداز، مشتري مي‌تواند از خدمات بانك بهره‌مند شود.
3. كاربردهاي نگهداري اطلاعات: دراين قبيل كارت‌ها، كد شناسايي و اندكي از اطلاعات شخصي فرد درج شده است كه با ارائه به دستگاه كارت‌خوان، از اين اطلاعات استفاده مي‌شود. كارت‌هايي نظير كارت گواهينامة هوشمند، كارتهاي درمان، كارتهاي شناسنامه، كارت دانشجويي از اين نوع محسوب مي‌شود.
برخي مثال‌ها از كاربردهاي كارتهاي هوشمند عبارتند از:
اين تعدد كارت مشكلاتي به همراه دارد از جمله:
o صرف هزينه جداگانه براي صدور هريك
o بالارفتن احتمال گم شدن يا سرقت كارت
o زحمت بيشتر شهروندان در حمل آنها و درنتيجه استقبال كمتر از آنها
o بالا رفتن مراجعات اداري شهروندان به ادارات و موسسات صادر كننده كارت
o سردرگمي شهروندان در به خاطر سپردن رمز هر كارت
طرح تجميع كارتهاي مذكور راه حلي براي حل مشكلات فوق است و علاوه برآن باعث بالا رفتن ضريب ايمني مي‌شود؛ زيرا وقتي به‌جاي چندين كارت متعدد براي هرفرد دو يا سه كارت صادر شود:
o مي‌توان در طراحي و ساخت آن كارت تدابير امنيتي بيشتري در نظر گرفت تا احتمال جعل و سوءاستفاده آنها كمتر شود.
o چون تعداد كارت‌هايي كه هر نفر با خود حمل مي‌كند اندك است احتمال گم شدن و يا فراموش شدن رمز آنها كمتر مي‌شود.
براي تجميع و ادغام كارت‌هايي كه در عصر فناوري اطلاعات هر نفر مي‌تواند داشته باشد و يكي از ملزومات دولت الكترونيك است، مي‌توان كارت‌هايي را كه از حيث كاركرد در يك دسته قرار مي‌گيرند را در هم ادغام كرد. به عنوان مثال يك كارت هوشمند چندمنظوره دركاربرد‌هاي زير استفاده مي‌شود:
ü به عنوان كارت شناسايي ملي و گواهينامه رانندگي
ü براي نگهداري اطلاعات گذرنامه (بدون اينكه جايگزين گذرنامه شود)
ü نگهداري اطلاعات و سوابق پزشكي افراد
ü پرداخت عوارض بزرگراه‌ها، هزينة سيستم‌هاي حمل و نقل عمومي و غيره
ü انجام تعاملات بانكي (استفاده از دستگاه‌هاي خودپرداز ياATM )
ü پرداخت هزينه خريد‌هاي مختصر
استانداردهاي كارتهاي هوشمند
فرآيند توسعه استانداردهاي كارتهاي هوشمند به صورت پيوسته ادامه دارد. برخي از استانداردهاي موجود در خصوص سيستم‌هاي كارت‌هوشمند عبارتند از:
ISO 78016 o
از استانداردهايي كه بيشتر مورد ارجاع و بحث است، استاندارد ISO-7816 است. اين استاندارد ISO در مورد بررسي "كارتهاي شناسايي، كارتهاي مدار مجتمع تماسي" است و شامل قسمت‌هاي مختلفي است. 5 قسمت اولين آن در پيوست اين سند آمده است.
كارتهاي هوشمند داراي مزايا و قابليت‌هاي بسياري هستند و اين باعث شده است تا بسيار مورد توجه قرارگيرد و كاربردهاي آنها بسيار گسترش يابد. برخي از مزاياي اين كارت‌ها عبارتند از:
- اندازه: اندازه اين قبيل كارت كوچك است و نياز به حمل مدارك و پول را برطرف مي‌سازد.
