مقدمه اي در باره ماهواره

[romeoo]

عصر حاضر عصرارتباطات ماهواره اي است،اين فن آوري پيچيده و پيشرفته بعنوان شاخه اي مهم درتحقيقات فضائي ، اكنون جايگاه عظيمي در زمنيه هاي مختلف مخابراتي، پخش برنامه هايراديو تلويزيوني ، سنجش از راه دور از قبيل: (زمين شناسي ،هواشناسي،نظامي و(… دارد.از اين ميان ماهواره هاي تامين كننده ارتباطات راه دور تاثير ويژه اي در امكانبرقراري ارتباط بين كشورها را بوجود آورده و زمينه همكاري بين كشورهاي مختلف را درابعاد گوناگون فراهم ساخته است.

الف) انواع ماهواره ها
1- از نظر گستره پوشش:​

ماهواره هاي مخابراتي در سطح جهان را ميتوان از نظر نواحي وكشورهاي تحت پوشش به سه گروه تقسيم كرد:
گروه اول:ماهواره هاي بين المللي هستند كه در فواصل مشخصي ازيكديگر در مدار سنكرون تعبييه شده و كليه نقاط زمين را پوشش ميدهند و به هم مرتبطهستند.
گروه دوم :ماهواره هاي منطقه اي هستند كه براي پوشش دادن به يكمنطقه خاص طراحي و ساخته شده اند و حداكثر قدرت تشعشي را در پرتو اصلي خود بر رويمنطقه موردنظر متمركز ميكنند.ماهواره هاي THURAYAامارات متحده عربي- ARBSAT عربستان) - TORKSATتركيه) كه ارتباط مخابراتي مناطق مختلف جهان را با يكديگربرقرار ميكنند از اين جمله ميباشند.
گروه سوم : ماهوار ه هاي محلي هستند كه براي پوشش يك كشور ساختهشده اند و از اين نوع ماهواره ها ميتوان به ماهواره INSAT )هند) - ASAT (استراليا( و PALAPA )اندونزي) اشاره كرد.

2- از نظر كاربرد:​

ماهواره را ميتوان با توجه به نوع كاربرد، مداري كه در آنمستقر هستند يا نوع سيستم طبقه كرد. ماهواره ها از ديدگاه كاربردي به دو گروهنظامي و غير نظاميتقسيم ميشو ند.در هر يك ار اين دوگروه كاربردهاي متعدي وجود دارند.از جمله موارد استفاده :
ماهواره هاي غيرنظامي: در زمينه هاي مخابراتي ، پخش راديو تلويزيوني ، سنجش از راه دور،دريانوردي، هوانوردي و ساير ارتباطات متحرك (حدود 40 درصد(
ماهواره هاي نظامي: در زمينه هاي نظارت دريائي ، هشدار دهنده ، استراق سمع الكترونيكي ،عكاسي، مخابراتي ، علمي ، ناوبري ، هواشناسي (حدود 60 درصد(
همانطور كه ملاحظه ميشود ماهواره ها بيشتربراي مقاصد نظامي بكار گرفته ميشوند. ماهواره هاي نظامي از تنوع بيشتري نيزبرخوردار هستند و با استفاده از سرمايه گذاريهاي بسيار كلان كشورهاي صنعتي از فنآوري پيشرفته تري نيز استفاده ميكنند.

ب) سازمان هايبين المللي ارتباطات ماهواره اي​

جذابيت هاي ارتباطاتماهواره اي ، كشورهاي صنعتي ودر حال رشد را چنان تحت تاثير قرار داد كه شبكه هايماهواره اي بين المللي منطقه اي و محلي يكي پس از ديگري بوجود آمد.بمنظور هماهنگي ووضع مقررات يكسان ، نياز به يك مجموعه قانونگذار در سصح بين الملل براي مديريت اينشبكه احساس شد و سازمانهاي بين المللي ارتباطات ماهواره اي هم در اين راستا شكلگرفتند و به سرعت رشد و تكامل يافتند كه در ادامه بشرح مختصر هر يك از آنهاميپردازيم:

ب-1) اينتلست (INTELSAT)​

بدنبال برگزاري چندگردهمائي در اروپا و آمريكا، همزمان با طرح وتوسعه ماهواره ها بمنظور تامينارتباطات بين المللي با هزينه كمتر براي مردم جهان در 20 آگوست 1964 ميلادي سازمانجهاني اينتلست اعلام موجوديت كرد ودر 6 آوريل 1965 ميلادي ، اولين ماهواره مخابراتيبه نام " ارلي برد" از سري اينتلست به فضا پرتاپ شد . نسل نهم اين سري از ماهوارهها داراي حدود 12 سال عمر با ظرفيتي بالغ بر 180000 كانال تلفني و سه كانالتلويزيوني است . سازمان جهاني اينتلست ارتباط تلفني ، كامپيوتر، تلكس ، راديو،تلويزيون و ... را براي كليه كشورها از طريق ماهواره هاي خود كه بر فرازاقيانوسهاي اطلس ، هند و آرام قرار دارند ،تامين ميكند.

