Masoud.Noshad
عضو جدید
بشر از قرنها پيش به قدرت بخار پي برده بود ولي استفاده صنعتي از ديگهاي بخار از سال 1712 ميلادي توسط (ساوري و نيوکامن) با ساخت اولين ديگ بخار با پوشش سربي يا چوبي و با فشار کمي بالاتر از فشار اتمسفر آغاز گرديد. در سال 1725 ميلادي ( هيستک بويلر) با صفحات فولاد پرچ شده و با فشار نسبي (file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.gif( مورد استفاده قرار گرفت.
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image004.jpg
با گذشت زمان مشخص گرديد که تنها شکل عملي استفاده از ديگ بخاري مدور ساختن آنهاست که در سال 1795 با بوجود آمدن صفحات نوردي ديگ بخار بصورت مدور ساخته شد. از سال 1873 ديگهاي بخار بصورت لوله آبي (Water Tube) طراحي گرديد(شکل-1). در لوله هاي مايل اين نوع ديگ آب جريان پيدا کرده و توسط جداره لوله ها حرارت جذب مي شود. با توجه به افزايش سطحي انتقال حرارت به بهترين وجه صورت مي گيرد.
با افزودن اجزايي چون سوپر هيتر، دي هيتر، اکونومايزر و گرمکنهاي هوا و ... ، صورت اوليه ديگهاي بخار به تدريج بصورت بويلرهاي با ظرفيت بيشتر امروزي تبديل شد. سير پيشرفت و تکامل بويلر به صورت زير بوده است:
1- افزايش درجه حرارت
2- افزايش فشار
3- افزايش تناژ بخار خروجي از بويلر
4- افزايش راندمان
5- سهولت کنترل
6-کاهش هزينه هاي ساخت، بهره برداري و تعميرات
7-افزايش طول عمر بويلر
انواع بويلر:
وظيفه بويلر تبديل مايع (آب) زير اشباع به بخار فوق اشباع مي باشدي ولي در صنعت به کليه وسايل توليد بخار از مرحله مايع اشباع تا بخار سوپر هيت، بويلر گفته مي شود.
بويلرها به واحدهاي توليد بخار جهت مصارف همگاني، برق و مصارف صنعتي تقسيم مي شوندکه بسته به نوع طراحي، مي توانند سوخت هسته اي، ذغال سنگ، نفت کوره(مازوت) نفت گاز و گاز طبيعي مصرف کنند.
بويلرها بر اساس پارامترهاي مختلف تقسيم بندي مي شوند که بطور کلي عبارتند از:
بويلرها با سوخت هسته اي(راکتور)
استفاده از سوخت هسته اي براي توليد بخار فاقد عواقب نامطلوب سوخت فسيلي مي باشد، ولي نيروگاههاي هسته اي مقداري پرتو راديو اکتيو در محيط آزاد مي کنند که با اين حال اين امر قابل کنترل بوده و براي کارکرد عادي نيروگاههاي هسته اي، مقدار اين مواد بسيار پايينتر از حدي است که براي انسان و محيط زيان آور باشد. علاوه بر اين نفت و گاز را مي توان براي توليد مواد پتروشيمي و بسياري از فراورده هاي صنعتي ديگر به کار برد و نبايد اين ماده را تنها بعنوان سوخت مصرف کرد. نيروگاههاي هسته اي از راندمان بالايي براي توليد انرژي حرارتي برخوردارند. انرژي که مي توان براي توليد برق از آن استفاده کرد. در تاسسيسات نيروگاههاي هستهاي، يک سيال ثانويه بين راکتور و بويلر جريان مي يابد و در بويلر، حرارت از سيال ثانويه به آب منتقل ميشود. بخار حاصل نيز در يک سيکل بخار معمولي جريان مي يابد.