- امنيت: به دليل وجود سيستم‌هاي حفاظتي روي كارت نظير رمزنگاري، از داده‌هاي موجود بر روي آن به خوبي محافظت مي‌شود.
- حجم اطلاعات قابل‌حمل: كارتهاي هوشمند قادرند حجم زيادتري از اطلاعات را در مقايسه با كارتهاي مغناطيسي درخود ذخيره كنند.
برخي ديگر از مزاياي كارتهاي هوشمند غيرتماسي عبارتند از :
• راهکار ايده آل برای Transaction سريع ) مانند Toll collection و Mass Transit )
• امکان برقراری ارتباط در فواصل
• كاربردهاي Hand-free
• طول عمر بيشتر کارت و Reader (بدليل عدم نياز به تماس مستقيم بين كارت و كارت‌خوان)
• امکان سرويس به بيش از يک شخص در آن واحد
• جلوگيری از بروز مشکل در استفاده از کارت
• امکان برقراری ارتباط در فواصل
• كاربردهاي Hand-free
• طول عمر بيشتر کارت و Reader (بدليل عدم نياز به تماس مستقيم بين كارت و كارت‌خوان)
• امکان سرويس به بيش از يک شخص در آن واحد
• جلوگيری از بروز مشکل در استفاده از کارت
امروزه در بسياري ازكشور‌ها، از كارتهاي هوشمند در كاربردهاي مختلفي استفاده مي‌شود، اين كاربردها به طور كلي به سه دسته طبقه‌بندي مي‌شوند:
1. كاربردهاي شناسايي: از اين كارت‌ها براي شناسايي هويت افراد و صاحبان آنها استفاده مي‌شود؛ مثل كارت تردد، كارت پاركينگ.
2. كابرد‌هاي مالي
2.1. كارتهاي پيش‌پرداخته: اين كارت‌ها را كاربر مي‌خرد و با ارائة آن به دستگاه كارت‌خوان، به جاي پرداخت پول، هزينه موردنظر از موجودي كارت كسر مي‌شود. مانند كارت تلفن همگاني.
2.2. كارتهاي بانكي: اين كارت‌ها را بانك‌ها به مشتريان خود عرضه مي‌كنند كه معرف هويت الكترونيكي مشتري نزد بانك صادركننده است. با ارائه اين كارت‌ها به دستگاه‌هاي خودپرداز، مشتري مي‌تواند از خدمات بانك بهره‌مند شود.
3. كاربردهاي نگهداري اطلاعات: دراين قبيل كارت‌ها، كد شناسايي و اندكي از اطلاعات شخصي فرد درج شده است كه با ارائه به دستگاه كارت‌خوان، از اين اطلاعات استفاده مي‌شود. كارت‌هايي نظير كارت گواهينامة هوشمند، كارتهاي درمان، كارتهاي شناسنامه، كارت دانشجويي از اين نوع محسوب مي‌شود.