ب-2) اينمارست (INMARSAT)​

- ارتباطات ماهواره اي دريائي توسط سيستم "مري ست " (MARITIM SATELLITE ) در آمريكا براي نخستين بار در سال 1976 ميلادي شروع بكار كرد و بزودياين سرويس مورد استفاده كشتيهاي غيرنظامي نيز قرار گرفت . بطوريكه تا ژانويه سال 1982 ميلادي تقريبا" 1000 كشتي زير پوشش هاي ارتباطات دريائي قرار داشتند. بعدهااين سازمان به اينمارست تغيير نام داد و دراول فوريه 1982 ميلادي بصورت يك سازمانجهاني شروع بكار كرد كه مقر آن در لندن است.
- با استفاده از ماهواره هاي اينمارستدر مدار سنكرون كه سرعت گردش ماهواره در آن باسرعت زمين يكسان است در فاصله 36000كيلومتري از خط استوا ، به آساني ميتوان ارتباطات كشتي به كشتي ، خشكي به كشتي وبرعكس ، سيستمهاي متحرك زميني و هوائي را با يكديگر و بطور كلي با شبكه هاي محلي ،منطقه اي و بين المللي مخابراتي برقرار نمود.بنابراين تمام امكانات ارتباطي از قبيلتلفن ، تلگراف ، فاكسي مايل ، اطلاعات رايانه اي و ... را ميتوان از طريق ماهوارهاينمارست مهيا كرد.

د) نقش ماهواره ها​

در حال حاضربيش از هزار ماهواره در مدارهاي مختلف و براي مقاصدمتفاوت در اطراف زمين در حال چرخش است . كاربردهاي وسيع ماهواره در زمينه مخابرات ،كشاورزي ، هواشناسي ، معادن ، اكتشافات ، نجوم ، حفاظت محيط زيست ، نظامي و ... اطلاعات بيشماري را در اختيار انسان قرار داده كه مواردي از آن را ذكرميكنيم.

د-1) مخابرات​

ماهواره ها امكان برقراري ارتباطات بين الملل شامل (تلفن، تلكس ، فاكس ، ديتا و ارتباطات راديو وتلويزيوني ) كشورها با يكديگر را برقرار مينمايند. علاوه بر آن زير پوشش قرار گرفتننقاط دور افتاده وصعب العبور كشورها كه از طريق فرستنده ها و شبكه هاي زميني نميتوانند زير پوشش تلفن ، تلكس ، ديتا ، فاكس و امكانات ارتباطي ديگر قرار گيرند ازطريق ماهواره امكان پذير ميگردد.

- امكان برگزاري كنفرانستلفني و تلويزيوني از راه دور(ويدئو كنفرانس(
- تامين سريع ارتباط مخابراتي هنگام بروزسوانح طبيعي نظير زلرله ، آتش سوزي ، طوفان وسيل كه باعث قطع ارتباطاتميشوند.
- ايجاد امكان انتشار روزنامه هايكثيرالانتشار بطور همزمان در نقاط مختلف كشور و جهان ، ايجاد شبكه هاي مختلف ديتااز قبيل اينترنت - اينترانت و ...
- ارتباط مراكز رايانه اي در سطح بينالمللي

د-3) كشاورزي
- تعيين وتشخيص سطح زيركشت محصولات كشاورزي و پوشش جنگلي در يك محدوده بزرگ نظير كشور ايران
- حفاظت و آگاهي از فرسايشخاك
- اكتشافات و مديريت منابع آبزيرزميني
- تهيه نقشه خاك شناسي و حاصل خيزيخاك
​

د-5) منابع آب و اقيانوس شناسي
- بررسي آلودگي منابع آب
- شناسائي نحوه گسترش مواد رسوبي معلقدر رودخانه ها و درياها
- تعيين محل مناسب براي احداث سدها ونيروگاه ها
د-6) نظامي​

علاوه بر تامين ارتباط مخابراتي اضطراريدر زمان جنگ ، ماهواره ها اطلاعات بسيار دقيق و مفيدي راجع به زاغه هاي مهمات درزيرزمين ، مقر تانكها و خودروهاي نظامي ، محل استقرار نيروها ، مراكز تجمع ، آرايشو جابجائي نيروها و تخمين تعداد نفرات و ادوات در اختيار فرماندهان نظامي قرارميدهند.