بويلرهاي نيروگاههاي هسته اي در انواع مختلف طراحي ميگردند که مهمترين آنها راکتور آب سبک تحت فشار(راکتور آب جوشان-Boiling Water Reactor ) و راکتور با آب سنگين مي باشد.
بويلرها با سوخت فسيلي:
در تمام بويلرهاي صنعتي از سوخت فسيلي استفاده مي شود. همچنين اکثر برق توليدي در نيروگاههاي کشورمان از سوخت فسيلي بخصوص مواد نفتي حاصل مي گردد.
استفاده از سوخت فسيلي براي توليد برق، گازکربنيک زيادي توليد مي کند. دليل اين امر آن است که مقدار گرمايي که از سوختن سوخت فسيلي حاصل مي شود، بيش از سه برابر انرژي الکتريکي توليدي است. مقدار گازکربنيکي که از نيروگاههاي فسيلي آزاد مي شود متناسب با مقدار گرمايي است که در اثر احتراق حاصل مي شود. بنابر اين توليد برق در نيروگاههاي با سوخت فسيلي يکي از منابعي است که سبب توليد file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image006.gif مي شود.
با توجه به تاثيرات منفي سوخت فسيلي در زندگي بشر و محيط زيستي لازم است به هر وسيله ممکن در کاهش استفاده ازآن براي توليد برق اقدام شود. انواع بويلرهاي فسيلي عبارتند از:
1-بويلرهاي مخزني:
اين نوع بويلرها شامل يک مخزن سربسته مي باشند که انتقال حرارت در خارج از آنها صورت گرفته و آب در داخل مخزن به بخار تبديل مي شود. راندمان بويلرهاي مخزني بسيار کم بوده و در حدود 30% است و فقط در مصارف صنعتي با ميزان بخار کم استفاده مي شوند.
2-بويلرها با لوله هاي آتش(Fire tube):
در اين نوع بويلرها اطراف لوله ها از آب پوشانيده شده است و گازهاي حاصل از احتراق از داخل لوله ها عبور کرده و انتقال حرارت مابين آب و محصولات انجام مي گيرد. محفظه احتراق(کوره) مي تواند در داخل يا در خارج بويلر قرار گيرد. راندمان بويلرهاي Fire Tube حدود 70% مي باشد که جهت توليد بخار در واحدهايي با ظرفيت و فشار کم بکار برده مي شود.
3-بويلرها با لوله هاي آب جداري(Water Tube Boiler):
در انواع مختلف اين نوع بويلرها(شکل-2)، انتقال حرارت بر اثر برخورد گازهاي حاصل از احتراق با سطح خارجي لوله هاي محتوي آب و بخار به روشهاي تشعشعي، جابجايي و هدايت صورت مي گيرد.مزيت آنها نسبت به بويلرهاي فايرتيوب، کم بودن قطر لوله هاي آب و بخار مي باشد که باعث مي شود تنشهاي حرارتي کمتري به سطح لوله ها وارد شده و در نتيجه مي توان اين بويلرها را براي فشارها و ظرفيتهاي بالا مورد استفاده قرار داد. راندمان اين نوع بويلرها در حدود 85 الي 95 درصد مي باشد.
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image008.jpg
يک بويلر از نوع ديواره آبي شامل يک اتاق احتراق همراه لوله هاي آب، هدرها و درامهاي بخار و آب مي باشد. علاوه بر اين اجزاء داراي سوپر هيترها, گرمکنهاي هوا, اکونومايزر و نگهدارنده ها مي باشد که همه اينها اجزاء بويلر را تشکيل مي دهد.
در اين نوع بويلر ها معمولا از لوله هاي عمودي داراي فين بصورت ديواره يکپارچه استفاده مي شود. ساختمان اين ديواره ها از يک سري لوله هاي عمودي تشکيل شده است که توسط جوش دادن يک نوار فلزي بنام Fin به هم متصل شده اند و ديواره اي پيوسته ايجاد مي کنند. لوله هاي ديواره آبي از آنجاييکه تحت تاثير شار حرارتي بسيار بالايي قرار دارند و از نوسانات فشار و درجه حرارت ,بخصوص هنگام راه اندازي از حالت سرد برخوردار ميباشند, نياز به طراحي دقيق دارند. معمولا لوله هاي آبي در محفظه احتراق بطور عمودي قرار مي گيرند. اين لولهها در بالا و پايين روي هدرها (Header) به قسمتهايي بنام Stub که تواما با هدر ساخته شده و يا در عمل به آن جوش داده مي شوند, وصل شده اند. وجود هدر ها در بويلر از تعداد لوله هايي که مستقيما به درام(Drum) وصل مي شوند, مي کاهد. توزيع دما در لوله هاي ديوار آبي به عواملي نظير ضريب انتقال حرارت جابجايي در داخل لوله ها, مقدار شار حرارتي در داخل محفظه احتراق, ضريب هدايت حرارتي و ابعاد و ساختار هندسي لوله و فين بستگي دارد. وجود فين باعث توزيع نسبي يکنواخت شار حرارتي در جداره داخلي لوله مي گردد و افت حرارتي بويلر را کاهش مي دهد. همچنين فينها سطح تبادل حرارت را افزايش داده سبب تبادل بيشتر حرارت ميشوند.
3-1: بويلرهاي يکبار گذر(فوق بحراني)(Once Through Boiler):
بويلر هاي بدون درام که داراي فشار فوق بحراني مي باشند به بويلرهاي بنسون معروفند. در اين نوع بويلر طراحي مجموعه محوطه احتراق و لوله هاي ديواره اي به نحوي است که کليه آب تغذيه کننده موجود در لوله هاي ديواره اي پس از طي محوطه احتراق و لوله هاي ديواره اي به بخار تبديل شده و مستقيما به سمت سوپرهيترها هدايت مي گردند, لذا اين بويلرها بدون درام هستند. از آنجاييکه بويلرهاي بنسون داراي فشار بالايي هستند, تکنولوژي پيشرفته اي براي ساخت آنها مورد نياز است, ولي به علت عدم وجود درام, وزن کمتري نسبت به بويلرهاي زير فشار بحراني (درام دار) دارند. در بويلرهاي بنسون حجم مشخصي از آب تغذيه با يکبار گردش در بويلر بايد به بخار تبديل شود. به عبارت ديگر عدد سيرکولاسيون, يک مي باشد. ولي از آنجا که اين بويلرها بالاي فشار بحراني کار مي کنند, براي افزايش طول لوله هاي ديواره اي, بر خلاف بويلرهاي درام دار لوله ها را بصورت مورب در روي ديواره ها طراحي مي کنند تا ارتفاع بويلر کاهش يابد.همچنين ضخامت لوله هاي ديوارهاي به علت بالا بودن فشار, بيشتر از ضخامت لوله هاي بويلرهاي درام دار است. در ابتداي راه اندازي بويلرهاي بنسون براي جداسازي آب و بخار از هم از سيکلون استفاده مي کنند که با استفاده از خاصيت گريز از مرکز, آب و بخار را از هم جدا مي کند و در حالت کارکرد دائم بويلر, از مدار خارج مي گردند. همچنين به علت پايين بودن عدد سيرکولاسيون کنترل آنها نسبت به بويلرهاي درام دار دشوارتر است و به دليل نداشتن درام در شرايط اضطراري ذخيره آب و بخار نخواهند داشت.
انواع مختلف بويلرهاي مورد استفاده در صنعت:
1-هيترهاي گازي غير مستقيم(Indirect Heater):
ازنوع fire tube ميباشند و يکي از موارد استفاده آنها گرم نمودن گاز طبيعي پس ازفشارشکن(گاز شهري) است.
2-هيترهاي گازي مستقيم (Direct Heater):
که به کوره پالايشگاهي نيزمعروف بوده و از نوع Water Tubeهستند.لوله ها بطور مستقيم درمعرض شعله وحرارت هستند(تشعشع صورت مي گيرد) و بخش کويل گونه که درمعرض انتقال حرارت جابجايي مي باشند.
3-بويلرهاي واکنش شيميايي(راکتور):
بويلر بازياب حرارتي (Recovery Boiler) واستوانه اي شکل مي باشند که در مجتمع هاي پتروشيمي مورداستفاده قرار مي گيرند و کويلهاي حرارتي آنها بصورت مارپيچي در صفحه مي باشند.
4-بويلرهاي سيکل ترکيبي: (Heat Recovery Steam Generator)
اين بويلرها از نوع بازياب مي باشند و جهت استفاده از انرژي گازهاي خروجي نيروگاه گازي(توربين گازي) استفاده ميشوند(شکل-3). نيروگاه سيکل ترکيبي در واقع ترکيبي است بين نيروگاه بخار و توربين گاز جهت افزايش راندمان کلي سيستم، در اين نوع، بخش توربين گاز مي تواند از سيستم جدا شده و خود مستقل کار کند.
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image010.jpg
3- بويلر سيکل ترکيبي
5-بويلرهاي بازيافت(Recovery Boiler):
که در بخش کوره هاي ذوب مورد استفاده قرار ميگيرند. اين بويلرها درمجتمع هاي ذوب فلزات درمسير مستقيم مدار ذوب نصب مي شوند وامکان جدايش آنها از سيستم در حال کار وجود ندارد.
6-بويلرهاي زباله سوز
Incinerator Boiler)
هدف اصلي ازبين بردن زباله هاي شهري و خانگي مي باشد ضمن اينکه با اين عمل برق نيز توليد ميشود. اين بويلرها به تجهيزات اضافي قبل و بعد از بويلر نياز دارند(جهت انباشت زباله و تخليه خاکستر).
7-بويلرهاي ذغال سنگ سوز(Coal Boiler):
دراين بويلرها نيز به دليل استفاده از ذغال سنگ به عنوان سوخت به تجهيزات جانبي قبل و پس از بويلر نياز مي باشد.
...
...
...
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image004.jpg
- شماي برش خورده از بويلر
با گذشت زمان مشخص گرديد که تنها شکل عملي استفاده از ديگ بخاري مدور ساختن آنهاست که در سال 1795 با بوجود آمدن صفحات نوردي ديگ بخار بصورت مدور ساخته شد. از سال 1873 ديگهاي بخار بصورت لوله آبي (Water Tube) طراحي گرديد(شکل-1). در لوله هاي مايل اين نوع ديگ آب جريان پيدا کرده و توسط جداره لوله ها حرارت جذب مي شود. با توجه به افزايش سطحي انتقال حرارت به بهترين وجه صورت مي گيرد.
با افزودن اجزايي چون سوپر هيتر، دي هيتر، اکونومايزر و گرمکنهاي هوا و ... ، صورت اوليه ديگهاي بخار به تدريج بصورت بويلرهاي با ظرفيت بيشتر امروزي تبديل شد. سير پيشرفت و تکامل بويلر به صورت زير بوده است:
1- افزايش درجه حرارت
2- افزايش فشار
3- افزايش تناژ بخار خروجي از بويلر
4- افزايش راندمان
5- سهولت کنترل
6-کاهش هزينه هاي ساخت، بهره برداري و تعميرات
7-افزايش طول عمر بويلر
انواع بويلر:
وظيفه بويلر تبديل مايع (آب) زير اشباع به بخار فوق اشباع مي باشدي ولي در صنعت به کليه وسايل توليد بخار از مرحله مايع اشباع تا بخار سوپر هيت، بويلر گفته مي شود.
بويلرها به واحدهاي توليد بخار جهت مصارف همگاني، برق و مصارف صنعتي تقسيم مي شوندکه بسته به نوع طراحي، مي توانند سوخت هسته اي، ذغال سنگ، نفت کوره(مازوت) نفت گاز و گاز طبيعي مصرف کنند.
بويلرها بر اساس پارامترهاي مختلف تقسيم بندي مي شوند که بطور کلي عبارتند از:
بويلرها با سوخت هسته اي(راکتور)
استفاده از سوخت هسته اي براي توليد بخار فاقد عواقب نامطلوب سوخت فسيلي مي باشد، ولي نيروگاههاي هسته اي مقداري پرتو راديو اکتيو در محيط آزاد مي کنند که با اين حال اين امر قابل کنترل بوده و براي کارکرد عادي نيروگاههاي هسته اي، مقدار اين مواد بسيار پايينتر از حدي است که براي انسان و محيط زيان آور باشد. علاوه بر اين نفت و گاز را مي توان براي توليد مواد پتروشيمي و بسياري از فراورده هاي صنعتي ديگر به کار برد و نبايد اين ماده را تنها بعنوان سوخت مصرف کرد. نيروگاههاي هسته اي از راندمان بالايي براي توليد انرژي حرارتي برخوردارند. انرژي که مي توان براي توليد برق از آن استفاده کرد. در تاسسيسات نيروگاههاي هستهاي، يک سيال ثانويه بين راکتور و بويلر جريان مي يابد و در بويلر، حرارت از سيال ثانويه به آب منتقل ميشود. بخار حاصل نيز در يک سيکل بخار معمولي جريان مي يابد.
بويلرهاي نيروگاههاي هسته اي در انواع مختلف طراحي ميگردند که مهمترين آنها راکتور آب سبک تحت فشار(راکتور آب جوشان-Boiling Water Reactor ) و راکتور با آب سنگين مي باشد.
بويلرها با سوخت فسيلي:
در تمام بويلرهاي صنعتي از سوخت فسيلي استفاده مي شود. همچنين اکثر برق توليدي در نيروگاههاي کشورمان از سوخت فسيلي بخصوص مواد نفتي حاصل مي گردد.
استفاده از سوخت فسيلي براي توليد برق، گازکربنيک زيادي توليد مي کند. دليل اين امر آن است که مقدار گرمايي که از سوختن سوخت فسيلي حاصل مي شود، بيش از سه برابر انرژي الکتريکي توليدي است. مقدار گازکربنيکي که از نيروگاههاي فسيلي آزاد مي شود متناسب با مقدار گرمايي است که در اثر احتراق حاصل مي شود. بنابر اين توليد برق در نيروگاههاي با سوخت فسيلي يکي از منابعي است که سبب توليد file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image006.gif مي شود.
با توجه به تاثيرات منفي سوخت فسيلي در زندگي بشر و محيط زيستي لازم است به هر وسيله ممکن در کاهش استفاده ازآن براي توليد برق اقدام شود. انواع بويلرهاي فسيلي عبارتند از:
1-بويلرهاي مخزني:
اين نوع بويلرها شامل يک مخزن سربسته مي باشند که انتقال حرارت در خارج از آنها صورت گرفته و آب در داخل مخزن به بخار تبديل مي شود. راندمان بويلرهاي مخزني بسيار کم بوده و در حدود 30% است و فقط در مصارف صنعتي با ميزان بخار کم استفاده مي شوند.
2-بويلرها با لوله هاي آتش(Fire tube):
در اين نوع بويلرها اطراف لوله ها از آب پوشانيده شده است و گازهاي حاصل از احتراق از داخل لوله ها عبور کرده و انتقال حرارت مابين آب و محصولات انجام مي گيرد. محفظه احتراق(کوره) مي تواند در داخل يا در خارج بويلر قرار گيرد. راندمان بويلرهاي Fire Tube حدود 70% مي باشد که جهت توليد بخار در واحدهايي با ظرفيت و فشار کم بکار برده مي شود.
3-بويلرها با لوله هاي آب جداري(Water Tube Boiler):
در انواع مختلف اين نوع بويلرها(شکل-2)، انتقال حرارت بر اثر برخورد گازهاي حاصل از احتراق با سطح خارجي لوله هاي محتوي آب و بخار به روشهاي تشعشعي، جابجايي و هدايت صورت مي گيرد.مزيت آنها نسبت به بويلرهاي فايرتيوب، کم بودن قطر لوله هاي آب و بخار مي باشد که باعث مي شود تنشهاي حرارتي کمتري به سطح لوله ها وارد شده و در نتيجه مي توان اين بويلرها را براي فشارها و ظرفيتهاي بالا مورد استفاده قرار داد. راندمان اين نوع بويلرها در حدود 85 الي 95 درصد مي باشد.
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image008.jpg
- بويلر با لوله هاي آب جداري
يک بويلر از نوع ديواره آبي شامل يک اتاق احتراق همراه لوله هاي آب، هدرها و درامهاي بخار و آب مي باشد. علاوه بر اين اجزاء داراي سوپر هيترها, گرمکنهاي هوا, اکونومايزر و نگهدارنده ها مي باشد که همه اينها اجزاء بويلر را تشکيل مي دهد.
در اين نوع بويلر ها معمولا از لوله هاي عمودي داراي فين بصورت ديواره يکپارچه استفاده مي شود. ساختمان اين ديواره ها از يک سري لوله هاي عمودي تشکيل شده است که توسط جوش دادن يک نوار فلزي بنام Fin به هم متصل شده اند و ديواره اي پيوسته ايجاد مي کنند. لوله هاي ديواره آبي از آنجاييکه تحت تاثير شار حرارتي بسيار بالايي قرار دارند و از نوسانات فشار و درجه حرارت ,بخصوص هنگام راه اندازي از حالت سرد برخوردار ميباشند, نياز به طراحي دقيق دارند. معمولا لوله هاي آبي در محفظه احتراق بطور عمودي قرار مي گيرند. اين لولهها در بالا و پايين روي هدرها (Header) به قسمتهايي بنام Stub که تواما با هدر ساخته شده و يا در عمل به آن جوش داده مي شوند, وصل شده اند. وجود هدر ها در بويلر از تعداد لوله هايي که مستقيما به درام(Drum) وصل مي شوند, مي کاهد. توزيع دما در لوله هاي ديوار آبي به عواملي نظير ضريب انتقال حرارت جابجايي در داخل لوله ها, مقدار شار حرارتي در داخل محفظه احتراق, ضريب هدايت حرارتي و ابعاد و ساختار هندسي لوله و فين بستگي دارد. وجود فين باعث توزيع نسبي يکنواخت شار حرارتي در جداره داخلي لوله مي گردد و افت حرارتي بويلر را کاهش مي دهد. همچنين فينها سطح تبادل حرارت را افزايش داده سبب تبادل بيشتر حرارت ميشوند.
3-1: بويلرهاي يکبار گذر(فوق بحراني)(Once Through Boiler):
بويلر هاي بدون درام که داراي فشار فوق بحراني مي باشند به بويلرهاي بنسون معروفند. در اين نوع بويلر طراحي مجموعه محوطه احتراق و لوله هاي ديواره اي به نحوي است که کليه آب تغذيه کننده موجود در لوله هاي ديواره اي پس از طي محوطه احتراق و لوله هاي ديواره اي به بخار تبديل شده و مستقيما به سمت سوپرهيترها هدايت مي گردند, لذا اين بويلرها بدون درام هستند. از آنجاييکه بويلرهاي بنسون داراي فشار بالايي هستند, تکنولوژي پيشرفته اي براي ساخت آنها مورد نياز است, ولي به علت عدم وجود درام, وزن کمتري نسبت به بويلرهاي زير فشار بحراني (درام دار) دارند. در بويلرهاي بنسون حجم مشخصي از آب تغذيه با يکبار گردش در بويلر بايد به بخار تبديل شود. به عبارت ديگر عدد سيرکولاسيون, يک مي باشد. ولي از آنجا که اين بويلرها بالاي فشار بحراني کار مي کنند, براي افزايش طول لوله هاي ديواره اي, بر خلاف بويلرهاي درام دار لوله ها را بصورت مورب در روي ديواره ها طراحي مي کنند تا ارتفاع بويلر کاهش يابد.همچنين ضخامت لوله هاي ديوارهاي به علت بالا بودن فشار, بيشتر از ضخامت لوله هاي بويلرهاي درام دار است. در ابتداي راه اندازي بويلرهاي بنسون براي جداسازي آب و بخار از هم از سيکلون استفاده مي کنند که با استفاده از خاصيت گريز از مرکز, آب و بخار را از هم جدا مي کند و در حالت کارکرد دائم بويلر, از مدار خارج مي گردند. همچنين به علت پايين بودن عدد سيرکولاسيون کنترل آنها نسبت به بويلرهاي درام دار دشوارتر است و به دليل نداشتن درام در شرايط اضطراري ذخيره آب و بخار نخواهند داشت.
انواع مختلف بويلرهاي مورد استفاده در صنعت:
1-هيترهاي گازي غير مستقيم(Indirect Heater):
ازنوع fire tube ميباشند و يکي از موارد استفاده آنها گرم نمودن گاز طبيعي پس ازفشارشکن(گاز شهري) است.
2-هيترهاي گازي مستقيم (Direct Heater):
که به کوره پالايشگاهي نيزمعروف بوده و از نوع Water Tubeهستند.لوله ها بطور مستقيم درمعرض شعله وحرارت هستند(تشعشع صورت مي گيرد) و بخش کويل گونه که درمعرض انتقال حرارت جابجايي مي باشند.
3-بويلرهاي واکنش شيميايي(راکتور):
بويلر بازياب حرارتي (Recovery Boiler) واستوانه اي شکل مي باشند که در مجتمع هاي پتروشيمي مورداستفاده قرار مي گيرند و کويلهاي حرارتي آنها بصورت مارپيچي در صفحه مي باشند.
4-بويلرهاي سيکل ترکيبي: (Heat Recovery Steam Generator)
اين بويلرها از نوع بازياب مي باشند و جهت استفاده از انرژي گازهاي خروجي نيروگاه گازي(توربين گازي) استفاده ميشوند(شکل-3). نيروگاه سيکل ترکيبي در واقع ترکيبي است بين نيروگاه بخار و توربين گاز جهت افزايش راندمان کلي سيستم، در اين نوع، بخش توربين گاز مي تواند از سيستم جدا شده و خود مستقل کار کند.
file:///C:\Users\Masoud\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image010.jpg
3- بويلر سيکل ترکيبي
5-بويلرهاي بازيافت(Recovery Boiler):
که در بخش کوره هاي ذوب مورد استفاده قرار ميگيرند. اين بويلرها درمجتمع هاي ذوب فلزات درمسير مستقيم مدار ذوب نصب مي شوند وامکان جدايش آنها از سيستم در حال کار وجود ندارد.
6-بويلرهاي زباله سوز

هدف اصلي ازبين بردن زباله هاي شهري و خانگي مي باشد ضمن اينکه با اين عمل برق نيز توليد ميشود. اين بويلرها به تجهيزات اضافي قبل و بعد از بويلر نياز دارند(جهت انباشت زباله و تخليه خاکستر).
7-بويلرهاي ذغال سنگ سوز(Coal Boiler):
دراين بويلرها نيز به دليل استفاده از ذغال سنگ به عنوان سوخت به تجهيزات جانبي قبل و پس از بويلر نياز مي باشد.
...
...
...