برخي مثال‌ها از كاربردهاي كارتهاي هوشمند عبارتند از:
• کارت تلفن از نوع Contact
• سيم کارت موبایل
• بانکداری ( کارت های پرداخت Credit و Debit )
• کارت خريد
• پرداخت هزينه کانال های تلويريونی
• حمل و نقل
• كارتهاي شناسايي
• سيم کارت موبایل
• بانکداری ( کارت های پرداخت Credit و Debit )
• کارت خريد
• پرداخت هزينه کانال های تلويريونی
• حمل و نقل
• كارتهاي شناسايي
كارتهاي هوشمند چند منظوره
براي تحقق دولت الكرونيك، هر فرد نياز به چندين كارت از انواع مذكور دارد؛ كارت مترو، بنزين، اتوبوس شهري، شهربازي، سلامت، شناسايي، گواهينامه، گذرنامه و انواع كارتهاي بانكي و... پيش‌بيني مي‌شود براي تحقق دولت الكترونيك اين تعداد به بيش از پانزده كارت براي هر نفر برسد. يعني هر فرد بايد همزمان چندين كارت همراه خود داشته باشد كه هر كارت توسط يك سازمان يا شركت ارائه شده است. شهروند براي تهيه و يا اصلاح هركدام از آنها بايد به محل صدور آن رفته و هزينه‌اي جداگانه بپردازد.اين تعدد كارت مشكلاتي به همراه دارد از جمله:
o صرف هزينه جداگانه براي صدور هريك
o بالارفتن احتمال گم شدن يا سرقت كارت
o زحمت بيشتر شهروندان در حمل آنها و درنتيجه استقبال كمتر از آنها
o بالا رفتن مراجعات اداري شهروندان به ادارات و موسسات صادر كننده كارت
o سردرگمي شهروندان در به خاطر سپردن رمز هر كارت
طرح تجميع كارتهاي مذكور راه حلي براي حل مشكلات فوق است و علاوه برآن باعث بالا رفتن ضريب ايمني مي‌شود؛ زيرا وقتي به‌جاي چندين كارت متعدد براي هرفرد دو يا سه كارت صادر شود:
o مي‌توان در طراحي و ساخت آن كارت تدابير امنيتي بيشتري در نظر گرفت تا احتمال جعل و سوءاستفاده آنها كمتر شود.
o چون تعداد كارت‌هايي كه هر نفر با خود حمل مي‌كند اندك است احتمال گم شدن و يا فراموش شدن رمز آنها كمتر مي‌شود.
براي تجميع و ادغام كارت‌هايي كه در عصر فناوري اطلاعات هر نفر مي‌تواند داشته باشد و يكي از ملزومات دولت الكترونيك است، مي‌توان كارت‌هايي را كه از حيث كاركرد در يك دسته قرار مي‌گيرند را در هم ادغام كرد. به عنوان مثال يك كارت هوشمند چندمنظوره دركاربرد‌هاي زير استفاده مي‌شود:
ü به عنوان كارت شناسايي ملي و گواهينامه رانندگي
ü براي نگهداري اطلاعات گذرنامه (بدون اينكه جايگزين گذرنامه شود)
ü نگهداري اطلاعات و سوابق پزشكي افراد
ü پرداخت عوارض بزرگراه‌ها، هزينة سيستم‌هاي حمل و نقل عمومي و غيره
ü انجام تعاملات بانكي (استفاده از دستگاه‌هاي خودپرداز ياATM )
ü پرداخت هزينه خريد‌هاي مختصر
استانداردهاي كارتهاي هوشمند
فرآيند توسعه استانداردهاي كارتهاي هوشمند به صورت پيوسته ادامه دارد. برخي از استانداردهاي موجود در خصوص سيستم‌هاي كارت‌هوشمند عبارتند از:
· Contact Smart Card
ISO 78016 o
ISO 7810 o
مشخص کننده شکل فيزيکی کارت ،اجزای الکتريکی، پروتکل های ارتباطی و شکل فرامين ارسالی و دريافتی
· Contactless Smart Card
ISO 14443 o
استاندارد کارت‌هایی که می توانند با فاصله حداکثر 10 سانتی متر از Reader قرار بگيرد.
ISO 15693o · Contactless Smart Card
ISO 14443 o
استاندارد کارت‌هایی که می توانند با فاصله حداکثر 10 سانتی متر از Reader قرار بگيرد.
استاندارد کارت‌هایی که می توانند با فاصله بيش از 10 سانتی متر از Reader قرار بگيرد.
از استانداردهايي كه بيشتر مورد ارجاع و بحث است، استاندارد ISO-7816 است. اين استاندارد ISO در مورد بررسي "كارتهاي شناسايي، كارتهاي مدار مجتمع تماسي" است و شامل قسمت‌هاي مختلفي است. 5 قسمت اولين آن در پيوست اين سند آمده است.
آخرین ویرایش: